"Alternate history": Hitler drepinn fyrir 70 árum.

"Alternate history", "hvað ef?"sagnfræði, er ein grein sagnfræði, sem gengur út frá einni sennilegri breytu í atburðarás sögunnar og finnur líklegustu atburðarásina, sem hefði getað orðið í framhaldi af því. 

Margir hafa lagt fyrir sig "hvað ef?" sagnfræði varðandi Heimsstyrjöldina síðari.

Hvað, ef Þjóðverjar hefðu tekið olíulindirnar í Bakú og unnið sigur í styrjöldinni? Á því byggir fræg bók, "Vaterland".

Ég tel reyndar þessa breytu ósennilega. Rússar tefldu fram gríðarmiklu liði á óvæntan hátt til að umkringja her Paulusar í Stalíngrad og hefði Hitler látið nægja að sækja til Bakú og sleppt Stalingrad hefðu Rússar bara króað það lið inni í staðinn og eytt því.

Eina leiðin, sem Þjóðverjar hefðu átt til að vinna sigur í stríðinu, hefði falist í því að ráðast inn í Sovétríkin í ágúst 1940 meðan Rauði herinn var í lamasessi og upplausn og helstu og bestu vopn Rússa ekki komin í gagnið.

Forsenda þess hefði verið að hafa innrásaráætlunina "Rauðskegg" tilbúna vorið 1940 sem plan B, ef skjótur sigur ynnist á Vesturvígstöðvunum, þykjast ætla að ráðst inn í Bretland en fara í staðinn í hernað í austurveg. 

En jafnvel Hitler í allri sinni bjarsýni óraði ekki fyrir því hve undraskjótt Frakkar voru lagðir að velli og hann og Von Rundstedt klúðruðu gullnu tækifæri til að eyða að mestu her Breta við Dunkirk.

"Hvað ef" von Stauffenberg hefði tekist að drepa Hitler?  Hvað ef það hefði tekist að drepa hann strax í upphafi stríðsins í bjórkjallaranum í Munchen? Eða í einverju af ótal skiptum, sem slíkt var reynt? 

Meginþunginn í stefnu Hitlers frá fyrsta upphafi ferils hans var ófrávíkanleg og einbeitt þráhyggja hans, sem hann orðaði einfalt: Aldrei aftur 1918!

Aldrei aftur myndu Þjóðverjar semja frið og gefast upp á meðan herir þeirra væru enn utan landamæra þýska ríkisins.

20. júlí 1940 brunuðu brynsveitir Pattons að vísu hraðfari til austur yfir Frakkland, en það var ekki fyrr en tveimur mánuðum seinna sem borgin Trier varð fyrsta þýska borgin, sem komst í hendur Bandamanna.

Samsærirmennirnir þýsku vonuðu margir hverjir að hægt yrði að ná samingum við Bandamenn án þess að beygja sig undir kröfuna um skilyrðislausa uppgjöf.

Þessir bjartsýnismenn áttuðu sig ekki á því að Bandamenn stóðu allir sem einn gallharðir á þessu skilyrði, enda erfitt að uppræta nasismann með rótum á annan hátt.

Japönum voru settir svipaðir skilmálar, meðal annars þeir að keisarinn yrði sviptur völdum.

Raunsæir menn innan Bandaríkjahers lögðust hins vegar gegn því og líka hugmyndinni um að varpa kjarnorkusprengju á Kyoto.

Trúarleg þýðing keisarans og Kyoto var þess eðlis að afleiðingarnar hefðu orðið óheyrilega slæmar.

Því var fallið frá skilyrðinu um afsögn keisarans sem betur fór.  

Ef Hitler hefði verið drepinn þennan dag fyrir 70 árum, hefði hins vegar verið rutt stórri hindrun úr vegi, vegna þess að hver einasti hermaður Þjóðverja hafði svarið honum persónulegan hollustueið og dauði hans hefði því losað þá undan þeim eiði.

Göring og Himmler reyndu í blálok stríðsins vorið 1945 að leita sérsamninga við Vesturveldin.

Það var að sjálfsögðu borin von þá en veltir upp spurningunni um það, að hugsanlega hefðu þeir tekið svipaða afstöðu síðsumars 1944 að Hitler látnum.  En Bandamenn voru einhuga um að enginn sérfriður yrði saminn.

