Merkur forseti, laginn og gætinn.

Sumir forsetar Bandaríkjanna, sem ekki þóttu líklegir til afreka hafa síðar hlotið betri eftirmæli en á horfðist í fyrstu. 

Harry S. Truman, fyrrverandi gjaldþrota vefnaðarvörukaupmaður, var nánast óþekktur, þegar hann varð skyndilega að taka við embætti af hinum mikilhæfa leiðtoga Roosevelt. 

Truman þurfti að byrja feril sinn á því að taka einhverja vandasömustu og umdeildustu ákvörðun hernaðarsögunnar, að nota kjarnorkusprengjur til þess að binda endi á stríðið við Japani. 

Sú ákvörðun verður ávallt umdeilanleg, en Truman sýndi röggsemi og raunsæi, þegar hann rak stríðshetjuna Douglas McArthur úr embætti yfirhershöfðinga, og reyndist farsæll í embætti. 

George Bush eldri var forseti á einhverjum viðkvæmustu ólgutímum síðustu aldar, þegar Berlínarmúrinn, Sovétríkin og kommúnistastjórnarnir féllu í Austur-Evrópu og Kalda stríðinu lauk, auk þess sem hann sýndi mikla stjórnvisku og lagni í Persaflóastríðinu. 

Ákvað að láta upphaflegan tilgang stríðsins nægja, að hrekja her Saddams Husseins út úr Kúveit, en sækja ekki áfram til Bagdad og leggja landið undir sig. 

Andstæðan birtist hjá syni hans tólf árum síðar, nokkuð sem menn eru enn að súpa seyðið af. 

Bush stefndi að því að friðsamleg sambúð gæti komist á með Vesturveldunum og Rússum með því að skapað yrði traust á milli þessara póla í Evrópu og farið gætilega í útþenslu NATO til austurs. 

Hann skynjaði hve dýrmætt tækifæri var til að koma á varanlegum og traustum friði, en líkt og í Írak, klúðraðist þetta hjá eftirmönnum hans. 

George H.W. Bush er látinn

Misskilinn kóngur um sumt og einnig þjóð hans.

Dagbækur síðasta kóngsins yfir Íslandi geta gefið breytta mynd af honum í augum margra, og þá um flest betri mynd en við höfðum haft af honum áður. 

Jónas frá Hriflu, líklega stjórnmálamaður 20. aldarinnar á Íslandi, gaf með Íslandssögu sinni býsna einhliða mynd af Dönum og samskiptum þeirra og konunganna í Kaupmannahöfn við Íslendinga. 

Á þeim öldum sem smáþjóðir Evrópu voru að mestu undir yfirráðum stórvelda og nýlenduvelda, sést af samanburði á milli þessara smáþjóða, að úr því að Íslendingar urðu á annað borð að vera undir erlendum yfirráðum, voru Danir þeir skástu. 

Líklega er íslenska sjálfstæðisbaráttan sú eina, sem ekki kostaði neitt mannslíf og heldur ekki að menn væru fangelsaðir. Hvað þá, að helsti leiðtogi sjálfstæðisbaráttunnar væri á launum hjá herraþjóðinni. 

Jónas frá Hriflu talaði ekki vel um Kristján tíunda og af dagbókum konungs sést, að Kristján tíundi var tilfinninganæmur maður sem átti oft erfitt að skilja íslenska stjórnmálamenn, og lái honum það enginn. 

Hugleiðingar hans í þá veru í kjölfar afdrifa Uppkastsins svonefnda, að senda herskip til Íslands til þess að taka í lurginn á þessum óstýrilátu og hviklyndu íslensku þingmönnum og þjóð þeirra, hafa kannski ekki rist djúpt, heldur fannst hinum tilfinninganæma krónprinsi, sem Kristján var þá, að faðir hans, sennilega mesti Íslandsvinur allra konunganna, hefði ekki átt það skilið að svona færi. 

Af dagbókunum má sjá, að fljótlega gerði Kristján sér grein fyrir því, að fyrr eða síðar myndu Íslendingar verða frjáls og fullvalda þjóð og eftir þvi sem á leið, sá hann að stofnun lýðveldis yrði langlíkasti möguleikinn. 

Þetta samband hans við Íslendinga minnti svolítið á samband föður við baldinn son sinn, sem hann veit að muni fara að heiman og verða sjálfstæður. 

Í augum konungs Íslendinga voru Íslendingar þjóð hans hvað þessi samskipti snerti, og faðir hans, Friðrik áttundi, hafði einmitt talað um þjóðirnar sínar tvær í frægri ræðu, sem hann hélt við Kolviðarhól í Íslandsferð sinni 1907. 

