Heiðnir, hommar, transfólk og múslimar "útvaldir"?

Það var fyrst í starfi mínu í stjórnlagaráði sem ég fékk nasasjón af kjörum transfólks á Íslandi og áttaði mig á því hve lítið ég hafði vitað um þetta fólk og við hvaða fordóma og andúð það hefur mátt búa eins og hinsegin fólk yfirleitt.

Sjálfsmorðbréf Leelah Alcorn, sem nú vekur athygli víða um lönd, er birtingarmynd þess.

Þess vegna er sérkennilegt að sjá ýmis af þeim ummælum sem hafa fallið í bloggpistlum í garð þeirra þjóðfélagshópa sem nefndir eru í fyrirsögn þessa pistils.

Einn pistlahöfundur lagði til að við tækjum ráðamenn á Spáni á sextándu öld okkur til fyrirmyndar, en þeir hröktu Gyðinga úr landi sínu. Ættum við að gera slíkt hið sama við hliðstæðan hóp á okkar tímum og reka múslima úr landi.

Annar pistlahöfundur taldi að vinstri menn hötuðust við þjóðkirkjuna og hefðu heiðna, homma, transfólk og múslima í hávegum sem "útvalda" á kostnað hennar.

Múslimar hafa reyndar beðið í 15 ár eftir því að fá úthlutað lóð fyrir mosku, og veit ég ekki að nokkur annar aðili hafi orðið að bíða svo lengi. En nú les maður, að það að ljá máls á umsókn þeirra seint og um síðir, sé merki um að þeir séu "útvaldir" ásamt transfólki, hommum og heiðnum til að ganga á hlut Þjóðkirkjunnar.

Athyglisvert og til umhugsunar að fylgjast með þessum umræðum.      

„Dauði minn þarf að þýða eitthvað“

Gífurlegir kraftar í óveðrum og sviptivindum.

Í óveðrum, svo sem þrumuveðrum og sviptivindum hlémegin við fjöll, búa gríðarlegiri kraftar, og þarf ekki átök heits og svalara lofts í Suðurlöndum til. 

Flugmenn kannast við það að geta lent í uppstreymi, sem nemur meira en 2000 fetum á mínútu, og lenda síðan skömmu síðar í jafnmiklu niðurstreymi. Í slíku tilfelli er mismunurinn á klifri og falli allt að 5000 fet á mínútu. 

Þegar flugvél lendir á snöggu augabragði í slíkum sviptingum getur hún orðið gersamlega stjórnlaus og átökin skemmt hana svo mikið að hún verði ekki flughæð. 

Versta veður af þessu tagi, sem ég minnist, var í botni Reyðarfjarðar 21. október árið 1966. 

Ætlunin var að fljúga einn á lítilli tveggja manna Ercoupe vél,(sjá mynd af vél af þessari gerð) frá Reyðarfirði um Fagradal.

Hvöss norðvestanátt var og bjart Reyðarfjarðarmegin, en skýjahulan lægri Egilsstaðamegin. En skyggni var nægilegt til sjónflugs alla leið.

Vélin var með kraftlítinn hreyfil og nokkuð byljóttur vindur, svo að það var helst að hafa áhyggjur af flugtakinu, en það gekk vel og vélin fékk svo góðan mótvind eftir flugtakið að hún klifraði hratt og vel.  

 

Til þess að losna við ókyrrð á leiðinni hugðist ég klifra eins hátt upp og hægt væri Reyðarfjarðarmegin áður en lagt væri í flugið í átt til Egilsstaða.

Þetta gekk sæmilega til að byrja með en þegar komið var í um 1500 feta hæð, var eins og gripið væri með hrammi í flugvélina, svo að hún byrjaði að þeytast upp svo hratt að ég las 3000 feta hækkun á mínútu á klifurmælinum.

Vélin þeyttist á augabragði upp í rúmlega 3000 feta hæð þegar aðal lætin byrjuðu og sviptivindar og hviður skullu á henni úr öllum áttum, bæði ofan frá og neðan frá og á hlið.

Hraðinn á hraðamælinum rauk svo hratt upp að hann nálgaðist rauða strikið sem markar hámarks leyfilegan hraða. Þótt ég drægi af afli hreyfilsins hélt hún áfram að snarhækka flugið. 

Skyndilega féll hraðinn niður undir ofrishraða og vélin fór inn í frjálst fall, svo svakalegt, að taska, sem ég hafði á gluggahillu fyrir aftan mig, skall upp í þakið og opnaðist, svo að munir úr henni dreifðust yfir mig og svifu sumir í þyngdarleysi fyrir framan mig.

Þessi flugvél var með minnstu hliðarstýrum sem nokkur flugvél hafði, og var reyndar hönnnuð þannig að engin hliðarstýri væru á henni, heldur hafði þeim verið bætt á hana eftirá.

Auk þess að falla niður 2000 fet á mínútu snerist hún sitt á hvað. Ég varð að nota aðra höndina til að reyna að greiða úr draslinu sem sveif fyrir framan mig á sama tíma og reynt var að hafa stjórn á vélinni og ná hraðanum upp svo hún ofrisi ekki, jafnframt því að nú kom jörðin æðandi á móti mér í fallinu.+

Á fullu afli hreyfils klifrar svona vél í kyrru lofti um 700 fet á mínútu, þannig að það skilaði litlu á móti meira en 2000 feta falli á mínútu. Eina leiðin til að forðast brotlendingu er þá að auka hraðann svo mikið að þegar komið er alveg niður undir jörð sé hann nægilegur til að fljúga lágt undan vindi.

Til þess kom þó ekki, því að skyndilega þeyttist vélin aftur upp eins og hún hafði gert í upphafi.  

Næstu mínútur voru þær verstu á öllum flugferli mínum, því að það var nær ómögulegt að hafa nokkra stjórn á vélinni sem snerist og þeyttist til á alla kanta. Eftir nokkurra mínútna baráttu við stjórn vélarinnar hélt ég að mín síðasta stund væri komin þegar vélin gerði ekkert nema að endasteypast á alla kanta og falla hættulega lengi og hratt niður á köflum. 

Það eina sem þó var hægt að gera var að reyna að láta vindinn hrekja sig út eftir firðinum og sjá til hvort skilyrðin yrðu betri. Í þessari miklu ókyrrð var óhugsandi að reyna að lenda aftur og eina leiðin að reyna að finna svæði þar sem hægt væri að hækka flugið á ný.

Það tókst þegar komið var aðeins austur fyrir þorpið og þá tókst að hækkað flugið það mikið að hægt væri að komast norður um svonefndan Svínadal, sem liggur austan við Fagradal og samsíða honum, og reyna að nýta uppstreymi við austurhlíðar dalsins.

Þegar komið var við illan leik til Egilsstaða og hægt að skoða málið betur kom í ljós að vindurinn í fjallahæð hafði aukist mikið í dagrenningu, og var kominn yfir 50 hnúta.

Þar að auki háttar þannig til í botni Reyðarfjarðar, að þar liggja alls fimm dalir niður að fjarðarbotninum og vindstrengirnir, sem komu niður þessa dali mynduðu algeran suðupott yfir innsta hluta fjarðarins.

Misvindi, sem gæti hafa grandað þotun AirAsia, geta ekki aðeins orðið sérlega hættuleg í öflugu þrumuveðri (thunderstorm) heldur líka niðri við jörð og nefnast þá wind shear á erlendu flugmáli.

Hin mikla og skyndilega hækkun þotunnar gæti bent til þess að hún hafi lent inn í slíku misvindi, að eitthvað hafi gefið sig og / eða vélin orðið stjórnlaus.      

Hækkaði skyndilega flugið

Enginn minnist á aðalatriðið?

Það var ekki að heyra að nokkur þátttakendanna í Kryddsíldinni og yfirleitt nokkur nú síðustu daga hafi minnst á aðalatriðinu varðandi heilbrigðiskerfið. 

En það er einfaldlega það að síðustu árin hafa verkefni kerfisins stóraukist vegna mikillar fjölgunar í elstu árgöngum þjóðarinnar þegar fólksfjölgunarsprengja stríðsáranna og áranna eftir það með allt að tvöfalt stærri árgöngum en fyrr er að skila sér í miklu stærri árgöngum gamla fólksins en áður var. 

Hluti aukningar verkefna kerfisins stafar þar að auki af því að miklar tækniframfarir í heilbrigðisþjónustu og lækningum byggist á nýrri tækni og lyfjum, sem kosta mikið fé. 

Öllum mátti verða ljóst þegar fyrir hálfri öld að stóru árgangarnir, sem þá fæddust, myndu kosta vandamál í gegnum líftíma þessara kynslóða, fyrst í menntamálum á barnaskólastiginu um miðja öldina, framhaldsskólastiginu á sjötta áratugnum og háskólastiginu á sjöunda áratugnum. 

En á eftir því hlaut að koma að svipuðu í heilbrigðiskerfinu þegar þeim, sem komnir voru á efri ár kringum aldamótin síðustu fór að fjölga hratt. 

Af þeim sökum byrjaði svelti kerfisins ekki í Hruninu, þótt það yrði eðli málsins samkvæmt mikið þá, heldur strax í kringum síðustu aldamót, með þeim afleiðingum að vandinn hefur undið upp á sig. 

Öll þessi síðustu 15 ár virðast íslenskir ráðamenn hins vegar hafa verið alveg blindir á þessa undirliggjandi ástæðu þess, hvernig komið er. 

Um allan heim er rætt opinskátt um það að nú stefni senn í það hjá mörgum þjóðum, að aðeins um helmingur þjóðanna vinni að verðmætasköpun fyrir hinn helminginn, sem er annars vegar sá hluti þjóðanna sem er ekki kominn út á vinnumarkaðinn, og hinn hlutinn, sem er kominn á eftirlaun. 

Ef viðhalda á sömu lífsgæðum og jöfnuði áfram verður að leggja miklu meiri áherslu en áður á það að efla heilbrigðis- og lífeyriskerfið. 

Og þá þýðir ekki að segja eins og sagt er hér nú, að það nægi að upphæð framlaga í kerfið sé hærra en nokkru sinni fyrr, því að í raun vaxa verkefni kerfisins svo hratt, að stórauka þarf framlög til þess á næstu áratugum í velferðarkerfið allt. 

Læknar horfi í eigin barm