Meiri ógn en venjulegir farsímar.

Nokkrar einfaldar reglur þarf að forma varðandi notkun farsíma og snjallsíma.

Hingað til hefur áreiti farsímanna verið það að þeir hafa hringt eða gefið hljóðmerki um sms-skilaboð og athyglin, sem beinst hefur að því að kíkja á númerið sem hringir eða svara jafnvel strax hefur verið ógn við umferðaröryggi. 

Það ætti að vera lágmarksregla að ef ákveðið símanúmer birtist sem ekki er leyninúmer eða símanúmer stórs skiptiborðs eins og til dæmis hjá RUV, þar sem númerið 5153000 birtist, láti ökumaðurinn símann eiga sig og noti fyrsta tækifærið þegar hann er ekki á ferð, til þess að svara. 

Ef hann sér á númerinu, að erindið er aðkallandi, stöðvar hann bara bílinn við fyrsta tækifæri til að hringa til baka. 

Þegar hringt er úr stórum fyrirtækjum ætti það að vera regla að þeir, sem hringja, geti hringt úr ákveðnu innanhússnúmeri sem sjáist á birti símans.  Þetta er spurning um það að slík tækni sé í símakerfi fyrirtækisins og að allir noti hana.

Að öðru leyti gefur auga leið að sending eða móttaka sms-skilaboða og notkun mynda og lyklaborða snjallsíma fer ekki saman við akstur. 

Einhver mesti ósiður og dónaskapur, sem hægt er að sýna mannesku eða hóp fólks, sem maður er að tala við, er að hætta að tala við fólkið og byrja að tala í símann. 

Í langflestum tilfellum má sjá á birti símans að hægt er að hringa í númerið síðar. 

Áberandi er hve margir þeirra sem gefa ekki stefnuljós eru uppteknir í farsímtali. Nógu slæm er letin og tillitsleysið sem birtist í því að gefa ekki stefnuljós þegar slíks er sár þörf fyrir aðra vegfarendur þótt farsímasamtöl bætist ekki við. 

Snjallsímar í umferðinni

Hvað þarf "Hrun" að vera stórt ?

Eitt það fyrsta sem datt út úr mér þegar Hrunið dundi yfir var það, að þetta hefði verið það skásta sem gæti komið fyrir landið úr því sem komið var eftir að græðgisgeggjunarbólan hafði leitt til "meira múgbrjálæðis" á Íslandi en dæmi var um í vestrænu landi að mati eins erlenda fyrirlesarans á málþingi í Hörpunni í Reykjavík á dögunum. 

Ég hélt í barnalegri bjartsýni að Hrunið hlyti að leggja grunn að algerum viðsnúningi í hugsunarhætti þjóðarinnar þegar það lægi ljóst fyrir hvað hin samfellda þenslu- og áhættusækni áranna 2002-2007 hafði leitt yfir þjóðina. 

Smám saman er ég, því miður, samt að hallast að því að Hrunið hafi ekki verið nógu svakalegt og að skárra hefði verið að hér hefði dunið yfir algert þjóðargjaldþrot með vöruskorti og sárri neyð þar sem við yrðum fyrirlitnir af öðrum þjóðum, smáðir og hæddir. 

Af hverju flögrar þetta að mér? 

Skoðum reynslu annarrar Evrópuþjóðar, Þjóðverja. 

Þeir töpuðu fyrri heimsstyrjöldinni illa og voru niðurlægðir með óbærilegum skaðabótum og því að þeim var einum kennt um að stríðið hófst. 

Fyrstu árin eftir stríðið var mikill vöruskortur og heimsmetsverðbólga í landinu með tilheyrandi atvinnuleysi og örbirgð milljóna manna. 

Heldur tóku þeir að rétta úr kútnum efnahagslega á síðari hluta þriðja áratugarins og verða viðræðuhæfir í Locarnosamningunum en þegar heimskreppan dundi yfir, syrti aftur í álinn. 

Þá tókst Hitler að nýta sér hina óskynsamlegu Versalasamninga til að koma því inn hjá þjóðinni að ósigurinn í striðinu hefði verið þjóðsvikurum í röðum krata að kenna auk alþjóðlegs samsæris Gyðinga, og að allir hefðu verið svo vondir við hina göfugu þýsku þjóð sem hefði allt til að bera til að verða útvalin þjóð ofurmenna hins aríska kynþáttar. 

Hann atti þjóðinni út í aðra heimsstyrjöld, sem var enn verri, miskunnarlausari, víðfeðmari og mannskæðari en hin fyrri var. 

Hún leiddi meiri eyðileggingu og dauða milljóna manna yfir þjóðina en dæmi voru um, borgirnar í rústum, 14 milljónir þýskættaðra manna fluttir nauðungarflutningum frá fyrri þýskum héruðum, fólkið svalt og landið var hlutað í sundur í hernámssvæði sigurvegaranna. 

Í kjölfar þessarar mestu niðurlægingar, sem dæmi eru um að stórþjóð á síðari öldum hafi lent í, fyrirlitin og smáð, gat aðeins tvennt gerst:

1. Þjóðverjar yrðu fyrirlitnir og niðurlægðir taparar á botninum.

2. Úr því að neðsta botni hafði verið náð gæti leiðin aðeins legið í eina átt, upp á við með algerum viðsnúningi á viðhorfum þjóðarinnar. 

Hið síðasta gerðist. Áður höfðu Þjóðverjar talið sér trú um að þeir þyrftu að ráða yfir víðlendum og gjöfulum nýlendum í öðrum heimsálfum og einnig "lífsrými" í Austur-Evrópu, meðal annars með því að hafa yfirráð og aðgang að kornforðabúrunum sem voru þá í Sovétríkjunum, annars myndu þeir svelta. 

Nú komust þeir "the hard way" að því að það hafði verið græðgi og frekja, sem villti þeim sýn, og að hvorugt af þessu var nauðsynlegt. 

Þjóðverjar kúventu á þann hátt sem blasað hefur við öllum síðan. 

Það gerðu þeir með því að sýna ábyrgð, friðsemd og samvinnulund í stað frekju og yfirgangs. 

Sem sagt: Fyrra hrunið, þótt svakalegt væri, var ekki nóg, þeir þurftu hrun númer tvö,  algert hrun og skipbrot, svo skelfilegt að þeir leptu fyrirlitnir dauðann úr skel í rústum lands síns.  

Það er margt óhugnalega líkt með íslenska hruninu og því þýska 1918, þótt þýska hrunið væri vegna útþenslustefnu og yfirgangs á hernaðarsviðinu en okkar hrun vegna annars konar útþenslustefnu, græðgi, áhættusækni og ábyrgðarleysis. 

Sameiginlegt var þeim báðum að þenja sig út og láta hvergi staðar numið, heldur vaða áfram í taumlausum og firrtum græðgislosta. 

Nú sýnast mér ýmis viðbrögð okkar við Hruninu líta óþægilega kunnuglega út í ljósi sögunnar. 

Þeir sem öttu Þjóðverjum út í svaðið 1914 náðu aftur vopnum sínum 20 árum síðar, og fóru aftur af stað með sömu formerkjum útþenslu og yfirgangs. Höfðu ekkert lært, aðeins forherst.  

Hugarfar hinnar ábyrgðarlausa, alltgleypandi og skefjalausu stóriðjuútþenslu hefur verið í fullu fjöri allan tímann á Íslandi í gegnum Hrunið og lifir enn góðu lífi.

Hvað þarf næsta Hrun að verða stórt og svaklegt svo að við lærum og snúum við á þessari braut? 

Vonandi þarf ekki að koma til annars og verra hruns. Vonandi tökum við sönsum þótt litið bendi til þess nú. 

Vonandi kemur sú tíð að mest niðurlægjandi háðið, sem notað er um græðgisbólu heimsins, verði ekki lengur um íslendinga. 

 

Í verslunarferð til Mílanó fyrir kreppu