"Sólin, hún hnígur, og sólin, hún rís..."

Hvað sem öllu líður eru sólarupprás og sólarlag á sínum stað í íslenskum veruleika. 

Þegar kvöldsólin hélt sýningu nú í kvöld við Faxaflóann, komu orðin "sólarlag ferðaþjónustunnar" fyrst í hugann, en síðar var hugsað aðeins áfram til þess, að í fyrramálið kemur þessi sama sól aftur upp ef horft er í austurátt úr íbúðinni, og við slíkar aðstæður urðu til ljóðlínurnar

"En sólin, hún hnígur, og sólin hún rís / og sjá: Þér við hlið er þín hamingjudís...". 

Það er vonarsól, sem birtist í kvöld.  

Eftir skúr kemur skin, lífið heldur áfram. 

Með þeim orðum og myndum af sólarlaginu ásamt nokkrum orðum í pistlinum á undan þessum er "þessi fallegi dagur" kvaddur. 

Jafnvel vinsælustu veitingahús fara í þrot

Ekki nóg að gert? "Við erum ekki að fara að sjá að hann sé að fara að verja..."

Skyndilegt hrun ferðaþjónustunnar nú er ekki einsdæmi í sögu síðustu 100 ára. En stóra spurningin er, hvort nóg verði gert af hálfu ríkisvaldsins til þess að minnka tjónið. 

Hrun bankakerfisins 2008 var nær algert.

Síldarævintýrið mikla endaði snögglega á sjöunda áratug síðustu aldar á sama tíma og verðfall varð á öðrum sjávarafurðum.

Saltfiskmarkaðurinn á Spáni hrundi þegar borgarastyrjöldin geysaði þar 1936-1939. 

Bandarískur seðlabankastjóri sagði í viðtali nýlega í sjónvarpsþættinum "60 mínútur" að lærdómurinn af efnahagskreppunni 2008 væri sá, að þá hefði átt að veita miklu meira fjármagni til þess að sporna gegn atvinnuleysi og öðrum afleiðingum kreppunnar en gert var. 

Svipað gæti verði að gerast nú hvað snertir ferðaþjónustuna, að ekki sé nóg að gert.

En snúum okkur að öðru. Í sæg viðtala og frásagna í gag af aðgerðum ríkisstjórnar blómstraði svonefnd nafnháttarsýki óvenjulega mikið í máli þeirra sem töluðu. 

Sumir tönnluðust nánast í hverri setningu á orðalaginu "við erum að fara að..." í upphafi hverrar setningar, eða á orðunum "við erum að sjá..." og stór hluti allrar umræðunnar fór í að japla á þessum óþörfu málalengingum sí og æ í stað stað þess að tala beint í nútíð eða framtíð. 

Stundum voru þessar hvimleið málalengingar jafnvel tvöfaldaðar með því að segja "við erum að fara að sjá..." og ekki batna þessi ósköp þegar þetta vindur upp á sig, samanber það þegar íþróttafréttamaður einn sagði um daginn í lýsingu á knattspyrnuleik: 

"Við erum ekki að fara að sjá að hann sé að fara að verja þetta skot..."

í staðinn fyrir að segja:

"Hann ver ekki skotið."

16 orð í staðinn fyrir 4. 

22 atkvæði í staðinn fyrir 6.

7 sekúndur í staðinn fyrir 2.  

 

„Þetta lítur illa út“

Landhelgi og mannhelgi. Frelsi eins endar þar sem frelsi annars byrjar.

"Aðeins við sjálf getum borið ábyrgð á eigin heilsu" segir formaður Frjálshyggjufélagsins í Morgunblaðsgrein í gær, þar sem hann andmælir kröftuglega þeim aðgerðum, sem eru og hafa verið í gildi hér á landi gagnvart kórónuveikifaraldrinum. Honum er efst í huga að skapa strax möguleika fyrir ferðaþjónustuna til þess að ná fullum dampi strax með því að opna landið fyrir sjúklingum í stað þess að nú sé búið að koma á lögregluríki og afnema mannréttindi. 

Snúa verði þessu við hið snarasta.  Hann skrifar undir millifyrirsögninni "Besta markaðsvara allra tíma" og á þá við óheft frelsi: 

 

"Með því að fella niður allar þvingunarkröfur um sóttkví og einangrun getur Ísland skorið sig úr sem þjóð sem virðír mannréttindi og býður alla velkomna. Slíkt boð myndi strax vekja athygli um allan heim, enda er frelsið og öryggið sem mannréttindum fylgir afar dýrmætt í dag. Frelsið er markaðsvara sem selur sig sjálft!"

"...Öryggi ferðamanna, sem sýktust, myndi aukast og smithættan af þeim minnka ef þeir gætu óhræddir nálgast læknishjálp, án þess að eiga það á hættu að vera sviptir frelsinu." 

Formaður Frjálshyggjufélagsins virðist telja, að það muni verða mikil hjálp fyrir heilbrigðisþjónustuna, sem hefur verið við þolmörk getu sinnar, að starta ferðaþjónustunni og sópa inn í landið viðbótar sjúklingum.  

Og hann virðist í græðginni yfir því að frelsið sé markaðsvara, sem selur sig sjálft, alveg gleyma því, að takmarkanir í flugi halda áfram milli Íslands og annarra landa vegna þeirra reglna, sem eru í öðrum löndum allt í kringum okkur.  

Ekki virðist hann vera sérlega vel að sér í kenningum þeirra, sem helst hafa boðað frelsi í gegnum tíðina, til dæmis með þeim orðum að "frelsi eins endar þar sem frelsi annars byrjar."

Gott dæmi um það eru fiskveiðilandhelgismörk Íslands gagnvart Færeyjum og Grændlandi. Þau eru miðja vegu milli Íslands og þessara landa. 

Annað dæmi um helmingaskipti á frelsi er reglan um hægri eða vinstri umferð hjá þjóðum heims. 

Bara það að aka út á bíl sínum gerir það að verkum að reglan um að "frelsi eins endi þar sem frelsi annars byrjar" er í fullu gildi þar sem ekki er einstefna.

Eða telur formaður frjálshyggjufélagsins að við ættum að afnema skiptingu vega í tvennt miðað við aksturstefnur og auglýsa Ísland sem eina landið í heiminum, þar sem hver og einn getur valið sér alls staðar hvorum megin hann ekur í umferðinni?

Og þess vegna ekið í fullu frelsi á móti þéttri umferð, sem kemur beint á móti?

Fiskveiðilandhelgi, umferðarreglur og tveggja metra reglan flokkast undir hugtakið mannhelgi. Ef of mikil nánd skapar smithættu eru það mannréttindi að það sé tryggt þar sem hver og einn er staddur, að aðrir virði nándarregluna við hann, en vaði ekki að honum og öðru fólki og úði yfir það veirusmiti. 

Þegar það sannaðist fyrir aldarfjórðungi að óbeinar reykingar hefðu í för með sér hættu á krabbameini hjá þeim sem ekki reyktu og væru í reykmettuðu lofti, var sett á bann við reykingum við þær aðstæður, að í raun væru þeir, sem ekki reyktu, neyddir til að lenda í heilsuspillandi umhverfi. 

Það væru mannréttindi þeirra að hafa frelsi til þess að vera reyklausir. Á sama hátt eru það mannréttindi þeirra, sem ekki hafa smitast af COVID-19, að aðrir rjúfi ekki mannhelgi þeirra og nánast andi ofan í hálsmálið á þeim, ef svo má að orði komast.

Búinn á því eftir 12 mínútna æfingu