Lán til námsmanna eru fjárfesting ríkisins í mannauði.

Lánveitingar til námsmanna eru fjárfesting ríkisins í mannauði, sem reiknað er með að skili arði til þjóðfélagsins þegar námsmaðurinn hefur lokið námi og leggur sitt af mörkum til að halda hér uppi samkeppnisfæru nútímaþjóðfélagi með vel menntuðu fólki.

Námsmennirnir eru fullorðið fólk sem verður að veðja á í þessu efni, rétt eins og þeir væri að kaupa sér bíl eða íbúð á langtímaláni og ábyrgðarmannafyrirkomulagið, sem verið hefur, elur af sér margs kyns óréttlæti gagnvart fólki, sem þessi lánveiting ætti ekki að snerta fjárhagslega þótt um skyldleikabönd séu að ræða við lántakandann.

Fjárfestar, eins og ríkið er í þessu tilfelli, verða að taka áhættu í hverju einstöku tilfelli, en þegar litið er yfir heildina er samanlagður ávinningur fyrir þjóðfélagið margfalt meiri en nemur töpunum í þeim tilfellum þegar námsmanninum mistekst fyrirætlan sín, verður fyrir áföllum eða stendur ekki undir væntingum.

Þegar glímt er við slík vandamál er óréttlátt að djöflast á öðru fólki en skuldaranum sjálfum.

Ef við tækjum til dæmis heilbrigðiskerfið, væri það réttlátt að foreldrar gengju í ábyrgð fyrir því að börn þeirra kæmust á legg og gætu skilað dýrmætu ævistarfi, og síðan ef eitthvert barnið missti heilsuna eða félli frá með miklum kostnaði fyrir heilbrigðiskerfið og tapi fyrir þjóðfélagið, ættu foreldrarnir þá að borga heilbrigðiskostnaðnn og tap þjóðfélagsins? 

Umræðan um frumvarp Sigríðar Ingibjargar Ingadóttur um breytingu á lögum um LÍN er nú komin á fullt út um víðan völl undir gamla íslenska laginu að hjóla í manninn en ekki boltann.

Er ekki hægt að lyfta þessu upp á örlítið hærra plan? 

Þarf að lagfæra málið í þingnefnd

Cactusinn er sigurstranglegur.

Hve mikið tjón hefur hlotist af því að hurðir hafa skellst utan í næsta bíl í bílastæðum frá því að bílar fengu svipað lag og þeir hafa nú?

Og er það ekki merkilegt að fyrst nú skuli einhverjum hafa hugkvæmst að setja hlíf utan á hliðar bíla til að verja þá fyrir skemmdum?

Cactus er óvenju vel hannaður bíll, furðu léttur og sparneytinn með minnstu þriggja strokka vélinni sinni, og hlýtur að vera mjög sigurstranglegur í hvers kyns samanburði við þá bíla, sem komu fram komu fram á síðasta ári og keppa um titilinn bíl ársins fyrir 2015.

Stærðin er afar hagkvæm og höfðar til margra og það verður spennandi að sjá viðtökurnar við honum hér á landi.   

 

Hverjir verða bílar ársins 2015?

Þjóðareign Bandaríkjamanna og hin hræðilega skattheimta.

Myndirnar hér á síðunni að eru af einhverjum mesta skelfi, sem lengi hefur verið nefndur hér á landi, svonefndum náttúrupassa.

Þessi á myndinni sá passi sem gestir í þjóðgörðum Bandaríkjanna nota þegar þeir fara inn í garðana þar.

Hann er útfærður eins og kreditkort með tilheyrandi segulrönd, líkt og kreditkort og kort sem notuð eru á bensínstöðvum, og passinn vestra gildir í aðeins eitt ár í senn eins og sést efst aftan á honum, og kostaði sá sem myndin er af, nokkur þúsund krónur þegar við hjónin notuðum hann.

Á passanum er tilgreint hvað þurfi hugsanlega að borga aukalega, þótt menn hafi passann.  

Í þjóðgörðunum, sem passinn gildir í, er að finna helstu ósnortnu og verðmætustu náttúruverðmæti Bandaríkjanna, sem eru í þjóðareign í þessu landi brjóstvarnar fyrir frelsi einstaklingsins og eignarétti og ferðafrelsi hans.

Myndin á passanum er af Delicate Arch eða Tæpa boga í Archers-þjóðgarðinum í Utah, en hann er jafnframt í skjaldarmerki Utah-ríkis. 

Í áratugi hafa ekki verið neinar deilur um hann vestra.

Allir verða að greiða fyrir aðgang að þjóðgörðunum, jafnt "heimamenn" sem fólk frá öðrum þjóðum eða heimsálfum.

Þeir, sem ég ræddi við um þennan passa, voru stoltir af að geta með þessu litla fjárframlagi lagt sitt af mörkum til þess að verja náttúruverðmætin gegn skemmdum af átroðningi og standa straum af þjónustu við ferðafólk.

Með því sé efld virðingu og stolt þjóðarinnar sem ásamt náttúruverðmætunum gefi gríðarlegar tekjur af ferðamönnum. Til þessa vísar áletrunin "Proud Partner" á passanum.  

Passanum er ekki ætlað að ná yfir öll útgjöld ríkisins vegna þjóðgarðanna, heldur er upphæðin höfð sem sanngjörnust og verð passans því víðast niðurgreitt af almannafé.

Árangurinn blasir alls staðar við: Meira að segja við Old Faithful í Yellowstone, þar sem meira en tvær milljónir manna ganga árlega um hverasvæði, sem er jafn viðkvæmt og viðkvæmustu hverasvæði Íslands, sést ekki neins staðar svo mikið sem karamellubréf, sígarettustubbur né fótspor.

Nú heyrist í fréttum að langflestir mótmæli hugmyndinni um íslenskan náttúrupassa hástöfum vegna þeirrar skerðingar sem hann valdi á rétti almennings til frjálsrar farar um landið. Jafnvel byggjast andmæli á því að bannað verði að sigla fram hjá friðuðum fyrirbærum nema að hafa passann. 

Sýnist því líklegt að þetta skelfilega fyrirbæri verði afgreitt út af borðinu á Alþingi og aldrei nefnt aftur.

Nefnt er gistináttagjald í staðinn, en harðar mótbárur eru líka gegn því. Bæði sé það sé óréttlátur landsbyggðarskattur þar sem fólk utan af landi sem eigi erindi til Reykjavíkur verði skattlagt fyrir að gista í Reykjavík, til dæmis þegar það fer til lækninga eða annarra erinda sem koma náttúruvernd ekkert við og auk þess séu tekjurnar litlar.

Deilt er um hvort komugjald til landsins leyfist á EES svæðinu og einnig er þar uppi andstaða við það taka gjald af fólki, eins og til dæmis landsmönnum sjálfum, sem ætli ekkert að skoða íslenska náttúru þótt það skreppi í verslunarferð eða annað til útlanda. Nema að ætlunin sé að taka gjaldið eftir þjóðernum og mismuna á þann hátt. 

Skattur á flug innanlands þykir slæm hugmynd, til dæmis vegna þess að þeir, sem eiga viðskiptaerindi eða önnur erindi á milli þéttbýlisstaða á Íslandi, eigi að borga fyrir þá sem fara að skoða náttúruverðmæti. 

Hver höndin er uppi á móti annarri á Alþingi og ýmist hlaupið í gamalkunnar skotgrafir eða að þingflokkar klofna í málinu. 

Síðan er haldið fram þeirri röksemd að reynslan sýni að framkvæmdavaldið ráðstafi tekjustofninum í allt annað en lög mæla fyrir um, svo sem dæmið um Framkvæmdasjóð aldraðra og Útvarpsgjaldið vitni ljóst um. Með þeirri röksemd má raunar mæla gegn hvaða gjaldi eða skattheimtu, sem er, sem á að fara í eitthvert tiltekið verkefni. Og hegðun fjárveitingavaldsins er gerð að ígildi náttúrulögmáls. 

Það heyrist að Ísland sé svo dreifbýlt land að annað gildi hér en erlendis, svonefndar "séríslenskar aðstæður." Þó er Wyoming-ríki með sína þjóðgarða næstum tvöfalt dreifbýlla en Ísland.  

Niðurstaðan virðist ætla að verða sú að í nafni frelsis eða sanngirni eða vantrúar á því að ríkisvaldið fari eftir fjárlögum fáum við áfram með dyggri aðstoð milljón útlendinga ár hvert að troða íslensk náttúruverðmæti í svaðið í bókstaflegri merkingju hér eftir sem hingað til.

Og að í nafni einkaeignaréttarins háheilaga verði samt sem áður að borga fyrir að skoða Kerið og jafnvel fleiri náttúruverðmæti.

Sem sagt: Versta mögulega niðurstaða, sem hugsanleg er, miðað við það hvernig þessi mál hafa verið leyst í öðrum löndum.  

Sem

Þjóðareign á auðlindum meginstefið

Kjallarinn undir kjallaranum og týndi flugvöllurinn.

Það er margt og merkilegt sem fáir eða engir vita um, jafnvel þeir sem næst standa. 

Það var ekki fyrr en 20 árum eftir að ég hafði verið í samráðsnefnd um byggingu Útvarpshússins sem ég uppgötvaði að húsið, sem sýnist vera þrjár hæðir þegar komið er að því úr Efstaleitinu, er í raun sex hæðir! Undir kjallaranum er aukakjallari, sem hýsir hið tröllaukna loftræstikerfi hússins og utan frá, sér enginn aðkomumaður þriðju hæðina, en hún hýsir nær enga starfsemi! 

Ég var búinn að vera á ferð bæði á landi og í lofti yfir Brúaröræfum árum saman í mörgum tugum ferða þegar ég frétti af því að á Efri-Jökuldal hefðu bændur áratugum saman þekkt örnefnið "Flugvöllur" eða allt frá árinu 1938 þegar Agnar-Koefoed Hansen lenti þar þýskri flugvél og skrifaði Halldóri bónda á Brú bréf, þar sem falast var eftir leyfi landeiganda til að leggja flugvöll á þessum stað, sem er með hnitin 1602-6450.

Ég fann "Flugvöll" ekki fyrr en eftir talsverða leit og frétti ekki fyrr en nokkrum árum eftir það að smalamenn á Jökuldal hefðu haustið 1940 rifið niður vörður, sem annað hvort Agnar eða þýska vísindakonan Emmy Todtmann hefðu hlaðið á Flugvelli. 

Og það var ekki fyrr en þremur árum eftir að ég fann Flugvöll og hafði verið þar oft og mörgum sinnum við að valta og merkja brautir að ég fann vörðubotnana fyrir aðra fyrirhuguðu flugbrautina og fjórum árum eftir það sem ég fann vörðubotna fyrir hina brautina, sjá mynd.

Og núna um daginn sendi Jónas Ragnarsson mér frétt í Alþýðublaðinu frá júlí 1940 þar sem sagt var frá dularfullum merkingum "svonefndra þýskra vísindamanna" á hálendinu eins og það er orðað í fréttinni, en þess ekki getið hvar þær merkingar væru. En Þór Whitehead fann um síðustu aldamót kort í safni í Þýskalandi kort af Íslandi, þar sem Luftwaffe hafði merkt inn með krossum hugsanleg flugvallastæði á Íslandi. 

Flugvöllurinn umræddi heitir nú Sauðárflugvöllur með alþjóðlega heitinu BISA og er hægt að fletta upp upplýsingum um hann undir heitinu Icelandic Aerodromes. Þar sést að hann er nú næst stærsti flugvöllur landsins og jafn mikið leitað upplýsinga um hann og Keflavíkurflugvöll og Reykjavíkurflugvöll, enda er hann næsti flugvöllur við gosið í Holuhrauni.

Myndina í miðjunni hér að ofan tók Jón Karl Snorrason í heimsókn þangað í haust, en morguninn eftir fannst í flugi frá vellinum, nýtt en mjög smátt eldgos á nýjum stað, sem lognaðist fljótt út af.  

 

 

Dularfullt neðanjarðarbyrgi