Veršur stysta fréttin 26. nóv 2004 sś stęrsta į žessari öld?

Hinn 26. nóvember 2004 var stysta fréttin ķ sjónvarpsfréttum kvöldins innan viš mķnśta eša réttara sagt ašeins 46 sekśndur, og lét ekki mikiš yfir sér. Titill hennar var "Tķšari gos." Tķšari gos

Tilefni hennar var upphaflega žaš, aš nokkrum įrum fyrr hafši ég heyrt Gušmund heitinn Sigvaldason greina frį žvķ aš žegar ķsaldarjökullinn brįšnaši fyrir 11 žśsund įrum hefši landiš sem var undir honum lyfst svo mikiš viš aš ķsaldarfargiš fór af žvķ, aš eldgosum į svęšinu, sem nś er noršan Vatnajökuls, fjölgaši margfaldlega, og tķšnin oršiš allt aš žrķtugföld žegar mest var. 

Žess vegna vęri žarna stęrsta hraunbreiša landsins, Ódįšahraun, og fjölbreyttasta og magnašasta eldfjallasvęši heims. 

Žegar haldin var rįšstefna um Grķmsvatnagos ķ Öskju žennan nóvemberdag 2004 frétti ég af žvķ aš Freysteinn Sigmundsson jaršešlisfręšingur myndi fjalla um žaš hvaša įhrif brįšnun ķslensku jöklanna, einkum Vatnajökuls, myndi hafa į eldgosatķšni į Ķslandi. 

Vatnajökull er nefnilega žaš sem eftir er af ķsaldarjöklinum stóra. 

Ég fór vestur eftir og varš ekki fyrir vonbrigšum, en fyrirlestur Freysteins fjallaši einmitt um žaš hvaš hvarf langstęrsta jökulsins, sem žar aš auki vęri meš mišju eldvirkninnar undir sér, hefši aš segja fyrir eldvirknina.

Fréttatķminn var mjög įsetinn į žessum įrum af fréttum af miklum hręringum ķ ķslensku višskipta- og efnahagslķfi, svo aš ķ fyrstu reyndist ekki rżmi fyrir žessa frétt ķ fyrstu. 

En loks var fallist į žaš aš hśn gęti flotiš meš, ef hśn yrši rśmlega hįlf mķnśta į lengd. 

Nś žegar mį sjį merki um aš žessi spį sé aš byrja aš rętast. Frį 1996 til 2017 hafa oršiš gos įrin 1995 (viš Hamarinn) 1996, 1998, 2000, 2004, 2010, 2011 og 2014, alls įtta gos į 21 įri, eša fjögur gos į įratug. Žetta er nęstum tvöfalt tķšara en hefur veriš aš mešaltali į öld į sögulegum tķma. 

Žessa dagana minna Hekla, Katla og Grķmsvötn į sig, en ķ hópinn hafa bęst tvö stęrstu eldfjöll landsins, Bįršarbunga og Öręfajökull, bęši į įhrifasvęši Vatnajökuls. 

(Hekla minnir stanslaust į sig meš žvķ aš hafa žanist meira śt en hśn hafši gert fyrir gosiš 2000) 

Aušvitaš gęti žetta veriš tilviljun, en ef ekki, og eldgos į 21. öldinni verša miklu fleiri en įšur hefur žekkst, og fréttagildi og įhrif hvers goss innan lands og utan yršu lögš saman, gęti eldgosatķšnin oršiš ein stęrsta frétt aldarinnar.  

Stefni aš žvķ aš setja fréttina inn į facebook sķšu mķna. 


Katla minnir lķka į sig.

Sum Kötlugos og hamfarahlaup śr Kötlu hafa veriš žannig į forsögulegum tķma aš valda myndi stórfelldum vandręšum og tjóni į okkar dögum. 

Žar er ekki ašeins um aš ręša hęttuna į hrikalegu hamfaraflóši nišur Markarfljót og alla leiš śt ķ Hólsį um Landeyjar, heldur hefur eldfjalliš fyrrum sent frį sér grķšarlegt öskufall.

Katla, Bįršarbunga, Grķmsvatnasvęšiš og Öręfajökull bśa yfir sérstakri hęttu vegna ķshellunnar sem liggur ofan į eldstöšvunum. r

Žaš er hrollvekjandi aš horfa ofan ķ sigkatla žessara eldfjalla, og mun ég setja inn myndir af slķkum fyrirbęrum viš Kötlu og Bįršarbungu. 

Ef gosiš brżst upp ķ gegnum ķshelluna veršur śr žvķ grķšarlegt öskugos, sem getur ógnaš flugsamgöngum um allan heim auk annarra bśsifja og tjóns. 

 


mbl.is Rafleišni ķ Mślakvķsl eykst įfram
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Fįtt ķ boši til bjargar.

Žegar aš rykiš hafši aš mestu sest eftir bankahruniš 2008 kom ķ ljós viš rannsókn nokkrum įrum sķšar aš žaš hafši veriš hrein hundaheppni aš ķslenska bankakerfiš hryndi ekki žegar sķšla įrs 2006, tveimur įrum fyrr. 

En eftir į aš hyggja var žessi "hundaheppni" kannski ekki žaš besta sem žį gat komiš fyrir, žvķ aš į žessum tveimur įrum sem lišu milli 2006 og 2008 hafši bankakerfiš blįsiš svo śt og sömuleišis "snjóhengjan", innistęšur śtlendinga į Ķslandi, aš hiš endanlega og óhjįkvęmilega hrun 2008 varš miklu, miklu stęrra, žrįtt fyrir kosningaslagoršin 2007 um "trausta efnahagsstjórn." 

Og žaš tók hįtt ķ įtta įr aš losna viš "snjóhengjuna". 

Ķ stöšunni sem var uppi, žegar sķmtališ fręga var hljóšritaš įn žess aš forsętisrįšherrann vissi žaš, var ķ meginatrišum um tvennt aš ręša: Aš gera eitthvaš, žótt svigrśmiš vęri žröngt, eša lįta bankakerfiš bara gossa. 

Eftir į aš hyggja reyndist munurinn ašeins vera tveir dagar og tapiš vegna neyšarhjįlparinnar varš 35 milljaršar. 

En žaš veršur aš lķta į žaš sem gert var ķ ljósi žeirrar stöšu og žeirrar óvissu sem žį blasti viš. 

Žvķ aš frammi fyrir óförum meš of litlar upplżsingar, verša örvęntingarfull rįš oft fyrir valinu, ef į annaš borš eitthvaš er ķ boši. 

Žvķ aš śr žvķ aš menn sluppu meš skrekkinn 2006 var kannski ekki śtilokaš aš einhverju vęri hęgt aš bjarga 2008. 

Žaš var enn ķ boši aš gera eitthvaš.

Ef ekkert yrši gert og ķ ljós kęmi eftir į, aš einhverjar ašgeršir hefšu oršiš betri en engar, var ekki óhugsandi aš hęgt yrši aš saka menn um aš hafa vanrękt aš grķpa til einhverra rįša. 

Ķ ljós kom eftirį aš stašan hafši žvķ mišur ekki veriš žannig aš neitt annaš hefši veriš hęgt aš gera en žó žaš aš setja neyšarlögin, en sś ašgerš įtti eftir aš reynast sérlega vel śr garši gerš og hśn lagši grunninn aš žvķ hvernig hęgt var aš vinna sig śt śr hruninu. 

Į einum staš ķ sķmtalinu er talaš um ašgeršaleysi érlendra stofnana, žęr "geršu ekki neitt" segir Sešlabankastjóri. 

Žaš rķmar ekki alveg viš žaš aš Sešlabanki Bretlands hafši fyrr į įrinu bošiš Sešlabanka Ķslands ašstoš sem ekki var žegin. 

Hvort sś ašstoš hefši breytt einhverju er hins vegar óvķst, svo alvarleg var stašan žegar oršin žį og hafši ķ raun veriš žaš alveg ķ feigšarsiglingunni frį 2006. 

Ķslenska bankakerfiš og žar meš fjįrmįlakerfiš hafši siglt sofandi aš feigšarósi og hin "tęra snilld" Icesave gerši mįliš į endanum miklu stęrra og verra višfangs. 


mbl.is Ręddu örlög bankakerfisins
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Tvö hęstu eldfjöll Ķslands ķ umbrotaham ķ einu?

Ķ septemberbyrjun var hęgt aš sjį ķ fyrsta sinn lóšrétt ķ gegnum ķshettu Bįršarbungu nišur ķ jaršhitasvęši undir jöklinum. Set ljósmyndir af žvķ sęši hér fyrir nešan myndina af Öręfajökli, sem birt er ķ tengdri frétt į mbl.is. Öręfajökull.

Nś hefur sést nżr sigketill uppi į Öręfajökldi og er žvermįl hans um einn kķlómetri, eša žrefalt meira en stęrri ketilsins į Bįršarbungu. 

Ekki sést žó nišur ķ gegnum ķsinn į Öręfajökli eins og į Bįršarbungu.

Bįršarbunga og Öręfajökull eru tvö hęstu fjöll / eldfjöll landsins og stęrš žeirra og hęš gefur til kynna mikilleik žeirra į alla lund. Sigketill ķ Bįršarbungu

Žaš yrši saga til nęsta bęjar ef tvö stęrstu eldfjöll landsins gysu į svipušum tķma.

Eins og bent hefur veriš į į žessari sķšu įšur, er Öręfajökull lķklega hęttulegasta eldfjall landsins vegna stęršar žeirra eldgosa, sem geta oršiš ķ žessari höll elds og ķsa, en žó enn frekar vegna nįlęgšar žess viš vaxandi byggš viš rętur žess. 

Ef svo ólķklega vildi til aš Snęfellsjökull rumskaši viš sér gęti hann lķka oršiš afar hęttulegur vegna nįlęgšar viš byggš. 

Sķvaxandi umferš feršafólks er ķ nįgrenni Heklu og fęršar hafa veriš lķkur aš žvķ aš hśn gęti skipt um fasa og tęst ķ sundur ķ miklu sprengigosi. 

Bįršarbunga er aš žessu leyti į einhverjum heppilegasta staš sem hugsast getur, en af žeim sökum er lķtiš vitaš um afl hennar. 

Um žaš eru engin dęmi frį sögulegum tķma, aš stęrstu eldfjallarisarnir, Öręfajökull og Bįršarbunga, gysu į svipušum tķma, en frį hvorugu fjallinu eru til neinar męlingar frį fyrri gosum, nema frį gosinu ķ Holuhrauni ķ fyrra sem var ķ raun Bįršarbungugos. 

Sigkatlar į Bįršarbungu

Į nešstu myndinni į sķšunni er horft śt lofti śr vestri yfir Lómagnśp og Skeišarįrsands ķ įtt til Öręfajökuls.  

LómagnśpurÖręfajökull


mbl.is Nżr ketill hefur myndast ķ Öręfajökli
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Bloggfęrslur 18. nóvember 2017

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband