Mörgum áratugum á eftir í umhverfis- og náttúruverndarmálum.

PISA-könnunin sýnr, að við þurfum að fara að spýta í lófana og sækja fram í menntamálum.

Og enn mikilvægara er að sækja fram í upplýsingamálum varðandi umhverfis- og náttúruverndarmál. 

Þegar ég var á ferð um bandaríska þjóðgarða fyrir 17 árum  og átti leið niður með Koloradofljóti leitaði ég ráða um það hvaða bók ég ætti helst að lesa um þessi mál vestra. 

Mér var bent á bókina Cadillac desert eftir Mark Reisner, sem kom út fyrir næstum 40 árum og fjallaði um baráttuna um virkjanir í fljótinu. 

Ég greip bókina og kíkti fyrst á nokkrar lofsamlegar umsagnir gagnrýnenda um hana þegar hún kom út. 

"Ætti að skyldulesning" sagði einn.

Síðan þá á þessi bók heiðurssess yfir skrifborði mínu. 

Efni bókarinnar er tvíþætt, annars vegar ill meðferð á vatnsforða suðvesturríkjanna, sem enn í dag er að koma Kaliforniubúum í koll, en hins vegar stórvirkjanahugmyndirnar og átökin milli vírkjanafíkla og umhverfis-og náttúruverndarsinna.

Virkjanasagan bandaríska ætti að vera skyldulesning fyrir Íslendinga, því að rökin fyrir virkjununum, sem á stríðsárunum og í 15 ár eftir stríðið fæddu af sér stórvirkjanir með miklum umhverfisspjöllum, lutu í lægra haldi á sjöunda áratugnum í Bandaríkjunum og hafa ekki sést þar síðan. 

Þegar maður les um þessa baráttu fyrir hálfri öld undrast maður að hér á landi séum við enn á þessu stigi. 

Vestra, eins og hér, voru náttúruverndarsinnar plataðir með því að í fyrstu var lögð áhersla á að virkja í svonefndum Echo park, sem náttúruverndarfólkið þekkti vel, en jafnframt sótt í að stífla Glen Canyon og sökkva gljúfrunum þar fyrir innan, sem fáir eða engir þekktu.

Hér heima stóð deilan í fyrstu um Eyjabakka, sem náttúruverndarfólk þekkti miklu betur en Hjalladal og gljúfrin og hjallana í þeim.

Bæði heitin, Echo park og Eyjabakkar byrja meira að segja á sama bókstafnum, E!

Og helsti virkjanapostulinn, Floyd Dominy, minnti í mörgu á helsta virjanapostulann hér!  

Þessi fyrri hluti baráttunnar endaði eins þar eins og hér. Echo park og Eyjabökkum var að mestu þyrmt en gljúfrunum sökkt og í ljós kom, að gljúfrin og umhverfi þeirra höfðu á báðum stöðum haft margfalt meira náttúruverndargildi en Echo park og Eyjabakkar. 

Þegar David Brower, forystumaður náttúruverndarsinna, áttaði sig á þessari hrikalegu ginningu varð hann svo miður sín og hugsjúkur, að hann var á borði sjálfsmorðs. Urðu vinir hans að vakta hann á tímabili. 

Nú heyrast raddir hér þess efnis að úr því að Norðmenn hafa sett endapunkt á sína rammaáætlun eigum við að gera það sama. 

Enn ein ginningin, því að Norðmenn hófu sína rammaáætlunarvinnu næstum tveimur áratugum á undan okkur og þeirra land er fimm sinnum minna að flatarmáli en okkar.

Auk þess eru íslensku náttúruverðmætin mun einstæðari og magnaðri en þau norsku.  

„10 árum á eftir hinum“

Frásögn blaðamanns Sunday times fyrir aldarfjórðungi.

Blaðamaður frá Sundey times dvaldi á Íslandi yfir jólin fyrir um aldarfjórðungi og mátti vart vatni halda af hrifningu, sérstaklega því, sem kom honum mest á óvart og hann hafði aldrei upplifað áður: Íslenski skafrenningurinn. Lýsti honum fjálglega. 

Íslenska hátíðahaldið fannst honum einstakt hvað snerti fjölbreytni og það, hve langur þessi hátíðatími væri, öll aðventan, Þorláksmessa, jólaböllin, jólatónleikarnir, 13 jólasveinar, Grýla, Leppalúði, áramótin með álfum og tröllum, áramótabrennum, flugeldaflóði og í lokin þrettándinn. 

Viðtalið hringdi engum bjöllum hjá okkur. Erlendur blaðamannsbjáni og hvað um það?

Ekki óx álitið á möguleika ferðaþjónustu allt árið þegar stóriðjuæðið skall á um síðustu aldamót. 

"Eitthvað annað!" Fuss og svei. 

Þess vegna er tengd frétt á mbl. um umsvifin í ferðaþjónustunni núna athyglisverð. 

Aukinn áhugi á íslenskum jólum