Af hverju hefst veiðitímabilið seinna í Noregi en hér?

Ein meginreglan í náttúruverndar- og umhverfismálum er sú að náttúran njóti vafans. 

Svo virðist sem það sé ekki gert hvað varðar upphaf hreindýraveiðitímans hér á landi. 

Sú staðreynd, að rannsóknir skorti, er virðist notuð til þess að aðhafast ekkert. Fram kemur að veiðitíminn hefjist síðar í Noregi en hér, en engin rannsókn sýnist hafa fram á því af hverju það er þannig. 

Er það veðurfarið eða aðrar aðstæður?

Þetta gengur ekki. Í frumvarpi stjórnlagaráðs var sett ein stuttorð grein um dýravernd og velferð dýra. 

Hennar virðist vera þörf. 

Vilja seinka tímabili hreindýraveiða

Gömlu forfeðurnir voru ekki gallalausir.

Þótt Mitsubishi og hugsanlega fleiri hefðu smíðað fjórhjóladrifinn jeppa á undan Willys, er gamli góði Willysinn samt almennt viðurkenndur sem forfaðir alvöru jeppanna, vegna þess að hann var fjöldaframleiddur.

Hvorki hann né Land Rover voru þó með óaðfinnanlega hönnun, og Rússar urðu fyrstir til að átta sig á því. 

Ástæðan er sú að fyrir 1940 voru vélarnar í bílum yfirleitt hafðar fyrir aftan framhjólabúnaðinn. 

Fyrir bragðið fóru 15 til 20 sentimetrar í súginn aftan við hjólskálar framhjólanna sem annars hefði verið nýtilegt pláss fyrir farþegarýmið.  

Þetta kom sér illa í Willysnum sem var smábíll á alla lund, með aðeins 2,03 metra hjólhafi og um 3,30 m heildarlengd. 

Þeir sem sátu í framsætum, sátu alveg aftur við hjólskálar afturhjólanna og farþegarýmið teygði sig alveg aftur í gafl bílsins. 

Staðsetning vélarinnar gaf að vísu lágan þyngdarpunkt, en gallinn var sá, að aðeins um 25 sentimetra veghæð var undir millikassann. 

Þegar bíllinn var hlaðinn, seig millikassinn neðar. 

Fjaðrirnar voru undir hásingunum og í krapi og klaka tóku þær á sig snjó og krap. 

Land Rover hélt sig við svipaða hönnun, en með sniðugri smá breikkun á bílnum, var hægt að hafa þrjá hlið við hlið frammi í. 

Fyrstu GAZ jeppar Rússa 1953 voru eftirlíkingar af Willys, en síðan komu Rússarnir fram með snilldar breytingu, settu vélina framar, ofan á hásinguna, og færðu með því farþegarýmið um 35 sentimetrum framar en á Willysnum. 

Við það bötnuðu þyngdarhlutföll bílsins stórlega í bröttum brekkum og með 30 sm aukalengingu á hjólhafi, fékkst heilmikið aukarými aftast í bílnum. 

Í ofanálag höfðu Rússarnir þennan jeppa um 20 sentimetrum breiðari en Willys og Land Rover og unnu með því á móti hækkun vélar og driflínu. 

Meira en 10 sentimetrum hærra var undir Rússann en Willys og Land Rover, fjaðrirnar ofan á hásingum og með áður óþekkta mýkt blaðfjaðra. 

Ford Bronco fór svipaða leið 1966 og setti gorma á framhásingarnar. 

Í kjölfarið kom svo Range Rover 1970 sem var langt á undan samtíðinni á alla lund, og síðar var millikössum Land Rover lyft. 

Wrangler er núna líka með öllu hærri millikassa en gamli Willys en hins vegar eru enn vannýttir sentimetrar fyrir aftan framhjólaskálarnar. 

Það telst samt lítilfjörlegur galli hjá þessum mikla alvörujeppa, sem stendur undir nafni á sama tíma sem búið er að eyðileggja hugtakið jeppi í bílabransanum. 

 

Tímalaus hönnun skín í gegn

"Ekki spurning um hvort, heldur hvenær..."

Síðustu sex ár hafa íslenskir ráðamenn þrætt fyrir það að sæstrengur væri á dagskrá.

Síðast í Kastljósi í gærkvöldi útskýrði Sigmundur Davíð Gunnlaugsson stofnun sameiginlegs vinnuhóps Breta og Íslendinga um athugun á sæstreng þegar hann var forsætisráðherra á þann veg að könnunin hefði átt að vera gerð til þess að fá rök fyrir því að strengur yrði ekki lagður!

En um svipað leyti lýsti forstjóri Landsvirkjunar yfir hinu sanna: "Það er ekki spurning um hvort, heldur hvenær sæstrengur verður lagður."

Og að sjálfsögðu verða strengirnir minnst tveir til þess að tryggja afhendingaröryggi eins og það er kallað. 

Risalínur verða lagðar sem fylgja ferðamönnum um allt land, allt frá landtökustað nálægt Hornafirði vestur um land, norður um Austurland og þvers og kruss um hálendið. 

Sæstrengirnir og risalínurnar eru meðal þeirra 12 vegvísa í átt að umturnun íslenskrar náttúru sem hafa birst síðustu árin. 

Vonast eftir stuðningi við sæstreng

Umhverfisvernd í rányrkju og loftmengun?

Þá liggur það fyrir eftir nýjustu yfirlýsingar Bandaríkjaforseta að hámark þess að vera umhverfissinni felst í því að auka sem mest vinnslu á jarðefnaeldsneyti, sem er óendurnýjanleg orkulind og felur í sér hreina rányrkju. 

Og samtímis þessari umhverfisstefnu fylgir henni sívaxandi loftmengun. 

 

Vill ekki fórna bandarískum auði fyrir loftslagsdrauma

Lenging austur-vestur-brautar yrði stórbót fyrir flugvöllinn.

Lenging austur-vestur-flugbrautar Reykjavíkurflugvallar með Suðurgötu í stokk undir brautina fæli í sér stórbót a flugvellinum. 

Með því yrði hægt að minnka notin á norður-suður-brautinni um meira en helming og þar með losna við flug yfir kvosina flesta venjulega veðurdaga. 

Hvössustu vindar, sem leika um völlinn, eru úr austan- og suðaustanátt og aðflug og fráflug austur-vestur-brautarinnar liggja annars vegar yfir sjó og hins vegar yfir auð svæði í Fossvogsdal. 

Í hvössustu vindáttunum myndi flugvöllur í Hvassahrauni lokast vegna nálægðar þess vallarstæðis við 621 metra háa Lönguhlíð. 

Lðng austur-vestur-braut myndi gera Reykjavíkurflugvöll að góðum varaflugvelli fyrir Keflavíkkurflugvöll og meira en hundrað milljarða framkvæmd í Hvassahrauni óþarfa. 

Efni af spítalalóð fari í Skerjafjörð

Kunnugleg saga um þvingaðan framburð.

Sagan um framburð í morðmáli í Bandaríkjunum sem leiddi til þess að rangar sakargiftir voru látnar ráða um sektardóm, á að hluta til hliðstæðu hér á landi í máli Erlu Bolladóttur. 

Hliðstæðan felst í því, að hluti málsins felst í ólöglegum yfirheyrsluaðferðum lögreglu, sem einar og sér hefðu aldrei átt að líðast né leiða til sakfellingar.

Í því tilliti skiptir ekki meginmáli efit því sem skilið verður af fréttaflutningi af hinu bandaríska máli, hvort hinar röngu sakargiftir konunnar beindust að henni sjálfri eða ekki. 

Framburðurinn sem leiddi til 35 ára fangelsisvistar er dæmdur dauður og ómerkur hvað snertir yfirheyrsluna sjálfa. 

Í ofanálag eru lík og áverkar á því hluti af sönnunargögnum. 

Engin hliðstæð gögn hafa fundist í Guðmundar- og Geirfinnsmálunum og því í raun ósannað að þeir séu látnir.  

 

 

Saklaus í fangelsi í 35 ár

Ferill ofurkonunnar Michele Mouton má ekki gleymast.

Það er sár sjónarsviptir að hraðaksturskonunni Jessi Combs, og sjálfsagt mál að rifja upp glæstan feril hennar í þeirri afmörkuðu aksturgrein. 

En hitt má ekki gleymast, að ferill frönsku kappaksturskonunnar Michele Mouton á árunum í kringum 1980 og fram á níunda áratuginn var svo gersamlega einstæður, að sjálfur Ari Vatanen hótaði í einskærri karlrembu sinni hótaði að hætta að keppa, em Mouton yrði heimsmeistari í rallakstri, en þá virtist hún líkleg til þess.  

Litlu munaði að svo færi, en hún varð í öðru sæti á eftir liðsfélaga sínum í Heimsmeitarakeppninni fyrir Audi, Walter Rörl og státaði af mörgum sigrum í HM á fjölbreytilegum vegum. 

Þar að auki vann hún meðal annars hinn heimsfræga kappakstur upp Pikes Peak í Bandaríkjunum og átti glæstan feril í venjulegum kappakstri.  

Mouton var í fremstu röð á svo mörgum sviðum akstursíþrótta, að engin kona hefur fyrr né síðar komist með tærnar þar sem hún hafði hælana. 

Hún var svo óvenjulega jafnvíg á mismunandi greinar akstursíþrótta, að það eitt hefði skipað henni í fremstu röð.   

„Hraðskreiðasta konan“ látin

Einstæð lausn handritamálsins var málamiðlun á sínum tíma.

Lausn handritamálsins, sem endaði með afhendingu þeirra flestra 1971, var einstæð á heimsvísu, því að nýlenduveldi og aðrar þjóðir, srm höfðu yfir verðmætum annarra þjóða að ráða, harðneituðu yfirleitt að afhenda þau. 

