Bragð og eftirkemur hafa alltaf verið vandamálið.

Neysla á kaffi með sykri útí eða á cola-drykkjum byggist á afar einfaldri ástæðu, coffein-fíkn og hvítasykursfíkn. 

Þegar drukkin er ein flaska af Kóki eða Pepsí fær líkami viðkomandi rúmlega 200 hitaeiningar í kroppinn. 

Út af fyrir sig sýnist það ekki svo mikið hlutfallslega, eða innan við einn tíundi hluti af þörf meðal karlmanns. 

En þá verður að hafa í huga, hve mikið neytandinn innbyrðir af öðru en drykknum.

Sé það magn nálægt þessum 2000 plús hitaeiningum sem er hámark án þess að neytandinn fitni, þá eru 200 hitaeiningarnar orðnar að grafalvarlegu máli.

Að ekki sé talað um ef drukknar eru tvær eða fleiri hálfs lítra flöskum.

Ef ekki er hægt að auka hreyfingu til mikilla muna eða draga saman neyslu á öðru en koffein-sykrinum, eru eftirlíkingar með orkusnautt sykurlíki í staðinn fyrir hinn orkumikla hvítasykur nærtæk lausn.

Gallinn er hins vegar sá, að bæði bragð og ekki síður eftirkeimur standur "the real thing" að baki.

Persónulega fá ég svipað út úr því að drekka kók og pepsí með sykri, en öðru máli gegnir um orkusnauðu afbrigðin.

Þar hafa þrjú verið reynd, Coke-light, Pepsí Max og Coke Zero.

Þetta er auðvitað persónubundið og jafnvel háð líkamsástandi.  Sem dæmi get ég nefnt að þegar ég var með lifrarbrest og stíflugulu, fannst mér kóla-drykkir vera svo bragðvondir, að þeir væru ódrekkandi.

Það eina sem ég gat drukkið var Mix!

En að jafnaði drekk ég helst ekki Coke-light, jafnvel þótt mér sé boðið það.

Pepsi-Max gefur sterkt bragð fyrstu augnablikin en mér finnst eftirkeimurinn ekki góður.

Kók Zeró hefur því orðið ofan á, þótt maður finni jákvæðan mun við það að bragða á alvöru Kóki.

Þess vegna hlakka ég mikið til að smakka á hinu nýja Kók-Zero sykri.

Sé það jafn gott og Páll Óskar segir, eru það stór tíðindi fyrir koffein-sykur fíkil eins og mig.  

Páll Óskar yfir sig hrifinn af nýja kókinu

Vantar útskotin. "Water!" "Water!"

Þegar ég fór með Vestur-Íslendinga frá Reykjavík að Dettifossi 1976 og skildi þá eftir á Akureyri lok ferðar þeirra, lá leið okkar að vestanverðu að Dettifossi um frumstæðan jeppaslóða. En það var samt ekki sá kafli sem tók lengstan tíma að aka. 

Lang lengstan tíma tók að aka fyrir Hvalfjörð. "Water! "Water!" hrópuðu Vestur-Íslendingarnir upp yfir sig við hverja sprænu sem þeir sáu. 

Þeir þekktu ekkert þessu líkt á sléttunum í Manitoba. 

Íslenska vegakerfið er hannað fyrir okkur Íslendinga og að engu leyti með ferðir útlendinga frá framandi slóðum í huga. 

Auðvitað er engin leið að fara að gera útskot á öllum þeim stöðum þar sem útlendingar hrópa upp: "Water! "Water!" 

En það mætti samt fara í sérstaka ferð eftir þjóðvegum landsins í fylgd með einhverjum sem þekkir það sem útlendingar á borð við þá sem hafa aldrei upplifað annað en flatlendi eða útsýnislausa skóga, og velja úr nokkra bestu útsýnisstaðina, sem fá erlenda gesti okkar til þess að hrópa upp yfir sig af hrifningu yfir því, sem okkur finnst ekkert merkilegt. 

Allt of lengi hefur það verið lenska hér á landi að halda að útlendingar hafi nákvæmlega sama smekk og þarfir fyrir upplifun og við sjálf. 

„Býður upp á hörmuleg slys“

Lönd, sem minnstar líkur eru á að hryðjuverkamenn komi frá?

Allt frá árásunum á Bandaríkin 11. september 2001 hafa verið uppi grunsemdir um að rekja mætti hryðjuverk öfgamanna, sem staðið hafa að þeim, til Sádi-Arabíu, enda var Osama bin Laden upprunninn þaðan. 

Einnig hafa Íranir verið grunaðir um græsku. 

Þess vegna vekur athygli að Sádi-Arabía skuli ekki vera meðal þeirra múslimaríkja sem aðgerðir Donalds Trumps beinast að.

Sé það rétt, sem hermt er, að þar eigi Trump sjálfur mikilla hagsmuna að gæta en engra hagsmuna að gæta í ríkjunum sjö, sem verða fyrir refsivendi hans, þarf það svosem ekki að koma neinum á óvart.

Öll hegðun Trumps hefur borið því órækt vitni frá upphafi, að hann sé einhver sjálfhverfasti ráðamaður og þjóðarleiðtogi sem um getur.

Það er þá helst leiðtogi Norður-Kóreu sem gengur lengra í því efni.  

Engir hagsmunir í löndunum sjö

Aðalatriði viðskipta gleymist: Eftirspurnin.

Allar götur frá því að reynt var að ná stjórn á áfengisdrykkju með vínbanni hefur lögmál framboðs og eftirspurnar gleymst. 

Það skiptir litlu máli hvað framboðið er mikið ef eftirspurnina vantar. Engin eftirspurn veldur því að framboðið deyr. Mikil eftirspurn knýr framboðið áfram.  

Með vínbanni voru vínframleiðsla og vínsala glæpavædd svo hratt og svakalega, af því að eftirspurnin eftir víni hélt áfram og knúði framboðið áfram.

Á endanum varð að afnema bannið. Það gekk ekki upp.  

Eftirspurnin eftir eiturlyfjum sem steymir inn í Bandaríkin er hjá Bandaríkjamönnum sjálfum. Þeir virðast alveg gleyma því og kenna öðrum um.  

Ef menn ætla að sporna við notkun fíkniefna verður að byrja eftirspurnar megin á ferli efnanna, eða í það minnsta að viðurkenna að þar liggur pressan á því að útvega fíkniefnin. 

Engir ættu að vita það betur en Bandaríkjamenn hvert gildi eftirspurnarinnar er. 

Gríðarlegum fjármunum er eytt í gríðarlega auglýsingastarfsemi til þess að búa til eftirspurn. 

Eiturlyfjabarónar borgi vegginn

Á aðdáun á Bandaríkjunum að leiða okkur hvert sem er?

Ég er í hópi þeirra sem hafa ævinlega haft miklar mætur á Abraham Lincoln og Franklin Delano Roosevelt. 

Lincoln barðist fyrir mannréttindum blökkumanna og Roosevelt fyrir útbreiðslu mannréttinda og frelsis um allan heim. 

Bandaríkjamenn komu til hjálpar þegar alræðísstjórnir, sem mismunuðu fólki á grundvelli trúarbragða og uppruna, voru búnar að leggja undir sig nær alla Evrópu og stóran hluta Asíu. 

Bandaríkjamenn ljáðu land undir höfuðstöðvar Sameinuðu þjóðanna og utanríkisstefna þeirra hefur haft mannréttindi og frelsi að leiðarstefjum samfleytt síðan árið 1941. 

Bandarískt þjóðfélag hefur frá öndverðu verið þjóðfélag innflytjenda frá öllum heimshornum, sem margir hverjir ólu með sér "ameríska drauminn." 

Þetta var deigla menningarstrauma þar sem allir lögðu sitt af mörkum. Þarf ekki annað en að nefna áhrif þrælanna, blökkumannanna sem komu frá Afríku, á tónlist okkar tíma. 

