Jói vængmaður? Vonandi ekki.

Heyrði álengdar í fréttum Bylgjunnar að talað var um að ákveðinn íþróttamaður væri "vængmaður". Hélt fyrst að um iðkanda flugs á flugvæng væri að ræða en vegna þess að minnst var á knattspyrnufélög áttaði ég mig á því að fréttamaðurinn átti við útherja.

Það ágæta orð hefur verið notað í heila öld án misskilnings, enda stutt og skýrt. En nú virðast þessi gömlu góðu og markvissu íslensku heiti, sem notuð hafa verið kynslóð fram af kynslóð í heila öld ekki vera nógu fín fyrir suma heldur verði að nota orð sem gefi ákveðið til kynna að menn séu vel að sér í ensku.

Nefni hér fleiri dæmi um málleystur og rökleysur sem vaða uppi:

"Box". Orðið teigur virðist ekki nógu fínt. 

"Djúpur" leikmaður. Verð að játa að þessi notkun orðsins djúpur er mér lítt skiljanleg. Eru aðrir leikmenn þá "grunnir"?  

"Góðir boltar" og "slæmir boltar". Skil ekki hvernig þeir sem lýsa leikjum hafi getað skoðað boltana sem notaðir eru svo vel að þeir geti dæmt um gæði þeirra. Skil betur ef þeir segja mér hvort sendingarnar hafi verið góðar eða slæmar.  

Að leika "hátt" á leikvellinum, að eitthvað fari fram "hátt" á leikvellinum. Vissi ekki betur en leikvellir væru láréttir og engir hluti þeirra væru hærri né lægri en aðrir. Skil betur að eitthvað sé framarlega eða aftarlega á vellinum.  

Einu sinni söng ég lagið Jói útherji. Verslun Magga Pé í Ármúla heitir þessu nafni. Ég nefni einnig í textanum að Jói hafi leikið stöðu innherja.

Ég mótmæli því að þurfa að syngja lagið aftur og breyta nafninu í Jóa vængmann. Ég vona líka að Magnús Pétursson þurfi ekki að breyta nafninu á sinni góðu verslun.  

 

Athugasemdir

[Óskar Þorkelsson, 6.7.2009 kl. 13:11]

tímarnir breytast og málfarið líka.. orðið útherji er og hefur ekki verið notað nema í söngtexta þínum Ómar sl 40 ár ;).. alltafverið kalla'ð kantari eða kantmaður.. vængmaður er nýyrði komið úr ensku wingman og þýðir það sama.. kantari.

[Ómar Ragnarsson, 6.7.2009 kl. 13:46]

Ef orðin kantari eða kantmaður þóttu ekki nógu góð, af hverju var þá ekki farið til baka og orðið útherji endurlífgað. Við höfum raunar í heila öld talað um vinstri og hægri kant á vegum og í stjórnmálum og ég sé svo sem ekkert að því að nota það líka í knattspyrnunni.

Hvað segirðu annars um hin "nýyrðin" sem ég nefni?

[Palli (IP-tala skráð) 6.7.2009 kl. 13:51]

Sæll Ómar.

Svo finnst mér ætíð ótrúlegt að heyra, þegar íþróttafréttamaður segir að einhver hafi UPP ÚR ENGU tekið sig til og skorað...

kv Palli

[Gunnar Th. Gunnarsson, 6.7.2009 kl. 14:02]

Mér finnst vængmaður betra orð en útherji. Útherji.... er hann að herja úti? eru hinir þá inni á meðan?

Að vera "djúpur á miðjunni" er líka allt í lagi = aftarlega á miðjunni

Að "spila hátt uppi" er ekki eins gott, fremstur eða framarlega er einfaldara.

"Góður bolti" er líka ágætt orð og við strákarnir notuðum það mikið í denn. En auðvitað er "góð sending" ágætt líka... svona fyrir málhreinsunarmennina.

"Boxið" er óþarfi. Mæli með teignum.

[Óskar Þorkelsson, 6.7.2009 kl. 14:02]

hin nýyrðin eru sennilegast komin úr þjálfaramáli, þeir nota töflur og þá snýr völlurinn upp og niður.. svo "hátt" á vellinum er inni á vallarhelmingi andstæðingana.. og "djúpi" miðjumaðurinn er langt inni á eigin vallarhelming.. 

"Góðir" og "slæmir" boltar er bara léleg íslenska.. annað hvort er þetta góð sending eða ekki :)

boxið er slæm íslenska.. þetta er eins og þú segir "teigur" og ekkert annað ..

þeir mega alveg laga málfarið þessir íþróttafréttamenn :)

[Ómar Ragnarsson, 6.7.2009 kl. 16:34]

Knattspyrnuliði er skipað til leiks eins og her sem herjar á andstæðingana. Þeir sem eru framarlega eru framherjar, þeir sem eru innarlega eru innherjar og þeir sem eru utarlega eru útherjar.

Þetta er rökrétt og auðskilið.

[Grefillinn Sjálfur - Koma svo! (IP-tala skráð) 6.7.2009 kl. 17:10]

Svo spilar maður víst ekki fótbolta lengur heldur vinnur vinnuna sína.

Maður skorar ekki lengur, heldur setur hann.

"Villi vængmaður vann vinnuna sína og setti tvö" þýðir að Villi hafi spilað vel og skorað tvö mörk.

[Þorsteinn Briem, 6.7.2009 kl. 17:35]

Rannsóknir hafa sýnt að mýs sem drekka minna en fimm kaffibolla á dag ruglast í ríminu og sama gildir um íþróttalýsendur sem segja ekki lengur í sókn og vörn, heldur varnarlega og sóknarlega.

Kaffi gott í baráttunni við Alzheimer

[Þorfinnur (IP-tala skráð) 7.7.2009 kl. 15:14]

Mér finnst sumt af þessu hallærislegt, en ekki endilega allt.

Tek undir með  Birni, að það er hvimleitt að tala um að "framkvæma" allan fjandann, vítaspyrnur ofl. Að sama skapi þykir nú í tísku að leikmenn "fari á punktinn", þ.e. sá sem tekur vítið. Hvaðan skyldi það komið? (og talandi um vítaspyrnur, af hverju segja þeir alltaf að menn "skori örugglega", jafnvel í þau skipti sem spyrnur eru hálfslakar og markmenn nálægt því að verja? en það er nú önnur saga...)

Útherjaorðið var reyndar þegar dottið út þegar ég var í boltanum fyrir ca. 20 árum eða meira, kantmaður hafði þá þegar tekið yfir og er ágætt orð - að spila á kantinum. Þannig held ég ekki að það sé fórnarlamb fleiri sjónvarpslýsinga á enskri tungu.

Hinsvegar er "boxið", að vera "djúpur" og "góðir boltar" líklega allt beint frá Sky Sport. Ég hef þó ekki áhyggjur af þessu síðastnefnda, því ég held að enn sé mun oftar talað um sendingar, mín vegna má blanda þessu saman.

Ég lýsi líka eftir orðinu "tengiliður", því nú eru bara "miðjumenn".

En kannski er vita vonlaust að reyna að efla hugtökin útherji og innherji á ný. Það síðarnefnda er holdsveikt úr efnahagslífinu (hruninu) og verður varla notað í fótbolta í bráð.

Textanum um Jóa útherja skal þó aldrei breyta, að sama skapi flott hjá Magga Pé að halda nafninu á lofti :)

Þ.

ps. Póverjinn Andrei Strejlau, sem síðar varð landsliðsþjálfari Póllands, lét mig alltaf spila "Libero". Þar eigum við þetta líka fína orð - fríherji. Nota það, takk fyrir!