Hvílíkur harmleikur!

Mistaka- og syndaregistur bandarísku leyniþjónustunnar og ráðgjafa bandarískra stjórnvalda er langur og ljótur. 

1960 höfðu Bandaríkjamenn staðið uppi sem sigurvegarar í öllum styrjöldum sem þeir háðu allt frá stofnun ríkis þeirra, eða í tæplega tvær aldir. 

Á slíkri samfelldri og óralangri sigurbraut er alltaf af hætta á því að ofmetnaður taki völdin á kostnað yfirvegunar og stöðumats.

Sú varð raunin í Víetnam, þar sem Bandaríkjamenn, sem sjálfir höfðu brotist undna nýlenduoki Breta, var gersamlega um megn að skilja þjóðarsál Víetnama og undirrót baráttu þeirra við Frakka og síðar Bandaríkjamenn, en þessi frumdrifkraftur var þjóðerniskennd þjóðar sem þráði að verða sjálfri sér ráðandi.

Þessi viðleitni Víetnama átti ekki aðeins við um andóf þeirra gegn áhrifum Bandaríkjamanna, heldur líka aldagamalt og gróið andóf þeirra gegn áhrifum og afskiptasemi hinna fjölmennu og voldugus nágranna þeirra í norðri, Kínverja. Enda lentu þeir í átökum við Kínverja á áttunda áratugnum. 

Bandaríkjamenn hlóðu undir gerspillta leppa sína í Suður-Víetnama og héldu að þetta módel, sem hafði reynst þeim notadrjúgt í Mið- og Suður-Ameríku, myndi virka í Víetnam.

En svo illa reyndist þetta í Saigon, að þeir neyddust meira að segja til þess að láta ráða lepp sinn, Ngo Diem Diem, af dögum, án þess að það breytti þó neinu um ástandið.

Þeir tóku það til bragðs í suðurhluta Suður-Víetnam að víggirða þorpin þar til þess að verja þau fyrir skæruliðum Vietkong.

Áhrif þess voru þveröfug til tilganginn, því að þorpsbúum fannst þeir hafa verið settir í fangelsi.

Þær staðreyndir að þrjár milljónir Vietnama féllu í stríðinu og að meira sprengjumagni var varpað yfir þetta eina land en í allri heimstyrjöldinni, - að það skyldi á tímabili hafa verið ætlunin að eyða með eitri þúsundum ferkílómetra af skógi til þess að skæruliðar Víetkon gætu ekki falið sig, napalm- og flísasprengjuárásir á þorp og bæi og margt fleira, segja sína sögu um tryllinginn, sem réði ríkjum í þessu hræðilega stríði, þar sem Bandaríkjamenn biðu sinn fyrsta ósigur og hann verðskuldaðan.

Réttlæting Johnsons Bandaríkjaforseta fyrir því að stigmagna svo stríðið 1964, að þegar hæst stóð voru meira en hálf milljón hermanna í bandaríska liðinu, átti að vera atburðarás á Tonkinflóa sem túlkuð var sem árás á Norður-Viethama sjó á Bandaríkjamenn.

Langlíklegast er að þessir atburðir hafi verið sviðsettir.

En þetta stríð var þó ekki að öllu leyti ósigur fyrir bandarísku þjóðina, því að segja má að hún hafi tapað því á heimavelli, það er, vegna hinna miklu og vaxandi mótmæla í Bandaríkjunum og einnig vegna þess að til voru fjölmiðlamenn bandarískir sem stóðu í lappirnar við að sýna hið raunverulega eðli og inntak stríðsins á áhrifamikinn og oft einfaldan hátt, þar sem ein ljósmynd gat sýnt meira en þúsund orð. 

Þegar Walter Cronkite sjónvarpsfréttamaður sagði eftir eftirminnilega umfjöllun um stríðið, sem hann gerði að aflokinni ferð á vígstöðvarnar 1968: "That´s the way it is", er sagt að Johnson forseti hafi fölnað við sjónvarpsskjáinn og sagt að nú væri einsýnt að hann gæti ekki boðið sig fram sem forsetaefni Demókrata í kosningunum sem í vændum voru um haustið.

Afl og kjarkur andófsins gegn stríðsrekstrinum var því ákveðinn sigur fyrir lýðræðis- og umbótaöflin í Bandaríkjunum og sigur fyrir þá "dynamik" sem bandarískt þjóðfélag býr stundum yfir.       

Kom aldrei heim úr stríðinu

Æfingasvæði fyrir marsfara fyrir 14 árum.

Það ætti ekki að koma neinum á óvart að myndavél sem nota á til að kanna landslag á Mars hafi verið reynslukeyrð hér á landi.

Það er nefnilega ekki nýtt að Ísland þyki heppilegt á ýmsan hátt sem æfingasvæði fyrir Marsferðir framtíðarinnar.

Bob Zubrin, helsti talsmaður þessara ferða, sem rætt var við í aðalefni tímaritsins Time um Marsferðir framtíðarinnar, kom hingað til lands fyrir 15 árum og ég var svo heppinn að geta flogið með hann austur að Kverkfjöllum og norður á Kröflusvæðið þegar hann var að sannreyna, að hér á landi gæti verið að finna gagnlegustu staðina fyrir æfingar í tengslum við ferðir til Mars.

