Djúp harmsaga þessa Grettis okkar tíma.

Louis Suárez á að baki lífshlaup sem verður að teljast djúp harmsaga. Hann átti ömurlega æsku í sárri fátækt og eygði ekkert annað en að verða að engu og drukkna í hringiðu örbirgðar og vonleysis.

Fleiri afreksmenn hafa stigið upp úr slíkri öskustó. Mike Tyson var vandræðaunglingur á hraðri leið í hundana þegar Cus´Damato uppgötvaði hæfileika hans og gerði hann að heimsmeistara i hnefaleikum.

Portúgalskur knattspyrnuþjálfari uppgötvaði götudrenginn Eusebio í mesta í alræmdasta fátækrahverinu í Maputo í Mósambik og gerði hann að skærustu stjörnunni á HM í London 1966.

Zidane var líka upprunninn í sárri fátækt.  

Eusebio gleymdi aldrei uppruna sínum og var hógvær og auðmjúkur ljúflingur.

En allir hinir guldu upprunann dýru verði.

Suárez fyllist svipaðri örvæntingu og maður sem horfir framan í dauðann sjálfan þegar á bjátar á knattspyrnuvellinum og viðbrögðin verða svipuð og í götubardaga.

Knattspyrnugetan ein færði honum möguleikana á að giftast konunni sem hann elskaði og ef á bjátar á knattspyrnuvellinum finnst honum sem hann sé að missa hana og allt, sem fótboltinn hefur gefið honum og svört örvænting grípur hann.    

Sama gerðist hjá Tyson þegar honum fannst dómararnir sjá í gegnum fingur sér við Holyfield þegar hann skallaði Tyson tvivegis "óvart" í bardögum þeirra svo hann blóðgaðist.

Og Zidane klúðraði úrslitaleiknum á HM 2002 þegar varnarmaðurinn, sem hann var að kljást við, lét svivirðileg orð falla til hans, sem kölluðu fram gömul götuslagsmálaviðbrögð hjá Zidane.

Um Gretti sterka var sagt að sitthvað væri gæfa og gjörvileiki. Sálfræðingar segja að hann hafi í grunninn verið ofstopamaður og slæmur karakter. Nú segja sálfræðingar að Suárez sé ekki slíkur maður í grunninn heldur frekar eins og hrætt dýr, þegar hann lendir í uppákomum sínum.

Sú er harmsaga þessa Grettis okkar tíma.  

Chiellini: Bannið er of þungt

Örn og Heinrich "leiddust" í mark.

Einvígi Arnar Clausens og Frakkans Heinrichs á EM í frjálsum íþróttum 1950 var magnað og sögulegt.

Hlaðmenn í Reykjavík gleymdu tökus Arnar og var hann skólaus í Brussel. Skólaus tugþrautarmaður er í vonlausri aðstöðu öðrum fremur, af því að mismunandi skór eru notaðir í greinunum.

Í spjótkastinu var Örn í skóm af Jóel Sigurðssyni, sem voru tveimur númerum og stórir.

Í síðustu greininni, 1500 metra hlaupi gat Örn tryggt sér sigur með því að vera um það til 10-15 sekúndum á undan Heinrich í mark. En Heinrich fylgdi honum eins og skugginn og þegar 50 metrar voru eftir virtist vonlaust fyrir Örn að rífa sig frá honum.

Á síðustu metrunum hægði hann á sér og rétti Heinrich höndina og þannig hlupu þeir í gegnum endamarkið.

Heinrich sagði síðar að síðustu 100 metrarmir hefði verið martröð fyrir hann, því að hann hefði verið gersamlega búinn en einsett sér að láta Örn ekki verða varan við það.

Það hefði tekiðst og vinarbragð Arnar hefði skipt sköpum.

Áður en EM var haldið var búið að taka í notkun nýja stigatöflu en Frakkar fengu því framgengt að gamla taflan yrði notuð.

Það var Heinrich í hag, en ef nýja taflan hefði verið notuð hefði Örn unnið.

Fyrir bragðið varð niðurstaðan skondin: Heinrich varð Evrópumeistari, en á töflunni yfir bestu tugþrautarmenn heims var Örn í 3ja sæti en Heinrich í 4ða af því að þar var nýja stigataflan notuð.

Örn náði þeim árangri í einstökum greinum tugþrautarinnar að hann hefði getað komist á verðlaunapall bæði í langstökki og 110 metra grindahlaupi ef hann hefði keppt í þeim greinum.

Þrjú ár í röð var hann í 2. til 3ja sæti á heimsafrekalistanum í tugþraut og keppti þó aðeins einu sinni á hverju sumri í greininni.

Þetta er einstakt og því fáránlegt þegar hann er settur langt niður á listanum yfir bestu íþróttamenn og frjálsíþróttamenn, sem þjóðin hefur átt.  

Leiddust og voru hnífjafnir

Hvað opna fjallvegirnir?

"Fleiri fjallvegir opna" er fyrirsögn á frétt. Tvær spurningar vakna strax. "Fleiri" en hvað? Og hvað "opna" þessir" "fjallvegir"? 

Í aðeins þriggja orða fréttafyrirsögn tekst að koma fyrir tveimur málleysum.  