Bandaríkjamenn hafa að vísu, eins og svo algengt er með stórveldi, stutt margan einræðisherrann í öðrum heimsálfum, þegar það hefur þótt nauðsynlegt fyrir hagsmuni þeirra sjálfra, og þeir hafa sjálfir brotið mannréttdindi, en það er ekki fyrr en nú sem það er gert á harkalegan hátt með algerri stefnubreytingu. 

Maður sér á netinu að margir Íslendingar styðja þá stefnu, sem Donald Trump hefur tekið.

Þessir landar okkar tala um "Sjálfstæðismanninn Trump", um að loks sé kominn þjóðarleiðtogi og "stjórnmálamaður sem segir það sem hann meinar" og "framkvæmir það líka af festu og skörungsskap." 

Að nú sé liðinn tími alþjóðasamvinnu og frelsis í viðskiptum og í staðinn kominn tími hins öfluga þjóðríkis, samanber "að gera Ameríku stórfenglega á ný" og "Ameríku ofar öllu." 

Og að um þetta eigum við Íslendingar að fylkja okkur. 

Þeir spyrja ekki hvort aðdáun á Bandaríkjunum eigi að leiða okkur hvert sem er. 

 

P. S. Og nú má sjá ummæli sumra sem gefa þessum aðgerðir þann blæ, að þær séu eðlilegar. Þetta er ekki orðað sem bann við ferðum fólks frá þessum múslimsku löndum til Bandaríkjanna, heldur "takmarkanir". 

En allir vita að það er reginmunur á algeru banni og takmörkunum, því að engir flutningar fólks inn í lönd eru takmarkalausir. Enn eitt dæmið um "sannlíki" (alternate truth). 

Íslendingar gætu verið í vanda

Fleiri 75 ára gamlir atburðir næstu þrjú ár.

75 ár er mikilvæg tala, vegna þess að við hana er miðað varðandi svonefnda grafarhelgi. 

Hún gildir um staði, sem skilgreina má sem ígildi grafreita, bæði á þurrlendi og einnig í sjó, til dæmis þar sem flök liggja á hafsbotni. 

Það liðu 75 ár frá því að Titanic sökk þar til farið var að kanna flakið og taka myndir af því sem voru gerðar opinberar og urðu síðan kveikjan af hinni frægu kvikmynd um slysið. 

Það getur verið viðkvæmt mál fyrir skyldmenni og vini að grafarró sé raskað og það er meðal annars vegna þess sem þessar reglur eru í gildi. 

Fólk er langlífara nú en var þegar þessar reglur voru settar og má alveg spyrja, hvort miða ætti við fleiri ár, til dæmis 90 eða jafnvel 100. 

Sem dæmi um grafarhelgi, sem rennur út á næstu árum,  má geta þess, að í október 2019 verða liðin 75 ár síðan Goðafossi var sökkt út af Garðskaga, og 2024 verða liðin 75 ár síðan Glitfaxi fórst út af Vatnsleysuströnd. 

 

Minntust árásar á Alexander Hamilton

"Yout ain´t seen nothing yet" - eða hvað?

Þegar Eyjafjallajökull gaus árið 2010 og sjónvarpsmenn og annað fjölmiðlafólk flykktist austur á Rangaárvelli og í Hvolhrepp, var útsýnið til austurs með þrjú af helstu eldfjöllum landsins sem blöstu við, Heklu, Eyjafjallajökul og Kötlu, sem lét minnst yfir sér, þar sem hún lá í leyni undir þykkum ísfeldi Mýrdalsjökuls. 

Við Íslendingarnir, sem þarna vorum og veittum hinu erlenda fjölmiðlafólki upplýsingar og aðstoð, gátum þess að sjálfsögðu, að af þessum þremur eldfjöllum, hefði Eyjafjallajökull fram að þessu fallið i skuggann af Heklu og Kötlu vegna aldarlangrar frægðar Heklu og tíðra gosa síðustu sex áratugi, en Kötlu vegna þess, hve mikinn usla hún gæti gert, bæði með öskufalli og hamfaraflóðum. 

Einkum fannst hinu erlenda fjölmiðlafólki merkilegt, hve óhemju usla flóð niður í Markarfljót gæti gert, svo mikinn, að allt undirlendið vestur að Hólsá, sem er neðsti hluti Ytri-Rangár, væri í hættu. 

