"Þristur" Þjóðverja.

Tvær farþegaflugvélar gerbreyttu farþegaflugi á fjórða áratug síðsustu aldar. 

Þetta voru bandaríska flugvélin Douglas DC-3, "Þristurinn", sem flaug fyrst 1935, og Junkers Ju-52 með gælunafnið "Tante" eða "Frænka", sem kom á sjónarsviðið þremur árum fyrr. 

Þristurinn var örlítið stærri og með örlítið meira afl, og gat flogið hraðar, af því að hægt var að taka hjólin upp, en þau voru ekki uppdraganleg á Frænkunni. 

Ju-52 var þriggja hreyfla og með talsvert stærri væng en Þristurinn. Hún hentaði því vel fyrir ófullkomna lendingarstaði og stuttar brautir og ef bilun varð í einum hreyfli, voru tveir áfram til taks, sem var talsvert öryggisatriði. 

Af því að hreyflarnir voru þrír var Frænka nokkurs konar þristur að því leyti til. 

Báðar vélarnar voru rómaðar fyrir það að vera gangvissar og öruggar, og Hitler notaði á tímabili Ju-52 sem einkaflugvél sína. 

Í Evrópu varð Ju-52 að hryggjarstykki í farþegaflugflota margra landa og var framleidd í þúsunda tali. 

Hún var líka notuð sem herflutningaflugvél og jafnvel sprengjuflugvél í Spænska borgarastríðinu og þegar flest var, voru 5000 Ju-52 í notkun fyrir þýska herinn.

500 Ju-52 voru notaðar í innrásinni á Krít 1941, sem var langstærsta innrás sögunnar úr lofti fram  að þeim tíma. 

Vélarnar voru líka notaðar við innrás í Noreg 1940, í vel heppnaðri loftbrú til Demyansk á útmánuðum 1942 en misheppnaðri loftbrú til Stalingrad í árslok 1942. 

Ju-52 var framleidd áfram á Spáni og í Frakklandi eftir stríð, og hún var, eins og Þristurinn, í notkun allt fram undir 1980.  

 

Flugvél úr seinni heimsstyrjöld brotlenti í ölpunum

Sandurinn í hlaupunum hækkar landið smámsaman.

Öll suðurströnd Íslands er verk ótal jökulhlaupa og sífellds aurburðar í jökulánum, sem falla til sjávar. 

Hjörleifhöfði var lengst af eyja, og útræði var úr Skiphelli austan við Vík alveg til Kötlugossins 1918. 

Í því gosi myndaðist tangi, sem varð syðsti oddi Íslands. 

"Stærsta stórsýning jarðar" má kalla þá hringrás, sem er í gangi í aldanna rás í Vestur-Skaftafellssýslu.  

Þar skiptast á tveir fasar, sandburðartímabilið og hraunrennslistímabilið, þar sem hið síðarnefnda stendur stutt yfir, en sandburðartímabilið í allmargar aldir. 

Hraunrennslistímabilin síðustu voru Eldgjárgosið um 930 og Skaftáreldar 1783. Þá runnu stærstu hraun, sem runnið hafa á sögulegum tíma á jörðinni yfir sand, sem árnar voru búnar að bera fram á milli gosa. 

Á sandburðartímabilinu fyllir aurugt jökulvatn hraunin smám saman upp, auk þess sem hraunin verða mosavaxin og skrýðast jafnvel meiri gróðri. 

Endurtekin Skaftárhlaup hækka smám saman landið svo að að því kemur að þurfi að hækka þjóðveg 1 þar sem hann liggur þvert yfir sandinn. 

 

Þjóðveginum um Eldhraun lokað

Eitrunin frá Heklu 1970 varð einna verst í Húnaþingi.

Eins og nærri má geta ráða vindar miklu um það hvernig gosefni berast frá eldgosum. 

Sama á við um brennisteinsvetni sem berst frá jarðvarmasvæðum eins og því svæði, sem Skaftárkatlarnir eru á. 

Í Heklugosinu 1970 barst askan norður í Húnaþing, og norðuröxl Víðidalsfjalls litaðist af ösku. 

Á bæjunum Melrakkadal og Jörfi undir fjallinu varð einna mesta flúoreitrunin, sem kom frá Heklu, og hafði áhrif á fénaðinn þar. 

Þegar gosið hófst var stíf suðaustanátt yfir landinu sem feykti hinum eitruðu gosefnum svona langt og á tiltölulega lítið svæði í þessum mæli.  

Brennisteinslyktin berst í Húnaþing