"Bjart framundan og væntanleg uppsveifla í áliðnaðinum"?

Það hefur ekki vantað hástemmd lýsingarorð hjá talsmönnum álveranna undanfarnar vikur um það hve bjart væri framundan og komandi uppsveifla í áliðnaðinum. 

Þeir hafa líka andmælt harðlega öllum efasemdum um dýrð áltrúarinnar. 

Og seinast í dag vantar heldur ekki að álver við Skagaströnd sé frábær kostur og bjart framundan í því máli að sögn forsvarsmönnum þar á bæ.

Talsmaður Norðuráls segir að litilfjörlegt atriði þurfi að leysa til þess að álver í Helguvík geti farið á fullan skrið. 

 

Áltrúarmennirnir andmæltu líka ákaft þeirri spá fyrir áratug að stórfjölgun álvera í Kína myndi fella heimsmarkaðsverðið.

En það er einmitt það sem gerst hefur og engin teikn um að álverðið, sem er í sögulegu lágmarki og talsvert lægra en miðað var við í arðsemisútreikningum Kárahnjúkavirkjunar, muni hækka í fyrirsjáanlegri framtíð.

Stöðugt hefur verið talað um aukna notkun áls í bifreiðum. En um leið og hagkerfi staðna stöðvast sú þróun líka, enda hefur hún verið mest í framleiðslu dýrra bíla, af því að þrátt fyrir lágt verð á áli, er það miklu dýrari málmur en stál og hefur auk þess eignast skæðan keppinaut í koltrefjaefnum. 

Ákvörðun stjórnar starfsmannafélagsins í Straumsvík um að aflýsa verkfalli er því skynsamleg í ljósi ástandsins, sem blasir við þrátt fyrir að reynt sé að leyna því. 

 

 

Ræða aftur saman á föstudaginn

Í upphafi skyldi endinn skoða.

Þegar stórveldi eða hópar þjóða setja viðskiptabann á ríki er yfirleitt ekki um að ræða algert bann og heldur ekki bara bann út í loftið. 

Að sjálfsögðu er athugað gaumgæfilega hvers konar viðskiptabann komi sér verst fyrir þann sem refsa á og sem skást fyrir þá sem beita banninu. 

Einnig eru skoðaðir vel þeir möguleikar sem hinn ákærði á til þess að svara í sömu mynt. 

Og einnig ætti að vera ljóst að Bandaríkin og ESB hafa gaumgæft vel gagnvart helstu þjóðunum í þessum refsileiðangri gegn Rússum að bannið bitnaði sem minnst á þeim sem beittu því og að gagnaðgerðir Rússa yrðu ekki þungbærar. 

Evrópuþjóðir halda áfram að kaupa gas af Rússum eins og ekkert sé, enda hafa Rússar aldrei haft eins mikla þörf í 30 ár til þess að afla sér gjaldeyris. 

Enginn þarf hins vegar að láta sér detta í hug að söluhagsmunir Íslendinga í Rússlandi hafi verið skoðaðir, enda á Ísland ekki aðild að ESB. 

Svo er að sjá að íslensk yfirvöld hafi ekki heldur skoðað stöðuna miðað við það hvað fréttir um magn viðskiptanna virðast koma flatt upp á alla hér á landi.

Rússar kaupa mun meira af Íslendingum en Íslendingar af Rússum og því hefur viðskiptabann af okkar hálfu varðandi útflutning- og gjaldeyristekjur Rússa ekkert bit.

Það er ekkert sjálfgefið að við eigum að taka þátt í hvaða viðskipta- eða samskiptabanni sem er.

Við tókum ekki þátt í viðskiptabanni Þjóðabandlagsins á Ítalíu 1935 og við sendum íþróttafólk á Ólympíuleikana í Moskvu 1980 þótt Bandaríkjamenn, Bretar og fleiri vesturveldi sniðgengju leikana.

Burtséð frá hvort rétt sé að taka upp þá stefnu að styðja ævinlega svona aðgerðir af hálfu Vesturlanda er skynsamlegt að meta stöðuna líka kalt og vera víðbúinn afleiðingunum.

37 milljarðar í útflutningstekjum árið 2015 er margfalt minna hlutfall af útflutningstekjum okkar en af banninu við fisksölu til Bretlands 1952 og við þolum slíkt áfall betur nú en þá.

Það má nota sem röksemd fyrir því að taka þátt í þessum aðgerðum.

En minna má á, að við víluðum ekki fyrir okkur að taka 1952 að brjóta viðskiptabann Breta á bak aftur, með því að taka í staðinn upp viðskipti við Rússa og leppstjórnir þeirra í Austur-Evrópu þótt í þessum löndum væru tíðkuð einhver verstu mannréttindabrot sem um getur, svo gróf að mannréttindabrotin í Rússlandi nútímans blikna í samanburðinum.

Málið núna lítur þannig út að hvorki við né þjóðirnar, sem beita banninu, höfum haft fyrir því að skoða það fyrirfram að tjón okkar af banninu gæti orðið margfalt meiri hlutfallslega en nokkurrar annarar bannþjóðar.

Í upphafi skyldi endinn skoða. 

 

 

37 milljarðar króna í húfi

Helsti óvinurinn gerður óvirkur.

Loftmótstaða er helsta hindrunin sem þarf að yfirvinna í samgöngum, ekki þyngd eða mótstaða í vél og drifkerfi. 

Framfarir í afköstum bíla og sparneytni hefur í meginatriðum byggst á því að lækka loftmótstöðustuðulinn  (cx)  úr ca. 0.60 niður 0,30 og þaðan af minna. 

Loftviðnám hvers bíls í mælieiningum fæst með því að margfalda flatarmál lóðrétts þverskurðar bílsins ( frontal area eða ruðningsflatarmál ) þegar hann ryðst í gegnum loftið með cx-tölunni. 

Uppréttur mannslíkami er eins óheppilegur til að smjúga í gegnum loftið og hugsast getur með líkast til hátt í cx 1.00 og þar að auki afar stórt ruðningsflatarmál miðað við þyngd og afl.

Þess vegna leggjast knapar fram á við í kappreiðum og sömuleiðis leggjast hjólreiðamenn fram á stýrið og hraðskreiðustu hjólin lykjast utan um knapann, sem hallast fram fyrir aftan nákvæmlega hannaða "framrúðu."

Í formúlu eitt liggja ökumenn næstum afturábak í bílnum til þess að þeir geti verið sem lægstir og sömuleiðis þyngdarpunkturinn.    

Þetta veit Arna Sigríður Albertsdóttir eins og sjá má af myndum af henni á keppnishjóli sínu. 

Hún kýs eðlilega að liggja á bakinu frekar en á maganum og gera með því helsta óvininn í keppnishjólreiðum eins óvirkan og hægt er. 

Mörg smáatriði geta gert eitt stórt í þessum fræðum. Einn helsti sérfræðingur í loftmótstöðu flugvéla, Bandaríkjamaðurinn Lopresti, gat hækkað hraða flugvéla sem þó voru taldar smjúga vel í gegnum loftið, um 10 prósent meðal annars með því að fitla við samskeyti á milli búks og vængja, loka betur hjólahólfi, endurhanna framrúðu og bæta loftflæði inn á hreyfilinn og út frá honum.  

Á reiðhjólum auka hlutir eins og töskur utan á þeim loftmótstöðuna. Skásti staðurinn fyrir kassa framan á stýrinu beint fyrir framan hjólreiðamanninn eða á bögglabera fyrir aftan hann.

Í vor og sumar hef ég verið að dunda við tilraunir með reiðhjólið Náttfara með hjálpar rafmótor og í staðinn fyrir að hafa í fyrstu tvær töskur aftan á hjólinu er nú aðeins ein og hún gerð straumlínulagaðri með því að mjókka hana með notkun límbands.

Tatra T 87 sem snillingurinn Ledwinka hannaði á árunum 1932-36, var fyrsti fjöldaframleiddi bíllinn í heiminum sem var með loftviðnámstölu sem talin er hafa verið jafnvel lægri en 0,30 og var hálfri öld á undan öðrum bílaframleiðendum í þessu efni auk annarra byltingarkenndra atriða. 

Bíllinn náði 160 kílómetra hraða á 85 hestöflum, en bandarískir bílar af svipaðri stærð og þyngd og með álíka kraftmiklar vélar máttu heita góðir ef þeir komust yfir 120.

Þegar ég lít á hjólið hennar Örnu Sigríðar minnir það mig á meira en 50 ára gamlar hugmyndir mínar um tveggja manna bíl þar sem báðir sætu mjög afturhallandi inni í mjög straumlínulöguðum og mjóum smábíl, annar maðurinn fyrir aftan hinn, og vél og drif aftast í bílnum.  

 

 

Á flugbraut fyrir heimsmeistaramót

Gömul saga og ný.

Það er gömul saga og ný að keppnismenn í bardagaíþróttum reyni að forðast ákveðna andstæðinga sem gætu haft áhrif á feril þeirra. 

Sjálfur Jack Dempsey var ásakaður um að draga svonefnda litarlínu ( color line ) gagnvart Harry Wills, skæðasta blökkumanninum sem gat ógnað veldi hans og var Dempsey sakaður um að koma sér hjá því að berjast við hann. 

Það gerðu reyndar fleiri á þessum árum þar sem misrétti kynþátta ríkti í raun í Bandaríkjunum þrátt fyrir ákvæði stjórnarskrárinnar um jafnan rétt allra manna. 

1936 lá beinast við að Max Schmeling fengi að berjast við James Braddock heimsmeistara, eftir að Schmeling hafði sigrað Joe Louis. 

Með klækjabrögðum tókst umboðsmönnum og áhrifamönnum að draga Schmeling, sem þýskir nasistar hömpuðu mikið,  á asnaeyrum og gefa Louis í staðinn tækifæri til að hrifsa heimsmeistaratitilinn af Braddock 1937. 

En Joe Louis var heiðursmaður og sagði eftir þann sigur, að hann teldi sig ekki heimsmeistara nema að berjast öðru sinni við Schmeling.

Það gerði hann í einstæðum bardaga sem varð að hálfgeru uppgjöri milli "masters race" eða "yfirburðarkynþáttar" Hitlers og hins "óæðri" kynþáttar blökkumanna, og í Hvíta húsinu sagði Roosevelt Bandaríkjaforseti við Louis, þegar hann þreifaði á upphandleggsvöðvum hans, að lýðræðisríkin þyrfu á þeim að halda í baráttunni við einræðisríkin. 

Þjálfari Floyd Patterson gerði það sem hann gat til að koma í veg fyrir að Patterson berðist við Sonny Liston á árunum 1960 til 1962 þegar Liston var augljóslega besti þungavigtarhnefaleikari heims. 

Í staðinn barðist Patterson tvisvar við Ingemar Johansson eftir að hann tapaði fyrir honum 1959.

Patterson var heiðurmaður og reif sig lausan til að verja heiður sinn, en 1962 og 63 mátti hann þola einhverja mestu niðurlægingu heimsmeistara í sögunni í tveimur bardögum við Liston sem tóku 2 mínútur og 10 sekúndur hvor. (2:08 og 2:10).

Patterson hafði meðferðis dulargervi þegar hann gekk á hólm við Liston til þess að geta dulist eftir bardagann ef hann færi illa. 

Heitasta ósk George Foreman eftir endurkomuna 1987 var að fá að berjast við Mike Tyson en bæði þá og síðar forðaðist Tyson að berjast við Foreman, þannig að þeir leiddu aldrei saman hesta sína á þeim tíu árum sem seinni hluti ferils Foremans stóð yfir. 

Svo smeykur var Riddick Bowe við Lennox Lewis að hann henti frá sér nýunnu heimsmeistarabelti eftir bardaga við Evander Holyfield frekar en að berjast við Lewis og barðist í staðinn alls þrisvar við Holyfield. 

Fleiri forðuðust að berjast við Lewis, því að eftir endurkomu Mike Tyson 1995 forðaðist Tyson að berjast við Lewis allt til ársins 2002 þegar loksins varð af því og Lewis saltaði Tyson.

Eftir á að hyggja sjá menn, að Lennox Lewis var jafnbesti þungavigtarhnefaleikarinn í tíu ár frá 1992 til 2002 og að það var ekki að ástæðulausu sem aðrir þungavigtarmenn óttuðust hann.

Svona uppákomur eru ævinlega hvimleiðar og í reglum ýmissa sambanda eru ákvæði sem gera titilhöfum skylt að berjast við bestu áskorendurna og þyrftu þessar reglur að vera harðari ef eitthvað er. 

Heimsbyggðin mátti til dæmis bíða í mörg ár eftir uppgjöri Floyd Mayweathers og Manny Pacquiao þar til það fór loksins fram á þessu ári. 

  

Enginn vill berjast við Gunnar