Þetta sæist til dæmis vel ef skoðaður væri svonefndur Drumbareitur niður af Fjótshlíð, en hann sýndi glögglega hvernig hamfaraflóð fyrir um 1500 árum hefði kubbað eins og eldspýtur stóran birkiskóg, sem þar hefði verið forðum. 

Einnig væru uggvænleg ummerki um hrikalegt öskufall frá Kötlu bæði fyrir og ekki síður alllögu fyrir landnám. 

"You ain´t seen nothing yet" var setning sem skaut upp kollinum í þessari umræðu um samanburð á mögulegum áhrifum Kötlugosa og gosum í Eyjafjallajökli. 

Ekki leið nema eitt ár þar til upp kom gos í Grímsvötnum með slíku öskufalli, að askan sem upp kom fyrsta sólarhringinn þar, var meiri en var í öllu gosinu í Eyjafjallajökli og á Fimmvörðuvörðuhálsi samanlagt. 

Síðan þótti hinum erlendu gestum merkilegt, að Hekla gæti hvenær sem væri, gosið með aðeins klukkustundar fyrirvara. 

En þetta er hinn íslenski veruleiki sem varð heimsfrægur í gosinu í Eyjafjallajökli sem varð upphafið á þeirri ferðamannasprengingu sem orðið hefur síðustu árin. 

Ræða ráðstafanir vegna Kötlu

"Þar sem er snjór og landi hallar..."

"Þar sem snjóar og landi hallar getur fallið snjóflóð" sagði norskur snjóflóðasérfræðingur, sem var fenginn til þess árið 1994 til að gefa ráð varðandi snjóflóðahættu í Skutulsfirði eftir snjóflóð, sem féll á Seljalandsdal og fór alla niður í Tungudal og olli mannskaða. 

Því miður var ekki tekið nógu mikið mark á Norðmanninnum varðandi aðra staði en Seljalandsdal. 

Það er til marks um hve orð Norðmannsins voru gild, að á þessum snjóflóðaárum féll meira að segja snjóflóð úr aflíðandi brekku í malarbakka.  

Það varð snjóflóðsslys í Bláfjöllum hér um árið, umferð fólks hefur stóraukist í nágrenni Reykjavíkur, og því er liðin sú tíð að eingöngu þurfi að gefa út snjóflóðaaðvaranir úti á landi og nýta til þess sérfræðiþekkingu sem til er í landinu. 

Mat á snjóflóðahættu „löngu tímabært“

Svipað konar óraunsæi og var í "Arabíska vorinu".

Donald Trump hefur gagnrýnt þá utanríkisstefnu Bandaríkjamanna sem birtist í því að aðstoða og hleypa lausum alls kyns andófshópum í Líbíu og Sýrlandi gegn alræðisstjórnum í þessum löndum, án þess að gera sér grein fyrir því hverju var hleypa lausu, þess á meðal einhverjum verstu glæpa- og hryðjuverkasamtökum allra tíma. 

Mönnum sást yfir það mikla og djúpa hatur þessara þjóða á fyrrum nýlenduveldum, sem hefur kynt undir þessum öflum. 

Nú er það hins vegar skoðun Trumps að það sé akkur í því að svara mismunun og kúgun, sem víða er í múslimskum ríkjum, með því að taka upp harða og einstrengingslega mismunun á grundvelli trúarbragða og uppruna. 

Með því að taka upp slíkt og efla margfalt lögregluríki og njósnir margfalt mun Trump innleiða það, sem alræðis- og öfgaöfl erlendis þrá að komist á í vestrænum lýðræðisríkjum frelsis og mannréttinda.

Í bloggpisti á blog.is í dag er talað um að múslimar aðlagist betur rússnesku þjóðfélagi harðrar stjórnar Pútíns heldur en þjóðfélögumm þar sem er meira lýðræði og mannréttindi eru betur virt.