Kristján kveðst í dagbók sinni 1917 vera orðinn þreyttur á því hviklyndi Íslendinga, að þegar Danir væru búnir að gefa eftir í einhverju deilumáli, væri það segin saga að Íslendingar byrjuðu aftur á sama kvabbinu með endurnýjuðum kröfum. 

Í staðinn fyrir þetta endalausa þras væri kominn tími til að safna þessum ágreiningsmálum saman í einar endanlegar samningaviðræður um samband Danmerkur og Íslands.  

Kristján var eðlilega tregur til að samþykkja hina óvenjulegu málsgrein sem þýddi að Íslendingar slitið sambandinu að fullu eftir 25 ár, en hlustaði þó á þá Dani, sem töldu að Íslendingar myndu einfaldlega koksa á slíku vegna þess að þeir hefðu ekki efni á því. 

En ályktanir Alþingis 1928 og 1937 sýndu eindreginn vilja Íslendinga og með stríðsgróðanum frá og með 1940 auk raunverulegra valdaskipta með stofnun embættis ríkisstjóra var leiðin til lýðveldis með blessun Breta og Bandaríkjamanna greið. 

Síðuhafa fannst athyglisvert í vinnu vegna bókar um hugsanlegt hernám Þjóðverja í októberbyrjun 1940, hve mikið var gert úr því í Reykjavík, þegar konungurinn átti stórafmæli rétt fyrir hugsanlega þýska innrás.  

Og síðuhafa er enn í barnsminni þegar fánar blöktu hvarvetna haustið 1943 og hann spurði afa sinn: "Af hverju eru alls staðar svona fánar?" 

Og afi Ebbi svaraði: "Það er verið að flagga fyrir kónginum." Og í kjölfarið kom fróðleikur um sonardóttur hans, sem væri líka þriggja ára, og ævintýrin um son karls og kerlingar í koti sem hreppti kóngsdótturina fengu á sig dýpri blæ í huga drengsins. 

Dagskrá var í útvarpinu og í Dómkirkjunni var messa helguð konunginum. 

Bæði við innrás Rússa í Finnland 1939 og hernám Danmerkur og Noregs í apríl 1940 sýndu Íslendingar hinum norrænu vinaþjóðum mikla samúð.  

 

Afhenti Guðna merka minnispunkta

Í raun reynt að draga allt Alþingi með sér niður í svaðið.

Nú er 1. desember liðinn, en vegna þess að ég hlakkaði til þess að njóta þessa dags, ákvað ég eftir að eftir að sexmenningarnir á Klausturbarnum, höfðu gert sitt til að eyðileggja stemninguna, að skrifa ekkert eða segja um það mál þennan dag, þótt full ástæða væri til í þessu sorglega máli.

En nú er kominn 2. desember og málið fer enn versnandi.  

Þrátt fyrir orð um að þeir skammist sín, reyna þessir frumherjar í nýrri tegund af klausturlifnaði að komast hjá því að taka eðlilegum afleiðingum af því að hafa hraunað yfir samstarfsfólk sitt á þingi, svo að þjóðin er agndofa. 

Ég hef stutt Sigmund Davíð Gunnlaugsson í ýmsum ágætum stefnumálum hans. Ég hallaðist strax að því fyrir 18 árum að það ætti að reisa algerlegan nýtt þjóðarsjúkrahús á nýjum stað á höfuðborgarsvæðinu og hallaðist einnig að andófi SDG um gegn því að rífa skefjalaust niður menningarverðmæti og vinalegar byggingar. Sigmundur Davíð gerði mikið gagn í því máli ásamt fleirum. 

Siðan kom að vísu Wintrismálið, en rykið kannski vonandi byrjað að setjast, þegar þetta endemis mál blossar allt í einu upp og versnar enn með hverjum degi.

Manni er alveg lokið, þegar hann kemur fram með það í fjölmiðlum að þingmenn í öðrum flokkum en Miðflokknum og Flokki fólksins hafi iðulega haft í frammi mun verri munnsöfnuð og níð en Klaustursgestir, þegar þeir hraunuðu yfir aðra þingmenn á þann einstæða hátt sem tekinn var upp á snjallsíma. 

SDG nefnir engin nöfn þingmanna hinna flokkanna, og þar með liggja allir þingmenn undir grun, því enginn getur sannað né afsannað neitt. 

Hér er að verki verið í anda orðanna að "svo má böl bæta að benda á annað verra" en á alveg einstaklega skaðlegan hátt. 

Þetta eru nefnilega mjög alvarlegar ásakanir, því að það þarf talsvert til að ganga lengra í soralegu orðbragði en gert var 20 nóvember síðastliðinn.

Með þessu er gerð tilraun til þess að draga alla þingmenn á einu bretti niður í svaðið. 

Hefði mátt halda að menn forðuðust að gera málið verra en það er og lítt skiljanlegt að fara þessa leið í málsvörn.  

„Mér finnst það svo sorglegt“