Eru "sjálfhlaðandi" tengiltvinnbílar toppurinn?

Öfugsnúin viðbrögð kaupenda svonefndra "sjálfhlaðandi bíla" tekur á sig margar skondnar myndir, sem þó geta haft slæmar afleiðingar. Mitsubishi Outlander PHEV

Látum vera þótt venjulegir hybrid-bílar, sem ekki þarf að kaupa rafmagn á (af því að það er ekki hægt)  séu sagðir sjálfhlaðandi, ef aðeins væri nefnt samtímis, að 100 prósent orkunnar, sem þeir ganga fyrir, er fengin úr bensíni. 

Verra er, þegar útkoman verður sú, að fólk kaupi tengiltvinnbíl en aka þeim síðan nær eingöngu fyrir orkuna af bensínvélinni í þeim. Þá er eins gott að kaupa bara dísilbíl. 

En það er afar algengt að þessum PHEV-bílum er ekið nær eingöngu fyrir bensíni, ef marka má ummæli margra eigenda slíkra bíla, þar sem þeir hafa engar áhyggjur af því þótt þeir fái ekki nýlega lögbundna aðstöðu til að hlaða slíka bíla heimavið, því að þá heyrir maður setningar eins og þessa í dæmigerðum orðaskiptum: 

"Það skiptir mig engu máli þótt ég geti ekki eða nenni ekki að hlaða rafhlöðuna í bílnum, því að hann er sjálfhlaðinn og sér sjálfur um að hlaða rafmagni inn á rafhlöðuna."

"Og hvað eyðir hann miklu bensíni við þetta?" er þá eðlilega spurt. 

"Hann er að vísu ferlega eyðslufrekur, enda svo þungur, og ferðirnar svo stuttar, að hann nær aldrei að hlaða rafhlöðuna, af því að hann verður að skaffa allt aflið við aksturinn með því að láta bensínvélina bæði skila bílnum áfram og hlaða rafhlöðuna. En það þýðir oftast, af því að maður vill láta bílinn komast eitthvað áfram, að eyðslan verður 15 lítrar á hundraðið eða meira."

"En á ferðalögum út á land?"

"Þá er það enn verra, af því að þá verður maður að nýta bensínvélina nær eingöngu."  

Það er ekki að undra þótt eyðslan sé mikil á algengasta tengiltvinnbílnum, því að hann er næstum tvö tonn.  

Flestir eigendur þeirra bíla segjast vera að sýna hve umhverfisvænir þeir séu í keyrslu eins og lýst er hér að ofan, og ekki skemmi fyrir ímyndinni að stöðutáknið skuli vera rafjeppi. 

Þó þarf ekki annað en að líta snöggt á flesta þessa bíla á ferð, að bæði skaga framendar þeirra svo langt fram, og veghæðin er svo lítil, að skilgreiningin "jeppi" er víðsfjarri þeim, að ekki sé nú talað um það, að langflestir þessara "jeppa" hafa aðeins drif á framhjólum.  


mbl.is Snúa aftur hljóðlausir
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Árlega stórhelgin prófsteinninn á COVID-19 ?

Eyþór Gunnarsson tónlistarmaður lýsir því á facebook í dag hvernig samkomureglur í Noregi og Danmörku eru mun strangari en hér. 

Undanfarna áratugi hefur myndast nokkurs konar múgsefjun hér á landi vegna verslunarmannahelgarinnar með yfirgengilegum fréttaflutningi í fjölmiðlum og á samfélagsmiðlum um óteljandi atriði, smá og stór, sem allt í einu verða svo svakalega merkileg. 

Það hefur til dæmis verið þannig að það þurfi að vera með beinar útsendingar frá leiðum út úr Reykjavík til þess að segja þær ekkifréttir að umferð sé að þyngjast út úr borginni, og síðan aftur sams konar stórfréttir á mánudeginum af því að umferð til borgarinnar fari að þyngjast. 

Það er meira en hálfrar aldar hefð fyrir því fyrirbrigði í skemmtanahaldi, sem kalla má hjarðhegðun í formi þess að allir vilji helst vera þar sem allir eru. 

Liður í því er að halda úti sem mestum auglýsingum og fréttaflutningi af öllum þessum skemmtunum og keyra upp gamalkunna þörf á skyldudjammi. 

