Grímsstaðir, Jökulsárlón, - hvað næst?

Einar Þveræingur benti á það þegar rætt var um að gefa þáverandi Noregskonungi Grímsey, að enginn vissi hvaða menn arftakar hann myndu hafa að geyma.

Löngu verðskulduð frægð einstæðrar íslenskrar náttúru hefur nú opnað gáttir fyrir því að sum af verðmætustu náttúruverðmætum landsins komist í einkaeigu, jafnvel í eigu útlendinga.

Í Bandaríkjunum, landi frelsisins, er engin áhætta tekin þeim efnum, - helstu náttúruperlur landsins eru innan þjóðgarða í ríkiseign.

Enn sem komið er er ekki staf að finna í íslenskri stjórnarskrá um þjóðareign náttúruauðlinda.

Valdaöfl hafa barist á móti því með kjafti og klóm að slíkt verði stjórnarskrárbundið og fróðlegt verður að sjá hver afdrif lemstraðrar útgáfu stjórnarskrárnefndar verða.

Sem betur fór var ekki sú eftirspurn eftir eignarrétti útlendinga á íslensku landi, sem EES-samningurinn hafði í för með sér.

Að minnsta kosti ekki fyrstu árin.

En nú kunna hraðar breytingar að vera að skella á.  

Ekki var og ekki hefur enn verið drattast til að setja inn hamlandi ákvæði um slíkt á borð við þau sem Danir og Svíar hafa sett og landareignir útlendinga.

Fáránlegt er að lónin við jaðar Vatnajökuls skuli ekki tilheyra Vatnajökulsþjóðgarði.  

Vísa Flosa Ólafssonar kemur í hugann, þegar sinnuleysi Íslendinga um mestu verðmæti landsins og komandi kynslóða ræður ríkjum.

Seljum fossa og fjöll!  / 

Föl er náttúran öll!  /

Og landið mitt taki tröll! 

 

Stjórnvöld grípi inn í sölu Jökulsárslóns

"Frekar vera á höfuðbólinu en á hjáleigunni."

Guðmundur G. Hagalín rithöfundur var lengstum krati, og þótt mönnum því sérkennilegt að hann kaus eitt sinn Sjálfstæðisflokkinn.

En hann svaraði og sagði: "Ég vil frekar vera á höfuðbólinu en á hjáleigunni."

Þegar nýjustu fylgistölur skoðanakannana eru skoðaðar sést að Framsóknarflokkurinn hefur misst álíka mikið fylgi og fylgi Sjálfstæðisflokksins hefur aukist.

Í meira en 80 ára sögu Sjálfstæðisflokksins hefur það oft valdið samstarfsflokkum hans í tveggja flokka samsteypustjórnum, Framsóknarflokknum eða Alþýðuflokknum, vandræðum af því að of margir fylltust hugsun Guðmundar Hagalíns. +

Þetta gerðist hjá krötum 1971 og 1995 og hjá Framsóknarmönnum 2007.

Svo rammt kvað að þessu á Viðreisnarárunun 1959-71 að talið var að vegna yfirburða skipulags Sjálfstæðisflokksins, sem ég kynntist vel tveggja kosninga árið 1959 í vinnu á kosningaskrifstofu hans í Reykjavík, nýttu Sjallar sér þetta með því hreinlega að "lána" krötum atkvæði til þess að þeir fældust ekki úr samstarfinu.

En 1971 dugði þetta ekki og Alþýðuflokkurinn beið sinn versta ósigur fram að því, hrundi niður í rúm 10% og það var aðalástæðan fyrir falli Viðreisnarstjórnarinnar.  

Sjálfstæðisflokkur bætir við sig

Munurinn á 2009 og 2016: Fjártjón.

Mikil og vaxandi reiði vegna margfalt meira fjárhagstjóns margfalt fleira fólks en nokkru sinni í sögu landsins, olli mestu um það hve öldur risu hátt veturinn 2008-2009 svo að heil ríkisstjórn féll og stjórnarandstaðan tók við.

Enn fleira fólk kom á mótmælafundinn á Austurvelli fyrir rúmri viku en á nokkurn fund í Búsáhaldabyltingunni, fundir hennar voru miklu fleiri og með jafnari aðsókn en nú.

Núna telja að vísu margir að ríkisstjórnin hafi hlunnfarið aldraða og öryrkja og hyglað efnafólki auk þess sem unga fólkið hefur orðið útundan.

Siðrof, sem mikið er talað um, er að vísu jafn mikiið nú og 2008, raunar framhald á sama siðrofi, en það eru ekki eins margir sem hafa beinlínis tapað jafn miklu fjárhagslega og 2008-2009.

Þess vegna verða ekki kosningar fyrr en í haust, þrýstingurinn á það er ekki eins mikill og fyrir sjö árum.

En jafnvel þótt kosningar verði ekki fyrr en í október, verða þá liðnir sex mánuðir frá birtingu Panamaskjalanna, en það liðu fjórir mánuðir frá Hruninu til valdatöku Jóhönnustjórnarinnar, og alls liðu rúmlega sex mánuðir frá Hruninu til kosninga.

„Ríkisstjórnin stendur sterk“

Endalaust álitamál.

Skógrækt er eitt af helstu verkefnum þjóðar, sem býr í landi einhverrar verstu gróður- og jarðvegseyðingar sem finnst í nokkru landi.

Af nógu er að taka í verkefnum uppgræðslu á Íslandi og eitthvert sjálfsagðasta mál, sem hægt er að hugsa sér, að minnst sé á það í stjórnarskrár slíks lands.

En stjórnarskrárnefnd hefur fellt ákvæði um það úr textanum í frumvarpi stjórnlagaráðs.

Vegna þess hve mikið verk er óunnið í landgræðslu og skógrækt á Íslandi mætti ætla að gróðursetning hvers kyns gróðurs og trjáa ætti rétt á sér hvar sem er.

En um það má deila.

Það er til dæmis vandséð hvort brýna nauðsyn bar til þess að gróðursetja há barrtré í gígnum Sandey úti í miðju Þingvallavatni.

Eitt fallegasta náttúrufyrirbærið í miðju Borgarfjarðarhéraði eru klettabelti og klettaröðlar, sem gefa landinu ævintýralegan blæ þegar sól er lágt á lofti.

Nú má sjá á nokkrum stöðum skógrækt upp við þessi klettabelti sem mun kaffæra þau með tímanum.

Á svæðinu í kringum Hvaleyrarvatn og Hvaleyrarholt suður af Hafnarfirði getur að líta einn glæsilegasta árangur skógræktar og landgræðslu á landinu.

En í nyrsta hluta Undirhlíða hefur þó verið gengið of langt að mínu mati, þegar sett var þar niður þráðbein girðing á ská niður syðri hluta Sandfellsins og er skógur sunnan við en ekki norðan við.

Þessi þráðbeina og áberandi reglustikulína er í æpandi mótsögn við ósnortna ásýnd þessa magnaða svæðis.

Hæð trjáa skiptir máli.

Þar sem ég átti heima á fyrsta áratug aldarinnar var plantað öspum á lóðamörkum tveggja íbúðablokka.

Á þessum tíu árum urðu þessar aspir svo háar að þær byrgja nú fyrir allt útsýni úr þessari blokk sem ég átti heima í, yfir austurborgina.

Alveg hefði verið hægt að ná sama árangri og jafnvel betri með gróðursetningu lægri trjáa sem hefðu haft sitt mesta laufskrúð neðar þar sem hefta þurfti vind og skafrenning á veturna.

Hvert gróðursetningarmál er að sjálfsögðu mál útaf fyrir sig.

Ákveðið stjórnleysi ríkir enn í þessum málum.

Það er tíl dæmis ákveðin mótsögn í því að yfirleitt þarf ekkert leyfi eða samráð þarf til að hefja rækt á hvaða trjátegund sem er, en hins vegar að sjálfsögðu leyfi eða samráð til að höggva tré eða skóg.  

  

Nágranni felldi tré í óþökk eigenda

Bílbeltaleysið hefur kostað á annað hundrað mannslíf.

Á þeim áratugum sem liðið hafa síðan tekin var upp skylda til að vera í bílbeltum hafa á annað hundrað manns látist vegna þess að þeir hafa ekki notað beltin.

Að meðaltali hafa þetta verið um 4-5 á ári eða 40-50 á hverjum áratug.

Slysið á Laxárdalsheiði er dæmi um alvarlega áverka sem hlotist hafa að því að vera ekki í beltum, og líklega er þar um að ræða um enn fleiri slasaða og örkumla en látna.  

Kastaðist úr aftursæti bílsins

Aftur fyrir upphaf RUV ?

Skoðana- og tjáningarfrelsi er hið fyrsta af fjórum tegundum frelsis, sem Roosevelt Bandaríkjaforseti setti fram í frægri ræðu í janúar 1941.

Frá upphafi starfsemi Ríkisútvarpsins voru ekki beinar hömlur á almennu skoðana- og tjáningarfrelsi þeirra sem þar störfuðu.

Fréttastjórarnir sáu um að brýna fréttamenn til faglegra og vandaðra, óhlutdrægra vinnubragða.

Dagskrárgerðarmönnum var treyst fyrir því að láta skoðanir sínar ekki hafa áhrif á það hvernig þeir unnu að dagskrá sinni á þann hátt að fyllstu óhlutdrægni væri gætt og ekki minnist ég annars en að þeir hafi staðið við það.

Sem dæmi má nefna að Jón Múli Árnason var áberandi í hópi mótmælenda gegn inngöngu í NATO á Austurvelli 30. mars og varð að svara fyrir það fyrir dómi, en sem betur fór vann hann allt sitt mikla starf sem fréttaþulur, fréttamaður á ÓL í London 1948, og áratuga dagskrárgerð um tónlist.

Ef marka má það, sem frést hefur um nýjar siðareglur starfsfólks RÚV, en maður hefur ekki fengið að sjá, virðist að einhverju leyti eiga að fara aftur fyrir 1930 í banni við því að frétta- og dagskrárgerðarfólk sé á ferli á samfélagsmiðlum.

Ég áttaði mig ekki á því persónulega hvað skoðana- og tjáningarfrelsi er mikilvægt fyrr en 21. september 2006 þegar ég steig fram og söðlaði um frá því að vera einhliða í harðri sjálfsritskoðun að öllu leyti yfir í það að gerast aðgerðasinni.

Daginn eftir leið um mig svo sterk léttis- og frelsistilfinning, að ég varð undrandi, skildi loks til fulls gildi þess frelsis, sem hafði verið efst á lista hjá Roosevelt.

Í fyrsta sinn í áratugi gat ég látið sjá mig hjá hvaða fólki sem ég vildi, talað við hvaða fólk sem ég vildi um hvað sem´ég vildi og látið skoðanir mínar í ljós, ef ég kaus það.

Það er erfitt að trúa því að leggja eigi jafn miklar hömlur starfsfólk Ríkisútvarpsins og IMMI leggst gegn.

 

Leggjast gegn siðareglum RÚV

Af hverju ekki að nýta þekkingu hokinna af reynslu víða um lönd?

Þjóðgarðar of ferðamannastaðir heims skipta þúsundum. Ísland hefur lengi verið dæmi um land, þar sem þörf fyrir þjóðgarða blasir við.

Engu að síður var það svo að fram undir lok síðustu aldar hafði enginn þjóðgarðsvörður á Íslandi kynnt sér þjóðgarða erlendis.

Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra, sem sjálfur hafði ferðast um öll ríki Bandaríkjanna nema eitt og komið í tugi þjóðgarða, beitti sér fyrir því að séra Heimir Steinsson þjóðgarðsvörður á Þingvöllum, færi í sérstaka kynnisferð til Bandaríkjanna.

Við höldum oftast að við þurfum endilega að finna upp öll hjól sjálf í stað þess að læra af meira en hundrað ára gamalli reynslu annarra þjóða af því að reka þjóðgarða og ferðamannastaði.

Vissu ekki um gjaldtöku

Að vilja ekki heyra eða skilja sannleikann, það er spurningin.

Formaður Framsóknarflokksins virðist áfram ætla að "heyra eða skilja" sannleikann allt öðruvísi en flestir aðrir.

Hann skilur ekki af hverju hann nýtur ekki lengur trausts meðal þeirra flokksmanna hans, sem vilja flýta flokksþingi og gera málin upp þar.

Hann skilur ekki af hverju einn þingmanna hans var gráti nær yfir því að hann ætlaði að spila sóló upp á eigin spýtur með því að þvinga forseta Íslands til að gefa heimild til að senda allan þingflokkinn heim í þingrofi án þess að hafa um það hið minnsta samráð.

Hann skilur ekki að málið snúi fyrst og fremst um aumkunarverðar tilraunir hans til að ljúga í sjónvarpsviðtali um mál, sem útilokað var annað en hann hefði fulla vitneskju um.

Hann skilur ekki að vanhæfi er dæmt í upphafi þess ástands, sem gerir nauðsynlegt að skoða slíkt í stað þess að athuga eftir á, hvort aðstaða beggja vegna borðsins hafi haft áhrif á niðurstöðuna.

Atburðarásin sem sá annars ágæti drengur Sigmundur Davíð Gunnlaugsson upplifði í falli sinu frá valdamesta embætti þjóðarinnar niður í duftið, var raunar svo óvenjuleg og svakaleg, að honum er vorkunn að hafa fipast jafn alvarlega í gegnum hana alla og heimurinn hefur horft upp á.

Lýsing fyrrum formanns Framsóknarflokksins á ferli SDG er átakanleg, því að sá ferill er varðaður þeirri firringu sem getur fengið jafnvel bestu menn til að "vilja ekki heyra eða skilja sannleikann, hinn bitra sannleika.

Vilji ekki heyra „sannleikann“

Fulltrúi 21. aldarinnar með skýra sýn.

21. öldin mun verða ekki síður byltingarkennd en sú 20. því að óhjákvæmilegt er að hið stóra verkefni þjóða heims verður að hverfa frá rányrkju, blekkingum, leyndarhyggju, auðræði, misrétti og ófrelsi til sjálfbærrar þróunar, gagnsæsis, upplýsingabyltingar, frelsis, jafnréttis og mannréttinda. 

Á slíkri öld þarf að hafa skýra og nýja sýn á stóru málin.

 

Andri Snær Magnason birti slíka sýn fyrir Íslands hönd, byggða á þremur undirstöðum, þegar hann kynnti forsetaframboð sitt í dag.

Hann dreymir um stóran þjóðgarð á miðhálendi Ísland, nýja stjórnarskrá og eflingu menningar og tungu, allt eins og talað út úr mínu hjarta, enda hef ég áður tekið undir með aðdáendum skáldsins Snorra Hjartarsonar og ljóðs hans, "Land, þjóð og tunga." 

Skipti sér ekki af daglegri pólitík

Bragð er að þá barnið finnur.

Sigurður Ingi Jóhannsson er sprottinn úr öðru umhverfi en efnamennirnir tveir sem voru oddvitar ríkisstjórnarinnar og teljast það jafnvel enn ef marka má þá hefð, að formenn stjórnaflokka teljist vera í því hlutverki.

Það er því eðlilegt að hinn nýi forsætisráðherra verði undrandi þegar hann svipast um í þeirri veröld sem hefur verið að opnast undanfarna viku.

Það hefur vakið heimsathygli hvað hlutdeild hins örlitla Íslands er mikil í eign aflandsfélaga.

Ef rétt er sem hermt er að Svíar, sem eru 30 sinnum fleiri en Íslendingar, eigi færri aflandsfélög en frændþjóðin litla úti í Atlantshafinu, hlýtur það að verða undrunarefni.

Það er svo sem ekki í fyrsta sinn sem undrun af þessu tagi kviknar.

Þegar ný gerð Toyta Landcruiser kom á markað 2007 seldust þessir dýru lúxusjeppar best hvað stykkjatal snerti, í tveimur löndum: Rússlandi og Íslandi.

En Rússar eru 500 sinnum fjölmennari þjóð en Íslendingar.

Sigurður Ingi: Innsýn í undarlega veröld