"Force majeure".

Þessi tvö frönsku orð eru alþjóðlegt heiti á því fyrirbæri þegar ófyrirséðar og óumflýjanlegar aðstæður setja eitthvað úr skorðum, það er, eru óviðráðanlegar. 

Það var alveg ófyrirsjáanlegt að nýju flottu Boeing 737 Max vélarnar hjá Icelandair yrðu kyrrsettar, og ef einhverju var um að kenna, voru það framleiðendurnir en ekki flugfélögin, sem hefðu átt að koma með fullar bætur. 

Skyndilega varð til mikil samkeppni um leiguvélar, og vélar, sem voru jafn sparneytnar og með jafnmikil nýjustu tækniþægindi voru áreiðanlega ekki á hverju strái. 

Nú berst Icelandair þar að auki fyrir tilveru sinni og gat því varla farið að leigja miklu stærri og dýrari þotur. 

 

„Við skiljum að einhverjir séu óánægðir“

Skjóta fyrst og spyrja svo?

Þetta litla máltæki segir mikið í fáum orðum. Ef fyrst er skotið og drepið, verður það, sem skotið var, ekki lífgað við á ný og allur málatilbúnaður vegna drápsins, framkvæmdarinnar, eyðilagður, áður en málin eru afgreidd.  

En þessi aðferð hefur hvað eftir annað verið notuð í framkvæmdum hér á landi, til dæmis það afbrigði sem kalla má túrbínutrixið. 

Við gerð Álftanesvegar var lögð fram beiðni um lögbann við byrjunarframkvæmdum í hrauninu þar til búið væri að ganga frá svipuðum lagalegum atriðum og eru nú uppi við Hvalárvirkjun. 

En þá var einfaldlega með aðstoð framkvæmdavaldsins send stærsta jarðýta landsins í hraunið til þess að brjóta það niður alla leiðina á einum degi. 

Lögmaður andófsfólks lýsti þessu með orðunum að "verið væri að eyðileggja andlagið í málinu" og þar með eðlilega málsmeðferð.  

„Algjört bull og ábyrgðarleysi“

Athyglisverðar upplýsingar um raforkuverð.

Athyglisverðar upplýsingar um raforkuverð komu fram í útvarpsviðtali í hádeginu vegna lokunar kerskála í álverinu í Straumsvík.  

Sagt var svona í framhjáhlaupi í spjallinu um ljósbogann og tjónið í kerskálanum, að það væri bót í máli, að álverið nyti lægra orkuverðs en í öðrum löndum og það væri ein af helstu ástæðunum fyrir því að það væri starfrækt hér á landi. 

En síðan var því hnýtt við að bæði Alcoa og Norðurál greiddu enn lægra orkuverð. 

Gott að kaupa súrál frá sama birgja

Þessu hefði Tom Lehrer aldrei órað fyrir.

Tom Lehrer var afar snjall og beittur háðfugl í Bandaríkjunum á sjöunda áratugnum og þótti ansi djarfur í spádómum sínum um sumar hluti. 

Í geimferðakapphlaupinu við Sovétmenn nýttu bæði þeir og Bandaríkjamenn sé fremstu eldflaugasérfræðingana, sem leiddu eldflaugagerð Þjóðverja í stríði þeirra við Bandamenn. 

Lehrer samdi, söng og spilaði lag um Werner von Braun, sem var yfirmaður eldflaugaáætlunar Bandaríkjamanna, og lagði von Braun þessi orð í munn í lok lagsins: 

"In German or English I know how to count down 

und I´m learning Chinese says Werner von Braun."

Mörgum þótti Lehrer full djarfur um þennan spádóm sinn um að Kína myndi rísa úr öskustó og taka þátt í eldflaugakapphlaupi og var hlegið dátt að fjarstæðunni. 

En Lehrer hefði varla órað fyrir því að Indverjar myndu geta sent menn til tunglsins í fyllingu tímans. 

Og Indverjar eru orðni feykilega öflugir í iðnbyltingu sinni og fylgja fast á eftir Kínverjum í því efni.

Það aka meira að segja bílar, smíðaðir á Indlandi, á götunum hér á landi.  

Indverjar senda flaug til tunglsins

Götuskilti, húsnúmer og hjólastígar eru líka hlutar af vegakerfinu.

Gott er að athygli sé beint að merkingum í vegakerfinu, því að þær eru bæði nauðsynlegar og víðfeðmar, og víða þörf á endurbótum. Um allt land má til dæmis sjá illa staðsett götuskilti, en þau eru mikilvæg fyrir ökumenn til að finna rétta leið til að fara. 

Stækkandi tré skyggja oft á skiltin. Skortur á húsnúmerum er víða tilfinnanlegur og það skapar almennt hættu, þegar ökumenn þurfa að óþörfu að beina allri athygli sinni að því að leita að skiltum og merkingum. 

Enn vantar talsvert upp á að skilti sýni meginleiðir í hjólastígakerfinu og úr því á annað borð er verið að merkja miðjur hjólastíga með hvítum strikum, er bagalegt þegar þeim og öðrum línum á stígunum er ekki haldið við, því að þau eru öryggisatriði í skammdeginu og áttu til dæmis þátt í slysi, sem síðuhafi lenti í í vetur.  

Hendinni kastað til við vegmerkingar

Nýtt búsetulandslag. Hvers vegna?

Gríðaleg fjölgun íbúa í Sveitarfélaginu Árborg þýðir í raun fólksfækkun í Reykjavík, því að höfuðborgarsvæðið missir af hlutfallslegri íbúafjölgun í samræmi við stærð sína og miðjustöðu á því atvinnusvæði, sem liggur á milli Borgarness, Þjórsár og Suðurnesja. 

