Jeppar "landbúnaðartæki". Lítill rafbíll "þungt fjórhjól."

Skilgreining á samgöngutækjum hefur lengi verið álitamál á Íslandi. Í stríðslok 1946 olli tilvist aflúttaks á Willys jeppanum því, að allir jeppar voru skilgreindir sem landbúnaðartæki og fengu því miklar ívilnanir í álagningu tolla og skatta.sem áttu að duga vel fyrir bændur. 

En þetta olli því að þessi "landbúnaðartæki" urðu á tímabili fleiri en allir aðrir fólksbílar samanlagt, og eins og kemur vel fram í ævisögu Steingríms Hermannssonar, varð til ákveðinn markaður á miklu haftatímabili þessara ára fyrir einstaka bændur, sem fengu leyfi, til að selja þau til fólks á mölinni.  

Sett voru takmörk sem miðuðust við Willys og síðar Rússajeppa, minna en 2,40 metrar á milli öxla. 

En menn fóru í kringum þetta með því að lengja bílana eftir að þeir voru komnir hingað, og var stundaður talsverður iðnaður í kringum jeppabreytingar langt fram eftir öldinni. 

Var með ólíkindum hve langt var hægt að ganga í því að setja ofan á þessa smábíla stórar yfirbyggingar. 

En þeir komu bara landsins sem blæjubílar, svo að það var nauðsynlegt að smíða á þá almennileg hús sem hentuðu íslensku aðstæðum. 

International Scout, afar hentugur jeppi, kom á sjónarsviðið 1960, en var því miður 2,54 á milli öxla og fékk því aldrei verðskuldaðan framgang!

Vegna þessarar lengdar milli öxla var hann með ágætist þjóðvegaeiginleika og rými, og þurfti hvorki að smíða yfir hann hús eða breyta honum neitt, því að hann var hægt að fá frá verksmiðju með nothæfu heilu málmhúsi. 

Hann var því í raun afar hagkvæmur, en hið arfa vitlausa skattakerfi leit bara á það, að breytingarnar á jeppunum, sem fyrir voru, voru afar atvinnkuskapandi!

Sex árum síðar kom svipaður amerískur bíll, Ford Bronco á sjónarsviðið, sem var með svipaðri yfirbyggingu úr málmi, sem var boltuð niður, og Skátinn, en af því að hann var 2,34 á milli öxla skilgreindist hann sem landbúnaðartæki og fór því í tollaflokk með mikilli ívilnun. 

Hafi kaupæðið á Willys 1946 til 47 verið mikið, varð Bronco-æði 1966 enn meira, því að það var meira að segja hægt að kaupa Bronco með átta gata vél og hann var þar að auki á gormum að framan. 

Síðuhafi átti Bronco 1966-68 og aftur 1973-77, og þetta voru þrumu farartæki sem fengust nýir á gjafverði. 

Smíði innréttinga og fleiri smærri breytinga á Bronco blómstraði, auk sérlega stórra og glæsilegra yfirbyggnga á marga Rússajeppana. 

Svo fór, að menn urðu að hætta þessum skrípaleik með landbúnaðartækin nokkrum árum síðar, og þótt löngu fyrr hefði verið. 

Síðuhafi átti og notaði Willys 66 um skeið, og þessi smábíll, styttri en stystu fólksbílar í dag, sem kom úr verksmiðjunni um 1100 kíló að þyngd, var tæp 1400 kíló með stóra og þunga islenska húsinu!

Á Siglufirði voru smíðuð aldeilis kostuleg hús í Síldarverksmiðjunni Rauðku yfir lengda Willys jeppagrindur.  

Var rýmið inni nógu langt til þess að hægt var að hafa aftursætið í óravegalengd aftur við gafl.

En fyrir bragðið var hægt að hafa farþegasætið hægra megin frammi svo aftarlega, að hægt var að fara hægra megin að framan inn í bílinn eins og í rútu og fara framhjá farþegasætinu framan við það til að komast aftur í og setjast þar! 

Þetta voru kölluð Rauðku-hús og er það synd að ekki skyldi vera varðveittur neinn jeppi með þessu stórkostlega húsi. 

Síðuhafi hefur ekið í tvö ár á minnsta bíl, sem er í umferð á Íslandi, en býður þó upp á fullt rými og þægindi, 90 km hraða og 90 km drægni. 

En þótt hann sé skoðaður og flokkaður sem bíll, er hann þó skilgreindur sem "heavy Quadracycle" eða þungt fjórhjól, nánar tiltekið í flokki L7e. 

Takmarkanir eru settar við smíði svona bíla:  Hámarksafl 15 kílóvött. Hámarksþyngd 450 kíló, án rafhlaðna. Hámarkshraði 90 km/klst. Vægari kröfur um hraða í árekstraprófum, 50 km/klst.  

Fjórhjól flokkist ekki sem dráttarvél

Vandamál, sem verður að taka alvarlega.

Þótt sjávarútvegurinn hafi yfir heildina litið gengið vel um árabil, eru blikur á lofti varðandi fiskvinnslu innanlands, sem verður að taka alvarlega og vera á tánum. 

Líta verður bæði heildstætt og í einstökum atriðum á það, sem er að gerast og hafa úrræði og úrbætur á takteinum, sem hægt sé að grípa til. 

Enn óvíst með framtíð Ísfisks

Skjálfti og hugsanlega smágos við Hamarinn undanfari hamfara 1996.

Gjálpargosið á milli Grímsvatna og Bárðarbungu 1996 var að ýmsu leyti tímamótagos að því leyti, að því höfðu þau eldgos, sem vart hafði orðið við næstu aldir á undan yfirleitt orðið í Grímsvötnum eða hugsanlega í Kverkfjöllum í eitt eða tvö skipti. 

Á undan Gjálpargosinu hafði komið hafði komið hörð jarðskjálftahrina við Hamarinn, sem menn veltu síðar fyrir sér hvort hefði orðið vegna lítils eldgoss, þar sem kvikuhreyfingin komst ekki upp á yfirborðið. 

Þetta leiddi hugann að því hvort þetta hefði verið undanfari Gjálpargossins. 

Nú má sjá á jarðskjálftakortum, að stundum virðist vera eins konar jarðskjálftalína frá Grímsvötnum um Dyngjujökul og Öskju norður til Herðubreiðar. 

Skjálftinn austan Hamarsins núna (græna stjarnan)  er því athyglisverður. 

Jörð skalf við Hamarinn

Teigsskógur áfram á dagskrá.

Meirihluti skipulagsnefndar Reykhólasveitar hefur lagst gegn lagningu Vesturlandsvegar 60 í gegnum Teigsskóg, en á næstu dögum tekur sveitarstjórnin öll málið fyrir.  

Í ljós hefur komið í langri meðferð málsins síðastu fimmtán ár að mikið hefur skort á að fullkomin gögn lægju fyrir um þessa umdeildu vegagerð. 

Seint og um síðir kom fram norsk hugmynd um að leggja leiðina um Reykhólaþorpið og beint yfir mynni fjarðanna þriggja, sem aðrar leiðir liggja um, en þessi norska lausn myndi bæði styrkja stöðu þorpsins og skapa það öryggi, sem felst í því fyrir vegarandur að fara þar um í stað þess að þurfa að vera jafn fjarri öflugri byggð alla leiðina vestur og þeir hafa verið undanfarin ár. 

Vegagerðin brást skjótt við og hafði allt á hornum sér varðandi þessa hugmynd, og minna þessi viðbrögð hennar á það þegar hún lagðist á móti og tafði um mörg ár þá nýju aðferð fyrir um 30 árum að blanda bundið slitlag á staðnum. 

Þar á bæ hefur jarðgangaleiðin undir Hjallaháls líka verið reiknuð upp i kostnaði með því að láta göngin verða mörg hundruð metrum lengri en þörf var á og enda með gangamunna að vestanverðu niðri við fjöru!

Fjölmiðlarnir hafa aðeins sýnt ljósmynd Vegagerðarinnar eða svipaðar myndir af austurenda hins nýja vegar, líkar þeirri sem sést hér efst, en þar sést Teigsskógur ekki, því að hann er í fimm kílómetra fjarlægð frá þeim stað sem myndin er tekin, og meira að segja á bak við hlíð Hjallaháls framundan hægra megin.

Myndir af ráðamönnum, sem sagt er að hafi kynnt sér Teigsskóg, eru sama marki brenndar.

Í allri skoðun á málinu er litið mjög fram hjá því, að þetta svæði liggur við Breiðafjörð ekkert síður en á Vestfjörðum, og að Breiðafjörður og lifríki og náttúruminjar hans er ekki ósvipað fyrirbæri hér á landi hvað snertir náttúrugildi og sænski skerjagarðurinn er í Svíþjóð. 

Við mat á náttúrugildi eru þrjú atriði almennt talin mikilvægust: Landslagsheildir, vistkerfi og afturkræfni. 

Tvö fyrstnefndu atriðin vega afar þungt hvað varðar Teigsskóg, þennan sjö kílómetra langa græna og bogadregna trefil yst við vestanverðan Þorskafjörð, eins og sést á meðfylgjandi myndum, til dæmis á miðri myndinni hér fyrir ofan þar sem Djúpifjörður er til vinstri og Þorskafjörður til hægri, en Teigsskógur meðfram fjörunni fyrir miðri mynd. 

Samspil fjölbreytilegrar fjörunnar og skógarins mynda sérstæða landslagsheild, sem á enga hliðstæðu hér á landi, og þvert á það viðkvæði, að skógurinn felist aðeins í nokkrum kjarrhríslum á stangli, er skógurinn víða afar þéttur og sums staðar ágætlega hávaxinn, svo sem eins og þar sem finna má reynitré í honum. 

Nú þegar hafa þrír firðir vestar á norðurströnd Breiðafjarðar verið þveraðir með talsverðri umhverfisröskun, en Skipulagsstofnun setti Teigsskóg skör ofar vegna hins mikla náttúruverndargildis hans. 

Vestar á norðurströnd Breiðafjarðar hafa þrír firðir verið þveraðir fyrir veg 60 með talsverðum umhverfisáhrifum, en Skipulagsstofnun setti Teigsskóg skör ofar vegna hins mikla náttúrugildis þessarar landslagsheildar, sem skógurinn og fjaran skapa. 

Þegar landslagsheild og vistkerfi eru á við það sem er þarna, má jafna röskun eftir því endilöngu við það að hrófla við málverkinu af Monu Lisu eftir endilöngu andliti hennar.  

Ætlunin var að setja myndskeið með loftmynd hér inn, en vegna tæknilegra örðugleika varð að bregða á það ráð að setja það á facebooksíðu mína. 

 

 

Þegar málningin á hjólastígum gleymist.

Í útvarpsfréttum í hádeginu var sagt frá erindi talsmanns hjólreiðamanna þar sem hann ræddi um atriði, sem væri ábótavant á hjólastígum og hjólaslys. 

Hann nefndi ástandi og viðhald á hjólaleiðunum en ekki var hægt að heyra betur en að merkingar og málning gleymdust í þeirri upptalningu.  

Kannski gleymdist að nefna þetta atriði vegna þess að sjaldgæf séu slys vegna lélegra merkinga, en sé svo, er samt vafasamt að gleyma þessu atriði, því að einhver ástæða hlýtur að vera fyrir því að merkja eigi stígana eftir ákveðnum reglum, þó ekki væri nema til að auka öryggi í myrkri. 

Merkingarnar geta að vísu verið þess eðlis, að þær séu ekki aðalástæða slysa, en um slys gildir oft, að ástæður fyrir þeim eru oft fleiri en ein og fleiri en tvær.

Ee það réttlætir ekki að gleyma þeim og vanrækja þær, því að jafnvel þótt um aukaástæðu sé að ræða, er það nóg til að hafa þetta atriði í lagi. 

Ástæðan til þess að þetta er nefnt hér er sú, að lélegt viðhald á málningu á merkingu miðlínu á hjólastíg með umferð í báðar áttir reið baggamuninn í axlarbrotsslysi á Geirsnefi í byrjun þessa árs. 

Ef strikin í miðjunni hefðu verið merkt, hefði slysið ekki átt sér stað, þótt það gerðist í hálfrökkri, því að hjólreiðamaðurinn, sem olli slysinu, hafði að vísu sýnt af sér gáleysi með því að vera að lesa af mæli og horfa niður fyrir sig á leið sinni, og sá því ekki umferðina sem kom á móti, en hann hafði hins vegar ætlað sér að vera réttu megin á stígnum með því að hafa hliðsjón af strikunum þegar hann fór fram hjá þeim. 

Meðfylgjandi mynd sýnir hve lélegar merkingarnar voru nálægt staðnum, sem slysið gerðist á,  strikin voru svo afspyrnu dauf, að þau hurfum sjónum á köflum, og einmitt þegar hann mæti hjóli úr gagnstæðri átt, sáust þau ekki og afleiðingin varð að hann sveigði skyndilega í veg fyrir hjólið, sem kom á móti honum. 

Þetta mál er einfalt í raun. Þótt ekki sé um aðalástæðu að ræða, segja reglur til um viðhald á merkingum, sem ber að fara eftir, og ofangreint óhapp sýnir að það er ekki að ástæðulausu.

P. S. 

Nú síðdegis leiddi vettvangsferð í ljós, að ekkert hefur verið gert allt þetta ár í því að laga ástandið, heldur eru merkingar nær alveg horfnar af alli leiðinni, eins og tvær myndir af tveimur stöðum á henni bæði á vesturhelmingi, miðju og austurhelmingi eins og neðstu tvær myndirnar sýna. 

Þótt það kunni að hljóma eins og skárra öryggi að enginn geti lengur séð neinar merkingar alla leiðina, er það spurningin hve mörg ár þurfi að líða án þess að hlítt sé jafn sjálfsagðri kröfu og að allar akbrautir, líka hjólabrautir, séu merktar samkvæmt lögum og reglum þar um.  

 

 

Þetta eru fjallahjólin sem slegist er um

Er stór og góður trefill besta flíkin?

Þegar hugað er að góðri flík, sem gerir gagn við misjöfn skilyrði kemur gamla góða íslenska lopapeysan í hugann. Síðuhafi á slíka peysu, sem dóttir hans prjónaði, og hún hefur komið oft í góðar þarfir, ekki síst í erfiðum ferðum á jöklum og hálendi og er ómissandi eign, til dæmis í ferðum í kulda á vespulaga 125cc vélhjóli. 

En í fyrra kom önnur flík til sögunnar, sem eiginkonan gaf mér og hefur þann kost, einkum á vélhjólinu, að hægt er að klæðast í hana á þann hátt, að hún verði með þeirri lögun sem best hentar til skjóls sem næst ysta flík og er afar handhæg og létt og tekur líka lítið pláss. 

Þegar trefillinn kom til sögunnar leystust vandamálin við misjafnar aðstæður á hjólinu endanlega. 

Á myndum, sem til stendur að setja inn hér,  sést stærð trefilsins nokkuð vel þar sem hann hangir fyrir framan hjólið, tveggja metra langur og 75 sentimetra breiður. en á ferðum er hægt að laga hann að aðstæðum, vefja honum um háls og hnakkagróf, láta hann þekja allt frá toppi niður úr og verja knapann að framan þar sem loftið skellur kalt framan á hann. 

Og síðan að nýta hann þegar hvílst er eða setið. 

Og svo er trefillinn svo fyrirferðarlítill og nettur, eins og sést á neðri myndinni, að það er alltaf hægt að finna pláss fyrir hann á ferðalögum og einnig að bera hann við hvaða tækifæri sem er. 

Þessi trefill er svo stór að flatarmáli, að hann getur nýst sem rúmábreiða ef í það fer. 

Gaman væri að vita, hvort hentugri og fjölhæfari flík sé að finna. 

 

Óþægilegustu fötin til að ferðast í

Arctic Circle; Rússland - Bandaríkin 11:2.

Yfirlýsing Kerrys orkumálaráðherra Bandaríkjanna um æðri og æskilegri ríki andspænis óæðri og óæskilegum ríkjum á Arctic Circle lýsir hroka og yfirlæti, sem er á skjön við tilgang Hringborðs norðursins. 

Flestir taka þessa yfirlýsingu sam tákn um megna andúð Bandaríkjamanna á öðrum stórveldum eins og Rússlandi og Kína.  

Hvað Rússland áhrærir er það nú þannig, að í þeim 360 gráðu hring umhverfis jörðina liggur vegalengd sem samvarar 11 tímabeltum í gegnumm Rússland, en 13 tímabelti samtals í gegnum önnur norðurhvelslönd. 

Enn meira sláandi verður staða Rússlands þegar það er haft í huga, að Alaska er með aðeins tveggja tímabelta breidd. 

Sem sagt: Rússland 11, Bandaríkin 2. 

Ef Bandaríkin vilja bæta 5 tímabelta breidd Kanada við hin bandarísku 2 og fá út 7 á þeim forsendum að Bandaríkin liggi jú þétt upp að Kanada að sunnanverðu, geta Rússar hækkað tölu sína úr 11 upp í 14,5 með því að telja Kína með, sem liggur þétt upp að Rússlandi. 

Og ef lýðræðismælikvarði Kerrys er skoðaður, má benda á að hans eigin forseti var kjörinn með meira en tveimur milljónum færri atkvæðum en mótframbjóðandinn fékk. 

Og, ef út í það er farið, eiga lýðræðisríkin Danaveldi og Finnland 3 tímabelti beint að norðurskautssvæðinu. 

Auðvitað á Rússland enga kröfu á að svona rökræðu sé beitt með þeim rökum að landið hafi yfirburði hvað snertir ofangreind hlutföll, heldur er hugsjónin á bakvið Arctic Circle sú, að allir þátttakendur eigi allir jafnan rétt og virðingu skilda.  

Hættulegar yfirlýsingar

"Krýsuvíkurleið" á EM?

Íslensk íþróttasaga geymir mörg dæmi um það hvernig erfiðleikar í undankeppni stórmóta hafa gert það að verkum, að leiðin á mótin hefur orðið lengri og tvísýnni en ella. 

Hefur slíku verið lýst til dæmis með því að það hafi gerst of oft að eins konar "Krýsuvíkurleið" hafi orðið ofan á, en þegar sú leið var upphaflega lögð fyrir rúmum sjö áratugum var sungið um það í gamanbrag við lagið Lórelei:  "Ég veit ekki af hvers konar völdum sá vegur lagður er", sem var skopstæling á þýðingu ljóðsins: "Ég veit ekki af hvers konar völdum svo viknandi ég er."

Ef liðsandinn og baráttuandinn verður áfram eins og hann var í kvöld í hetjulegri viðureign við ofurefli, er aldrei að vita að það verði hægt að fara hina löngu og seinförnu Krýsuvíkurleið undankeppni stórmóts einu sinni enn.  

Er EM-draumurinn úti?

Íslenska liðið stóð sig með prýði í góðri baráttu.

Íslenska landsliðið stóð sig með prýði á móti heimsmeisturunum í kvöld og missti aldrei móðinn þrátt fyrir að missa máttarstólpa útaf snemma leiks. 

Þetta er það sem maður vill sjá, að gefa allt í þetta og berjast eins og ljón allan tímann. 

Það er ekkert við 0:1 tapi að segja sem kom út af klaufalegri ástæðu fyrir vítaspyrnu, óhappi, sem alltaf má búast við í leik. 

Ef íslenska liðið heldur þessum dampi áfram, geta strákarnir verið til alls vísir. 

Áfram, Ísland!

Sárt tap gegn heimsmeisturunum

Nú er bara að bæta um betur!

Síðuhafi hefur stundum sagt, að ef einhver snillingur fyndi upp flutning á raforku, sem krefðist ekki rafmagnsleiðslu, væri hægt að hugsa sér að sá hinn sami mætti hagnast vel á slíkri uppfinningu. 

Svipað mætti segja um geymslu raforkunnar, sem hefur verið og er enn helsti Akkilesarhæll rafknúinna tækja, því þyngdarmunurinn á orkuberanum í formi rafhlöðu er margfaldur á við eldsneyti, krefst 8-20 sinnum meiri þyngdar en geymsla orku í eldsneytisgeymi, allt eftir því hvernig slíkt er reiknað út. 

Ef litið er yfir núverandi úrval af rafbílum sést, að enginn þeirra, sem bjóða upp á 60 kílóvattstunda orku eða meira, er léttari en um 1700 kíló. 

Þess vegna eru Nóbelsverðlaunahafarnir, sem fundu upp lítíumíón rafhlöðuna vel að verðlaununum komnir. 

Úr því að þetta er tiltölulega ný uppfinning er ekkert fráleitt að viðra þá von að hægt verði að bæta um betur. 

97 ára gamli verðlaunahafinn er sennilega að falla í tíma með það, en eitt af því sem er oft svo erfitt að spá fyrir um, eru sviptingarnar, sem tækniframfarir á öllum sviðum valda í lífi nútímamanna.    

 

Rafhlöðusmiðir fá Nóbelsverðlaun í efnafræði