Mikilvægasti tímamótadagurinn?

1. desember 1918 var líklega stigið stærsta skrefið í baráttu þjóðarinnar fyrir fullveldi og sjálfstæði, stærra skref en við lýðveldisstofnunina 17. júní 1944, því að sá dagur átti sér algera forsendu í Sambandslögunum, þar sem það var geirneglt, að 25 árum síðar gætu Íslendingar stigið þetta lokaskref. 

Það má kannski færa frekari rök að mikilvægi þessa dags með ljóðinu og laginu "Frelsisvor" sem kom fram á hundrað ára afmæli fullveldisins. Lagið má finna á Spotify, sungið af Gissuri Páli Gissurarsyni og Heru Bjðrk Þórhallsdóttur,  og ljóðið í söngljóðaljósmyndabókinni "Hjarta landsins".  Einnig er tónlistamyndband að finna á facebook síðunni omar ragnarsson.   

 

FRELSISVOR. 

 

Frelsisvor! Framtíðarspor! 

Frelsisvor!  Áræði og þor!  

 

Það var árið með drepsótt og eldgos og ís, 

en samt árið, sem birtist oss frelsisins dís. 

Líkt og morgunsól albjört í austrinu rís

hófst nú öld, þar sem lausnin var vís.

 

Heitur vorblær nú flutti hið ljúfasta ljóð

eftir lamandi vetur með svita og blóð. 

Það var draumur um frjálsa og fullvalda þjóð

og hinn fegursta hugsjónaóð. 

 

Eftir aldanna böl var loks birtu að sjá 

þegar brustu hlekkirnir þjóðinni á. 

Máttur fjöldans úr læðingi leystur var þá, 

svo að ljómaði geisli á brá.  

 

Frelsisvor!  Framtíðarspor!  

Frelsisvor!  Áræði og þor!

 

Síðan flogin er glæsileg framfaraöld

þegar færð voru í landið hin ítrustu völd. 

Þegar lýðveldi stofnaði fagnandi fjöld, 

svo að fært var á sögunnar spjöld: 

 

Landið og fólkið, lifandi mál, 

ljóðin og sögurnar, þjóðlífsins sál. 

Tónar og myndir, formæðra fold, 

fósturjörð hjartkær, andi og hold.  

 

Undir fánanum bjarta nú brunar vort fley

inn í brim nýrrar aldar í vonanna þey. 

Þó að gefi á bátinn, þá æðrumst við ei

heldur eflist hver sveinn og hver mey. 

 

Enn er sungið um vorið hið ljúfasta ljóð

þegar logar á tindunum jöklanna glóð. 

Það er söngur um frjálsa og fullvalda þjóð

og hinn fegursta hugsjónaljóð: 

 

Frelsisvor!  Framtíðarspor! 

Frelsisvor!  Áræði og þor! 

Vilja opinberan frídag á fullveldisdaginn

Athugasemdir

[Ingólfur Sigurðsson, 29.8.2022 kl. 00:11]

Fallegt ljóð eins og margt eftir þig. Mér finnst gott að ég spurði afa minn um þessa tíma, en hann fæddist 1916. Hann bjó fyrir norðan og var bara 2 ára, þannig að frásagnir foreldra hans var það sem hann studdist við. Þær frásagnir mótuðu hann þó mikið og ljóslifandi lýsingar hans. Þetta var frostaveturinn mikla, þá talaði hann um einhvern fjörð þarna fyrir norðan sem hægt var að ganga yfir á snjóþrúgum, sjóinn lagði eins og sagt var en áður var bara fær bátum. Því miður man ég ekki öll þessi örnefni sem hann mundi eftir, en skrifaði sumt af þessu niður hjá mér, sem betur fer.

Ég spurði hann hvort margir hefðu dáið í sveitinni hjá honum úr Spænsku veikinni. Hann sagði mér þetta sem var eftirminnilegt, að hestvagnar og annað voru settir þversum fyrir vegina og öll umferð bönnuð í marga mánuði, og þannig kom Spænska veikin aldrei þangað og dó út annarsstaðar, þau sluppu algerlega við smitið. 

Seinna heyrði hann sögur um að fólk hefði smitast og orðið fárveikt við að fylgja dánum ættingjum og vinum til grafar. Skelfilegar sögur og átakanlegar.

Sögurnar um það sem þú ortir um í þessu ágæta sönglagi urðu til þess að efla hann til dáða allt hans líf og urðu honum fyrirmynd. Þetta var á þeim tímum þegar óbilandi bjartsýni fylgdi þessum ungu kynslóðum á framfarir og tækni. 

Sjálfstæðiðisbaráttan heldur í rauninni stöðugt áfram. Nýjar áskoranir og hættur með nýrri tækni. Alltaf mikilvægt að minna á þetta.