Best að hnýta alla hugsanlega hnúta strax.

Það er alltaf vandaverk að ganga frá vistaskiptum í atvinnu. Þau felast í starfslokum hjá einum vinnuveitanda og upphafi starfs hjá öðrum og margs konar álitaefni geta oft komið upp, oft óvænt. 

Ef farið hefur verið yfir öll hugsanleg atriði fyrirfram í trúnaði milli aðilanna þriggja er minni hætta á að álitamál og ágreiningsmál komi upp. 

Reynsla mín af tvennum vistaskiptum um ævina bendir til þess að miklu skipti að allir þrír aðilarnir, tveir vinnuveitendur og launþeginn, hnýti alla hugsanlega lausa hnúta strax og fari í fyllsta trúnaði yfir öll nauðsynleg atriði og mál, sem komið gætu upp. 

Þegar ég fór af RÚV yfir á Stöð 2 1988, var það gert í ítarlegu samráði allra aðila. 

Ákvörðunin og undirritun ráðningarsamnings við Stöð 2 voru í júníbyrjun, en samið um að vistaskiptin yrðu 1.september. 

Það þýddi að ég ynni á fullu hjá Sjónvarpinu í þrjá mánuði þótt allir vissu, að ég færi þaðan eftir þann tíma. 

Samið var um að ég kláraði fjóra tilgreinda sjónvarpsþætti, sem byrjað hafði verið að undirbúa og taka á Sjónvarpinu, eftir að ég hæfi störf hjá Stöð 2. 

Í viðræðum við forráðamenn Stöðvar 2 líkti ég þessum sjónvarpsþáttum við eins konar börn frá fyrra hjónabandi. 

Mér létti og var afar þakkláttur fyrir að þessi vistaskipti gengu snurðulaust fyrir sig og þættirnir voru kláraðir og sýndir á RÚV í fyllingu tímans, einn þeirra að vísu eftir að mér var boðið að flytja mig til baka sex og hálfu ári síðar.

1994 snerist dæmið nefnilega við, og var gengið hljóðlega í trúnaði frá því með munnlegu samkomulagi við báða vinnuveitendur í ágúst 1994 að ég færi af Stöð 2 yfir á RÚV fúmum fjórum mánuðum síðar, 1.janúar 1995. 

Samið var um að ég fengi að ganga frá tilgreindum frágangsmálum á Stöð 2 eftir að ég væri byrjaður á RÚV, og gekk það allt eftir án vandkvæða. 

Mest allan tímann, frá ágúst fram í desember voru þeir aðeins taldir á fingrum annarrar sem vissu af fyrirhuguðum vistaskiptum og á þeim tíma vann ég af kappi á stöðinni og lauk meðal annars við þátt um Goðafosslysið hálfri öld fyrr, sem var mikilvægur vegna þess að viðmælendur mínir voru orðnir aldraðir. 

Auðvitað er aldrei hægt að sjá allt fyrir sem komið getur upp á, og það þurfti heppni að fylgja í því að ekkert færi úrskeiðis í þessum vistaskiptum.

Ég hef ég alla tíð verið þakklátur fyrir það að þetta gekk allt vel.  


mbl.is Segir fordæmin í máli Loga mörg
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Spurningin er áfram um skráningu árgerðar.

Rafrænar forskráningar eru vafalaust sjálfsagðar og í þeim fólgin framför og hagræði.

En fjöldi bíla er í umferð hér á landi sem eru skráðir af árgerð, sem ekki var til og þeirri spurnningu er ósvarað hvort þar verði breyting á.

Dæmi: Bíll er skráður af árgerð 2014 en árið áður hafði verið hætt framleiðslu þessara bíla. 

Ástæðan er sú að ef bílarnir seljast ekki strax þegar þeir koma til landsins, verða þeir ekki skráðir fyrr en þeir seljast síðar meir. 

Ef bílarnir eru geymdir utan húss lengi, ætti kaupandinn og aðri hugsanlegir kaupendur á eftir honum að eiga rétt á að vita hið sanna. Í hitteðfyrra var fjallað lauslega um þetta hér á mbl.is en ég hef ekki séð að neitt hafi breyst síðan þá. 

Þvert á móti er mér kunnugt um að ökutæki, sem var orðið þriggja ára gamalt, var selt og skráð sem splunkunýtt. 

Ef forskráningin sem nú hefur verið tekin í gagnið, verður til þess að árgerð hvers ökutækis miðist við framleiðsluár þess, er það hið besta mál. 


mbl.is Bifreiðaumboð fá leyfi til forskráninga
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Nú er að standa við stóru orðin.

Afar fróðleg umfjöllun sjónvarpsþáttarins 60 mínútur nú nýlega fjallaði um það sem Donald Trump hefur nú gert að tilefni áætlunar til þess að ráðast gegn misnotkun sterkra verkjalyfa eða "læknadóps", sem drepur 17 þúsund Bandaríkjamenn á hverju ári. 

Í 60 mínútum kom fram að þrýstihópar lyfjaframleiðenda sem dæla sterkum verkjalyfjum í stórum stíl eftir útsmognum leiðum út á markaðinn í gegnum spillingarkerfi af versta tagi hefði fengið þingmenn í lið msð sér til þess að breyta lagaumhverfi, reglum og starfsemi lyfjaeftirlits Bandaríkjanna (DEA) þannig, að þetta eftirlit hefur verið lamað og gert ónýtt. 

Eitt helsta kosningaloforð Trumps var að ráðast gegn heimsfrægri spillingu í röðum banddarískra þingmanna, en í 60 mínútum var talið líklegt að hinir ósvifnu fíkniefnadreifarar myndu finna leiðir til þess að múta honum eins og fleirum. 

Nú er að sjá hvort Trump takist að standa við stóru orðin. 


mbl.is „Þjóðarskömm“ drepur 140 daglega
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Minnihlutastjórnir eins og í nágrannalöndum?

Íslensk stjórnmál hafa alla tíð, allt frá þriðja áratug síðustu landar, flokkast sem "átakastjórnmál." Myndaður er stjórnarmeirihluti á þingi sem valtar yfir minnihlutann, sem á það eina varnarúrræði oft á tíðum að beita málþófi. 

Að vísu fjallar ein grein þingskapa um það hvernig hægt sé að aflétta málþófi, en enginn flokkur þorir að beita því af ótta við að hann sjálfur verði hugsanlega beittur því ef hann lendir í minnihluta. 

Í nágrannalöndunum í norðanverðri Evrópu hafa minnihlutastjórnir lengi verið algengar. Þeim fylgir, að til þess að koma málum í gegn á þingi þarf góðan og vandaðan undirbúning mála og víðtæka umræðu um þau. 

Með þessu færist meiri ró yfir stjórnmálin og stjórn landsins en hér er. 

Minnihlutastjórnir hafa aðeins verið hér um skamma hríð 1942, 1959, 1979 og 2009. 

Stjórn Sigurðar Inga Jóhannssonar í fyrra var eins konar minnihlutastjórn og það gekk ágætlega. 

Minnihlutastjórn Emils Jónssonar 1959 leysti tveggja áratuga deilu um kjördæmaskipan og kosningalög og hélt sjó eftir efnahagsófarir haustsins 1958. 

1942 til 1944 var utanþingsstjórn, sem að mörgu leyti laut svipuðum lögmálum og minnihlustastjórn, því að Alþingi gat fellt hana hvenær sem var með því að samþykkja vantraust á hana, em gerði það ekki, af því að enginn möguleiki var til að mynda meirihlutastjórn fyrr en haustið 1944. 

Ef marka má skoðanakannanir gæti skásti kosturinn eftir kosningar verið minnihlutastjórn sem hluti af svipuðu stjórnarfari og hjá nágrönnum okkar á Norðurlöndum. 

Það yrði forvitnilegur kostur og kannski ekkert verri en upphlaupastjórnmálin síðasta eitt og hálft ár. 


mbl.is Sjálfstæðisflokkurinn langstærstur
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

SDG yfirvegaður á RÚV, en ótrúlegt ef flokkurinn hefur enga umhverfismálastefnu.

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson komst nokkuð vel frá viðtalinu við hann á sjónvarpinu í kvöld og náði fyrir bragðið að varpa ljósi á ýmsar hugmyndir sínar, til dæmis varðandi dótturbanka Landsbanka Íslands, sem lánaði aðallega venjulegum einstaklingum og litlum fyritækjum án þess að hagnast á lánveitingunum.

Í Þýskalandi hefur lengi starfað slíkur banki og átt mikinn þátt í því að jafna fjárhagslega aðstöðu borgaranna.

Hugmynd um svipaðan banka hér á landi er því mjög athyglisverð.

Það góða við viðtalið í kvöld var, að líklega var það fyrsta viðtalið síðan viðtalið fræga var tekið við hann í þætti Gísla Marteins hér um árið, þar sem hann fór loksins út úr því fari sem hann komst í í þeim þætti og áfram eftir það að fara í eins konar baklás, hafa allt á hornum sér og skipta um hlutverk við spyrilinn.

Sigmundur Davíð virkaði yfirvegaður og skipulagður í þessu viðtali og það er ævinlega ánægjulegt þegar umræður, spurningar og svör um umdeild mál, verða skýrari fyrir bragðið. 

En áfram er þó auðvitað ýmislegt sem orkar tvímælis í stefnu flokksins eða þarf að skýra betur út, og bagalegt er, ef rétt er, að í stefnuskrá hans sé nákvæmlega ekkert að finna um umhverfismál. 

Umhverfismál verða jú helsta viðfangsefni þjóða heims á þessari öld. 

Mbl.is nefnir það að engin svör hafi fengist hjá Miðflokknum um umhverfismál, og á fund í Norræna húsinu um daginn komu fulltrúar allra annarra framboða en Miðflokksins. 

 

 


mbl.is Hvað skal gera í umhverfismálum?
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Ef þú getur ekki sigrað þá, gakktu í lið með þeim.

Viðskiptasaga allra tíma geymir mörg dæmi um það þegar breytt tækni eða breyttar aðstæður felldu viðskiptarisa eða gengu nærri þeim. 

Kodak hafði yfirburði á ljósmyndamarkaðnum þar til stafræn tækni ruddi sér til sér til rúms.

Ford verksmiðjurnar framleiddu meira en helminga allra bíla í heiminum á tímabili en voru nálægt því að verða gjaldþrota eftir seinni heimsstyrjöldina vegna tregðu til að tileinka sér nauðsynlegar tækninýjungar. 

Sumt í bílum þeirra var 14 árum á eftir tímanum, svo sem þverfjaðrirnar. 

Hugsanlega bjargaði hergagnaframleiðslan í stríðinu verksmiðjunum. 

Japanskir bílaframleiðendur urðu sigursælir á markaðnum á árunum 1970-1990 með því að ráðast fyrst inn á markað fyrir ódýrustu bílana. 

Dæmi um rangan hugsunarhátt Kananna var að Ford Falcon 1960 var seldur eins ódýrt og hægt var með þvi að eyða sem minnstu af efni og nostri í hann og setja markið ekki hærra en það að hann entist að meðatali í 2-4 ár. 

Japanirnir höfðu bílana sína hins vegar miklu minni í fyrstu en vönduðu svo mjög til þeirra að ending þeirra var sú mesta í bransanum öllum og bilanatíðnin minnst. 

Þannig bjuggu þeir til stækkandi hóp fólks, sem hélt tryggð við japönsku merkin, og japönsku bílaframleiðendurnir gættu þess vel að bjóða æ stærri bíla eftir því sem kaupendahópurinn, sem var stærstur í bandaríska skólakerfinu, varð eldri og efnaðist. 

"Let´s beat them at their own game" er orðtak sem erfitt er að þýða, en íslenska máltækið að "fella menn á eigin bragði" nær því að hluta. 

Eftir því sem jarðefnaeldsneyti fara að ganga til þurrðar á þessari öld og útskipti á orkugjöfum vaxa, þurfa olíufélögin að passa sig á því að verða ekki of sein til að bregðast við breyttu umhverfi. 

Þau gætu þurft að sækja inn á nýjan markað fyrir aðra orkugjafa en bensín og gasolíu og fyrir þjónustu við farartæki, sem nota aðra orkugjafa en bensín og dísilolíu. 

 


mbl.is Bensínsala N1 minnkar um tæp 10%
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Mývatn Rússlands?

Hernaðurinn gegn landinu, sem Laxness fjallaði um í frægri blaðagrein árið 1970 er háður á óteljandi stöðum um allan heim. 

Núna eru til dæmis 57 umtalsverðar virkjanir á dagskrá hér á landi og sem dæmi um aðför að einstæðu djásni má nefna hernaðinn gegn Mývatni og umhverfi þess, sem ekkert lát er enn á. 

Ein af ástæðum þess að Nikita Krústjoff var hrakinn frá völdum í Sovétríkjunum um miðjan sjöunda áratugum var, að hann beitti sér einkum í landbúnaðarmálum og hrikalegum framkvæmdum sem voru framkvæmdar meira af kappi en forsjá og höfðu hörmulegar afleiðingar. . 

Örlög Aralvatns og stórfellt jarðvegstjón vegna vatnaflutninga eru dæmi um þá meðferð, sem olli stórfelldum umhverfisspjöllum, sem enn sér ekki fyrir endann á. 

Nú er sjálfu Bajkalvatni, eitnu stærsta ferskvatnsforðabúri heims ógnað og var ekki á fyrri ófarir bætandi.  


mbl.is Ógn steðjar að dýpsta vatni heims
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

HS orka / Ross Beaty fer hamförum víða um land.

Þegar farið er í gegnum og rakið eignarhald og tengsl aðila að virkjanaframkvæmdum á Reykjanesskaga, Vestfjörðum og Norðausturlandi kemur í ljós að vestur í Kanada situr auðkýfingurinn Ross Beaty sem virðist eiga sér það takmark eitt að standa fyrir eins miklum virkjaframkvæmdum á Íslandi og hann kemst upp með. 

Þegar Magma Energy málið komst í hámæli og tengslin við Ross þennan urðu ljós, fannst mörgum nóg um hvað verið var að gera á Reykjanesskaga í nafni HS orku. 

Á virkjanasvæðum Svartsengis- og Reykjanesvirkjunar hefir land þegar sigið um allt að 18 sentimetra, sjór gengið á land í Staðarhverfi og orka minnkað um fimmtung vegna rányrkju gufuaflsvirkjananna þar sem verið er að soga burt gufuaflið, sem getur ekki endurnýjað sig vegna skammtímagræðgi vikjanamanna.

Hin magnaða gígaröð Eldvörp er næst á aftökulistanum í forkastanlegri aðgerð, sem fengist hefur framkvæmdaleyfi fyrir og er ætlað að gera allt svæðið frá Svartsengi suður í Staðarhverfi vestan Grindavíkkur að samfelldu iðnaðar / virkjanasvæði. 

Fyrirætlanirnar eru forkastanlegar vegna þess að undir Eldvörpum og Svartsengi er sameiginlegt orkuhólf, þannig að með auknum krafti í uppdælingu er einfaldlega verið að pissa í skó sinn og klára orkuna á endanum fyrr en ella. 

En þetta er ekki nóg fyrir Ross Beaty og íslenska skósveina hans, enda verður að bæta upp hnignun virkjananna með því að leita fanga úti á landi. 

Nú beinist sókn þessara manna að Vestfjarðahálendinu og vatnasvæði í Bárðardal. 

Á báðum svæðunum er sótt fast fram til að komast í þá aðstöðu að eyðileggja möguleika á annarri nýtingu þeirra á sviði náttúruverndar og veiða sem fyrst svo að ekki verði aftur snúið.  

Hvað vatnasvið Svartár og Suðurár áhrærir er þar um að ræða eitt best varðveitta leyndarmál íslenskrar náttúru. 

Árnar báðar eru ein landslagsheild og gefur þetta svæði Laxá í Aðaldal ekkert eftir nema síður væri. 

Þegar ég fór um þetta svæði 1992 til myndatöku fyrir þáttaröðina Aðeins ein jörð óraði mig ekki fyrir að nokkurn tíma myndi myndi það koma til umræðu, hvað þá framkvæmda, að ráðst gegn þessu vatnasvæði. 


mbl.is Hætta á „algjörri eyðileggingu“
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Glöggt dæmi um sálfræðilegan sigur.

