"Ein lög í landinu."

Úrskurður Þorgeirs ljósvetningagoða við kristnitökuna fól í sér meginreglu: "Ein lög í landinu og einn sið."

Hvað "siðinn" varðar byggjast lög landsins núna á þeim siðrænu gildum, sem hafa skapað þau og eiga að stærstum hluta uppruna í kærleiksboðskap Krists. 

Þó voru undantekningar hjá Þorgeiri: Menn máttu blóta á laun, bera út börn og borða hrossakjöt. Þetta þýddi að helgiathafnir ásatrúarinnar voru leyfilegar út af fyrir sig. 

Með öðrum orðum: Það ríkti trúfrelsi í landinu að þessu leyti og svipað gildir varðandi trúfrelsisákvæðið í stjórnarskránni. 

Auðvitað hefur ýmislegt breyst í meira en þúsund ár, en úrskurður Þorgeirs stenst þó furðu vel tímans tönn. 

Samkvæmt stjórnarskránni ríkir trúfelsi, en þó háð þeim takmörkunum sem lög og reglur þjóðfélags okkar setja. 

Höfum verið of umburðarlynd

Kalifornía ein getur ráðið miklu.

Það hefur komið varm að Kaliforníuríki eitt og sér sé með eitt af sex stærstu hagkerfum heims. Það þýðir að þetta eina ríki Bandaríkjanna hefur mikla möguleika til þess að hafa áhrif í því hvernig Bandaríkin koma út úr því að taka á með öðrum ríkjum við að fást við umhverfismál 21. aldarinnar. 

Kalifornía hefur styrkst síðan fyrir hálfri öld þegar það ríki tók forystu í að setja á sér löggjöf varðandi umhverfismál og öryggismál í farartækjum. 

1968 var svo komið að í Los Angeles var loftið orðið heilsuspillandi vegna útblásturs bifreiða í þeeeari einhverri mestu einkabílaborg heims. 

Langtímum saman grúfði svonefnt "smog", sambland af þoku og útblástursreyk yfir borginni. 

Á þessum árum ríkti hestafla- og stærðarkapphlaup í bandarískri bílaframleiðslu, enda bensínið frá Miðausturlöndum selt á gjafverði. 

Bensínið var gert orkumeira með íblöndun blýs og fleiri efna sem fóru síðan út í loftið og eitraði það. Mann sveið í augun vegna mengunarinnar jafnvel á heiðskírum dögum, þegar lognið gerði það að verkum að varla sást til sólar fyrir útblástursreyk. 

Grínistinn Tom Lehrer söng um skólpið sem rynni út í flóann við San Fransico og menn drykkju daginn eftir í San Jose. 

Þá tóku Kaliforníubúar að sér forystu í umhverfis- og öryggismálum, og vegna mannfjölda og stærðar ríkisins neyddust framleiðendur iðnaðarvara að framleiða sérstakar útgáfur af bílum og ýmsum öðrum iðnvarningi, sem leyft væri að selja í Kaliforníu.

Þetta þótti iðnjöfrunum slæmt, en vegna stærðar Kaliforníumarkaðarins urðu þeir að endurhanna þessa vörur með því að fjarlægja mengandi og heilsuspillandi efni eða setja mengunarvarnir í farartæki.

EPA, Umhverfisverndarstofnun Bandaríkjanna, fékk smám saman æ meiri völd, en það er einmitt sú stofnun sem Donald Trump er nú að skera svo harkalega niður, að hægt verði að gera Bandaríkin frábær á ný, þ. e. að þurfa ekki að sinna umhverfismálum.

Auk þess hefur Trump þegar afnumið um tug tilskipana, sem áttu að koma böndum á frárennsli og úrgang frá iðnaðar- og námufyrirtækjum. 

 

Ef ríkin á austurströndinni leggjast núna á árar með Kaliforníu er hugsanlegt að minnsta kosti meirihluti hagkerfis Bandaríkjanna muni hamla gegn þeim vilja Trumps til færa klukkuna til baka í umhverfismálum í svipuðum dúr og árásin á EPA og afnám mengunarreglna ber vitni um.   

 

Framfylgja samkomulaginu í trássi við Trump