Á tíma COVID-19 er ofangreint fyrirbrigði eitthvert það versta, sem hugsanlegt er á tíma heimsfaraldurs drepsóttar. 

Auk nýtilkominnar óvissu vegna stökkbreytinga á kórónaveirunni, sem Kári Stefánsson lýsir, er stærsta samkomuhelgi ársins viðbótar áhyggjuefni. 

 


mbl.is Við erum á hættulegu augnabliki
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Hættulegast að vera á lífi.

"Það lifir enginn lífið af, 

er það?

Nema hvað?

Þannig hljóða línur í nýju ljóði um vangaveltur í óendanleikanum. Í stórri 117 íbúða  íbúðablokk, sem hugsuð var upphaflega sem hentugt íbúðasamfélag fyrir fólk á efri árum, eru engin baðkör. 

Ástæðan er væntanlega há slysatíðni hjá gömlu fólki, sem notar slík hreinlætistæki.  

Niðurstaðan í íbúðaflokkinni er því sú, að hvergi finnst minni slysatíðni í baðkkörum. 

Einhvern tíma var sagt að rúmið væri hættulegasti staður þjóðfélagsins, vegna þess að langflestir deyja þar. 

Hugtakið "áætluð áhætta", "calculated risk", er notað varðandi tryggingar, og það langhættulegasta sem nokkur maður gerir, er að fæðast. 

Það er beinlínis 100 prósent lífshætta ef miðað er við alla ævinga. 

Það má glugga í ýmsar heimildir varðandi áætlaða áhættu, og þegar eitthvað nýtt kemur til sögurnnar eins og rafhlaupahjól, þarf að fara fram viðamikil rannsókn á tíðni og eðli slysa á þeim í samanburði við aðra samgöngumáta eins og að ganga, nota bíl, reiðhjól, rafreiðhjól, rafhjól, létt bifhjól eða fullstórt bifhjól. 

Þegar síðuhafi færði ferðamáta sinn eftir föngum yfir á rafreiðhjól, rafknúið léttbirhjól, sparneytið bensínknúið léttbifhjól og minnsta mögulega rafbíl, kom í ljós að banaslys og alvarleg slys á vélhjólum séu tvöfalt hærri en á bílum. 

En þegar farið var að skoða ástæðurnar kom í ljós, að þrefalt fleiri slösuðust vegna ölvunar og fíkniefna á vélhjólum heldur en á bílum; að skortur á notkun hlífðarhjálms og ökklavarnar var stór þáttur, og einnig skortur á sérstakri aðgæslu eftir þróuðum aðferðum í vélhjólaakstri. 

Ef þetta var í lagi á vélhjólunum, var hin áætlaða áhætta orðin svipuð á vélhjóli og bíl.  


mbl.is Margir slasast á rafmagnsskútum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

"Ekkifrétt" að stimpla Ísland sem stórhættulegt land?

Í svari bandaríska sendiherrans við fyrirspurn mbl.is vegna fréttar CBS, er ekki að finna eitt einasta orð um það að hann hafi krafist þess að fá að vígbúast hér á landi vegna þess hve lífi hans sé ógnað, bera á sér byssu, vera í stunguheldu vesti, hafa vopnaða lífvarðasveit og brynvarinn bíl.  

Sjá má á bloggsíðu, að fjölmiðlar séu að blása upp "ekkifrétt" um þetta mál. 

Sendiherranum óttaslegna finnst það greinilega líka vera ekkifrétt úr því að það taki því ekki að vera minnast á það. 

Hann virðist ekki átta sig á því, að enginn sendiherra nokkurs ríkis í 76 ára sögu lýðveldins hefur svo mikið sem ýjað að því að hér sé svona hættulegt að búa, jafnvel ekki á þeim tímum, sem Íslendingar háðu þrjú þorskastríð við Breta. 


mbl.is „Mikill heiður“ að leiða bandaríska teymið á Íslandi
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Hvernig fóru bresku sendiherrarnir að fyrir 45 árum?

Á árunum 1958 til 1961 og 1972-76 háðu Íslendingar þrjú Þorskastríð við Breta, þar sem vopnavaldi var beitt. 

