Bíðum nú aðeins. Er Grændalur gleymdur? Er ekki nóg komið?

Sú var tíðin að svæðið milli Hveragerðis og Nesjavalla komst í heita umræðu um umhverfis- og náttúruverndarmál.  

Þar voru helst nefnd örnefnin Ölkelduháls og Grændalur, og í athugun var heil gufuaflsvirkjun, Bitruvirkjun.  Í raun snerist málið um það hvort menn ætluðu að fara offari í því að gera þetta afar fallega svæði milli Hveragerðis og Nesjavalla að svipuðu iðnaðarsvæði og er nú í kringum Hellisheiðarvirkjun. 

Í kosningabæklingi Samfylkingarinnar fyrir kosningarnar 2007, sem nefndist "Fagra Ísland" var Grændalur settur á blað sem eins konar tákn fyrir svæðið allt, sem væri í raun mun verðmætara ósnortið heldur en ef því væri umturnað með því sem fylgir gufuaflsvirkjunum, vegum, háspennulínum, gufuleiðslum og skilju- og stöðvarhúsum. 

Í framhaldi af þessu hefur Grændalur verið á skrá yfir virkjanakosti í verndarnýtingarflokki. En, nei, nú á að virkja á Folaldahálsi sem liggur að botni Grændals þannig að þetta tvennt, Grændalur og Folaldaháls, er í beinu samhengi. 

Ölkelduháls er síðan nokkrum kílómetrum vestar og þangað vegarslóði frá Þjóðvegi 1.

Þar fóru menn illa að ráði sínu þegar þeir skeyttu engu um beiðnir um að þyrma þessu fallega hverasvæði og lögðu risa háspennulínu nánast beint yfir það. 

Þarna hefði átt að leggja þessa línu, sem truflar allt útsýni, í jörð. 

Nú eru þegar komnar tvær gufuaflsvirkjanir, Hellisheiðarvirkjun og Nesjavallavirkjun, fyrir vestan og norðan þetta umrædda svæði umhverfis Grændal og Ölkelduháls  með alls 390 megavatta virkjunum sem jafngildir meira en hálfri Kárahnjúkavirkjun, og af því hefði mátt halda að ekki þyrfti að skorta rafmagn. 

Er Grændalur gleymdur? Er ekki rétt að staldra aðeins við og gefa sér góðan tíma til þess að taka meðferðina á þessu svæði til betri skoðunar?

Þarf endilega að fara þarna inn með 3,9 megavatta virkjun skammt norður af Grændal, sem hefur miklu meiri áhrif á ásýnd svæðisins og gildi en þessi lága tala, 3,9 megavött, segir til um.  

En eins og víðar á hundruðum nýrra virkjanastaða sem búið er að setja á blað á landinu, er miðað við stærð hverfla þegar fjallað er um áhrif framkvæmdanna og umhverfisáhrif, en ekki um áhrif rasks og mannvirkja á umhverfið sjálft.

Eftir að Grændalur var þó settur í verndarnýtingarflokk hafa margir haldið, að nú væri nóg komið af umhverfisspjöllum og orkuvinnslu á þessum slóðum. 

Hafa þeir haft rangt fyrir sér? 

Lítil virkjun á Folaldahálsi

Víst verður bókvitið í askana látið.

"Bókvitið verður ekki í askana látið."  Þetta íslenska spakmæli, sem felur það í sér, að fánýtt sé flest nema afrakstur þess sé mældur í næringu eða efnislegum mælieiningum, hefur orðið furðu lífseigt hér á landi. 

Lítið hefur verið gert úr þeirri starfsemi sem felst í sköpun andlegra verðmæta á sviði lista, hugvits og fruamkvöðlastarfsemi.  

Hafa orð eins og "afætur", "ónytjungar" og "baggi á þjóðinni" jafnvel verið notuð. 

Velgegni íslenskra rithöfunda á mörkuðum erlendis er hins vegar aðeins hluti af miklum tekjum, jafnvel töldum í mörgum tugum milljarða króna á venjulegum árum,  sem annað en stóriðja gefa þjóðinni, jafnvel á verstu COVID-19 tímum.  

Hefur selt milljón bækur í ár

Þau í Devon vilja vera toppurinn.

Það lá mikil vinna og fyrirhöfn að baki því þegar skíðabærinn Aspen í Klettafjöllunum í Colorado náði því að verða tákn fjallamennsku og skíðaíþrótta. 

En þegar þetta hafði tekist og það meðal annars hafði skilað Ólympíumerki á staðinn, hlaut næsta stig að taka við, að annar skíðabær í Klettafjöllunum færi út í samkeppni með því takmarki að slá Aspen út. 

Sá bær heitir Devon og það var magnað að staldra þar við á ferðalagi fyrir átján árum og sjá allt umstangið og peningana, sem eytt var í þetta átak. 

Þá voru þau í Devón nýbúin að ná þeim áfanga, að lokka krónprins Sádi-Arabíu til þess að eyða vetrarfríi sínu í Devon í stað þess að gera það í Ölpunum í Evrópu.  

Prinsinn kom til Devon og tók hundrað herbergja glæsihótel á leigu fyrir sig og fjölskyldu sína. 

Þar voru þyrlur og limmósínur til taks fyrir hans hágöfgi sem barst mikið á í bæjarhluta, sem var afgirtur með öryggisgirðingu  og vörðum við varðhlið. 

Úr þessum bæjarhluta var hægt að fara í sérstakri skíðalyftu sem lá í jarðgöngum að stórum hluta svo að skíðafólkinu þar yrði ekki kalt. 

Frá efsta toppi brautakerfisins var hægt að skíða alla leið niður undir millahverfið, taka þar skíðin af sér og taka sér golfsett í hönd og halda áfram í nokkurra holna golfvelli alveg niður á jafnsléttu!   

Íbúar Devon, þeirra á meðal fjölskylda af íslenskum ættum, hneykslaðist mikið á bruðlinu í krónprinsinsum, en gagnrýnin sljákkaði aðeins þegar þeim var bent á, að hans hágöfgi lifði á því að fæða amerísku bíldrekana um allan bæinn með öllum þeim kynstrum af bensíni sem þeir þyrftu til þess að fóstra ameríska drauminn sem best. 

Hin stutta heimsókn í Devon var eftirminnileg.  

Nú er svo að sjá að Aspen haldi sínum hlut úr því að "jóladrottningin sjálf" ætlar að gera þannn stað fréttnæman um þessi jól. 

Eyðir jólunum í Aspen