Ótrúleg forsaga löngu, löngu tímabærs fréttamyndvers.

Ætli það hafi ekki verið fyrir um 15 árum sem fulltrúar frá BBC komu og skoðuðu Útvarpshúsið. 

Þeir áttu varla orð yfir því bruðli sem þeim sýndist vera í gangi varðandi aðalmyndverið og sögðust ekki vita um aðra sjónvarpsstöð í Evópu þar sem menn teldu sig hafa efni á því að fréttir væru sendar út úr aðalmyndverinu og þar með bruðlað stórlega með jafndýrt fyrirbæri og stórt myndver er. 

Þetta þýddi einfaldlega, eðli málsins samkvæmt, að nýting myndversins fyrir bæði fréttir og annað efni yrði miklu verri en ella. Það yrði að hætta í miðjumm klíðum við venjulegar en dýrar og flóknar upptökur af því að það væru að koma fréttir! 

Og það væri miklu dýrara og erfiðara, ef það væri þá hægt, að senda út fréttir með þyrftu að fara í loftið með mjög stuttum fyrirvara. 

Því að fréttir hafa þann óhentuga eiginleika að taka oft upp á því að gerast þegar þeim sýndist, en ekki þegar það hentaði bókunum á myndverum. 

Þeim var sagt, að allt væri þetta gert vegna sparnaðar og skorts á fjármagni. Aðalmyndverið hefði upphaflega átt að vera hljóðver í útvarpi og að húsið allt hefði upphaflega verið hannað bara fyrir útvarp og skrifstofur en ekki fyrir sjónvarp. 

Tvö önnur hús hefðu átt að rísa við hliðina, annars vegar fyrir sjónvarp og hins vegar fyrir tækjabúnað, en vegna sparnaðar og fjárskorts orðið að hætta við það. 

Sjónvarpið hefði sem sagt átt að vera í öðru sérstöku húsi með myndverum sem væru hönnuð fyrir fréttir annars vegar og annað sjónvarpsefni hins vegar. 

Ekki minnkaði undrun þeirra við að heyra þetta undarlega sparnaðartal notað um eindæma bruðl, og sömuleiðis það, að vegna sparnaðar og fjárskorts hefðu ekki verið til peningar til að hanna nýtt heildar útvarpshús upp á nýtt.

Hinir erlendu gestir hefðu orðið enn meira undrandi ef þeir hefðu vitað, að vegna sparnaðar yrði haldið áfram með þetta bruðl í fimmtán ár í viðbót. 

Og að ef að líkum léti, myndu ýmsir, í ljós fyrri reynslu, verða til að gagnrýna "bruðlið" sem fælist í því að gera sérstakt fréttamyndver eftir að sérstakt rými fyrir lítið hljóðver hafði beðið eftir því að vera gert að myndveri fyrir fréttir árum saman. 

Hvað um það, - nú er þessari stóru og langvinnu áratuga vitleysu lokið að mestu, en eftir stendur, að svonefnd aðalmyndver og fréttamyndver áttu upphaflega að vera hljóðver fyrir útvarp. 

Það verður sennilega ekki að veruleika hjá núlifandi mönnum að komist verði alla leið á þessari vegferð. 

Nýtt myndver RÚV kostar 184 milljónir

"Viðskiptavinurinn hefur alltaf rétt fyrir sér."

Þegar móðir mín heitin vann sem ung stúlka hjá tímaritinu Eimreiðinni, nýútskrifuð úr Verslunarskólanum, var helsta þjónustuboðorðið, sem hún lærði: "Viðskiptavinurinn hefur alltaf rétt fyrir sér."  

Sem þýddi, að leita ætti eftir þeim þörfum og löngunum sem viðskiptavinurinn hefði og gera hann þannig sem ánægðastan, í stað þess að þrasa við hann eða þvinga hann til einhvers annars. 

Ferð sem ég fór á vegum Stöðvar 2 til Írlands 1993, eða fyrir 25 árum, opnaði alveg nýja sýn. 

Írarnir lögðu sig fram um að laða til sín ferðamenn frá Miðjarðarhafslöndunum til þess að uppfylla upplifunarþörf þeirra á einhverju nýju. 

Á vesturströnd Írlands var það hryssingslegt og hvass skúraveðrið, sem stóð af Atlantshafinu, svo að trén á ströndininni voru blaðlaus á þeirri hlið sem sneri að saltrokinu. 

Þessi ferðamenn voru ekki komnir til að upplifa steikjandi sólarhita, logn og heiðskírt veður. 

Þurftu ekki að ferðast til þess. 

Eftir þetta gerðí ég margar fréttir um þetta fyrirbæri, "upplifunarferðamennskuna" og hef sagt frá ýmsu hér á bloggsíðunni. 

2005 opnaði ferð til Lapplands augu mín enn betur. Þar var helsti markhópurinn lokkaður þangað norður í rassgat til að upplifa fernt:  Kulda, myrkur, þögn og ósnortna náttúru.. 

Þetta fernt er nánast allt það sem við höfum talið okkur trú um að sé það mest fráhrindandi sem hugsast gæti. 

2005 komu fleiri ferðamenn til Lapplands að vetrarlagi en komu til Íslands allt árið. 

Eftirtalar vonleysis mótbárur okkar voru léttvægar fundnar í vetrarferðalaginu um Lappland: 

1. Ísland er of langt í burtu.  Svar:   Það er styttra til Íslands frá flestum löndum í vestanverðri Evrópu en til Lapplands. 

2. Það er alltof mikið myrkur:    Svar: Lappland liggur norðar en Ísland og þar er enn meira myrkur.  

3. Það er alltof kalt, já skítakuldi á Íslandi.  Svar: Það er miklu kaldara, fimbulfrost í Lapplandi. 

4. Það er ekki hægt að sýna útlendingum neitt.  Svar: Jú, upp úr stríðinu skrifuðu evrópsk börn bréf til jólasveinsins á Íslandi. Þetta þótti hvimleitt hjá okkur og tómt vesen og urðum við fegin þegar þessu linnti.  En Finnarnir í Rovaniemi sáu hvað var á seyði og lokka hundruð þúsunda til Lapplands ár hvert til að upplifa jólasveininn, af því að hann býr í Lapplandi, ekki á Íslandi. 

5. Ókey, Finnarnir hirtu jólasveininn af okkur og þar með eigum við ekkert.  Svar: Jæja, það er bara einn jólasveinn í Lapplandi en 13 hjá okkur auk Grýlu, Leppaljóða, álfanna og tröllanna.  Finnarnir eiga hreindýr og hreindýrasleða til að bruna á um frosin vötn á heiðum, en við eigum líka hreindyr sem gætu dregið hreindýrasleða til að bruna á um frosin vötn og heiðar, - en þar að auki eigum við stórkostleg eldfjöll og eldfjallanáttúru. 

Ferðaþjónustan öflug heilsársgrein

Heill flokkur hjóla gleymist.

Ekki þarf annað en að koma í evrópska borg á meginlandi álfunnar til að sjá flokk hjóla á ferð í umferðinni þar sem nær alveg vantar í islenska umferð. 

Þetta eru bæði bensínknúin og rafknúin hjól, sem eru öflugri en þau hjól, sem nota má á hjólastígum og eru því notuð í almennri götuumferð. 

Hvað rafknúin hjól snertir eru gríðarlegar framfarir í gerð þeirra hjóla, sem komast bæði hraðar en 25km/klst og eru mun kraftmeiri en hjólin á hjólastígunum. 

Sem dæmi má nefna hjól af gerðinni Niu-N-GTX með drægni upp á 180 km á 40 km hraða við bestu aðstæður, en nær líka allt að 100 km hraða ef á þarf að halda, en auðvitað á kostnað drægninnar.  

Sömuleiðis gerir léttleiki og sparneytni þessara hjóla það mögulegt að þau séu með færanlegar rafhlöður, sem hægt er að taka úr hjólinu og setja í samband við venjulegar innstungur á heimilum. 

Verðið á þessum hjólum er enn dálítið hátt, en þá er hinn möguleikinn fyrir hendi, að nota bensínknúin hjól með vélarstærð frá 110 til 155 cc, sem eyða aðeins um tveimur lítrum á hundraðið og kosta aðeins um tíunda hluta þess sem rafbíll kostar, en ná þó 90-115 kílómetra hraða. 

Vegna þess hve kolefnisfótsporið við smíði þessara hjóla, viðhald og förgun og sömuleiðis kolefnisfótspor eigandans við að vinna fyrir þessum útgjöldum, er hugsanlegt að svona hjól sé jefnvel með minna heildar kolefnisfótspor en rafbíll. 

Einnig er á það að líta hve gríðarlegur ávinningur er af því hve mikið rými losnar á götunum við notkun svona hjóla. 

Í annars ágætri umfjöllun Kastljóss í Sjónvarpinu voru bornir saman þrír rafrænir kostir, 25 km hraða rafhjól, rafbíll og rafstrætó. 

Á milli rafhjólanna og rafbílanna er heil flóra af rafknúnum tækjum, - og einnig þyrfti að láta reyna á notkun "vespuhjóla" með vélarstærð frá 110 cc upp í 155 cc. 

Vöxtur hjólreiða kom aftan að fólki

Gengdarlaus steinbákn, hákassar og hávaði.

Margar borgir Evrópu urðu fyrir búsifjum af völdum loftárása í Seinni heimsstyrjöldinni. 

Í ákafanum við að byggja þær upp að nýju fengu stórkarlar stein- og glerbákna að leika lausum hala og eyðileggja þá þægilegu og aðlaðandi borgarstemningu sem gömlu borgarhlutarnir höfðu haft. 

Hefur það verið harmað víða síðar meir, og þær borgir, sem þykja vinalegastar og mest aðlaðandi eru borgir á borð við Prag, sem slapp við loftárásirnar. 

Hér á landi sluppum við við eyðileggingu stríðsins, en því miður ekki við ágang þeirra, sem vildu elta steinsteypu- og glerjahalaæðið, sem rann á borgaryfirvöld, arkitekta og byggingarfíkla erlendis. 

Litlu mátti muna að Bernhöftstorfan yrði rifin og reist þar mikið steinbákn og rutt burtu húsum til að rýma fyrir stórum hraðbrautum um Reykjavík fyrirstríðsáranna auk þess að leggja margfalda hraðbraut eftir endilöngum Fossvogsdalnum. 

Heldur slaknaði á þessum ofstopa um sinn, en á síðustu árum hefur keyrt um þverbak samfara stórfjölgun ferðamanna. 

Það er bókstaflega verið að drekkja borginni okkar í svo stórkarlalegum hótelum, sem standa sums staðar næstum því í röðum, að maður þekkir varla borgina lengur. 

Allir möguleikar á að búa til friðsælt íslenskt umhverfi í borginni hafa verið eyðilagðir með þessum andskota, - afsakið orðbragðið. 

Stóru steinkassarnir yfirgnæfa og kaffæra allt, loka fyrir útsýni og eru á góðri leið með að fæla innfædda og eðlilega verslun þeirra í burtu. 

Vaðið er yfir einn helgasta reit landsins, Víkurkirkjugarð, sem á sér sögu aftur til landnáms, þrengt að Alþingi og öðrum merkum stöðum.  

Hávaði virðist eiga að verða eitt af táknum Reykjavíkur og Reykvíkingum, jafnt sjúklingum sem nemendum í skólum. 

Græðgin gagnvart ferðamönnum er látin grassera svo mjög, að hún og ferðamannafjöldinn, sem hrúga á inn í öll þessi hótel, fela í sér hættu á sjálfseyðingu. 

Vinnuvélar slá taktinn í miðbænum

Berlínarmúrinn bliknar í samanburðinum.

Múrarnir, sem Donald Trump vill reisa þvert yfir heilu heimsálfurnar, stefna hraðbyri í það að verða 10 þúsund kílómetra langir samtals. 

Berlínarmúrinn frægi, sem  mestöll heimsbyggðin stóð á öndinni yfir og fordæmdi frá 1961 til 1989 og var aðeins nokkrir tugir kílómetra, bliknar í samanburðinum. 

Hlutverk Berlínarmúrsins var að koma í veg fyrir straum fólk til betri heimkynna, og risamúrar Trumps eiga að hafa svipað hlutverk. 

Ekki fylgir sögunni hvernig eigi að múra inni allt það fólk í Afríku, sem myndi eiga heima norðan hins glæsilega Trump-múrs og þyrfti því ekki að fara yfir neinn múr til að komast að Atlantshafinu. 

Og ekki fylgir heldur sögunni hvernig Spánverjar eiga að ráðast í þetta mikla stórvirki á yfirráðasvæðum annarra þjóða. Líklega eru landamæri smámunir í augum Trumps þegar Bandaríkin eru orðin "great again." 

Í ofanálag við múr þúsundir kilómetra yfir víðáttur mestu sandflæma jarðar, vill Trump stofna sérstakan bandarískan geimher, til þess að tryggja yfirráð Bandaríkjanna yfir geimnum, en það gæti jafngilt kúlulaga geim-múr umhverfis alla jarðarbúa og yrðu allir jarðarbúar þá innan vébanda yfirráða Bandaríkjahers. 

Því að eftir Saharamúrinn, Mexíkómúrinn og fleiri væntanlegra múra verður Trump sennilega ekki skotaskuld úr því að reisa sérstakan geim-múr til þess að tryggja bandarísk yfirráð út fyrir endimörk sólkerfisins hið minnsta. 

Lagði til vegg yfir Sahara

Ekki batnar það!

Það er óhætt að segja, að bresk grund sé viðeigandi vettvangur Skripal-málsins svonefnda, því að allt frá dögum Sir Arthur Conan Doyles, Sherlock Holmes, Agöthu Christie, Hercule Poirot, Ian Fleming og James Bonds hafa Bretar og breskur uppruni og sögusvið fengið á sig ákveðinn upprunablæ hinna flóknustu og sérkennilegustu glæpasagna. 

Skripal-málið virðist nú ætla að verða æ flóknara og furðulegra, og er það saga til næsta bæjar ef þetta mál mikilla alþjóðlegra afleiðinga kann að vera blekkingaleikur einn. 

Ekki batnar það! 

Eitrunin mögulega blekkingarleikur

Hvernig verður þetta ef það kemur mikil hálka í vetur?

Atvikin höguðu því þannig til, að á tímabili í fyrra og hitteðfyrra þurfti ég að leita á bráðamóttöku Landsspítalans vegna tveggja beinbrota og eins blóðeitrunartilfellis og kynntist þá ástandinu á spítalanum. 

Þótt ekkert af þessum tilfellum bæri upp á erilsömustu tímabil vetrarins þegar flughált verður á götum og gangstéttum, var álagið á starfsfólkinu svo mikið, að það var nánast á harðaspretti um ganga og herbergi bráðadeildarinnar frá morgni til kvölds. 

Mér blöskraði því, þegar því var haldið blákalt fram í sjónvarpsþætti, að verið væri að "sviðsetja" þetta ástand og nú vaknar spurningin hvernig þetta verður, ef það kemur hálkutímabil í borginni í vetur. 

Forgangsraða á bráðamóttöku vegna álags

Hernaðarhagsmunir gömlu Kalda stríðs keppinautanna ráða.

Beinir og grjótharðir hernaðarlegir hagsmundir Bandaríkjamenna og Rússa hafa alla tíð ráðið um gjörðir þessara gömlu keppinauta um hernaðarlega stöðu á norðurslóðum. 

Það hentaði hagsmunum Kananna að taka að sér hernám Íslands 1941 og sömuleiðis voru þeir með samskipti við Dani og möguleika á hernaðaruppbyggingu á Grænlandi í huga þegar Roosevelt forseti blandaði sér í sambandsslitin og fékk þeim frestað um eitt ár, gegn því að þeir styddu stofnun lýðveldis. 

á mjög klaufalegan hátt var sett fram ósk árið 1945 um þrjár herstöðvar um eilífð ( Í Skerjafirði, á Miðnesheiði og í Hvalfirði til 99 ára). 

Allan Kalda stríðs tímann var það hugsun Bandarikjamanna, að það sem væri gott fyrir Bandaríkin í hernaðarlegu tilliti væri líka gott fyrir Íslendinga. 

Í byrjun 21. aldar kom í ljós, að Bandaríkjamenn höfðu engan áhuga á frumkvæði að samráði við Íslendinga um brotthvarf varnarliðsins. 

Sú ákvörðun var tekin að Íslendingum forspurðum og eingöngu með bandaríska hagsmuni í huga. 

Á Grænlandi sýndu Kanarnir oft bæði leyndarhyggju og skort á samráði við hernaðarreksturinn þar í landi, svo sem með kjarnorkuvopnaumsvifum sínum og hafa auðvitað ekkert samráð við næstu nágrannaþjóð Grænlands varðandi uppbyggingu á mannvirkjum, sem bæta hernaðarlega aðstöðu. 

Rússum hentaði vel í áróðursstríðinu á Kalda stríðs árunum að koma Íslendingum til hjálpar með hagstæðum vöruskiptasamningum þegar Bretar ætluðu að svelta okkur til hlýðni í landhelgismálinu, og í hruninu glytti líka í að þeir aðstoðuðu okkur fjárhagslega. 

Aukin umsvif og hnyklaðir hernaðarlegir vöðvar Rússa á Íshafinu hafa líka farið fram og mun fara fram að fyllstu hentugleikum þeirra án þess að við aðra sé talað. 

"Já, svona eru norðurslóðir í dag" myndi Jón Ársæll segja. 

Auka hernaðarumsvif sín

Alkirkjuráðið hélt Þingvallafund fyrir brot af kostnaði Alþingis.

Í Alkirkjuráðinu sitja fulltrúar um 590 milljóna manna í kristnum söfnuðum um allan heim. 

Ráðið hélt fund á Íslandi í fyrrahaust, þar sem setið var í nokkra daga við að fara yfir tímamóta stefnumótun ráðsins gagnvart stærsta vanda mannkynsins á þessari öld. 

Ályktunin markar meðal annars tímamót vegna þess að hún setur það sem helsta viðfangsefni presta og boðenda kristinnar trúar að taka einarða afstöðu í umhverfismálum og fylgja henni eftir í boðun og starfi. 

Íslenskir fjölmiðlar létu sig þetta litlu varða, þrátt fyrir stærð og umfang þessara samtaka. 

Timamótaályktunin var samþykkt á sama stað á Þingvöllum og Alþingi hélt sína rándýru samkomu í sumar. 

Á facebook síðu minni má sjá hluta þeirra, sem voru viðstaddir athöfnina. 

Ekkert prjál eða bruðl hjá Alkirkjuráðinu og kostnaðurinn áreiðanlega örlítið brot af því sem Alþingi eyddi. 

Samt var sunginn fagur og smekklegur söngur og einnig farið í athöfn í Þingvallakirkju. 

Nú fréttist af "rándýrri" og fjölmennri ferð á vegum Alþingis til Grænlands til að skrifa undir plögg og einn þingmanna er furðu lostinn yfir bruðlinu í ferðinni og spyr um tilganginn af henni. 

„Þetta var rán­dýr ferð“

Ferðamannastraumurinn virðist sums staðar ógn við sjálfan sig.

Nýlega sá ég úttekt á þeim ferðamannastöðum heims, sem þyrfti að fara að vara fólk við að koma á. Athygli vakti á hvaða forsendum tíu staðir voru valdir, því að þeir voru allir heimsfrægir, þótt ólíkir væru, svo sem Stonehenge, Times Square, Tah Mahal, Colosseum o. s. frv. 

En ein megin ástæða skein í gegn: Ferðamannafjöldinn er orðinn svo mikill á þessum stöðum, að ferðafólkið fær ekki frið fyrir sjálfu sér, það eru langar biðraðir, það er okrað á þeim sums staðar eða það ríkir jafnvel ringulreið, og það er hægt að finna aðra staði, sem eru bæði jafn merkilegir og veita gestum meiri frið til góðrar upplifunar. 

Við erum farin að kannast við þetta í flóðbylgjunni sem hefur skollið á okkur undanfarin ár og við höfum verið óviðbúin. 

Ný  vandamál virðast skjóta upp kollinum. Eins frábær á alla lund og ferðir á fjallahjólum eru, er mér tjáð, að innan um sé að fjölga svörtum sauðum sem til dæmis á Laugaveginum, ekki langt frá Hrafntinnuskeri, stelist til að fara utan slóða á þeysireið niður ósnortnar hlíðar og skriður. 

Þetta sé farið að ógna víðernum, ósnortnu landi og kyrrð og friði, sem hingað til hafi verið helsta aðdráttarafl Íslands. 

Sem betur fer má sjá víða erlendis, að hægt er að beita ýmsum ráðum til að koma í veg fyrir að ófremdarástand myndist. 

Af því þyrftum við að læra í stað þess að ætla að finna upp hjólið, - og þá jafnvel ekki fyrr en það er orðið of seint. 

Seyra er vandi í Hrafntinnuskeri