Á aðdáun á Bandaríkjunum að leiða okkur hvert sem er?

Ég er í hópi þeirra sem hafa ævinlega haft miklar mætur á Abraham Lincoln og Franklin Delano Roosevelt. 

Lincoln barðist fyrir mannréttindum blökkumanna og Roosevelt fyrir útbreiðslu mannréttinda og frelsis um allan heim. 

Bandaríkjamenn komu til hjálpar þegar alræðísstjórnir, sem mismunuðu fólki á grundvelli trúarbragða og uppruna, voru búnar að leggja undir sig nær alla Evrópu og stóran hluta Asíu. 

Bandaríkjamenn ljáðu land undir höfuðstöðvar Sameinuðu þjóðanna og utanríkisstefna þeirra hefur haft mannréttindi og frelsi að leiðarstefjum samfleytt síðan árið 1941. 

Bandarískt þjóðfélag hefur frá öndverðu verið þjóðfélag innflytjenda frá öllum heimshornum, sem margir hverjir ólu með sér "ameríska drauminn." 

Þetta var deigla menningarstrauma þar sem allir lögðu sitt af mörkum. Þarf ekki annað en að nefna áhrif þrælanna, blökkumannanna sem komu frá Afríku, á tónlist okkar tíma. 

Bandaríkjamenn hafa að vísu, eins og svo algengt er með stórveldi, stutt margan einræðisherrann í öðrum heimsálfum, þegar það hefur þótt nauðsynlegt fyrir hagsmuni þeirra sjálfra, og þeir hafa sjálfir brotið mannréttdindi, en það er ekki fyrr en nú sem það er gert á harkalegan hátt með algerri stefnubreytingu. 

Maður sér á netinu að margir Íslendingar styðja þá stefnu, sem Donald Trump hefur tekið.

Þessir landar okkar tala um "Sjálfstæðismanninn Trump", um að loks sé kominn þjóðarleiðtogi og "stjórnmálamaður sem segir það sem hann meinar" og "framkvæmir það líka af festu og skörungsskap." 

Að nú sé liðinn tími alþjóðasamvinnu og frelsis í viðskiptum og í staðinn kominn tími hins öfluga þjóðríkis, samanber "að gera Ameríku stórfenglega á ný" og "Ameríku ofar öllu." 

Og að um þetta eigum við Íslendingar að fylkja okkur. 

Þeir spyrja ekki hvort aðdáun á Bandaríkjunum eigi að leiða okkur hvert sem er. 

 

P. S. Og nú má sjá ummæli sumra sem gefa þessum aðgerðir þann blæ, að þær séu eðlilegar. Þetta er ekki orðað sem bann við ferðum fólks frá þessum múslimsku löndum til Bandaríkjanna, heldur "takmarkanir". 

En allir vita að það er reginmunur á algeru banni og takmörkunum, því að engir flutningar fólks inn í lönd eru takmarkalausir. Enn eitt dæmið um "sannlíki" (alternate truth). 

Íslendingar gætu verið í vanda

Fleiri 75 ára gamlir atburðir næstu þrjú ár.

75 ár er mikilvæg tala, vegna þess að við hana er miðað varðandi svonefnda grafarhelgi. 

Hún gildir um staði, sem skilgreina má sem ígildi grafreita, bæði á þurrlendi og einnig í sjó, til dæmis þar sem flök liggja á hafsbotni. 

Það liðu 75 ár frá því að Titanic sökk þar til farið var að kanna flakið og taka myndir af því sem voru gerðar opinberar og urðu síðan kveikjan af hinni frægu kvikmynd um slysið. 

Það getur verið viðkvæmt mál fyrir skyldmenni og vini að grafarró sé raskað og það er meðal annars vegna þess sem þessar reglur eru í gildi. 

Fólk er langlífara nú en var þegar þessar reglur voru settar og má alveg spyrja, hvort miða ætti við fleiri ár, til dæmis 90 eða jafnvel 100. 

Sem dæmi um grafarhelgi, sem rennur út á næstu árum,  má geta þess, að í október 2019 verða liðin 75 ár síðan Goðafossi var sökkt út af Garðskaga, og 2024 verða liðin 75 ár síðan Glitfaxi fórst út af Vatnsleysuströnd. 

 

Minntust árásar á Alexander Hamilton

"Yout ain´t seen nothing yet" - eða hvað?

Þegar Eyjafjallajökull gaus árið 2010 og sjónvarpsmenn og annað fjölmiðlafólk flykktist austur á Rangaárvelli og í Hvolhrepp, var útsýnið til austurs með þrjú af helstu eldfjöllum landsins sem blöstu við, Heklu, Eyjafjallajökul og Kötlu, sem lét minnst yfir sér, þar sem hún lá í leyni undir þykkum ísfeldi Mýrdalsjökuls. 

Við Íslendingarnir, sem þarna vorum og veittum hinu erlenda fjölmiðlafólki upplýsingar og aðstoð, gátum þess að sjálfsögðu, að af þessum þremur eldfjöllum, hefði Eyjafjallajökull fram að þessu fallið i skuggann af Heklu og Kötlu vegna aldarlangrar frægðar Heklu og tíðra gosa síðustu sex áratugi, en Kötlu vegna þess, hve mikinn usla hún gæti gert, bæði með öskufalli og hamfaraflóðum. 

Einkum fannst hinu erlenda fjölmiðlafólki merkilegt, hve óhemju usla flóð niður í Markarfljót gæti gert, svo mikinn, að allt undirlendið vestur að Hólsá, sem er neðsti hluti Ytri-Rangár, væri í hættu. 

Þetta sæist til dæmis vel ef skoðaður væri svonefndur Drumbareitur niður af Fjótshlíð, en hann sýndi glögglega hvernig hamfaraflóð fyrir um 1500 árum hefði kubbað eins og eldspýtur stóran birkiskóg, sem þar hefði verið forðum. 

Einnig væru uggvænleg ummerki um hrikalegt öskufall frá Kötlu bæði fyrir og ekki síður alllögu fyrir landnám. 

"You ain´t seen nothing yet" var setning sem skaut upp kollinum í þessari umræðu um samanburð á mögulegum áhrifum Kötlugosa og gosum í Eyjafjallajökli. 

Ekki leið nema eitt ár þar til upp kom gos í Grímsvötnum með slíku öskufalli, að askan sem upp kom fyrsta sólarhringinn þar, var meiri en var í öllu gosinu í Eyjafjallajökli og á Fimmvörðuvörðuhálsi samanlagt. 

Síðan þótti hinum erlendu gestum merkilegt, að Hekla gæti hvenær sem væri, gosið með aðeins klukkustundar fyrirvara. 

En þetta er hinn íslenski veruleiki sem varð heimsfrægur í gosinu í Eyjafjallajökli sem varð upphafið á þeirri ferðamannasprengingu sem orðið hefur síðustu árin. 

Ræða ráðstafanir vegna Kötlu