Árið eftir kom sendinefnd frá Alþjóðlegum samtökum um ferðir til mars hingað til lands, valdi sér svæði í Gjástykki sem æfingasvæði fyrir Marsfara og þar og í þeirri ferð var gagnlegt að geta hitt fólk í innsta hring þessa máls, ræða við það og birta viðtöl og myndir. 

En það eru blikur á lofti varðandi þetta mál því að leynt og ljóst er stefnt að því að reisa gufuaflsvirkjun í Hellisheiðarvirkjunarstíl á sama svæði og sendinefndinni leist best á.

Nefnd um skipulag miðhálendisins hefur samþykkt einróma að vettvangur Kröfluelda, Leirhnúkur-Gjástykki, skuli verða skilgreint sem "iðnaðarsvæði."

Nærri má geta hvort Tunglfararnir hefðu farið í Öskju 1967 til að æfa sig fyrir ferð til Tunglsins, ef þeir hefðu þar orðið að klöngrast um svæði með stöðvarhúsi, skiljuhúsi, gufuleiðslum, borholum og virkjanavegum.

Þar að auki er í Gjástykki svæði skammt frá Marsæfingasvæðinu, þar sem á eina staðnum í heiminum má sjá ummerkin um það þegar nýtt Ísland kom upp í gjá, sem varð til þegar meginlandsflekar Ameríku og Evrópu færðust í sundur.

Í gjánni á Reykjanesi, þar sem er svonefnd "Brú á milli heimsálfanna" er hvergi að sjá nýtt land í formi hrauns, sem kom upp þegar flekarnir færðust þar í sundur og heldur ekki neinar samtíma heimildir, frásagnir, skrif eða myndir.

En allt þetta er fyrir hendi í Gjástykki.

Í mínum huga er eins og menn séu varla með öllum mjalla sem vilja vaða inn í Gjástykki með ígildi Hellisheiðarvirkjunar og eyðileggja með því á óafturkræfan hátt stórkostleg og einstæð náttúruverðmæti.

En þeir telja sig vera skynsamt hófsemdarfólk en mig og mín skoðansystkin öfgafólk, sem "vilji fara aftur inn í torfkofana."    

Æfði fyrir Mars á Íslandi

Líkindareikningur um tölu látinna?

Þannig vill til að mér áskotnaðist vitneskja um það fyrir tíu dögum að eftir ellefu daga verkfall væri kominn 2000 manna biðlisti í ómskoðanir hjá LSH. 

Hugsanlega er talan eftir tvöfalt lengra verkfall komin í 3-4000 þúsund og fyrir liggur að taka mun marga mánuði að eyða biðlistanum stóra og vonda. 

Í tilfelli sem ég þekki til er um að ræða nauðsynlega skoðun á 3-4 mánaða fresti til að fá fullvissu um hvort bólga á mjög óaðgengilegum stað í nýra geti verið illkynja.

Viðkomandi sjúklingur er í áhættuhópi þeirra sem áratugum saman unnu í reykjarkófi og á á hættu að fá krabbamein af þeim völdum. Fiá slíkur maður krabbamein í nýru, eru taldar eru 80% líkur á því að það sé af völdum reykinganna.

Umræddur sjúklingur hefur misst nokkra af bestu vinum sínum um aldur fram af þessum sökum og hefur þess vegna heyrt um þessa tölu.

Sem sagt: Það er ekki að ástæðulausu sem við svona ómskoðanir eru gerðar kröfur um lágmarkstíma á milli skoðana. Þetta er skilgreint sem "semi-akút" tilfelli, eða bráðatilfelli að hluta til.  

Nú ættu þegar að vera fyrirliggjandi tölur um áhættuna sem tekin er með því að virða lágmarksfrestinn á skoðunum að vettugi og þá erum við komin í skuggalegan líkindareikning, vegna þess hve sjúklingatalan er há og vegna þess að í sumum tilfellum getur tíminn milli skoðana þrefaldast eða jafnvell meira.

Telja má það rökstuddan grun vegna fjöldans og tímalengdarinnar að um sé að ræða líkindareikning um tölu látinna.

Og hver er hún þá? Einn, tveir, þrír, fjórir eða jafnvel fleiri?

Einn er einum of mikið. Ef talan er núll ætti ekki að vera ástæða til að hafa frestinn á milli skoðana í þeirri lengd sem hann er.

Deiluaðilar í málinu eru tveir: Launagreiðandi og launþegi. Launagreiðandi er þjóðin. Málið varðar því almannahagsmuni og líkindareikninginn þarf að framkvæma og upplýsa um niðurstöðuna. Öll gögn ættu að vera til. 

Hefur enginn áhuga á því? Er öllum andskotans sama um það hvort verið sé að spila rússneska rúllettu um líf og heilsu fjölda fólks?

Eða hugsa allir á biðlistunum það sama, líka sá, sem hugsanlega tapar á endanum í rúllettunni? Eitthvað á þessa leið: Líkindin á að ég tapi í þessari rúllettu eru svo lítil út af fyrir sig að ég nenni ekki að vera að spekúlera í þessu. Þetta kemur fyrir einhvern annan en mig.

   

Erum að koma á þolmörkin