Samkeppnis- og átakasaga liðinna alda og árþúsunda geymir ótal dæmi um það að liðsheildir, sem virtust á pappírnum búa yfir yfirburðum hvað snerti líkamsburði og búnað, urðu að lúta í lægra haldi fyrir andstæðingum sem höfðu betri samvinnu, skipulag og sálarástand. 

Ef leikmönnum í leik Íslendinga og Englendinga voru gefnar einkunnir fyrir leikinn, var samanlögð tala Englendinga mun hærri. 

En þegar Englendingar ráku sig á samtakamátt, baráttuanda og betra skipulag og samvinnu í íslenska liðinu, brotnuðu þeir smám saman sálarlaga vegna þess hve þessi staða kom á óvart og léku undir getu. 

Í orrustunni við ´Cannae hafði rómverski hershöfðinginn Terrentinus yfirburða liðsafla en baið samt beiskan ósigur fyrir samhentari herafla Hannibals sem skipað var fram á þann hátt, að nýta sér eitt elsta bragð hernaðarsögunnar, að koma andstæðingnum á óvart, nákvæmlega eins og Íslendingar gerðu í knattspyrnuleiknum við Englendinga. 

Á meðan fótgönguliðasveitirnar sóttu fram hvor á móti annarri og menn Hannibals hörfuðu skipulega undan ofurefli Rómverja þeysti riddaralið Hannibalsl báðu megin meðfram vígvellinum og kom aftan að rómverska hernumm á leið hans framávið. 

Framsókn Rómverjanna hafði leitt þá í gildru, þeir voru umkringdir.  

Við þetta myndaðist ringulreið hjá Rómverjum, sem fundu ekki skipulega leið til að berjast samtímis bæði fram fyrir sig og aftur fyrir sig. 

Orrustan við Cannea er enn kennd sem grundvallaratriði í flestum herskólum heims. 

Þegar Bretar sóttu inn í Belgíu á móti Þjóðverjum í maí 1940 gengu þeir í svipaða og margfalt stærri gildru. 

Þýski skriðdrekaherinn sótti hratt fram um Ardennafjöll á sama tíma, en þar höfðu bandamenn talið óhugsandi að komast með skriðdreka og höfðu því litlar varnir þar. 

Skriðdrekasveitirnar sóttu allt til Atlantshafsins, lokuðu breska herinn af og ráku fleyg á milli hans og hers Frakka. 

Í byrjun þessa stríðs á Vesturvígstöðvunum höfðu Frakkar og Bretar samanlagt yfirhöndina tölulega gagnvart Þjóðverjum í hermannafjölda og herbúnaði. Her Frakka var þá á pappirnun stærsti landher heims. 

En herbragðið stóra kom bandamönnum í opna skjöldu og þeir misstu bæði kjark og skipulag við mótlætið. 

Þegar Churchill flaug til Parísar til þess að stappa stálinu í Frakka hitti hann fyrir bugaða menn. 

Nöfn frægra staða í hernaðarsögunni þar sem svipað gerðist, eru mörg, Úkraína 1941, Singapúr 1942 og Stalingrad 1942.  

 

 


mbl.is Englendingarnir voru hræddir
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Carter náði árangri 1994.

Jimmy Carter mistókst margt í forsetatíð sinni, var líka óheppinn og tapaði af þessum sökum fyrir Ronald Reagan 1980.

En hann virðist hafa verið laginn samningamaður á persónulegum fundum, til dæmis í deilu Ísraelsmanna og Palestínumanna og í ferð sinni á vit Kim Il sung  þar sem hann fékk hinn mikla "landsföður" Norður-Kóreumanna til þess að hætta við kjarnorkuáætlun sína. 

En við fráfall Kim Il-sung kom þar að eftirmenn hans töldu sig ekki bundna af þessu samkomulagi. 

Carter veit að til þess að hann geti endurtekið leikinn frá 1994 verður hann að ergja Trump sem minnst og fá hann ekki upp á móti sér. 

Mjög mikið er í húfi, og það gerir tilboð Carters áhugaverðara en ella, einkum vegna fyrri árangurs hans á sviðið alþjóðlegra samningaviðræðna. 


mbl.is Býðst til að fara til Norður-Kóreu
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

« Fyrri síða | Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband