Útilokaði ekki eina þjóðaratkvæðagreiðslu.

Það vakti athygli mína í kvöld að Svandís Svavarsdóttir hélt ekki fast við þá stefnu flokks síns og svipaða stefnu Sjálfstæðisflokksins þess efnis að þjóðin þyrfti fyrst að kjósa um það sérstaklega hvort sótt yrði um aðild og síðan um samning við ESB eftir á.

Svandís talaði um að líka kæmi til greina að aðeins yrði ein þjóðaratkvæðagreiðsla. Hún talaði ekki um hvort atkvæðagreiðslan það yrði þá, en eðli málsins samkvæmt finnst manni að það yrði atkvæðagreiðsla um samning.

Til slíkrar atkvæðagreiðslu kæmi hins vegar ekki ef þjóðin hafnaði því að ganga til aðildarviðræðna.

Össur Skarphéðinsson lét í það skína að þetta útspil Svandísar væri mikilvægt. Svandís sagði að VG kviði ekki úrslitum í slíkum kosningum.

Svandís minnti á fortíðina í þessum efnum, fyrst baráttu sósíalista fyrir þjóðaratkvæðagreiðslu um inngönguna í NATÓ og síðar baráttu VG fyrir þjóðaratkvæðagreiðslu um Kárahnjúkavirjun.

Trúi ekki að Samfylkingin láti stranda á ESB

"Eðlilegt" það sem þurfti að breyta ?

Jóhanna Sigurðardóttir flutti árum saman sömu tillöguna um að hér á landi yrðu teknar upp svipaðar reglur um stuðning við stjórnmálamenn og flokka og tíðkast víða erlendis til að koma í veg fyrir hagsmunatengsl og spiilingu.

Þetta féll í grýttan jarðveg hjá flokkum og stjórnmálamönnum sem hafa haft bestan aðgang að fjármagni.

Loks fór þó svo að ekki varð lengur streist á móti því að gera þessi mál svipuð hér á landi og annars staðar. Rökstuðningurinn fyrir ríkisstyrk til stjórnmálaflokkanna og takmörkun á upphæð styrkja frá öðrum var sá að með því væri komið í veg fyrir óeðlileg hagsmunatengsl styrktaraðila og þiggjenda og hamlað gegn tortryggni og vantrausti sem hið gamla fyrirkomulag hafði í för með sér og var hvati að spillingu.

Þessi rök að ofurstyrkir til flokka og frambjóðenda séu óeðlilegt fyrirkomulag stangast alveg á við skilning Guðlaugs Þórs þess efnis að þetta hafi verið eðlilegt.

Segir 40 aðila hafa styrkt sig

Ábyrgðarleysi á hæsta stigi.

Sjálfstæðisflokkurinn lofar kjósendum 6000 störfum ef farið verði í álversframkvæmdir. Hann fær þessa háu tölu út með því gamla trixi stóriðjusinna að búa til fáránlega mörg "afleidd störf."

En þetta er bara hluti af dæminu. Sjálfstæðisflokkurinn greinir ekki frá því að þegar framkvæmdunum lýkur, verði 6000 manns atvinnulausir.

Sjálfstæðisflokkurinn greinir ekki frá því hvar eigi að taka alla orkuna fyrir þessi álver.

Sjálfstæðisflokkurinn lætur eins og auðvelt verði að fá lánsfjármagn fyrir þessi verkefni á sama tíma og álverum er lokað erlendis vegna þess að þar er orkan miklu dýrari en hér.

Sjálfstæðisflokkurinn lætur eins og mikill áhugi og uppgangur sé í kringum ný álver á sama tíma og álverð hrynur niður úr öllu valdi, birgðir hlaðast upp og orkufyrirtækin og álfyrirtækin sjálf stórtapa og eru á hvínandi kúpunni.

Sjálfstæðisflokkurinn getur þess ekki að hvert starf í álveri kostar 150 milljónir króna og er langdýrasta starf sem hægt er að skapa.

Sjálfstæðisflokkurinn getur þess ekki að álframleiðsla er mesta orkubruðl sem hugsanlegt er.

Sjálfstæðisflokkurinn lofar því að álver muni leysa atvinnuvanda Íslendinga þótt í sex risaálverum sem krefðust allrar orku íslands og eyðileggingu allra helstu náttúruverðmæta landsins myndu aðeins vinna 2% af vinnuafli landsins.

Sjálfstæðisflokkurinn getur þess ekki hvar bíla- og skipaflotinn eigi að fá orku þegar álverin verða búin að sópa henni allri til sín.

Sjálfstæðisflokkurinn getur þess ekki að þrefalt meira er pumpað upp úr háhitasvæðunum en þau afkasta til langframa og að þau muni aðeins endast að meðaltali í nokkra áratugi.

Kynslóðir framtíðarinnar munu undrast að þetta fyrirbæri, stóriðjuflokkar, skuli hafa verið til árið 2009.

Það var hægt 2007.

Það er ekki nóg að hafa jafnt af báðum kynjum á listunum í heild ef hlutfallið er ójafnt efst á listunum. Íslandshreyfingin bauð fram jafnt 2007 og séð var til þess að hnífjafnt væri í efst á listunum. Í þremur kjördæmum voru konur efstar og í þremur karlar efstir og þar að auki var jafnræði að þessu leyti milli suðvestuhornsins og annarra landshluta.

Í Norðvesturkjördæmi var I-listinn sá eini sem var með konu efsta á listanum. En hinir flokkarnir sáu til þess að allir níu þingmenn kjördæmisins urðu karlar.

Færri konur á framboðslistum

Byrjuðu að blanda sér inn 6. apríl.

Ef skilningur Sjálfstæðismanna á samskiptum við ESB er réttur byrjuðu embættismenn ESB að blanda sér inn í íslensk stjórnmál og kosningabaráttuna hér og sýna dólgshátt gagnvart Sjálfstæðisflokknum þegar fyrir hálfum mánuði.

Þá birtist grein í Financial Times um þá hugmynd ríkja í Austur-Evrópu að taka upp evru þótt skilyrði fyrir því væru ekki uppfyllt og daginn eftir var hún snarlega skotin í kaf af talsmönnum Seðlabanka ESB.

Embættismennirnir eru einungis að staðfesta þetta núna þegar spurt er frá Íslandi um þetta mál, enda engin leið að leyna því sem kom fram fyrir hálfum mánuði af þeirra hálfu.

Ég fæ ekki séð hvernig þessir embættismenn áttu að geta séð það fyrir að Sjálfstæðismenn myndu bera upp þá hugmynd tíu dögum síðar að taka upp evru einhliða. Ef þeir hefðu neitað að svara spurningum um þetta núna hefði einfaldlega verið hægt að benda á svör þeirra fyrir hálfum mánuði, sem engin leið er að þurrka út, hvað sem íslenskri kosningabaráttu líður.

ESB blandar sér í kosningabaráttu

Minnir á Borgaraflokkinn.

Borgaraflokkurinn á sínum tíma kom mönnum á þing vegna megnrar óánægju fólks hægra megin á miðju stjórnmálanna, - fólks sem áður hafði margt hvert kosið Sjálfstæðisflokkinn.

Í framboði fyrir Borgaraflokkinn var líka fólk vinstra megin frá eins og Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir.

Það gefur auga leið að þegar fylgi Sjálfstæðisflokksins minnkar úr ca 35% niður í 22-25% þá fer þetta fólk yfir á önnur framboð. Og óánægjan ristir miklu dýpra nú en 1987.

Fyrr á tíð hafði Sjálfstæðisflokkurinn lag á að taka upp á sína arma ýmis mál frá krötum, svo sem almannatryggingar 1946, félagslegar íbúðir á sjöunda áratugnum og ýmsa þjónustu á vegum Reykjavíkurborgar.

Á þessu byggði flokkurinn fjöldafylgi sitt. Nú geta þau 10-13% Íslendinga sem áður gátu hugsað sér að kjósa flokkinn, ekki fengið það af sér eftir það hrun helblárrar hugyndafræði, sem flokkurinn var orðinn merkisberi fyrir.

Borgarahreyfingin nýtur vafalaust góðs af því að vera með líkt nafn og Borgaraflokkurinn hafði á sínum tíma.

Borgaraflokkurinn, Bandalag jafnaðarmanna, Þjóðvaki og Íslandshreyfingin toppuðu öll, svo notað sé orðalag úr íþróttamáli nokkrum vikum fyrir kosningar. Spurningin nú er sú, hvort Borgarahreyfingin toppar á réttum tíma fyrir sína baráttu og nýtur að því leyti jafnvel góðs af því að kosningabaráttan er svo miklu styttri núna en áður.

O-listi fengi fjóra

Frábært að taka Hart í bak upp.

Í 42ja ára sögu Sjónvarpsins glitrar á nokkrar perlur íslenskrar leiklistar og nú mun góðu heilli ein enn bætast við: Hart í bak. Margföld ástæða er til að taka þetta leikrit upp, - bæði staða leikritsins sem eitt af höfuðverkum Jökuls Jakobssonarar og einnig sá sess sem það hefur í sögu íslenskrar leikritunar.

En efst í huga nú er að með þessu framtaki Sjónvarpsins verður varðveittur snilldarleikur Gunnars Eyjólfssonar, þessa einstaka leikara, sem er enn að brillera kominn á níræðisaldur.

Ég átti þess fyrst kost að vinna með Gunnari og kynnast honum fyrir næstum hálfri öld, og mér er sérstaklega minnisstæð frammistaða hans í hlutverki prestsins í Járnhausnum. Þá komst ég að því að hann var ekki einhamur á sviði.

Gunnar hafði leikið af fumleysi og öryggi atvinnuleikarans á æfingum og afgreitt allt sitt átakalaust og að því leyti til óaðfinnanlega.

En á frumsýningu spratt framm alveg nýr karakter, sem fór á kostum og sópaði svo að, að eftirminnilegt mátti verða.

Enda urðu viðbrögð leikhúsgesta og gagnrýnenda eftir því.

Enn er Gunnar ekki einhamur og því verður upptaka Sjónvarpsins sérstakt fagnaðarefni fyrir mig og aðra velunnara og aðdáenda þessa leikjöfurs.

Vantar uppgjör við Halldór og Finn.

Ég velti því fyrir mér hvort vandamál Framsóknarflokksins liggi í því að ekkert uppgjör hefur í raun farið fram í flokknum við þá menn sem voru potturinn og pannan í spilltri pólitík flokksins á meðan þeir réðu þar lögum og lofum.

Þetta voru þeir kumpánar Halldór Ásgrímsson og Finnur Ingólfsson.

Það er ekki nóg að nýtt fólk taki við. Gagngert uppgjör verður að fara fram þar sem öllum steinum verður velt við og ekkert dregið undan.

Það er ekki nóg að einblína á sjálft bankahrunið og síðustu misserin á undan því. Spillingin og sjálftökugræðgin voru farin að blómstra löngu áður og hrunið var eðlileg afleiðing af þeim vinnubrögðum sem fengu að vera óáreitt árum saman.

Stjórnmálamenn ákvarði vexti

Sjálfstæðisflokkinn aftur ?

Ætla Samfylkingin og Vinstri grænir að koma því til leiðar að Sjálfstæðisflokkurinn komist í stjórn eftir kosningar? Til dæmis á þann hátt að Evrópumálin verði til þess að núverandi stjórnarflokkar geti ekki myndað stjórn vegna ósættis?

Halda menn að það verði ekki barið á nein búsáhöld ef sá flokkur sem höfuðábyrgðina ber á hruninu verður leiddur aftur að kjötkötlum valdanna? 

Ég trúi því ekki fyrr en ég tek á að þau umskipti verði umflúin að Sjálfstæðisflokkurinn fái frí, ekki bara þjóðarinnar vegna heldur síns sjálfs vegna. 

Ef eina leiðin til að höggva á þennan hnút er sú að þjóðin kjósi hið snarasta um það hvort sækja eigi um aðild, þá ætti vel að vera hægt að blása til slíkra kosninga með stuttum fyrirvara, nógu stuttum fyrir Samfylkinguna sem vill hraða málinu. 

Getur verið að Samfylkingin sæki mál sitt svona fast til að lokka til sín Sjálfstæðismenn sem vilja samninga við ESB og að Vinstri grænir standi líka svona fastir á sínu til að lokka til sín þá sem eru á móti ESB-aðild ? 

Evrópustefnan verði á hreinu

"Vér einir vitum..."

Eitthvað lík hugsuninni í ofangreindum orðum, sem höfð voru eftir konungum Danmerkur og Íslands, virðist sjálfsmynd og hugsun Sjálfstæðismanna vera um þessar mundir. Þeir eru í skýjunum yfir "sigri" í stjórnlagabreytingamálinu", og er það ekki furða því að sigur þeirra fólst í því að beita málþófi til að koma í veg fyrir að skoðun 70-80% þjóðarinnar næði fram að ganga á Alþingi.

Í minni er stórkarlaleg lýsing Geirs H. Haarde á því að stjórnarmyndun hverju sinni fælist í því Sjálfstæðisflokkurinn færi heim sem sigurvegari með annað hvort sætustu stelpuna af ballinu eða þá "næstsætustu sem gerði sama gagn."

Sjálfstæðisflokkurinn er eftir 18 ára slímsetu í stjórnarstólunum orðinn svo vanur því að líta á sig sem nánast Guðs útvalinn flokk í íslensku þjóðlífi að allir verði að sitja og standa eins og honum líkar.

Það má til sanns vegar færa að þjóðin hafi gert það hvað snertir það hlutskipti sem hrunið mikla færði henni.

Það er hins vegar ljós nauðsyn þess að Sjálfstæðisflokknum verði komið niður á jörðina svo að hann fái tækifæri til að endurmeta stöðu sína í tilverunni.

Engin ESB-aðild án atbeina Sjálfstæðisflokks