Með lausninni 1971 sýndu Danir einstæða drenglund þegar það er borið saman við þrjósku og þrvergirðing annarra þjóða í svipaðri stöðu. 

Eftir tæp tvö ár verða liðin 50 ár frá deginum fallega í Reykjavík og það yrði verðugur endir þessa máls að Íslendingar fengju heim þau sannalega íslensku handrit sem enn eru í safni í Kaupmannahöfn. 

Vill handritin heim

Verður aftur reynt að fjarlægja sjálfbæra þróun úr textanum?

Á fundum stjórnlagaráðs fór mikill tími í að ræða um þá tillögu okkar Ara Teitssonar að alþjóðlega hugtakið sjálfbær þróun væri lögfest í ákvæði um nýtíngu auðlinda og vernd náttúruverðmæta. 

Þetta var að lokum samþykkt, og munaði þar miklu um liðveislu Ara. 

Í tillögu síðustu stjórnarskrárnefnda Alþingis var hugtakinu sjálfbær þróun hent út úr auðlindaákvæðinu þar sem það átti að sjálfsögðu heima, en í staðinn sett grútmáttlaust og loðið orðalag. 

Meðferð stjórnarskrárnefndarinnar á ákvæðunum um auðlindir og náttúru markaðist af því að steingelda orðalagið á lúmskan hátt með því meðal annars að skjóta inn auka smáorðum eins og "einkum" og "að jafnaði" sem lagatæknar nota til þess að gera lagaákvæði ónothæf. 

Ef enn á að fara að leika sama leikinn nú í ákvæðum um auðlindir og náttúru verður svikið það loforð að hafa ákvæðin sem samþykkt voru í þjóðaratkvæðagreiðslunni i október 2013 verði látin standa með sinni fullu merkingu. 

Fróðlegt verður að sjá hvað muni birtast hjá Katrínu hvað það varðar, því að það verður prófsteinn á það hvort hugur fylgyr máli. 

 

 

 

 

 

 

 

Alþingi samþykki ákvæði um auðlindir

Tölur tala sínu máli um dæmi sem gengur ekki upp.

Nýlega voru birtar áætlunartölur um íbúafjölda á höfuðborgarsvæðinu, sem gerðu ráð fyrir að íbúunum myndi fjölga um 50 þúsund fram til 2030. 

Ef miðað er við sömu kröfur og almenningur gerir nú um samgönguvenjur og bílaeign, og speglast í auglýsingum bílaumboðanna á endalausum upptalningum á kröfunni um jeppling á hvern bíleigena þýðir þetta minnst fjölgun bíla um 40 þúsund stykki og sennilega hver um sig stærri og rúmfrekari en nú er. 

Ef 40 þúsund bílum, sem hver um sig er að meðaltali 4,5 metrar á lengd og tíu metrar bil að meðaltali í löturhægri umferð, er röð þessara viðbótarbíla 600 kílómetra löng!

Og þetta er bara viðbót við 2400 kílómetra langa röð þeirra bíla sem fyrir voru. 

Það er alveg sama hvernig menn reyna að fela það, að þetta dæmi gengur ekki upp.

Sjá má því haldið fram á netinu að eina ráðið sé að fara að dæmi Bandaríkjamanna og fella niður öll gjöld á eldsneyti og að með því verði slíkar efnahagsframfarir að hægt verði að gera hér átta akreina hraðbbrautir með endalausum mislægum gatnamótum út um allt, en auðvitað er það dæmi sem gengur enn síður upp. 

Að ekki sé nú talað um ef takmarkið á að vera að hver maður sé helst á átta gata fimm metra kagga. 

Enda má nefna fjölmörg dæmi frá Bandaríkjunum um hraðbrautir, þar sem bílum með einum manni um borð er bannað að fara um eða þá að tekin séu há gjöld af slíkum bílum. 

Þetta er ekki bara spurning um peninga, heldur spurning um rými. Nú þegar taka umferðarmannvirki að bílastæðum meðtöldum helming af flatarmáli borgarlandsins og einfaldlega ekki pláss fyrir endalausum vexti þess flatarmáls sem bílarnir eiga að taka. 

Japanir hafa áratugum saman ívilnað stuttum bílum, sem þurfa lítið rými í umferðinni til að vinna ótrúlega mikið rými á götum og bílastæðum. 

Í mörgum erlendum borgum má sjá hvernig mikil notkun vélhjóla sparar órúlega mikið rými, en því er verið að tala um þetta mál á þessum nótum, að með þessum tveimur ráðum er tekið tillit til þeirrar löngunar margra að eiga einkafarartæki.   

Síðan eru auðvitaða almenningsamgöngur, sem of mikið er stillt upp sem óvini bílismans, í stað þess að líta þannig á málin, að hver maður í almenningsvagni eða á hjóli gefur eftir rými í bílaþvögunni fyrir einn bíl handa einhverjum öðrum. 

 

Bílaröðin nær upp að Mosfellsbæ