"Látum því vinir, vínið andann hressa..."

Hve mörgum milljón sinnum hefur ekki eitt skaðlegasta fíkniefni okkar tíma, áfengið, verið mært upp í hástert.

Ofangreindar ljóðlínur listaskáldsins góða kannast allir við,  að ekki sé nú minnst á "...og guðaveigar lífga sálaryl. 

Hið nöturlega er að sjálft var skáldið áfengissjúklingur og var í raun enn stærri í sniðum sem skáld og vísindamaður þegar þess er gætt, hvílíkt böl hann glímdi við og hve skammlífur hann var. 

Áfengið brenglar veruleikaskynið og stærsti hluti fíkniefnabölsins er afneitunin og sjálfslygin sem er óhjákvæmileg til þess að geta haldið áfram að dýrka bölvaldinn. 

Nú er það svo að yfirgnæfandi meirihluti þeirra, sem neyta víns og annarra vímuefna gera það í hófi svo að ekki verður ami eða skaði af. 

Opinberar tölur segja að 13% þeirra missi stjórn á neyslunni. 

Hin raunverulega tala er vafalaust talsvert hærri, því að mikill fjöldi gerir þetta án þess að það verði uppskátt, því að leyndin og afneitunin eru svo sterk.

Vestur-íslenska skáldið K.N. var drykkjumaður eins og kallað er og ætlaði einu sinni að svara á skemmtilegan hátt ádeilu bindindismanna á áfengið með þessari vísu: 

Bindindismennirnir boða það hér

að brennivín geri mann crazy,

en ég get sannað að orsökin er

oftast nær brennivínsleysi. 

Fáir hafa hins vegar í raun lýst betur böli Bakkusar en K.N. með þessari vísu,  því að þarna játar skáldið að brennvínsleysið geri hann "crazy". Með orðum Charlie Sheen: "Edrúmennska er leiðinleg".

Í nokkur önnur skipti kom vínið við sögu í kveðskap K.N. og beitti hann kveðskaparsnilld sinni einna best þegar konur áttu í hlut, samanber þetta svar, þegar kona ein nöldraði við hann yfir drykkjuskap hans. K.N. svaraði: 

Bakkus kóngur bauð að smakka 

bestu veigar, öl og vín

og honum á ég það að þakka 

að þú ert ekki konan mín. 

Gaf K.N. það berlega í skyn hve heppinn hann hefði verið að Bakkus kóngur skyldi forða honum frá þeirri ógæfu að giftast konu þessari. 

Í annað skiptið hellti kona að nafni Margrét sér yfir K.N. þar sem hann kneifaði duglega úr vínflösku. 

K.N. svaraði:         (Athafnir hans eru tilgreindar í svigum)

                    (Tekur tappann úr flöskunni) 

Heyrðu, Manga, björt á brá, - 

bíddu á meðan, sérðu: 

Þannig ganga þyrfti frá 

þér að neðanverðu!     (Rekur tappann í flöskuna) 

 

Charlie Sheen er á svipðu róli og K.N. var að því leyti að hann játar að brennivínsleysið geri hann "crazy", hann geti ekki án þess verið, annars sé "edrúmennskan svo leiðinleg." 

Þetta er játning og afneitun um leið. Sheen afneitar því að hægt sé að lifa án fíkniefna, en í raun er þetta játning á algerri niðurlægingu sem fylgir böli hans. Hann hefur gefist upp fyrir vandanum, sem er neyslan, ekki edrúmennskan.

Sheen: „Edrúmennska er leiðinleg“

Hvað er "gráa svæðið" stórt?

Í þau 60 ár sem ég hef fylgst með íslenskum stjórnmálum hafa aftur og aftur komið upp álitaefni varðandi svonefnt "kynningarefni".

Aftur og aftur kvörtuðu andstæðingar Sjálfstæðisflokksins í bæjarstjórn og síðar borgarstjórn Reykjavíkur yfir "Bláu bókinni" sem dreift var fyrir hverjar kosningar í Reykjavík þar sem birtust miklar glæsimyndir af framkvæmdum í borginni, atvinnulífi og menningu. 

Þegar Viðreisnarstjórnin tók við völdum 1959 gaf hún út kynningarbækling um róttækar efnahagsaðgerðir þar sem orðið viðreisn var fyrst notað og það með stórum staf. 

Stjórnarandstæðingar töldu þetta misnotkun á almannafé og mótmæltu hástöfum. 

Upplýsingar og skoðanaskipti eru afar mikilvægar í lýðræðisþjóðfélagi og því er það út af fyrir sig af hinu góða að því sé sinnt vel. Hins vegar er afar vandfarið með þetta hvað snertir þátttöku stjórnvalda í þessu eins og deiluefnið í Kópavogi ber með sér. 

Ein af skýringunum á því hvers vegna fleiri tóku ekki þátt í kosningum til Stjórnlagaþings var skortur á upplýsingum og kynningu, en hluti af þessum skorti var það, að nú voru ekki í gangi kosningarmaskínur með aragrúa bæklinga, fundum, kosningaskrifstofum, auglýsingum og úthringingum eins og í venjulegum kosningum.

Raunar hefur komið í ljós þegar borið er saman við önnur lönd, að þátttakan var ekki lakari hér á landi en í sambærilegum kosningum í öðrum löndum. 

Við erum hins vegar ekki vön svona lágum tölum í kosningum, því að þáttaka í alþingiskosningum hér á landi er sem betur fer miklu meiri en í öðrum löndum. 

Segir bæinn hafa greitt fyrir kosningabaráttu flokksins

"Það eru erfiðir tímar..."

"Það eru erfiðir tímar, það er atvinnuþref..." orti Laxness. Afboðun verkfalls í loðnubræðslum er rétt en vafalaust erfið ákvörðun, sem varð að taka vegna þess að staðan bæði breyttist og var raunar önnur allan tímann en verkfallsboðendur héldu.

Því var haldið fram sem röksemd, að af því að það voru tiltölulega fáir sem fóru fram á kauphækkun langt umfram það, sem fyrirsjáanlegt var að almennt fengist fram, myndu heildarútlát loðnuverksmiðjanna verða hlutfallsleg lítil miðað við umfang rekstursins.

Þar að auki væri uppgangur í þessum veiðum og því meira aflögu en áður. 

Röksemdin varðandi það að því fámennari sem launþegarnir í viðkomandi félagi séu, því hærri laun eigi þeir að fá er siðferðilega röng að mínu mati og of oft sem fáir menn nýta sér það að geta stöðvað heilu atvinnugreinarnar. 

Auðveldara er að samþykkja launahækkun ef rök eru færð fyrir því að vegna erfiðra vinnuskilyrða, þungrar ábyrgðar eða dýrs náms gefi það tilefni til hærri launa, eða þá að viðkomandi hópur hefði dregist aftur úr öðrum sambærilegum hópum í launum.

Ég hefði viljað sjá einhverja af þessum röksemdum fyrir mikilli launahækkun umfram aðra eða þá að í hlut ættu láglaunahópur, en það fólk þarf sárlega á betri kjörum að halda. 

Engar af þessum röksemdum voru færðar fram af bræðslumönnum, heldur eingöngu það að það munaði ekkert um að hækka laun svona fárra miklu meira en almennt gerðist og að uppsveifla væri einmitt núna í þessum veiðum.

Loðnuveiðarnar hafa verið afar sveiflukenndar og augljóst, að atvinnurekendur gætu ekki lækkað launin stórlega aftur ef loðnubrestur yrði.

Ákveðin byggðarlög úti á landi eiga gríðarlega mikið undir verðmætasköpun loðnuveiðanna og ég er ekki viss um að bræðslumenn hafi haft mikið bakland í baráttu sinni. 

Í upphafi var á þeim að heyra að engu líkara væri en að verkfall væri takmark í  sjálfu sér en með því að bregðast skynsamlega við þeirri stöðu, sem nú er komin upp, eru þeir menn að meiri.

Það eru nefnilega erfiðir og viðkvæmir tímar.

 

Búið er að aflýsa verkfalli

Sagnir um svipað áður.

Utanríkisráðherra Indlands er ekki einn um það að hafa gert mistök við flutning ræðu.

Hér á árum áður varð presti einum í Reykjavík á í messunni í bókstaflegri merkingu þegar hann hóf að lesa ranga líkræðu í miðri athöfn. Þetta uppgötvaðist í tíma og var leiðrétt, svo að hægt væri ljúka athöfninni.

Ágæta sögu heyrði ég eitt sinn af ræðuhaldi í Sovétríkjunum sálugu, svohljóðandi. 

Leonid Breznef hafði jafnan lesið um tveggja klukkstunda ræðu í upphafi flokksþings Kommúnistaflokksins og nýr aðstoðarmaður í ráðuneytinu benti honum á að reyna mætti að flytja styttri ræðu með sama árangri. 

Breznef tók manninn á orðinu, lét honum í té helstu atriðin sem þyrftu að koma fram í ræðunni, og fól honum að skrifa hana. Breznef var orðinn aldraður og varð feginn af fá þessa hjálp. 

Hann flutti síðan 40 mínútna ræðu og var fagnað meira en dæmi voru um áður. Ætlaði lófatakinu aldrei að linna.

Eftir ræðuflutninginn gekk hann til ræðuskrifarans og þakkaði honum fyrir frábæra ræðu sem hefði verið afburða vel skrifuð og fengið einstaklega góðar viðtökur. 

"Ég þakka", sagði ræðuskrifarinn, "og veit að ræðan var góð. Það var nú samt sem áður alveg óþarfi að lesa hana tvisvar."

Las vitlausa ræðu í þrjár mínútur