Að hafa upp á eitthvað að hlaupa.

Atvikið við Langjökul og svipað atvik í Kverkfjallaferð fyrir 15 árum eru mjög áþekk. 

Þeir sem fara af stað í ferðina eru þaulvanir jöklafarar á bestu farartækjum og ákveða að fara frekar eftir hagstæðum erlendum veðurspám en hinni íslensku.

Ég vil taka sem hliðstæðu þá reglu í flugi, að flugmanni sé skylt að eiga aldrei minna eldsneyti eftir á geymum vélar sinnar þegar hann lendir en sem svarar 30 mínútna flugi, en flugvél er hægt að fljúga 100 kílómetrar á því magni eldsneytis.

Hvers vegna er þessi regla? Af því að það er mjög afdrifaríkt ef eldsneyti þrýtur og nauðlenda verður vélinni þar sem hún er þá stödd.

Svo er að sjá af útskýringum hinna þaulvönu fjallamanna sem voru á ferð með útlendingana í Langjökulsferðinni að þeir hafi miðað við að á ákveðnum tíma síðdegis, klukkan þetta eða þetta, myndi skella á veður, sem samkvæmt hinni norsku spá átti ekki að verða svo slæmt.

Samkvæmt íslensku spánni, sem hafði sáralítið breyst í heila viku, átti mun verra veður að skella á að minnsta kosti nokkrum klukkustundum fyrr.

Svo er að sjá af útskýringum þeirra sem voru í þessari ferð að þeir ættu að komast til baka á nákvæmlega þeim tíma sem nægði þeim til að sleppa við veðurbrigðin.

En í þessu liggur veilan að mínu mati. Ef svona væri hugsað í fluginu myndu flugmenn bara áætla eins og þeir best gætu, hve mikið flugþol þeir hefðu og lentu síðan þetta 5-10 mínútum áður en eldsneytið þryti.

En 30 mínútna reglan um lágmarksmagn eldsneytii er sett vegna hættunnar á misreikningi og skekkju og til þess að eiga eitthvað upp á að hlaupa ef eitthvað óvænt gerist sem verður til þess að hætta verði við lendingu og fara lengra eða að fljúga verði lengri leið en upphaflega var áætlað.

Það að óveður skelli á með allt niður í eins metra skyggn getur verið jafn afdrifaríkt fyrir vélsleða á ferð og þegar flugvél verður eldsneytislaus.

Lærdómurinn af atvikinu núna í Langjökulsferðinni og svipuðu atviki í Kverkfjallaferð hér um árið hlýtur að vera tvenns konar:

1. Að hafa í huga ákveðið lágmark tíma, sem upp á skal vera að hlaupa þegar verra veður skellur á.

2. Að taka frekar tillit til hinnar verri veðurspár en hinnar betri ef menn vilja skoða sem flestar spár.

Í bloggi um þetta er talað um "menn uppi í hlýjum sófa" sem séu að fjalla um þetta í blogginu og ég get svosem alveg tekið það til mín.

Ég bý þó þannig í blokk að út um gluggana sé ég allan fjallarhringinn vestan, norðan og austan við borgina og sé til dæmis mjög vel veðrið á Mosfellsheiði.

Ég byggi á 7000 flugtíma reynslu í hálfa öld um allt land frá ströndum til hæsta hálendis í öllum mögulegum veðrum og hundruðum þúsunda ekinna kílómetra um jafn víðlendar slóðir.

Þetta þýðir þó ekki að mér geti ekki skjöplast og það er einmitt vegna hugsanlegra mistaka að ég tel að menn verði í erfiðum ferðum að hafa upp á sem mest að hlaupa, hvort sem það er 30 mínútna flugþol eða nokkurra klukkustunda öryggistími í vélsleðaferð.  

Að lokum er rétt að hrósa björgunarsveitum fyrir frábær og öflug viðbrögð sem sýna alvarleika málsins því að það varð að finna þetta týnda fólk sem allra, allra fyrst ef það átti ekki að týna lífi.  

 

 

 

 

 

„Við sáum þarna þúst“

Rannsóknar er þörf.

Gott er hve vel fór í þessu máli. En nú væri þarflegt að fara yfir sams konar leitir í gegnum árin og sjá við hvaða skilyrði svona gerðist og hvaða aðdragandi er að svona tilfellum. 

Mig grunar að í langflestum þeirra hafi legið fyrir dögum saman spá um afleitt veður eins og var í þetta skipti, spá, sem reyndist býsna nákvæm þegar hún rættist. 

Allt frá síðustu helgi var því spáð á hverjum einasta degi að bresta myndi á með miklum veðrabrigðum, norðan stormi og hríð á bilinu frá föstudagskvöldi til hádegis á laugardag.  

Veðrið skall að vísu aðeins seinna á en það munaði ekki mörgum klukkustundum og breytir ekki eðli málsins. Þegar búast má við að óveður dynji yfir er ekki boðlegt að vera á ferðinni rétt á undan eða á síðustu stundu á hálendi landsins áður en það brestur á því að ef eitthvað bregður út af, er ekkert svigrúm fyrir hendi.

Gaman væri að sjá í þessari rannsókn hve oft þetta hefur gerst á nákvæmlega sama hátt, því þá kæmi líka í ljós hve oft menn hafa ekki lært nokkurn skapaðan hlut áratugum saman.

Vísa að öðru leyti í bloggpistil minn á undan þessum um veðuraðstæður á þeim slóðum sem þetta atvik átti sér stað.  

Konan og drengurinn eru fundin