Nefndar eru tölur því sambandi, hlutfallslega margfalt fleiri múslimar í Rússlandi en í Bandaríkjunum, og samt sé minni hryðjuverkahætta í Rússlandi en vestra.

Þarna er alveg skautað yfir tvennt: Hættuna á því að egna til meiri andúðar múslimskra þjóða á Vesturlöndum en verið hefur og því, að með hvers kyns ósanngjörnum aðgerðum og mismunum gegn saklausu fólki séu hryðjuverkamenn einmitt að ná fram því takmarki að eyðileggja frið, einstaklingsfrelsi og mannréttindi, sem hafa ríkt í lýðræðisríkjum heimsins.  

„Gerir illt verra ef fólki er mismunað“

Dómkirkjan, Hallgrímskirkja, Árnasafn og Þingvellir í anda "Kaupthinking?

Hugmyndir Viðskiptaráðs um að selja kirkjur landsins og lögreglustöðvar til einkaaðila hljóma líkt og þegar þetta ráð setti á flot ýmsar hugmyndir í anda ársins 2007 á sínum tíma um að forðast að sækja neinar efnahaglegar hugmyndir til Norðurlandanna, af þvi að við Íslendingar stæðum þeim svo langt framar í hagstjórn og efnahagsmálum. 

Í framhaldinu var þetta svo þróað beint með nýjum íslenskum efnahagsaðgerðum, sem var einna best lýst í hinni eftirminnilegu rándýru auglýsingu með einum af þekktustu leikurum Breta þar sem fjálglega var lýst nýju íslensku hagfræði- og viðskiptalögmáli: "Kaupthinking", borið fram "Káphthinking" og hinni "gargandi snilld,- Icesave".  

22 kirkjurnar Viðskiptaráðs eru líklega bara upptakturinn á því að eftir vel heppnaða sölu þeirra, líka á kirkjum sem ríkið á alls ekki, komi að sjálfsögðu verðmætustu kirkjurnar, Dómkirkjan, Hallgrímskirkjurnar, Akureyrarkirkja og síðan á eftir þeim í eðlilegri framþróun: Árnastofnun, handritin og Þingvellir. 

Og ef eitthvað skortiri á að ríkið eigi allar kirkjurnar, verður hægur andi að taka Hrafnseyrarkirkju og aðrar slíkar eignarnámi og selja þær síðan. 

Um Þingvelli gilda að vísu sérstök lög frá 1928, sem voru mjög merk á þeim tíma, því að þau kváðu um að Þingvellir væru þjóðareign sem aldrei mætti veðsetja né selja. 

En þessi hugsun er eitt af því sem var útvíkkað í tillögu stjórnlagaráðs um hliðstætt almennt ákvæði í stjórnarskrá varðandi íslenska náttúru og vakti einna hörðust viðbrögð þeirra, sem aðhyllast algerlega andstæða hugsun Viðskiptaráðs. 

Af því að Þingvallalögin eru bara venjuleg lög en ekki tengd stjórnarskrá, verður létt verk eftir sölu Árnastofnunar, Höfða, Dómkirkjunnar og Hallgrímskirkju að breyta þessum hræðilegu Þingvallalögum og selja þá eins hratt og hægt er á spottprís. 

Í skemmtilegum umræðum í tengslum við facebook-síðu Baldvins Jónssonar komu fram hugmyndir um sölu á þeim textum sem lesnir eru eða sungnir í kirkjum:  "Víst ertu Jesús kóngur klár, - Hestamannafélagið Fákur," "Legg þú á djúpið, þú sem enn ert ungur, - Fiskikóngurinn, Sogavegi eitt,"  "Eilíf sæla í himnaríki, - Toyota, mig grunaði það," enda var það þannig þegar Reykjavíkurborg seldi hátíðarhöldin á sjálfan Þjóðhátíðardaginn í kringum 2007 til Og Vodafone, að það á næsta þjóðhátíðardegi yrði búið að selja þjóðsönginn, svo að hann yrði sunginn svona á 17. júní:  "Ó, Guð vors lands, Og Vodafone! / vér lofum þitt heilaga, heilaga nafn!" 

Ríkið selji kirkju sem það á ekki