Dæmigerð sandgildra.

Um allt land má sjá hlaðna garða, sem liggja út í straumvatn áa og fljóta til þess að draga sand að bökkunum með því að trufla árstauminn upp við þá svo að það hægist á honum svo að sendur og aur, sem í honum er, falli niður og myndi uppfyllingu og vörn gegn landbroti árinnar. 

Við Vík í Mýrdal eru slíkir garðar ráðið til þess að vera nokkurs konar sandgildrur, sem safna sandi að sér og hamli landbroti. 

Þótt garðarnir við Landeyjahöfn séu ekki þráðbeinir liggja þeir þó út í hafstrauminn, sem fer meðfram ströndinni og ber með sér aur, sem jökulsárnar skila til sjávar. 

Þessir garðar virka því sem sandgildrur, eða öllu heldur, Landeyjahöfn sjálf er ein stór gildra sem dregur að sér sand svo hún fyllist. 

Búa ár eftir ár við óbreytt ástand

Forsetakonga.

Fleiri verða frá sér  /

af framavonum hjá sér. /

Allir kost gefa´ á sér, - /

allir eru að fá sér.  

Hrannar kynnir framboð

Engin leið að hætta við að taka Skjálfandafljót.

Samtök ferðaþjónustunnar grátbiðja um að nýting þeirrar auðlinda sem í náttúrunni felast sé byggð á framsýni, ábyrgð og skipulagi með heildarhagsmuni þjóðarbúsins að leiðarljósi.

En allt kemur fyrir ekki. Sömu virkjanaáformin með stórfelldu inngripi í náttúrufar miðhálendisins og drekkingu dala, eru endurnýjuð aftur og aftur.

Fyrst var ætlunin að slátra fossunum í ofanverðu Skjálfandafljóti, þeirra á meðal Aldeyjarfossi, sem sést, séður úr lofti, á efstu myndinni hér á síðunni.

Út því átti að fá og fá 90 megavött sem duga myndu fyrir atvinnu handa um 55 manns í álveri.

En þegar Aldeyjarfoss varð fólki smám saman kunnari en fyrr og ferðamannastraumur þangað jókst, var ekki hætt við áformin.

Ónei, heldur hafa þau nú verið endurnýjuð með áætlun um að taka samt efsta hluta fljótsins og sökkva 20 kílómetra löngum dal undir lón til að skapa 36 megavatta virkjun, en sú orka nægir fyrir um 25 manns í álveri.

Sagt er að brýn nauðsyn sé fyrir þessa orku vegna orkuskorts fyrir landsmenn.

Samt framleiðum við senn fimm sinnum meiri raforku en við þurfum sjálf en við þurfum til nota fyrir eigin fyrirtæki og heimili.

Það er vegna þess að stóriðjan svelgir í sig um 80% af raforkuframmleiðlsu landsins.

Auk þess að þurrka upp fallega fossa fyrir ofan Aldeyjarfoss á afar fallegu hraunsvæði á að sökkva 20 kílómetra löngum dal sem sagður er auðn að mestu.

Myndirnar hér sýna annað, að stór hluti dalsins er vel gróinn og að hann er alger vin sem liggur inn í hálendið.

Virkjafíklar segja einu áhrif þessarar eyðileggingar verða að lónið sjáist lítillega frá Sprengisandsleið, sem liggur 2-300 metrum hærra fyrir vestan dalinn.

Alveg er horft fram hjá því hvers vegna Grímur Thomsen yrkir: "Vænsta klárinn vildi ég gefa til / að vera kominn ofan í Kiðagil."

Það er vegna þess, að þegar komið er ríðandi að sunnan yfir Sprengisand, liggur leið Gríms niður í innsta hluta dalsins, sem kalla má Krókdal eftir nafninu á hluta hans, af því að þar er miklu hlýrra og skjólsælla en uppi á núverandi Sprengisandsleið.

Á tímum Gríms Thomsen var dalurinn áreiðanlega algróinn, enda örnefni í meiri hæð sem benda til þess að þar hafi verið kjarrlendi.

En allt til þessa dags hefur verið sauðfjárbeit í dalnum, sem hefði átt að leggja af fyrir löngu og sjá til þess að þessi dalur fái allur að fyllast gróðri upp undir brúnir eins og hann var forðum.

Merki um það er ekki aðeins að finna í örnefnum, heldur einnig í rofabörðum, sem enn halda velli í hlíðum hans.

Og það margt fé er rekið inn í dalinn að fullyrðingin um að hann sé að mestu auðnir, er ekki rétt, enda er dalurinn í svipaðri hæð yfir sjó og efstu bæirnir fyrir norðan hann, Svartárkot og Víðiker.  

Þessari fallegu og skjólsælu vin í hálendinu á að sökkva í drullu undir því yfirskini að verið sé að "þekja með snyrtilegu miðlunarlóni sanda, urð og grjót uppi á hálendinu" og sömuleiðis að þurrka upp þá fallegu fossa, sem myndirnar hér eru af.

Í ofanálag á að selja þessa hugmynd með því að þetta sé "endurnýjanleg orka", en vegna þess að Skjálfandafljót er aurug jökulá, mun lónið fyllast upp af auri og verða ónýtt með tímanum.

Og allt þetta á að gera fyrir 19 sinnum minni orku en fékkst með Kárahnjúkavirkjun.  

Meðal þess sem á að sökkva er skálinn, sem myndin er af, en þegar spjallað var við fólkið, sem þar var, hafði það ekki hugmynd um að sökkva ætti dalnum og skálanum þeirra þar með.   

Nýting auðlinda byggi á framsýni