Eldgjárgosið 839 var stærsta hraungos á jörðinni á sögulegum tíma.

Sumt, sem hefur verið viðurkennt sem staðreynd í íslenskri jarðfræði og eldgosasögu landsins, hefur mátt flokka undir hugtak, sem Baldur Hermannsson orðaði fyrir 30 árum, "viðurkenndur misskilningur." 

Má sem dæmi nefna að Hamlet horfi á hauskúpu í leikriti Shakespeares þegar hann mælir hin fleygu orð: "Að vera eða vera ekki, það er spurningin". 

Sömuleiðis þegar sagt er að frægasta setningin í kvikmyndinni Casablanca sé "play it again, Sam." 

Alveg fram yfir siðustu aldamót var ég í hópi 99 prósent Íslendinga sem tóku það sem pottþétta staðreynd að á Þingvöllum næði Ameríka, þ. e. meginlandsfleki Ameríku, fram á brún Almannagjár, en hinum megin gjárinnar væri Evrópa, þ. e. Evrópuflekinn eða Evrasíuflekinn. 

En þetta er hálfur sannleikur en ekki heill, því að enda þótt Ameríka endi á vesturbrún Almannagjár, byrjar Evrópuflekinn ekki fyrr en við Heklu, austan Þjórsár. 

Á milli er sérstakur flek, svonefndur Hreppafleki, sem er tilheyrir hvorki Ameríku né Evrópu. 

Á síðustu árum hafa rannsóknir þótt leiða það í ljós að Skaftáreldar 1783 hafi ekki verið stærsta hraungos á jörðinni á sögulegum tíma, heldur Eldgjárgosið 839. Enda rann hraun í síðarnefnda gosinu lengra í átt til sjávar en Eldhraunið 1783. 

Nú þarf að fara að gera gangskör að því að leiðrétta "viðurkenndan misskilning" og taka upp viðurkenningu á réttum staðreyndum. 

Ég hef talið þar með talið mig tilneyddan til að breyta upphafi lokaerindisins í laginu og ljóðinu "Kóróna landsins", þannig að það breytist úr "Á Þingvöllum aðskiljast álfurnar tvær..." í "Í Gjástykki aðskiljast álfurnar tvær."

Þetta mun valda ákveðnum vanda við ritun myndskreyttrar ljóðabókar með 72 textum af safndiskinum "Hjarta landsins" því að ekki er hægt að breyta söng Egils Ólafssonar á diskinum, þótt textanum verði breytt í bókinni og sett þar inn ljósmynd úr Gjástykki. 

Hamfaragos í Eldgjá ýtti undir kristnitöku

Næstum gamli brandarinn um Kreml?

Baddi Jún heitinn, töframaður og uppistandari á Akureyri í gamla daga, elskaði Kalda stríðs brandara og spaug um Sovétríkin. 

Þetta var á þeim tíma sem hugtakið "rússnesk kosning" varð til og eitt afbrigði af spaugi um slíkar kosningar á Sovéttímanum var þess eðlis, að hún kemur jafnvel enn í hugann, ef marka má stöðuna í forsetakosningunum eystra. 

Svona hljóðaði spekin hjá Badda Jún: 

Í Rússlandi ríkir einstæð hefð í kosningum, - þar er hægt að brjótast inn í Kreml daginn fyrir kosningarnar og stela úrslitunum." 

„Þetta er skrípaleikur, sýning“