Hitler, Stalín og Pútin, allir haldnir játaðri þráhyggju um "miðsvæðis" risaveldi.

Jónas Elíasson hefur skrifað góðar greinar um Úkraínudeiluna um Úkraínustríðið, sem viðra ýmsilegt svipað og hefur birst hér á þessari síðu varðandi hina forneskjulegu og hættulegu stefnu, sem Rússlandsforseti fylgir um að koma á stóru risaveldi, sem væri að minnsta kosti á pari við Rússland og Sovétríkin þegar veldi þeirra var hvað mest. 

Pútín er ekki sá fyrsti sem er haldinn svona þráhyggju um "miðsvæðis" stórveldi. 

Adolf Hitler skrifaði bókina "Mein Kampf" fyrir tæpri öld þar sem hann lýsti því skýrt og skorinort hvaða stefnu hann vildi að Þjóðverjar tækju til þess að ná sér upp úr þeirri niðurlægingu, sem þeir hefðu orðið að sæta í Fyrri heimsstyrjöldinni. 

Það fælist í því að gera Þýskaland að mesta stórveldi heims, sem næði frá Atlantshafi til Úralfjalla, þar sem slavnesku þjóðirnar yrðu undirokaðar og auðæfi Úkraínu, "kornforðabúrs Evrópu" gnægð málma og kola, sköpuðu "lifsrými" (lebensraum) fyrir "arísku yfirþjóðirnar." 

Í bókinni var rækilega stimplað inn, að stefna Þjóðverja skyldi beinast í austur; "drang nach osten", og að fella skyldi hinn gyðinglega bolsévisma "glæpamanna í Kreml."

Samt kom það öllum á óvart, meira að segja Stalín sjálfum, þegar Hitler réðist á Sovétríkin 1941. 

Þegar Frakkland var fallið í júní 1940 gerði Hitler Bretum tilboð, "Síðustu tilraun til skynsemi", sem þeir gætu ekki hafnað: Friðar-og griðasamningur sem fól í sér að Bretar héldu heimsveldi sínu með Þjóðverja sem bandamenn, sem myndu styðja Breta gegn árásum að öllu leyti. 

Bretar voru illa brenndir af samningum við Hitler og höfnuðu þessu "göfugmannlega" tilboði, en alveg er hugsanlegt að Þjóðverjar hefðu efnt þetta loforð, þótt flest hin fyrri hefðu verið svikin, því að Hitler dáðist mjög að breska heimsveldinu og sá þar ódýra leið til að láta Breta um að viðhalda því og nýlendustefnuni, Þjóðverjum til hagræðis. 

Það er athyglisvert, að á Atlantshafsfundi Roosevelts og Churchills hafnaði Bandaríkjaforseti því að Bandaríkjamenn styddu Breta í því að viðhalda nýlendustefnunni, þannig að Hitler bauð betur, svona út af fyrir sig. 

Núverandi stefna Pútíns er ekki ný og engum hefði átt að koma á óvart þegar hann hóf stóru herförina sína í Úkraínu 24. febrúar sl.

Í sambandi við það lýsti hann skorinort og skilmerkilega að stefna Rússa væri að hefna falls Sovétríkjanna og aumingjaskaps Gorbatjofs og Yeltsíns með því að kom á fót svipuðu stórveldi að víðáttu og völdum og Rússland var fyrr á tíð hjá Pétri mikla og Katrínu miklu, og endurreisa veldi Sovétríkjanna undir rússneskum fána. 

Pútín hefur margsinnis áður lýst þessari skoðun sinni, bæði á tíunda áratugnum, við valdatökuna 1994, og með harkalegum hernaðaraðgerðum sínum í Tsjetsjeníu og Georgíu. 

Frá sjónarhóli hans í Moskvu, nær Úkraína næstum hálfa leiðina frá Svartahafi til Moskvu og að við blasi herfileg mistök og skortur á framsýni, sem réði því að Nikita Krústjoff skyldi "gefa" Úkraínumönnum Krímskagann á sjöunda áratug síðustu aldar. 

Pútín sagði 2014 þegar honum þótti vestrænn tundurspillir koma of nálægt Krim, að ef hann hypjaði sig ekki burt, myndi hann íhuga notkun kjarnorkuvopna ef nauðsyn krefði. 

Þarna nefndi hann stóra, stóra trompið, kjarnorkuvopnaeign Rússa, skelfileg vopn, sem ógna tilvist mannkynsins með því einu að vera til.  

 

Maríupol fallin að sögn Rússa

Nálægð við Rússland hefur ráðið miklu fyrir Svía og Norðmenn.

Í gegnum aldirnar hafa stríð við Eystraaalt verið mörg og gengið á ýmsu. Svíar náðu um hríð að komast áleiðis austan megin við þetta innhaf, og hefur tekist að halda hlutleysinu síðustu hundrað ár, en urðu þó að gefa það eftir þegar veldi Hitlers var mest, að leyfa herflutninga Þjóðverja frá Narvik til austurvígstöðvanna um sænskt land, þó án vopna. 

Þeir lágu þá afar óheppilega innikróaðir í áhrifasvæði Hitlers, sem tímdi þó ekki að beita þá hervaldi, því að her Svía hefur alla tíð verið afar öflugur. 

Hinar Norðurlandaþjóðirnar á meginlandinu fóru allar verr út úr því að halda sig við hlutleysi, og vegna mikilvægis járnnámanna í Kiruna og Gellivara í Svíþjóð og flutningaleiða frá þeim, voru bæði Danmörk og Noregur hernumin frá apríl 1940 og út stríðið. 

Finnar lentu tvívegis í stríði við Rússa og eftir stríð urðu þeir að sætta sig við svokallaða Finnlandiseringu, þar sem þeir komust að vísu furðu langt í því að viðhalda sterkum tengslum við vestrænar þjóðir með "leyfi" Rússa. 

Danmörk og Noregur hafa verið NATO þjóðir, en Svíþjóð og Finnland eins konar hlutlaus "stuðpúði" (buffer zone) á milli NATO og Rússlands. 

Núna er staðan þannig að hvað sem Svíar og Finnar gera, er það háð mikilli óvissu. 

Miðað við atburðarásina í Úkraínu er afar erfitt að spá. 

Ákvörðun um inngöngu í NATO innan „nokkurra vikna“