Nær allan tímann var stjórnmálasamband á milli ríkjanna og breski sendiherrann sat hinn rólegasti í sínu sendiráði, jafnvel þegar haldnir voru mótmælafundir með þátttöku tuga þúsunda manna. 

En nú eru aðrir tímar og í ljósi krafna bandríska sendiherrans um að fá að vopnast, bæði innan sendiráðs og utan, án þess að neitt stríð sé í gangi, væri kannski athugandi fyrir hann og yfirmann hans að íhuga, hvernig breski sendiherrann fór yfirleitt að því að vera hér vopnlaus. 

Sá breski hefur kannski kynnt sér það, að morð með skotvopnum voru nánast óþekkt hér á landi. 

Ekki er vitað til þess að nein morðalda með skotvopnum sé í gangi á Íslandi hin síðustu ár, heldur þvert á móti.

Það þarf að hafa fyrir því að rifja upp, hvenær slíkt gerðis síðast hér.

En, miðað við bandarískan veruleika, getur það kannski litið út sem uggvænlegt fyrirbrigði. 

Hinn bandaríski veruleiki er nefnilega sá, að ef sams konar tíðni drápa með skotvopnum væri hér, þá þyrfti hér um eitt hundrað dráp með byssum árlega til þess að við getum komist á sama stig og Bandaríkjamenn. 

Þess má geta að sendiráð ríkja teljast hluti af yfirráðasvæði þeirra og því vaknar spurningin hvort sendiherrann verði ekki bara við kalli forseta síns nýlega, að friðelskandi Bandaríkjamenn nýti sér skýlausan stjórnarskrárvarinn rétt sinn til að vopnast persónulega á yfirráðasvæði sínu. 

En sendiherrann er ekki ánægður með það, heldur krefst hann þess að fá að fara ferða sinna utanhúss í stunguheldu vesti og í brynvarðri bifreið. 

Og af því að nú eru nýir tímar gæti það líka verið þjóðráð að Bandaríkjamenn kaupi einfaldlega landið og bæti með því upp þau vonbrigði að fá ekki að kaupa Grænland.  

Og innleiði hér það öryggi, sem gríðarleg byssueign Bandaríkjamanna í heimalandi þeirra veitir þeim í krafti heróps forseta síns um að friðelskandi fólk vígbúist sem best í skjóli stjórnarskrárvarðra réttinda. 


mbl.is Telur öryggi sínu ógnað á Íslandi
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

"Mikil óeining og æsingur vegna afsals ríkisvalds til erlendra alþjóðastofnana."

Íslenska stjórnarskráin er sú eina í okkar heimshluta sem hefur ekkert ákvæði um "afsal ríkisvalds til erlendra alþjóðastofnana í þágu friðar og efnahagssamvinnu" eins og það er orðað í 111. greininni í frumvarpi stjórnlagaráðs. 

Til þess að undirstrika orðin "...friðar og efnahagssamvinnu" er sett hér inn mynd af sólarlaginu í kvöld. Sólarlag 25.júlí 2020

Í greininni er segir í framhaldinu:  "Framsal ríkisvalds skal ávallt vera afturkræft. Með lögum skal afmarka nánar i hverju framsal ríkisvalds samkvæmt þjóðréttarsamningi felst. 

Samþykki Alþingi fullgildingu samnings, sem felur í sér framsal ríkisvalds, skal ákvörðunin borin undir þjóðaratkvæði til samþykktar eða synjunar. Niðurstaða slíkrar þjóðaratkvæðagreiðslu er bindandi."

Margir íslenskir fræðimenn, svo sem Björg Thorarensen og Ólafur Þ. Harðarson hafa lýst þeirri skoðun sinni, að ekki verði lengur undan því vikist að hafa einhver ákvæði í stjórnarskrá um þetta mál og vísa til erlendra stjórnarskráa í því tilliti. 

Í sjónvarpsviðtali í kvöld sagði Katrín Jakobsdóttir, að svo skiptar skoðanir væru um þetta mál, að ekki yrði hægt að gera í því að svo stöddu. Þetta væri alveg sérstakt mál. 

Þetta er rétt hjá Katrinu og er alveg sérstak hve mikill æsingur og stóryrði hafa verið höfð uppi hér á landi um jafn eðlilegan hlut og að einhver lög um framsal séu í stjórnarskrá okkar eins og stjórnarskrám annarra þjóða.

Björg Thorarensen flutti mjög góða ræðu um þetta á aldarafmæli fullveldisins fyrir tveimur árum, og færði meira að segja að því rök, að ef ákvæði um þetta væru í íslensku stjórnarskránni, væri komið að því að hafa þjóðaratkvæðagreiðslu um EES samninginn. 

Heitir andstæðingar hvers kyns afsals ríkisvalds til alþjóðastofnana hafa lýst fulltrúum í stjórnlagaráði og öðrum, sem vilja setja um þetta góð lög sem örgustu landráðamönnum. 

Þeir hafa þó ekki svarað spurningunni um það hvort slíkt alþjóðasamstarf hafi falið í sér landráð í hundruð skipta allar götur frá 1944 þegar við gerðumst aðilar að ICAO, Alþjóðlegu flugmálastofnuninni, og þar á eftir að Sameinuðu þjóðunum og fjölmörgum stofnana þeirra og alþjóðasamningum, Hafréttindasáttmálanum, Mannréttindasáttmálanum, Barnasáttmálanum, EFTA, dómstólnum í Strassborg, Ríó-sáttmálanum, Árósasamningnum o.s.frv. o.s.frv. 

Ef allir þessir sáttmálar og samningar hafa verið landráð og þjóðsvik, og við segðum okkur frá þeim öllum, sést alvarleiki þess mál vel á því hvernig umhorfs væri til dæmis í flugmálum okkar, þar sem við settum okkur sjálfir allar reglur um loftferðir og loftför. 

Það myndi að sjálfsögðu jafngilda því að segja okkur úr lögum við alþjóðasamfélagið og leggja allt flug okkar í rúst.  


mbl.is Hyggst leggja fram stjórnlagabreytingar að hausti
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Sérkennilegur bílafróðleikur Jónasar Elíassonar.

Í Fréttablaðinu og Morgunblaðinu er að jafnaði birtur fróðleikur um bíla, sem oft er athyglisverður, eins og tengd frátt á mbl.is ber með sér. Jónas Elíasson bílar

En fróðleikurinn getur einn birst á fleiri stöðum og er lítil en afar athyglisverð klausa í grein Jónasar Elíassonar prófessors í fyrradag gott dæmi um það. 

Jónas hefur ritað áhugaverðar og skemmtilegar greinar um umferðarmálin undanfarnar vikur, en svo kemur allt í einu þetta, sem hann ritar um bílismann:

"...einkabílar í dag vega ekki nema þriðja part og eyða ekki nema fjórða parti af því sem var fyrir 50 árum, ef fólk kaupir sparneytinn bíl."  

Ef þetta væri rétt hjá Jónasi, gæti það orðið forsíðufrétt, slík firn eru fullyrt í þessum orðum hans. 

Í þeim felst að meðal einkabíllinn 1970 hafi verið þrisvar sinnum þyngri en einkabíllinn 2020.  Nú er auðvelt að fletta þessu upp í bílfræðiritum og sjá, að meðal bíllinn 2020 er á bilinu 1200-1500 kíló, og er þessi flokkur bíla af meðalstærð oft kallaður Golf-flokkurinn eftir Volkswagen Golf, sem hefur verið framleiddur síðan 1973.  

Í þessum stærðarflokki eru mest seldu bílar Evrópu og Hyundai Kona, sem tengda fréttin fjallar um, er á þessu róli. Auto Katalog. Golf 2019

Ekki er hægt að fá léttari Golf en 1200 kíló, eins og sést á mynd úr Auto Katalog 2019, og ekki léttari Toyota Yaris en 1000. 

Samkvæmt fróðleik Jónasar voru sambærilegir bílar 3000- 3600 kíló i kringum 1970. 

En fyrsti Golfinn var hins vegar 750 kíló og bílar almennings langflestir léttari um 1970 en 1000 kíló, og yfir línuna er þungaaukningin á bílaflotanum um 40 prósent síðustu 50 ár. 

Ef sambærilegir bílar nú á tímum væru þrefalt léttari en þeir voru 1970, væru þeir á bilinu 250-350 kíló, álíka þungir og meðal vélhjól!

Það er rétt hjá Jónasi að hluta til þetta með sparneytnina, því að á móti þungaaukningunni hefur tekist að auka hana, miðað við þyngd bílanna. 

En hið hlálega er, að umræðuefnið í grein Jónasar er vandinn vegna vaxandi plássleysis fyrir fjölgandi bíla í umferðinni, og þar skipta þyngd og orkueyðsla bílanna engu máli, heldur fyrirferð þeirra; það pláss sem þeir taka á götunum. 

Og þar hefur þróunin síðustu 50 ár verið sú að bílarnir eru að meðaltali mun breiðari en þeir voru og einnig lengri. 

Golf 2020 er hálfum metra lengri en Golf 1973, og 20 sem breiðari. 

Ef bílarnir sem nú streyma eftir Miklubraut yfir Elliðaárnar, væru hálfum metra styttri hver, myndu samtals 50 kíómetrar af malbiki, sem nú eru þakin bíla, verða auðir.  

 


mbl.is Rúmlega 100.000 rafdrifnir Hyundai Kona á götum heimsins
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Í Kröflugosunum reis land meira og meira eftir hvert gos.

Í Kröflueldum 1975-1984 reis land alls fjórtán sinnum, en eldgosin urðu níu. Við lok hverrar umbrotahrinu seig land en byrjaði síðan að rísa á ný.

Þegar land var eftir slíkt ris og gos komið í sömu hæð og í síðasta gosi, hélt það áfram að rísa í nokkrar vikur eða mánuði þar til gaus á ný. 

Svona gekk þetta áfram, og gosin urðu smám saman yfirleitt stærri og hið stærsta varð haustið 1984. 

Um 250 ár liðu milli Mývatnselda og Kröfluelda og nokkuð rólegt á þessu tímabili. 

Hugsanlega hófst slíkt tímabil 1984, en hvort það endist í 250 ár, styttra eða lengur, er líklega vissara að spá engu um. 

Gosin í Heklu 1970, 1980, 1991 og 2000 urðu með áratugs millibili, sem var ný hegðun hjá þeirri gömlu, þar sem áður höfðu liðið margfalt lengri tímabil milli gosa. 

Nú eru liðin 20 ár frá gosi, og hún heldur fast að sér spilunum og er raunar til alls líkleg. 

Gæti verið farin að gjósa eftir klukkustund frá því að þessi pistill er skrifaður.  


mbl.is Þrýstingur við Heklu hærri en fyrir eldgosin
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Oft hefur verið kosið síðar en í september.

Nokkrum sinnum á fullveldistímanum hefur verið kosið seinna á hausti en í september. Má nefna kosningarnar í október 1942, 1946, 1949, 1959, desember 1979, nóvember 2016 og 2017. 

Ekki tókst að mynda þingræðisstjórn 1942, en það stafaði ekki af því, hvenær kosningarnar fóru fram, heldur vegna trúnaðarbrests milli formanna tveggja stærstu flokkanna, sem varð, alveg óháð þessum kosningatíma. 

Eftir allar hinar sex kosningarnar tókst að mynda ríkisstjórn. 

Kosningarnar í desember 1979 tókust vel, þótt þær væru í dimmmasta vetrarmánuðinum, og þrátt fyrir ótta margra um að óráð væri að kjósa á þeim tíma.  


mbl.is Kosið 25. september 2021
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Áföll geta oft leitt til umbóta.

Það hefur verið sagt að mestu meistararnir á ýmsum sviðum verði það ekki eingöngu vegna hæfileika eða þess sem þeir búa yfir beint, heldur skilji það á milli feigs og ófeigs hvernig þeir vinni úr áföllum og ósigrum.  

Þetta gildir víðar en um einstaklinga, allt til þess að heilu þjóðirnar læri af mistökum og andstreymi.  

Ferðaþjónustan var augljóslega komin út á vafasama braut síðustu árin áður en COVID-19 setti allt á hvolf. Eins konar gullgrafaraæði og offjárfestingar höfðu gripið um sig og æðibunugangur farinn að vinna gegn farsælli framvindu. 

Það hefur verið sagt að góðir hlutir gerist hægt, og það gæti vel átt við endurskoðaða stefnu í málefnum ferðaþjónustunnar. 

 


mbl.is Stór sameining í ferðaþjónustunni
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

« Fyrri síða | Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband