Já, það varð svona og það verður svona.

Í tengdri frétt mbl.is er spurt: "Verður þetta svona?" Og svarið er einfalt: Já, þetta varð svona og verður áfram svona. 40 ára saga háhitavirkjana á Íslandi er nefnilega vörðuð sviknum loforðum.

Við erum búin að heyra margsinnis loforð um nýja bortækni þar sem  ekki þurfi að bora á viðkvæmustu svæðunum.

Myndir sem ég birti hér á síðunni um daginn af því hvernig búið er að fara með einn af þremur vatnsfylltum sprengigígum landsins, við Víti hjá Leirhnjúki og Kröflu, sýndu annað. Í athugasemd við bloggpistilinn var fullyrt að þar sem 10 þúsund fermetra borplan var þanið yfir gróðurinn aðeins væri "leirdrulla" við borplanið og að græni liturinn og mosagróður væru slík drulla.

Skákað var með þessari fullyrðingu í því skjóli að lesendur hefðu ekki komið á þennan stað þar sem viðkvæmur hálendisgróður var í áhrifamiklu sambýli við sprengigíana tvo.

Ég birti þrjár myndir að norðan í þetta sinn en ætla að bæta inn myndum frá Trölladyngjusvæðinu neðar á síðunni þótt ein þeirra komi hér strax, en á henni sést hið litfagra gil Sogin í forgrunni en 300 fermetra gagnslaust borplan er við "innganginn" efst á myndinni, við hlið hins volga Sogalækjar.

Við Þeystareyki væri hægt að láta fimm borplön nægja. Þar voru menn grátbeðnir um að vera ekki alveg ofan í fallegasta hverasvæðinu. Þegar er búið að bora þar í aðeins um 100 metra fjarlægð frá einum af magnaðasta hvernum.

Menn voru grátbeðnir um að láta fimm borplön nægja. Gert er ráð fyrir 15.

Sífellt er klifað á því aðeins sé verið að virkja "á eyðisöndum, hrjóstri og grjóti". Mörg af 15 fyrirhuguðum boplönum við Þeystareyki verða á grónu landi og ofan í fallegum hverasvæðum eins og sjá má.  

Í baksýn á efri myndinni má sjá hratt stækkandi lón af affallsvatni löngu áður en virkjunin á að rísa.

Menn voru beðnir um að leggja háspennulínuna ekki beint yfir hið merkilega misgengi og "Gjástykki" sem er vestan við svæðið. Hún verður lögð þar yfir.

Því er lofað upp í eyru helstu ráðamanna heimsins, okkur sjálf og alla heimsbyggðina, að við stundum virkjun endurnýjanlegrar orku í samræmi við undirritaðar skuldbindingar okkar í Ríósáttmálanum um að stunda sjálfbæra þróun.

Samt eru virkjanirnar hannaðar á þeim forsendum að orkan endist aðeins í 50 ár og að stunduð verður hrein rányrkja í stað þess að gera þetta vægar svo að orkan verði endurnýjanleg.

Með Eldvarpavirkjun á að hraða því að tæma sameiginlegt jarðhitahólf Svartsengis og Eldvarpa þannig að orkan endist aðeins í 30 ár ef miðað er við þær tölur sem HS orka gefur sjálf upp.

Þetta er stórmál og verður að ná eyrum þingmannanna sem núna ætla að láta þetta fara í gegn.

Orkusölusamningar til lengri tíma verða þar með með röngum arðsemisútreikningum þegar upp verður staðið. En það verður allt í lagi. Barnabörn okkar borga tapið og sitja uppi með ónýtt svæði á alla lund.

Því var lofað að affallsvatni Hellisheiðarvirkjunar yrði dælt niður í jörðina svo að nýting orkunnar yrði eitthvað hærri en 15% og að sú stóra tala, 85% orkunnar, sem fer ónýtt út í loftið, myndi minnka.

Þrátt fyrir niðurdælinguna fyrir norðvestan virkjunina eru þegar byrjaðar að myndast tjarnir af affallsvatni sem verða að lónum með árunum, rétt eins og fyrir sunnan Kröflu, vestur af Jarðböðunum í Mývatnssveit og fyrir suðvestan Svartsengi.

Því hefur verið lofað að böndum verði komið á útblástur brennisteinsvetnis og Co2 frá virkjunum en efndirnar láta á sér standa.

Því miður er saga jarðvarmavirkjananna, sem framleiða orku á spottprís handa stóriðju, vörðuð sviknum loforðum og beinum lygum um eðli virkjananna.

Þetta byrjaði í frekar smáum stíl með Kröfluvirkjun þar sem 60 megavött voru strax kreist út úr svæðinu með asa og látum í trássi við þær reglur sem Guðmundur Pálmason setti og eru í fullu gildi enn í dag, 35 árum síðar.

Nú er senn búið að tífalda þá orku, sem þannig er fengin á háhitasvæðunum, og stefnt að því að 20 falda hana, en því jafnframt lofað að böndum verði komið á óviðráðanlegt flæði affallsvatns, þótt hið gagnstæða blasi við hjá öllum jarðvarmavirkjunum landsins.

Því hefur verið lofað og er enn lofað að mannvirki yrðu þannig að helstu náttúrugæði landsins til útivistar og nautnar ónsnortins landslags héldu sér.

Við Trölladyngju rennur volgur Sogalækurinn ofan úr gilinu Sogunum, sem eru svo litskrúðug, að fara þarf austur í Landmannalaugar til að finna annað eins, eins og sást á myndinni ofar á síðunni.

3000 metra borplan var sagað inn í græna hlíð við mynni Soganna og í stað þess að láta vinsæla gönguleið meðfram Sogalæknum í friði, var verktakavegi plantað niður á bakka lækjarins.

Á myndinn er horft út mynni Sogalækjarins og er bíll á borplaninu.

Afraksturinn er núll megavött. Flott! Meira af þessu!

Á neðstu myndinni er horft til baka upp með Sogalæknum í átt að planinu og mynni Soganna.

Næst okkur á myndinni er gígur en inni í honum eru rústir svonefnds Sogasels. Veit ég ekki til að hliðstæðu sé að finna á landinu. Alltaf er verið að hrópa á "aðgengi" og að svona framkvæmdir séu eina leiðin til að skapa aðgengi.

Á þessum stað hefði nægt að láta malbikaðan veg ná langleiðina upp að Sogaseli, en leyfa fólki síðan að ganga um ósnortið land upp með læknum, inn að Sogaseli og áfram upp fyrir Sogin.

Þægileg gönguferð á góðviðrisdegi og hápunkturinn að horfa yfir Sogin. Nei, svona umhverfi verður að klæða í vegi, gufuleiðslur og borplön!

Hinum megin við hálsinn ollu vélhjólastrákar skemmdum á gróðri fyrir átta árum.

Jónína Bjartmarz fór með mér á staðinn og ég gerði að sjálfsögðu myndskeyttar fréttir með ítarlegum viðtölum um þessi spjöll, sem þarf að uppræta.

Ég bauð henni að fara í 20 mínútna göngu eða 20 mínútna bíltúr til að sjá hvað verktakar væru að gera hinum megin við hálsinn og væru miklu alvarlegri og óafturkræfari spjöll.

Hún hafði ekki tíma til þess.

Förin eftir strákana eru nú horfin og það svæði gróið upp. Verktakavegurinn við Sogalækinn og borplanið, sem skar brekkuna í sundur, verða hins vegar þar um ókomna tíð.

Þetta varð svona strax fyrir 35 árum, hefur verið svona síðan og hvers vegna skyldi það ekki verða svona áfram?

Borplanið og verktakavegurinn við Sogin flugu í gegn hjá viðkomandi sveitarfélagi. Þrátt fyrir tilvist Skipulagsstofnunar, Umhverfisstofnunar og Umhverfisráðuneytisins hefur þetta allt flogið í gegn.

Af skipulagsgögnum um Eldvarpavirkjun má sjá að HS orka mun fá nánast óútfylltan tékka með það sem á að gera þar.

Hjá Náttúruverndarsamtökum Suðvesturlands hafa fyrirhuguð virkjanamannvirki við Krýsuvík og Sveifluháls verið sett inn á áhrifamiklar myndir af svæðinu ósnortnu.

Ég læt tvær loftmyndir mínar nægja en myndir Náttúruverndarsamtakanna og fleiri þyrftu að koma fyrir almenningssjónir.

Myndu 6 þúsund manns rífa sig upp snemma á laugardagsmorgni til þess að sjá ljósmyndasýningu með þessum myndum af því sem við erum að taka frá kynslóðum framtíðarinnar?

Nei. En þegar tákn græðgisbólunnar er opnað lætur enginn sig vanta.

Ég fæ að heyra það að ég sé "öfgamaður" með því að birta svona myndir og útskýra þær. Ég læt lesendum um það að dæma hvort það séu "hófsemdarmenn" sem standa að því sem á þeim sést.

„Verður þetta allt svona?“

Athugasemdir

[Árni Guðjón (IP-tala skráð) 5.5.2012 kl. 15:01]

Takk fyrir Ómar - fróðleg lesning og fallegar myndir og okkur veitir ekki af fleiri svona jafn duglegum "öfgamönnum" einsog þér til að standa vörð um landið okkar.

[Villi Asgeirsson, 5.5.2012 kl. 15:13]

Geðveiki.

[Logi Már Einarsson (IP-tala skráð) 5.5.2012 kl. 15:50]

Takk fyrir að standa vaktina Ómar. Væri betra ef fleiri væru eins og þú.

[haraldur þór björnsson (IP-tala skráð) 6.5.2012 kl. 09:39]

Takk innilega Ómar fyrir þetta. Það er ótrúlega eyðileggingin sem er í gangi. Efnahagshrunið var ekkert í samanburði við það tjón sem verið er að valda núna og hefur verið í gangi eins og þú sýnir. Það þarf að koma með grænan flokk í gang sem er með það að markmiði að stuðla að sjálfbærri nýtingu auðlinda og verndun landslagsins.

[Magnús Gunnlaugsson (IP-tala skráð) 6.5.2012 kl. 12:03]

Fróðleg lesning og undirstrikar að við þurfum að fara varlega þar sem virkjað er. Við þurfum hinsvegar rafmagn til dæmis til að hlaða myndavélina sem myndirnar eru teknar á og til að dæla bensíni á flugvélina eða bílinn sem var notaður til að komast þangað.

Förum vel með náttúruna og nýtum hana skynsamlega. Sleppum græðginni og virðingarleysinu við náttúruna.

[sigurður sunnanvindur (IP-tala skráð) 6.5.2012 kl. 14:06]

"...all the energy needs of the northern hemisphere could be met by Iceland..."

(Albert Albertsson HS 2008)

Í umhverfi patentlausna og bóluhugsunar er nauðsynlegt að setja áform í "Raunhæfnismat"

Mig grunar að það hafi leynst ofskynjunarsveppir í sósunni sem Albert innbyrti áðu en þetta óð uppúr honum fyrir hrun!...

"Albert Albertsson, the deputy chief executive officer at Iceland's Resource Park, which includes the Blue Lagoon hot springs and one of the country's largest geothermal power stations, says that while no one knows how much energy could be eventually harnessed, it could be possible that all the energy needs of the northern hemisphere could be met by Iceland.

"What you've got to remember is that we've been working on this for less than 30 years," he said. "We really have only harnessed a tiny fraction of the potential energy."

(Heildarorkunotkun norðurhvels er á að giska 100.000 falt meiri en núverandi orkuframleðsla á Íslandi)

Heimild:

http://www.guardian.co.uk/environment/2008/apr/22/renewableenergy.alternativeenergy

Og það er ekki einu sinni ásættanleg arðsemi af þessu brölti!

[Björn Kristinsson (IP-tala skráð) 6.5.2012 kl. 18:41]

Takk fyrir Ómar, þetta er sorglegt og ég er hér sammál þér.  Þetta er sorglegt í skjóli þess að við höfum ekki þegar leyst mörg af þeim vandamálum sem tengjast jarðvarmavirkjunum:

1) Binding brennisteins

2) Förgun affallsvatnsins

3) Hvað á að gera við varmahluta orkunnar sem myndast en í dag er nánast í flestum tilvikum aðeins verið að nýta hreyfiorkuhluta hans

Það er sorglegt að við hugsun í einu orði um ferðamennsku en í næstu setningu um stórfellda uppbyggingu í þungaiðnaði.  Stjórnmálamenn geta ekki einu sinni virt framlögð drög af rammaáætlun í virkjunarmálum.

[Elías Þorsteinsson (IP-tala skráð) 6.5.2012 kl. 22:47]

Ómar.

Mér finnst þú ekki málefnalegur í þessari umfjöllun, fullyrðir ýmislegt sem við nánari skoðun stenst ekki.

[Ómar Ragnarsson, 7.5.2012 kl. 00:20]

Gaman væri að heyra hvað það er sem þú telur að ég fullyrði, sem við nánari skoðun standist ekki.

[Norðri (IP-tala skráð) 7.5.2012 kl. 00:25]

Elías,

Þú þarft að nefna dæmi um hvar frásögnin er ekki málefnaleg.

Er þetta ekki bara blákaldur veruleikinn sem blasir við okkur? Því miður!

Hann er bara sýndur af sjónarhóli sem fáir hafa, þ.e. úr lofti, og sagt frá honum á skýrri íslensku.

Getum við leyft okkur að skila landinu svona til komandi kynslóða?

[Kristín Vala Ragnarsdóttir (IP-tala skráð) 7.5.2012 kl. 01:38]

Ég ér til í að vera öfgamaður með þér!

[Geir (IP-tala skráð) 7.5.2012 kl. 01:43]

Ómar, þakka þér fyrir endalausa orku þín í að berjast gegn öfgaöflunum. Þú ert ekki öfgamaður, en ég er því miður hræddur um að það þurfi öfgamenn til að stöðva þessar fyrirætlanir.

[Sigurður Sunnanvindur (IP-tala skráð) 7.5.2012 kl. 09:20]

Það var athyglisvert að sjá að tengingin á þennan Elías Þorsteinsson var á opinbera heimasíðu Verkmenntaskólans á Akureyri og Elías starfsmaður skólans.

Hvað er kennt í þessum skóla? -Huglæg vélfræði!

Elías, -jarðhitavirkjun er varmavél með 13% nýtingu, notar meiri orku en sem nemur innstreymi til kerfisins, hendir nær öllum spillivarmanum á mengandi hátt og selur raforkuna á hrakvirði.

Er þetta boðleg starfsemi fyrir vélfræðing með snefil af sjálfsvirðingu?

Mér þætti meiri mannsbragur að vélfræðingar tali fyrir bættri nýtingu með eftirsuðuvélum (ísóprópanól/ammoníak), niðurdælingu spillivarma, umbreytingu brennisteins í byggingarefni úr gifsi (sbr Dani) og nýtingu í takt við innstreymi.

Það þykir fátt skammarlegra fyrir vélstjóra en að gera dallinn olíulausan í miðri veiðiferð.