Erfitt er að átta sig á því hvort dráp Hitlers hefði getað stytt styrjöldina og bjargað lífi milljóna manna. Hugsanlega hefði verið hægt að ljúka styrjöldinni í lok janúar 1945, og enginn veit um viðbrögð Görings og Himmlers, - hvort uppreisnarmenn hefðu getað knésett þá nógu snemma.  

Niðurstaðan er sú að miðað við hina óheyrilegu stríðsglæpi nasista hefði aldrei komið neitt annað til greina af hálfu Bandamanna en skilyrðislaus uppgjöf hers Þriðja ríkisins.  

 


Þolinmæði er þörf hjá ungum leikmönnum og þjálfara.

Lið Fram í úrvalsdeild glímir nú við falldrauginn einu sinni enn. Liðið byrjaði að vísu á Íslandsmótinu með því að spila ágætan fótbolta og hafði áður staðið sig vel í Reykjavíkurmótinu. 

En leikmennirnir eru flestir ungir og skortir reynslu. Falldraugurinn er ekki það eina sem er sálrænt áreiti heldur líka það að Fram hampaði bikarmeistaratitli í fyrra, öðrum af stóru titlunum í fyrsta sinn í 20 ár.

Það er alltaf erfitt að fylgja slíku eftir og í raun er ósanngjarnt  að bera saman bikarkeppnina og Íslandsmótið, því að möguleikarnir á að krækja í bikarinn eru miklu meiri en að hampa Íslandsbikarnum, svo miklu færri er leikirnir í bikarkeppninni.

Jafn ungt lið og Framliðið er verður að sýna liðinu og ungum þjálfara þess þolinmæði.

Leikmenn þurfa tíma til að öðlast keppnisreynslu og rétt hugarfar, - kunna að taka mótlæti og vinna úr því.

Það er ekki raunhæft að búast við árangri fyrr en í þriðja Íslandsmóti liðsins.  


mbl.is Framarar á botninn
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Nýtt afrek bandarískra lögfræðinga.

Það er ekki á þá logið, bandarísku lögfræðingana, hvernig þeir geta unnið skaðabótamál með svimandi háum upphæðum þegar um ríkt fólk er að ræða og mannslífið metið á allt að 2400 milljarða króna eða 50% hærri upphæð en árleg þjóðarframleiðsla Íslendinga. 

Fyrir 30 árum tókst bandarískum lögfræðingum að rústa einkaflugvélaiðnaðinum þar í landi með slíkum skaðabótamálum.

Eitt af mörgum dæmum var það þegar auðkýfingur einn hafði ekki fest framsætið, sem hann sat í, nógu vel á sleðanum, og greip í fáti í stýri flugvélarinnar þegar sætið rann aftur á bak með þeim afleiðingum að vélin ofreis og spann í jörðina. Talið var að um vanrækslu framleiðandans hefði verið að ræða með því að vara ekki sérstaklega við því að sætið gæti runnið aftur á bak ef það væri ekki nógu tryggilega fest.

Skaðabótabylgjan gekk svo langt, að ekki var hægt að halda einföld sundlaugarpartí eða garðpartí í Bandaríkjunum nema hver gestur undirritaði heilmikla yfirlýsingu um það að hann kæmi inn á sundlaugarbakkann á eigin ábyrgð og hefði kynnt sér út í hörgul allar aðstæður og hættur á partísvæðinu.

Framleiðendur litlu flugvélanna urðu gjaldþrota vegna svona skaðabótamála og iðnaðurinn hrundi.

Skaðabótamálið gegn tóbaksframleiðandanum lyktar af þessu.

Ég hef út af fyrir sig svosem enga samúð með tóbaksframleiðendum.

Um þá ættu auðvitað að gilda lög til að tryggja að þeir setji aðvörunarmerkingar á sígarettupakkana sem standist þær kröfur sem nánar er tilgreint um í lögum og reglugerðum.

Þau lög ættu að fela það í sér að ef þeir fari ekki eftir þeim, sé þeim refsað þeim fyrir það og jafnvel sviptir leyfi til tóbaksframleiðslu.

Reykingamaðurinn, sem var svona mikils virði, hlýtur að hafa vitað af skaðsemi tóbaksreykinga eftir að þær hafa verið ræddar og kynntar í hálfa öld.

Ég efast um að aðvörunarmerki á pakkanum hefði getað fengið hann til að hætta að reykja, - þekki nógu marga sem geta alls ekki hætt, sama á hverju gengur, svo óviðráðanleg getur nikótínfíknin verið, enda er ekkert fíkniefni talið líkt því eins ávanabindandi og nikótín, ekki einu sinni heróín.  

Þetta mál minnir mig á annað mál.

Nú hefur verið gefinn út alveg nýr og ótrúlega umfangsmikill listi um svo yfirgripsmiklar athuganir á litlum vélum af Cessna gerð, að það gæti endanlega orðið til þess að engin leið sé fyrir einstaklinga að halda slíkum flugvélum úti. Og þar með verði þær líka óseljanlegar. 

"Það er ekki að spyrja að ESB" hefur verið venjulega viðkvæðið hjá þeim sem ég hef sagt frá skrifræðinu hjá EASA, sem er reyndar Flugöryggisstofnun Evrópu allrar en ekki bara ESB.

En listinn yfir hinar nýju og stórkostlegu skoðanir á Cessna flugvélum kemur ekki frá EASA, heldur beint frá hinum bandaríska framleiðanda vélanna.

Að manni læðist sá grunur að ekki sé útilokað, að öðru sinni séu bandarískir lögfræðingar að gera aðför að framleiðendum litlu flugvélanna með sínum mögnuðu skaðabótamálaferlum og að það sé undirrót þess sem er gerast.  

 

 


mbl.is Ekkja reykingamanns fær háar bætur
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Ruglkennd fyrirsögn: "Varað við viðskiptaþvingunum."

Fyrirsagnir frétta, eins og til dæmis þeirri, sem þessi pistill er tengdur við, getur gefið alranga mynd af efni fréttarinnar. 

Þegar ég sá fyrirsögnina án þess að hafa lesið fréttina, hélt ég að einhver sérfræðingur eða áhrifamaður væri að vara Vesturveldin við að beita Rússa viðskiptaþvingunum.

Nei, það er þveröfugt, Vesturveldin eru að vara Rússa við því, að þau muni beita þá viðskiptaþvingunum.

Í fyrirsögn, þar sem sagt er að varað sé við einhverju, felst ósk um að það sem varað er við, sé ekki framkvæmt.

Ef sagt er: Varað er við að fara nálægt einhverju, til  dæmis Sólheimajökli, er merkingin ljós, sú ósk að fólk fari ekki nálægt jöklinum.

Ef við setjum viðskiptaþvinganir inn í staðinn fyrir Sólheimajökul, er varað við því að beita slíkum þvingunum.

Ef hins vegar er sagt: "Rússum hótað viðskiptaþvingunum" er merkingin augljós. Af hverju var fyrirsögnin ekki orðuð þannig?  


mbl.is Vara við viðskiptaþvingunum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Það er ekki nóg að vona, - það verður að gera eitthvað strax.

Nú er sagt að síðasta haldreipið varðandi einstakt lífríki Mývatns sé að vona að kúluskíturinn og hið einstaka lífríki Mývatns komi aftur. 

En það er ekki nóg að vona þegar fyrir liggur að eftir að djöflast var í vatninu við kísilgúrnám í meira en þrjá áratgui eigi að halda áfram á sömu braut við hvers kyns umsvif við vatnið, auka byggðina við vatnið, fjölga ferðamönnum, auka umferðina og reisa 90 megavatta jarðvarmavirkjun á austurbakka vatnsins.

Það verður að gera eitthvað og það strax. Það þarf að reisa hreinsistöðvar til að hreinsa skólp frá vaxandi byggð og vaxandi umferð fólks og farartækja og það á að slá þegar í stað af allar hugmyndir um að hlamma stórri jarðvarmavirkjun niður á austurbakkann með tilheyrandi brennisteinsvetnsmengun.  

En það er eins og menn yppti bara öxlum og segi: Það eru ekki til neinir peningar og við verðum jú að lifa af landinu og virkja hvar sem því verður við komið. 


mbl.is Kúluskíturinn í Mývatni er horfinn
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Bloggfærslur 20. júlí 2014

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband