Minnir dálítið á viðvaranir hjá Kananum á Vellinum, t.d. "Alfa limited."

Í tímum Varnarliðsins á Keflavíkurflugvelli voru oft gefnar út upplýsingar eða viðvaranir um skilyrði til umferðar á flugvallarsvæðinu. Var slilyrðunum skipt í flokka, og sá eini þeirra, sem ég minnist, eftir öll þessi ár, hét "Alfa limited."

Hugsanlega er þetta orð minnisstætt af því að það hafi verið nefnt oftast.. 

Auðvitað vissu Íslendingar, sem hlustuðu eða horfðu á Kanann ekki um það, við hvað var miðað í þessum skilgreiningum, en það gæti hugsanlega verið eitthvað svipað og nú er verið að taka upp hjá Veðurstofu Íslands sex áratugum síðar. 

Gaman væri að komast að því í hverju sundurgreiningin fólst, þótt langt sé um liðið. 

Nýtt viðvörunarkerfi Veðurstofunnar

Ekki mikil hætta á að Flokkur fólksins verði erfiður.

Flokkur fólksins hefur þá sérstöðu að nálgast það sem kallað er, að vera eins máls flokkur. 

Hann er upphaflega til orðinn vegna ástríðufullrar réttlætiskenndar út af þeirri einstæðu meðferð sem öryrkjar og þó jafnvel enn frekar gamla fólkið hefur mátt sæta af öllum ríkisstjornum hér á landi. 

Hvað gamla fólkið varðar er ekki að finna neina hliðstæðu í Norðurálfu, enda um hreint rán að ræða að hluta til. 

Í stefnuskrám annarra flokka má finna loforð um umbætur á þessu sviði en enginn þeirra gerir það eitt að aðalmáli. 

Til þess að ná í v9ðbótarfylgi og víkka skírskotun Flokks fólksins var unnið talsvert atarf við að skyggnast um í öðrum málefnum, og meðal annar róið í átt til gamalkunnugra atkvæðamiða Frjálslýnda flokksins 2007 og Framsóknar og flugvallarvina í borgarstjórnarkosningunum 2014. 

En allir hugsanlegir aðilar að næstu ríkisstjórn verða að gefa eitthvað eftir í stjornarsamstarfinu og það verður auðveldara fyrir Flokk fólksins en aðra flokka, sem hefur efni á því a gefa eftir í öllum öðrum málum en málefnum lífeyrisþega og öryrkja. 

Það getur orðið mikils virði að hafa aðila að komandi ríkisstjórn einum fleiri en til þarf. 

Þetta hefur ekki aðeins gefist vel erlendis, heldur til dæmis líka i borgarstjórn Reykjavikur.

Brotalamir til vinstri og hægri

Styttur af hershöfðingjum nasista?

Víða eru styttur af hershöfðingjum sem stóðu stöðu sinnar vegna fyrir manndrápum í stórum stíl. 

Napóleon Bonaperte var einn mesti "hernaðarsnillingur" sögunnar og fór með himinskautum um og eftir aldamótin 1800 og þegar sigurferli hans lauk endanlega um 1815 skildi hann eftir sig slóð fallinna og særðra á orrustuvöllum um mestalla álfuna. 

Hann hristi hins vegar upp í stöðnuðu aðalsveldi og trénuðu valda- og lagakerfi álfunnar og á því sviði markaði hann spor inn í nútímann. 

Hershöfðingjar eru misjafnir eins og aðrir, og sumir af hershöfðingjum Hitlers þóttu "heiðvirðari" en aðrir. 

Eric Manstein var talinn þeirra snjallastur en Erwin Rommel naut þó meiri frægðar vegna frammistöðu sinnar á Vesturvígstöðvunum og þó einkum í eyðimerkurhernaðinum í Norður-Afríku þar sem hann hlaut viðurnefnið "Eyðimerkurrefurinn". 

Bæði þar og á Vesturvígstöðvunum var barist á "mannúðlegri" hátt en á öðrum vígstöðvum ef hægt er að nota orðið mannúð um hernað og manndráp og örkumlanir hans. 

En það eimdi lengi eftir af svonefndu "heiðursmannayfirbragði" í stíl aðalsmanna allt fram í Seinni heimsstyrjöldina á afmörkuðum svæðum í því stríði og mannfallið var mun minna á þeim svæðum en annars staðar. 

Rommel reis gegn Hitler að lokum og galt fyrir með lífi sínu. Hvort það hefði átt að nægja til þess að honum væri reistur minnisvarði er þó vafasamt vegna þess að hann vígðist hinu illa valdi á meðan vel gekk. 

"Sigurvegarar skrifa söguna" er stundum sagt, og Bretar eru ekki feimnir við að reisa sínum hershöfðingjum minnisvarða, jafnvel þótt sumir þeirra hafi verið verkfæri þess oft á tíðum hrikalega ofbeldis sem notað var við að leggja hálfa heimsbyggðina undir breska heimsveldið. 

Þar var þrælahald löngum sjálfsagður hlutur og Hitler gat ekki dulið aðdáun sína á þrælahaldi og yfirgangi sem var undirstaða breska heimsveldisins, hét því meira að segja í friðarboði sínu sumarið 1940 að verja breska heimsveldið og tortíma hverjum þeim sem réðist gegn því, bara ef Bretar myndu láta af andófi sínu gegn Öxulveldunum. 

Hershöfðingjar Hitlers þjónuðu einhverju hugmyndum um eitthvert stórfelldasta og víðtækasta þrælahald og misrétti þjóða sem hugsast gat. 

Rétt eins og öfgafullir múslimar geta nýtt sér einstaka kennisetningar úr Kóraninum til þess að réttlæta óhæfu sína, væri hægt að álykta sem svo að þrælahald sé réttlætt í Biblíunni í boðorðinu umm að menn skuli ekki girnast konu náungans, þræl hans eða ambátt." 

Og þótt bandaríska stjórnarskráin hefði sem aðalstef að allir menn væru fæddir jafnir, tíðkaðist þrælahald í hátt í heila öld undir hatti hennar. 

Til þess að koma í veg fyrir að slíkt geti gerst á vorum dögum er í mannréttindaákvæðum nútímalegra vestrænna stjórnarskrá notuð ákveðin upptaling á nokkrum höfuðafbrigðum mannréttinda og orðin "svo sem" höfð fyrst til að negla fast, að upptalningin sé ekki tæmandi. 

Jafnréttið skal gilda í hvívetna, svo sem varðandi kyn, aldur, þjóðerni, kynþátt o.s.frv. 

Ef orðið þrælahald hefði verið í slíkri upptalningu í bandarísku stjórnarskránni frá upphafi hefði hundruðum þúsund mannslífum verið bjargað. 

En stór hluti ríkisins var háður þrælahaldi og þess vegna var það látið viðgangast jafn lengi og raun bar vitni, þrátt fyrir allt jafnréttistalið.

Lagaumhverfi í þessum málaflokki er í sífelldri þróun. Í starfi stjórnlagaráðs munaði hársbreidd að orðinu "kynvitund" yrð bætt inn í upptalningu helstu réttinda. 

Tillaga um það féll á jöfnum atkvæðum ef ég man rétt. 

Fulltrúar þessa fólks, svo sem transfólks, voru í hópi fjölmargra sem komu á fund okkar til að upplýsa um mál sín, og er óhætt að segja að þessir fulltrúar, sem lýstu yfir því hvernig það væri líkt og fangar í eigin líkama og þyrftu að þola mikla fordóma og fáfræði, hefðu mikil áhrif á þau okkar, sem hittu þau. 

Nú, sex árum síðar, er ég nokkurn veginn viss um að það munaði aðeins nokkrum árum að orðið kynvitund væri í nýrri íslenskri stjórnarskrá.  

 

„Robert E. Lee var heiðvirður maður“

Hvar myndi svona hugsun enda?

Umræðan um það að afmá þekkt mannvirki og sögulegar minjar að meira eða minna leyti vegna þess hverjir reistu þau er ekki ný af nálinni. Meira að segja má heyra slíkar raddir hér á landi. 

Sennilega hefur þessi viðleitni gengið lengst hjá vígamönnum Íslamska ríkisins, sem gengu hreinan berserksgang í því að eyðileggja merkar menningarminjar. 

Frægt var þegar Talibanar sprengdu Búddalíkneski í Afganistan hér um árið. 

En svona aðgerðir eru hæpnar, jafnvel þótt í minna mæli séu. 

Þótt Lenín (afsakið Marx, sjá aths) segði að trúarbrögð væru ópíum fólksins og virtist hafa á þeim fyrirlitningu í samræmi við þau orð, létu bolsévikar menningarminjar Kremlar standa þótt misslæmir keisarar hefðu staðið fyrir þeim. 

Af og til koma upp raddir um það að taka merki Danakonungs af Alþingishúsinu. Þá gleymist það, að Kristján níundi lét reisa Alþingishúsið sem konungur Íslands og að á þeim tíma stóð sjálfstæðisbarátta Íslands ekki um það að hvort hann væri þjóðhöfðingi Íslands, heldur hafði Jón Sigurðsson staðið fyrir því að staðið væri við Gamla sáttmála sem samings milli konungs sem einstaklings og Íslendinga. 

Kórónan fellur því undir merkilegar sögulegar minjar. 

Ef farið hefði verið út í það að afmá allar minjar um völd og framkvæmdir einvaldskonunga fyrri tíðar, hefði þurft að eyðileggja Skansinn í Vestmannaeyjum, sem var hernaðarlegt mannvirki hannað af Dönum, og "afmá" Stjórnarráðshúsið og Viðeyjarstofu, sem voru reist fyrir atbeina einsvaldskonungs í Kaupmannahöfn. 

Vilja afmá Taj Mahal úr sögu Indlands