Kúrsinn fyrir norræna krata, blandað hagkerfi, var settur fyrir um 65 árum.

Í lok Seinni heimsstyrjaldarinnar varð mikil vinstri sveifla í Evrópu. Kommúnistar náðu völdum í Austur-Evrópu, urðu sterkir á Ítalíu og í Frakklandi og Verkamannaflokkurinn tók völdin í Bretlandi. 

Á Norðurlöndum héldu sósíaldemókratar völdum.  

Verkamannaflokkurinn breski fór út í mikla þjóðnýtingu stórra fyrirtækja, sem tókst ekki betur en svo, að Íhaldsflokkurinn náði aftur völdum á sjötta áratugnum. 

En á Norðurlöndum að Íslandi meðtöldu tóku mikil skömmtun, innflutningshöft og flókin gengisskráning völdin og bæjarútgerðir voru settar á fót víða hér á landi.

Á sjötta áratugnum var komið margfalt gengi hér á landi kennt við svonefndan bátagjaldeyri og í Danmörku var til dæmis tvöfalt gengi, annars vegar skráð gengi og hins vegar svonefnd dollarakaupaleyfi. 

Svo hart var hert að mittisólinni, að þar sáust engir amerískir bílar á ferð og stórir evrópskir bílar voru fátíðir. 

Íslendingar höfðu notað tækifærið og eytt stórum hluta mikils stríðsgróða í bílakaup árin 1946 og 47 en nánast lagt niður innflutning næstu tólf árin.   

Þegar síðuhafi dvaldi í sex vikur sumarið 1955 í Kaupmannahöfn trúðu menn því alls ekki að algengasti bíll á íslandi væri amerískur Willy´s og að mikill meirihluti landsmanna ækju á amerískum bílum með vinstri handar stýri í vinstri umferð. 

En þegar efnahagur Evrópuþjóða batnaði síðar á áratugnum voru danskir kratar fljótir að söðla um og taka upp svonefnt "blandað hagkerfi" sem fékk að blómstra í Viðreisnarstjórninni sem tók við völdum 1959, þar sem Gylfi Þ. Gíslason var einn helsti hugmyndasmiður í því að við fylgdum fordæmi norrænna krata. 

Síðar á öldinni voru bæjarútgerðir að mestu lagðar niður, gengið í EFTA og síðar í EES. 

 

Þessi stefnubreyting hefur reynst að mestu leyti vel síðan, og flokkar við miðju stjórnmálanna, svo sem Viðreisn, Samfylking og Framsóknarflokkur hafa þessa meginundirstöðu. 


mbl.is Útlit fyrir marga flokka og veikt umboð
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Vaxtaumræðan er flókin en nauðsynleg.

Vextir gegna geysi mikilvægu hlutverki í efnahagslífi þjóða, og þeir hafa verið stór þáttur í málflutningi tveggja flokka, Viðreisnar og Sjálfstæðisflokksins. 

Hjá Viðreisn er því haldið fram, að með ESB-aðild eða tengingu krónunnar við evru muni vaxtar lækka til hagsbóta fyrir alla. Samfylking tekur undir þetta. 

Aðrir benda á að málið sé flókið og sviðsmyndirnar margar og draga fullyrðingar um vaxtastigið í efa.

Svipað er að segja um þau ummæli formanns Sjálfstæðisflokksins í auglýsingum, að í stjórnartíð þeirra hafi vextir lækkað "hressilega."

Eins og sjá má á viðtengdri frétt var þetta orðaval Bjarna dregið í efa í viðtengdri frétt með  viðtali við Bjarna.  


mbl.is Bjarni ver fullyrðingu í útvarpsauglýsingu
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Hvernig er loftmengunin í Reykjavík núna?

Um árabil hefur loftið í Reykjavík verið þannig stóran hluta árs, að aðkomumenn utan af landi, svo sem frá Vestfjörðum, hefur furðað sig á fnyknum. 

Í Hörpu hefur þetta lýst sér í óhagstæðri vindátt, að hreinsa hefur þurft ákveðinn rafeindabúnað í tækjum, sem notuð eru á hljómleikum. 

Það hefur fallið á silfur- og borðbúnað víða í borginni. 

En hverjar eru tölurnar núna varðandi mengun af völdum brennisteinsvetnis?

Hefur þetta eitthvað skánað síðustu misseri?

 


mbl.is Loftmengun verri en áður var talið
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Bloggfærslur 23. september 2021

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband