Hvaða "mögulegar tækniframfarir gætu breytt" þörf Gæslunnar?

Formaður skipulagsráðs Reykjavíkurborgar segir í viðtali í Morgunblaðinu varðandi það að Landhelgisgæslan verði flutt á flugvallarstæði í Hvassahrauni, að "mögulega muni tækniframfarir breyta því" að Landhelgisgæsltan þurfi að nota þá tækni, sem núverandi flugvallarstæði býður upp á. 

Þetta er ekki í fyrsta skipti undanfarna áratugi, sem menn fara létt með það að fimbulfamba um alls kyns komandi tækniframfarir varðandi flug. 

Fyrir rúmum aldarfjórðungi átti ný gerð flugvéla, sem væru blanda af þyrlum og flugvélum, að vera alveg handan við hornið, enda voru slíkar vélar sýndar á flugsýningum. 

Þær gátu hafið sig lóðrétt til flugs og gert flugbrautir óþarfar og síðan snúið sér í loftinu og farið á þotuhraða með farþega yfir höf og lönd. 

Þótt það blasti við að eðlisfræðilega væri þetta óframkvæmanlegt og að enn í dag hafa svona loftför ekki tekið við af núverandi þotum er enn verið að varpa á loft alls kyns ótilgreindum mögulegum tækniframförum" sem geti gert Hvassahraunsflugvöll að framtíðar varaflugvelli og innanlandsflugvelli landsins. 

Sjálfstæð ákvörðun borgarinnar að úthýsa Gæslunni

Hraðhjólastíga vantar, hjólin fara 4-5 sinnum hraðar en gangandi.

Hugtakið hraðhjólastígar heyrðist nefnt um það leyti sem siðuhafi hóf notkun hjóla í stað bíla að mestu leyti í borgarumferðinni.  

Strax á fyrsta ári hjólanotkunarinnar blasti ástæðan fyrir bættum hjólastígum við; skorturinn á stígum var hrópandi mikill; gatnakerfið enn miðað að mestu við annað hvort gangandi eða akandi og hjólafólkið að þvælast í krókaleiðum eftir bútum af gangstéttum og akstursgöfum á víxl. 

Að vísu voru brautryðjendur í notkun hjóla í umferðinni farnir að láta til sín taka, en á opnum fundi með borgarstjóra í Grafarvogshverfi virtust forsvarsmenn borgarkerfisins samt koma af fjöllum þegar orðið var nefnt, enda ekki furða miðað við það á hvers konar frumstigi þetta málefni hafði verið fram að því í marga áratugi. 

Aðeins fáar undantekningar voru þá komnar í umbótum, svo sem hjóla- og göngustígurinn yfir Geirsnefið. 

Gangandi maður fer að meðaltali ekki hraðar yfir en 4-5 kílómetra á klukkustund. Það þýðir að tveggja stunda ganga sé frá Spönginni í Grafarvogi vestur í Útvarpshúsið. 8,5 km. 

Hingað til hefur tekið um 25-30 mínútur að fara þetta á rafreiðhjóli og þá aðeins á þann hátt að fara austustu tvo kílómetrana eftir akstursgötum vegna þess hve tafsöm og krókótt leiðin er ef farið er eftir blöndu af gangstéttum, gangstígum og gatnabútum.  

"Hraðhjólastígar" sem miðast gætu við 25km/klst hraða myndi stytta hjólferðina um tíu mínútur. 

Það sýnist ekki mikil bót, en miðað við raunverulegan meðal aksturshraða á bíl munar miklu um það að færa tímann á rafreiðhjólinu nær tímanum á bíl en nú er. 

Ekki má gleyma því hve mikðil öryggisbót er fólgin í því að minnka hættuna á árekstrum á of þröngum og krókóttum stígum þar sem þröngt er um blöndu af hjólandi og gangandi. 

Á hjólaárunum frá 2015 hefur síðuhafi reynslu af því að fara á rafreiðhjóli allt austur á Tungubakka í Mosfellsbæ vestur á Valhúsahæð á Seltjarnarnesi, suður í Straumsvík og austur í Hveragerði. 

Þar að auki sérstaka ferð á rafreiðhjóli frá Akureyri til Reykjavíkur fyrir Hvalfjörð. 

Niðurstaðan er skýr. Auk stórbætts hjólastígakerfis þarf átak í viðhaldi, merkingum og skiltum ef hjólin eiga að njóta jafnræðis við aðra samgöngumáta. 

Fyrir rúmum tveimur árum var vanrækt og útmáð merking á hjólastígnum yfir Geirsnef meðvirkandi í því að rafreiðhjólamaður, sem kom á móti mér, beygði fyrir mig svo að úr varð árekstur og axlarbrot. 

Aðalástæðan var að vísu, að hann var að reyna í hálfrökkri að lesa niður fyrir sig á hleðslumæli hjóls síns um leið og hann fylgdist með punktalínunni í miðju stígsins. 

Svo fór að hann að hann kom þar að sem línan hafði máðst út vegna viðhaldsleysis og hann fór snögglega inn á rangan stíghelming. 

Það breytir því ekki að rétt eins og þörf er

á merkingum á akbrautum þarf það sama á hjólastígum.  

Fyrir sunnan Akureyri varð slys, sem á sínum tíma leiddi til endurskoðunar á breidd stígsins fyrir sunnan bæinn úr 2,5 metrum upp í 3 metra. Allt svona skiptir máli. 

Hjólreiðastígar fyrir 1,5 milljarð

Grímsvötn: 12 af 15 mögulegum?

Ef gosið við Fagradalsfjall fær 10 af 10 mögulegum í samkeppni við önnur eldgos á jörðinni, er hægt að rökstyðja það ef mælikvarðinn er ekki settur hærra en í samkeppni við þau eldgos, sem eru samanburðarhæf samkvæmt mælikvarða þar sem aðgengi, langlífi, myndræn fjölbreytni og rannsóknaraðstaða vísindamanna eru sett á skala eldfjalla, sem ekki eru í neinu samspili við jökulís eða haf. 

Slík umfjöllun er eðlileg miðað við þann sjóndeildarhring og aðstæður sem jarðvísindamenn heimsins, kvikmyndargerðarmenn og fjölmiðlamenn hafa almennt. 

En Ísland hefur þá algeru sérstöðu að eldstöðvakerfi landsins hefur að stórum hluta búið yfir aðstæðum, þar sem eldsumbrot hafa skapað algerlega einstæðar aðstæður, sem hvergi er að finna annars staðar á þurrlendi jarðar. 

Þar ber hæst virkustu eldstöð landsins, Grímsvötn; á svæði þar sem jafnframt hefur verið að finna stórbrotnustu og einstæðustu átök íss og elds sem fyrirfinnast á jörðinni. 

Á milli eldgosa í Grimsvötnum verður til samfelld stórsýning átaka íssins og eldsins sem kemur og fer í öllum mögulegum tegundum af gufuvirkni, samspili fljótandi íss og sjóðandi vatns. myndun eins konar veðurkerfis snúings jarðar yfir gígum og drukknun eldstöðvarinnar í ísnum að lokum, áður en næsta stóreldgos hefst. 

Síðan má minnast á hin hrikalegu hamfararhlaup úr Grímsvötnum, eins og varð 1996.

Og einnig það að gosin í Grímsvötnum og Bárðarbungu / Holuhrauni eru hundrað sinnum stærri en Fagradalsfjallsgosið.  

Ekkert af þessu er sett á skala samanburðarins, sem eðlilega er viðhafður við Fagradalsfjall, einfaldlega vegna þess að Grímsvötn og Ísland eiga sér engan keppinaut í veröldinni hvað þetta varðar. 

Hvernig gæti algildur skali litið út? 

Og útkoman?

Fagradalsfjall 10 af 15?  Grímsvötn 12 af 15?

Tíu af tíu mögulegum

Þegar til fullt af svona byltingarfarartækjum; rafknúnum léttbifhjólum.

Augljóst er af myndum og frásögnum af rafknúnu léttbifhjóli Husquarna, að þetta farartæki fellur alls ekki undir skilgreininguna rafhlaupahjól. 

Skiljanlegt er að misskilningur komi upp um þessi mál, sem eru svo ný af nálinni hér á landi. 

Þetta komandi Husquarna farartæki er með sæti fyrir tvo og er afar svipað og tugir stórgóðra rafkúinna léttbifhjóla, sem eru á boðstólum um allan heim, meðal annars hér á landi. 

Kínverska hjólið Niu er þar framarlega í flokki og einnig Gogoro frá Tævan. Myndin er af einu slíku við einn af 757 rafhlöðu útskiptikössum í Tæpei, höfuðborg Tævans. Hámarkshraði þess er 80 km/klst. 

Flest þessara hjóla miðast við 45 km hámarksrhaða og hafa sæti fyrir tvo eins og Husquarna hjólið auk möguleika á farangurskassa að aftan og farangurspoka á stýri. 

Lykilatriðið í hreinni hjólabyltingu á þessu sviði er að rafhlöðurnar eru útskiptanlegar. 

En mörg eru líka í flokki fyrir ofan með 55, 60, 70, 80 og 90 km hraða. 

Nýjasta Super Socohjólið CPx er æðislegt hjól með 90 km hámarkshraða. 

Hér á landi hafa verið seld hjólin Super Soco LUx og Yadea Enox, og hér á síðunni hefur hið fyrrnefnda verið tekið til kostanna í ferðum allt upp í Borgarfjörð og um Gullna hringinn með drægni allt að 132 kílómetra.

Myndin er af slíku hjóli í þeirri ferð, tekin við Gullfoss.   

Mikið verk er óunnið í að kynna möguleika þesara hjóla eins og sést á þeim misskilningi að hjól af þessu tagi séu rafhlaupahjól. 

Þau hjól af sömu stærð og komandi Husquarna rafhjól, sem þegar eru komin í notkun hér á landi, eru skoðuð, skráð og tryggð í sömu flokkum léttra bifhjóla og bensínknúin hjól með 50 cc eða 125 cc bensínhreyflum.  

Það er gert vegna þess að farartæki, sem tekur tvo í sæti auk farangurs er langt frá því að vera rafhlaupahjól. 

Rafhlaupahjól Husqvarna