Skaftártunga, - ekki -tungur.

Það færist í vöxt að farið sé skakkt með örnefni í fréttum. Sveitin, sem Skaftá rennur í gegnum heitir Skaftártunga en ekki Skaftártungur og sagt er í fréttum af Skaftárhlaupinu.

Miðlunarlón Kárahnjúkavirkjunar heitir Hálslón en ekki Hálsalón eins og oft heyrist sagt.

Yst á Reykjanesskaga er Reykjanes eða Reykjanestá en skaginn heitir ekki Reykjanes eins og sífellt er tönnlast á.

Vegurinn milli Svínadals og Skorradals liggur yfir Geldingadraga en ekki Dragháls. Bærinn við hálsinn heitir Dragháls og menn aka ekki yfir hann nema á stærri skriðdrekum en ennþá hafa verið framleiddir.

Vegurinn úr Skagafirði upp á Öxnadalsheiði liggur um Giljareit en ekki Giljareiti eins svo oft heyrist talað um.

Í fréttum heyrist talað um slys á Holtavörðuheiði þegar þau verða við eyðibýlið Fornahvamm sem áður var efsti bær í Norðurárdal.

Í kvöld var talað um Hvítárvallabrú. Ég hef aldrei heyrt það nafn fyrr. Brúin hefur alltaf verið kölluð Hvítárbrú og ef þurft hefur að aðgreina hana frá öðrum brúm yfir ána hefur hún verið kölluð Hvítárbrú hjá Ferjukoti eða brúin yfir Hvítá hjá Ferjukoti.

Fólk talar oft um að hafa komið að Barnafossum í Hvítá. Það er ekki rétt nafn. Fossarnir heita Hraunfossar en Barnafoss er hins vegar ekki langt undan.

Aðeins 30% Reykjavíkurflugvallar er í Vatnsmýri. 70% eru á Skildingarnesmelum og við Skerjafjörð. Það er ekki verið að byggja Háskólann í Reykjavík í Vatnsmýri því að næstum kílómetri er frá nýbyggingum skólans yfir í syðstu mörk Vatnsmýrar sem liggja fyrir norðan Loftleiðahótelið. Miklu nær væri að segja að Háskólinn verði í Nauthólsvík en í Vatnsmýri.

Listinn er miklu lengri, - þetta er aðeins það sem ég man eftir í fljótu bragði.

Mikið hlaup komið í Skaftárdal

Hluti af stærstu sýningu veraldar.

Skaftárhlaupin eru hluti af því sem ég vil kalla stærstu sýningu veraldar. Leikhúsið nær frá Grímsvötnum til Heklu, Eyjafjallajökuls og Mýrdalsjökuls.  Á leiksviði Skaftárjökuls og  Lakagíga  er leiksýning með þáttaskiptingu þar sem skiptast á eldhraunsþættir og sandburðarþættir. 

Nú er í gangi þáttur jökulhlaupa og sandburðar vegna jarðhita og eldvirkni undir vestanverðum Vatnajökli.

Sandurinn sækir að syðstu Lakagígunum og fyllir Eldhraun smám saman upp svo að lækirnir í Landbroti munu smám saman hverfa eftir nokkra áratugi. 

Á undan þessum sandburðarþætti var þáttur eldhraunsins þegar Skaftáreldahraun rann yfir sanda og vötn sem þar áður höfðu staðið á sviðinu í næsta sandburðarþætti á undan þeim sem náttúruöflin eru nú að leika. 

Á undan þeim sandburðarþætti hafði verið eldhraunsþáttur í gríðarlegu Eldgjárgosi þegar hraun runnu yfir sanda sem höfðu myndast í sandburðarþættinum þar á undan. 

Lengi vel hafði ég ekki yfirsýn yfir þessa miklu sýningu og fyllti hóp þeirra sem töldu Skaftárveitu nauðsynlega til þess meðal annars að minnka sandburðinn niður í Eldhraun, stemma stigu við sandfoki og bjarga Landbrotslækjunum.

Á ráðstefnu um þetta mál kom hins vegar fram að þessi framkvæmd myndi aðeins seinka hinu óhjákvæmilega um einhverja áratugi en staðinn yrði Langisjór, sennilega fegursta fjallavatn landsins, fylltur af auri og fagurbláum lit hans breytt í brúnan lit.

Að vaða inn á sviðið í stærstu sýningu veraldar og hrópa "stopp!", er ekki aðeins vonlaust til lengri tíma litið heldur samsvarar það því að stökkva upp á svið í Shakespeare-leirkriti og reyna stöðva sýninguna og breyta henni.

Ég tel að við eigum að leita fyrirmyndar í Yellowstone. Þar létu menn gríðarlega skógarelda í friði nema þeir ógnuðu beinlínis mikilvægum mannvirkjum. Í staðinn er nú eitt aðal aðdráttaraflið  í Yellowstone fólgið í því að bjóða þar upp á stærstu sýningu veraldar á hlutverki skógarelda í eðlilegri og náttúrlegri endurnýjun og kynslóðaskiptum skóga.

Hlaup hafið í Skaftá