1964, 1965 og 1990.

Það hefur áður blásið á móti í viðleitni manna til að ná fram lausn í kjaramálum.

Vorið 1964 "ríkti frost" í samskiptum verkalýðssamtakanna og þáverandi ríkisstjórnar svo notað sé orðalag frétta um ástandið nú. 

Eftir langt allsherjarverkfall 1961 þar sem laun hækkuðu um 13% felldi ríkisstjórnin einfaldlega gengið um 13% !

Á vordögum 1964 myndaðist trúnaðarsamband milli Bjarna Benediktssonar, þáverandi forsætisráðherra, og Eðvarðs Sigurðssonar, formanns Dagsbrúnar, og í kjölfarið tókst svonefnd júnísamkomulag. 

Ég minnist stjórnmálasyrpu sem ég söng á skemmtunum á vordögum 1965 þar sem ég spáði öðru júnísamkomulagi í hálfkæringi í háðútgáfu af barnalaginu bimbam, bimbam þar sem samskipti stjórnmálamanna voru sýnd í því ljósi hve barnaleg þau gætu oft orðið.

Og viti menn: Þeir gerðu annað júnísamkomulag ! Þetta var þá hægt eftir allt saman. 

1990 er merkisár í sögu íslenskra kjara- og efnahagsmála. Þá sat ríkisstjórn sem hafði einhvern veikasta þingmeirihluta sögunnar á þingi og enn einu sinni stefndi allt í þrot eins og jafnan allar götur frá upphafi óviðráðanlegrar verðbólgu árið 1942. 

Þá risu þeir Guðmundur J. Guðmundsson og Einar Oddur Kristjánsson upp úr hjólfari skotgrafahernaðarins og tókst með hjálp góðra manna og atbeina ríkisstjórnar að stöðva það sem áður hefði verið óviðráðanlegt böl íslenskra efnahagsmála í nær hálfa öld. 

Skýringin á þessu er flókin, en meðal annars má nefna aukna skuldsetningu heimilanna, sem gerði verkföll erfiðari en fyrr. 

 

Sjá bara eina og illfæra leið

Flestir kusu Hauk Morthens.

Það er ekki nýtt að sérkennileg útkoma fáist úr vinsældavali.  Ég minnist þess að einhvern tíman á árabilinu 1952-1954 voru nemendur í skóla einum beðnir um að rita á blað nöfn þeirra Íslendinga sem þeir teldu merkasta í sögu þjóðarinnar.

Ekki man ég nákvæmlega hvernig atkvæði féllu en man þó að Haukur Morthens, sem þá var feykivinsæll fyrir dægurlagasöng sinn, fékk yfirburðakosningu og helstu íþróttastjörnur þjóðarinnar komu næstir á eftir. 

Jón Sigurðsson komst varla á blað í þessari kosningu.

Þetta minnir á fleiri hliðstæð tilvik.  Í skoðanakönnun fyrir nokkrum árum um það, hverjir hefðu verið mestu íþróttamenn Íslendinga lenti Örn Clausen í 14. sæti en Jón Arnar Magnússon var hins vegar við toppinn. 

Var Örn Clausen þó í hópi þriggja bestu tugþrautarmanna heims í þrjú ár, 1949, 1950 og 1951 en Jón Arnar komst í hóp tíu bestu í aðeins eitt ár. 

Í ársbyrjun 2003 gekkst Fréttablaðið fyrir vali helstu poppsérfræðinga landsins á besta dægurlagasöngvara Íslendinga fyrr og síðar. 

Ellý Vilhjálms varð efst á blaði og fast á eftir fylgdu Björk, Vilhjálmur Vilhjálmsson og frændurnir Haukur og Bubbi Morthens.

Nefndir voru hátt í þrjátíu söngvarar og virtist nokkuð góð sátt um röðina. Athygli mína vakti þó að nafn Ragnars Bjarnasonar sást hvergi. Voru þó bæði ég og Jón Ólafsson frá Bíldudal á listanum !

Virtust poppsérfræðingarnir algerlega setja til hliðar þá staðreynd að á blómatíma Hauks  Morthens barðist hann við Ragnar Bjarnason um það að vera vinsælasti dægurlagasöngvari þjóðarinnar og hafði Ragnar lengst af betur.

Í ljósi verðskuldaðrar virðingar og vinsælda Ragnars nú lítur niðurstaða poppsérfræðinganna 2003 einkennilega út. En svona getur nú skammtímaminnið leikið marga. 

120 kusu Andrés Önd