Straumurinn í fjölguninni liggur austur fyrir fjall. 

Þetta er nýtt búsetulandslag og orsakir þess þarfnast gagngerðrar rannsóknar. 

Það er eitthvað að varðandi skipan mála á höfuðborgarsvæðinu.  

Mikil fjölgun íbúa og uppbygging

Uppruninn skapar stundum erfiðleika.

Það er gömul saga, að uppruni hráefnisins í ýmsar umhverfismildar vörur eins og áls fyrir léttleika sinn, sem fengið er við vinnu fátæklinga í þriðja heiminum hinum megin á hnettinum, er ekki sérlega glæsilegur. Eftir slysið mikla í Bophal á Indlandi 1984 fór slæmt orð af Union Carbide og öðrum svipuðum stórfyrirtækjum lengi vel. 

Alþjóðleg stórfyrirtæki hafa oft hyllst til að stunda vafasamar aðferðir við að afla hráefna eins og súráls. 

Ef svipað er í gangi varðandi líþíum er nauðsynlegt að bæta úr því. 

Plast var talið galdraefni þegar það kom fyrst fram og hafði á sér yfirbragð léttleika, styrks og hreinleika. 

Nú hefur annað komið á daginn. Mat á framleiðslu og úrvinnslu efna og fullunninna vara þarf að vera í stöðugri endurnýjun. 

 

Slökkt á einum kerskála vegna óróleika

Orkueyðslan samsvarar 0,15 l. á hundraðið. 110 kr Rvík-Akureyri.

Það er hægt að taka undir orð Jökuls Sólbergs Auðunssonar varðandi hina gríðarlegu hagkvæmni, sem felst í notkun rafreiðhjóla, og ekki síður hve skemmtilegur og hressandi þessi ferðamáti er. 

Auðvitað nýtist þessi ferðamáti best á stuttum leiðum innanbæjar, en meðal vegalengd innanbæja er ekki nema um 30 kílómetrar. 

Mótbárur vegna óhagstæðs veðurs hafa reynst léttvægar, og auðvelt með nútíma klæðnaði að klæða slíkt léttilega af sér meira en hálft árið og í raun mest allt árið. 

Og það er hægt að negla dekkin fyrir hálkuna á veturna. 

Í reynsluferð án nokkurs atbeina fótanna frá Akureyri til Reykjavíkur 2016 eyddi hjólið Sörli rafmagni fyrir 110 krónur samtals.

Í ferðinni voru pedalarnir aftengdir, þannig að rafhlaða hjólsins sjálfs knúði það alla leiðina án aðstoðar fótaafls. 

Orkueyðslan samsvarar 0,15 lítrum af bensíni á hundraðið!

Ákveðið var að útloka fótaaflið, svo að ekki væri hægt að segja að matarneysla með kolefnisfótspori vegna fótavinnunnar væri hluti af orkueyðslunni. 

Fjárfestingin í farartækinu var alls 300 þúsund krónur sem er aðeins lítið brot af verði bíls.  

Brosir meira á rafmagnshjóli en í bíl

Yfirburðir leikhússins.

Gríðarlegar framfarir í fjarskiptum og fjölmiðlun hafa orðið til þess að fólk hefur farið að efast um tilvist leikhúsa eins og Þjóðleikhússins og Borgarleikhússins. 

Stórbrotin tækni í kvikmyndun og sýningu kvikmynda virðist yfirþyrmandi við fyrstu sýn. 

En það vantar samt eitt, miðað við leikhúsið: Tjáningu og viðbrögð í báðar áttir. Tjáning leikarans í kvikmyndum og sjónvarpi er aðeins í aðra áttina. Hann sér hvorki né skynjar viðbrögð þeirra sem á hann horfa eða hlusta.

Í því hefur leikhúsið yfirburði. 

En hvað um Skype og aðrar svipaðar aðferðir þar sem tjáning og viðbrögð sjást og heyrast í báðar áttir?  Varla er að það nægi.  Flestir,sem hafa prófað Skype eða álíka tækni og þann mikla mun, sem þar er um að ræða miðað við hina eldri og einhliða tækni kvikmynda og sjónvarps (one-way), eru líklega sammála um það, að ekkert jafnist á við gamla góða lagið, að hittast alveg milliliðalaust. 

Ótal fundir þjóðarleiðtoga og annarra, sem þurfa að ná árangri, eru ekki haldnir á þennan að því er virðist gamaldags hátt, segja sína sögu.   

Leikhúsið svar við vondum þáttum

Líklegt að Rómverjar hafi komið til Íslands á undan landnámi víkinga?

Fornleifafræðingur sem síðuhafi ræddi eitt sinn við um hugsanlegt landnám á undan landnámi norrænna manna hér á landi, benti á að ef aðeins væri miðað við fornleifar mætti færa rök að því að líklegra væri að Rómverjar hefðu komið til Íslands frekar en Papar. 

Ef því væri hins vegar slegið föstu að Papar hefðu komið hér og það byggt á skrifum í bókum um landnámið, væri enn líklegra að Rómverjer hefðu komið en Papar. Hér hafa fundist rómverskir peningar en ekkert hliðstætt úr fórum Papa. 

Fleiri öflugar siglingaþjóðir en Rómverjar voru uppi löngu fyrir landnám norrænna manna, svo sem Fönikíumenn og þjóðflokkur einn i Gallíu sem smíðaði góð sjóskip. 

 

Falinn fjársjóður fannst fyrir tilviljun