Orðalagið er rökleysa en samt étur hver upp eftir öðrum svo að ekkert lát er á og einnig er endalaust viðhaldið fleiri rökleysum eins og þeim að hurðir séu opnaðar.

En enda þótt hægt sé að opna hurðir með því að kljúfa þær, brjóta eða saga í sundur með verkfærum getur ekki verið átt við að staðið sé í slíkum skemmdarverkum.  

Það eru ekki bara fjallvegir sem opna eitthvað, sem ekki er sagt hvað er,  í fréttum með þessu orðalagi. Fjöll um allt land eru til dæmis í sífellu að opna eitthvað á veturna, sem ekki fylgir sögunni hvað er.

Orðanotkun af þessu tagi er afsökuð með því að tungumálið verði að fá að þróast eðlilega.

En er það eðlilegt að tungumál þróist þannig að útkoman standist ekki lágmarkskröfur um rökvísa hugsun?  

 

 

  

Fleiri fjallvegir opna

"Að vinna vinnuna sína" við að beita valdinu.

Sumum embættum og störfum fylgir það að beita valdi frá morgni til kvölds. Allir gera sér grein fyrir því að hjá slíku verði ekki komist í okkar flókna þjóðfélagi. Valdbeitingin fellur undir setninguna, sem svo oft er höfð um beitingu valdnsins: "Við erum bara að vinna vinnuna okkar."

Sem betur fer fara langflestir vel með vald sitt og hafa varúð í huga.  

En því miður virðist það svo að í einstaka tilfellum sé valdbeitingin orðin að aðalatriðinu í því að hafa nóg að gera í vinnunni sinni og hafa ánægju af því að sinna verkefnum, sem felast í starfinu.

Þegar við þetta bætist að geðþóttinn sé ekki langt undan og að aðdragandinn sé langvarandi beiting valds þarf að fara að huga að því, að það er vandasamt að beita valdi.

Um það hefur verið sagt að allt vald spilli og mikið og langvarandi vald gerspilli.  

Þegar svo er komið vaknar stundum spurningin um hvort valdbeitingin sé orðin að valdníðslu. Hún vaknar þegar lesið er um hið furðulega mál Svifflugsfélagsins. Hún vaknaði líka í Gálgahrauni síðastliðið haust.  

Standa í stríði um skólastofur

Mannsnafn felur í sér dýrmæt mannréttindi.

Ég er mjög áhugasamur um að við Íslendingar gætum vel að okkar einstæða nafngiftasið að kenna hverja manneskju við foreldri sitt í stað þess að taka upp ættarnafnasið, þar sem kona verður að taka upp ættarnafn manns síns.

Svo áhugasamur var ég um þetta meðan við Helga völdum nöfn á börn okkar, að ég fékk því framgengt að hvert þeirra héti aðeins einu nafni en ekki tveimur.

Ástæðan er sú, að enda þótt tveggja nafna siðurinn sé ágætur þegar fyrsta nafnið er mjög algengt, felst viss hætta í því að föður/móðurnafnið gleymist.

Að þessu sögðu tel ég hitt hins vegar mikilsverðara að höfð séu í heiðri þau grundvallarmannréttindi að hver manneskja megi ráða hvaða nafn hún ber, svo framarlega sem það er ekki ögrandi eða algert ónefni.

Eitt þekktasta dæmið um þá baráttu, sem það hefur kostað að fá þessi mannréttind viðurkennd, er deila Muhammads Ali við bandarísk yfirvöld og mikinn meirihluta bandarísku þjóðarinnar þegar hann vildi leggja af nafnið Cassius Clay, gerast múslimi og taka upp nýtt nafn.

Hann sagði að Cassis Clay væri lítilsvirðandi þrælsnafn og krafðist þess að fá að breyta því.

Það var hins vegar ekki auðhlaupið að því því að bandarískir fjölmiðlar og íþróttafréttamenn neituðu að kalla hann annað en Cassius Clay og í fyrstu neituðu sumir mótherjar hans að kalla hann nýja nafninu.

Ali nýtti sér löglega aðferð til þess að refsa þeim á þann hátt að berja þá sundur og saman 12 til 15 lotur þegar mönnum sýndist að hann gæti afgreitt þá endanlega miklu fyrr.

Hæst, eða kannski lægst, reis þessi deila þegar hann keppti við Ernie Terrel um að sameina tvo heimsmeistaratitlana í einn.

Terrels neitaði að kalla Ali því nafni, heldur notaði þrælsnafnið hvenær sem hann kom því við. Þessu reiddist Ali ákaflega og í 15 lotu bardaga, þar sem hann hafði yfirburði yfir Terrel og lúbarði hann, hrópaði hann lotu eftir lotu: "What´s my name!" What´s my name!" -  Hvað heiti ég!" Hvað heiti ég!" 

Undir lokin var andlit Terrels afmyndað og augun sokkin vegna barsmíðar Alis, en hann hélt við sinn keip og neitaði til enda bardagans að svara spurningu Alis.  

Hafa ber í huga að þegar barni er gefið nafn er það barnarverndarmál að nafnið valdi því ekki óþægindum eða lítillækkun. Það er líka klárt mannréttindamál rétt eins og það að fá að ráða sínu nafni sjálfur.

Guardian fjallar um mál Harriet