Dregur dilk á eftir sér.

Hinir hroðalegu atburðir í Noregi mega ekki valda slíkum ótta og örvæntingu á Norðurlöndum að það eyðileggi þau samfélög sem þar eru. Hins vegar hljóta þessir atburðir að draga dilk á eftir sér hvað varðar viðbúnað til að verjast svona árásum.

Meðal skæðustu aðferða, sem notuð eru í hernaði eru að koma á óvart og að gera árás, sem beinir athygli og viðbúnaði frá aðalárásinni ("diversion").

Í seinni heimsstyrjöldinni, til dæmis, var hvort tveggja notað oft og iðulega.

Í íþróttum er notað enska orðið "feint" sem á íslensku hefur verið kallað "finta" eða gabbhreyfing þegar leikmaður þykist ætla að skjóta eða gera eitthvað, en kemur með því andstæðingnum úr jafnvægi og gerir allt annað.

Breivik notaði hvort tveggja, notaði þá árás, sem minna manntjóni olli, til að leiða alla athygli og viðbúnað lögreglunnar frá aðalárásinni.

Við því má búast að Norðmenn og fleiri þjóðir muni læra af þessu á þann veg að efla viðbúnað sinn, gera ráð fyrir því í hvert skipti sem svona gerist geti um afvegaleiðingu sé að ræða og í samræmi við það að gera varnarviðbúnaðinn sveigjanlegri og fljótlegri.

Norðmenn hafa her og því hljóta þeir að skoða þann möguleika að sérsveitir lögreglunnar hafi yfir fullkominni, vopnaðri herþyrlu að ráða sem ekki aðeins geti farið með víkingasveit á stysta mögulega tíma á árásarstaðinn, heldur ráðist þar beint til atlögu við árásarmanninn eða árásarmennina.

Eitthvað svona kann að reynast nauðsynlegt til þess að koma í veg fyrir að árásarmenn geti í ró og næði athafnað sig í allt að eina og hálfa klukkstund á stað, sem er rétt við bæjardyr sjálfrar höfuðborgarinnar.

Á þessu sviði skipta sveigjanleiki og hraði gríðarlega miklu máli.

Menn kunna að segja að svona atburðir séu svo fátíðir og óvenjulegir að í of mikið sé lagt að eyða miklu fé og mannafla í viðbúnað gagnvart þeim.

En þegar um hundrað manns eru myrtir á kaldrifjaðan hátt er það einfaldlega of mikið til þess að hægt sé að una því að slíkt geti gerst án þess að viðbúnaður sé bættur og aukinn. 

Viðbúnaður af þessu tagi á ekki að verða til að útbreiða ótta og öfgakennd viðbrögð. Þvert á móti getur yfirveguð varnaráætlun stuðlað að því að auka öryggi friðsamra borgara.

Skaut óáreittur í 90 mínútur

Leiðir hugann að svipuðum atburðum.

Rétt eins og efast hefur verið um það alla tíð að Lee Harvey Oswald hafi verið einn að verki þegar hann myrti Kennedy, kemur svipað upp nú.

Á árunum 1963-68 þegar John Kennedy, Lee Harvey Oswald, Malcolm X, Marin Luther King og Robert Kennedy voru myrtir, hugsuð flestir Norðurlandabúar: Þetta gerist bara erlendis eða Bandaríkjunum, ekki hjá okkur.

Morðið á Olov Palme 1986 varð því gríðarlegt og eftirminnilegt áfall fyrir Norðurlandabúa.

Þegar við höfum frétt af fjöldmorðum óðra manna í Bandaríkjunum höfum við líka hugsað sem svo: Svona lagað gerist ekki hjá okkur.

Nú hefur þetta samt gerst í norrænu samfélagi og áfallið kannski enn meira en við morðið á Palme.

Voru byssumennirnir tveir?

Standa okkur nærri.

Ég hygg að engar tvær þjóðir standi okkur nær en Færeyingar og Norðmenn. Á fjölmörgum ferðum mínum um þveran og endilangan Noreg hef ég skynjað greinilega mikla vinsemd og rækt við frændsemi Norðmanna við okkur.

Því er það vel að við sýnum þeim samúð, vinarhug og nærgætni vegna atburða sem hljóta að snerta okkur djúpt.

Mér finnst næstum því eins og þetta hafi gerst hjá okkur. Því er vel að samúðarkveðjur séu sendar frá okkur yfir hafið og Norðmenn látnir vita af því að þeir eigi hér vini og frændur.

Því miður og mér til mikillar hryggðar hefur ein bloggsíða hér á blog.is verið undirlögð af óhroða í hálfan sólarhring í tilefni af þessum hörmulegum fréttum.

Betur hefði verið að það, sem þar hefur verið látið vaða, hefði aldrei birst og vonandi að því linni.

 

P. S. Nú, á ellefta tímanum, sé ég á fleiri stöðum hér á blogginu skrif af þessu tagi, og að á bloggsíðunni, sem ég átti við, hefur umráðamaður síðunnar stöðvað umræðuna, þó án þess að biðjast afsökunar, heldur kennir hann þeim, sem athugasemdirnar gerðu, um hatursviðbrögð.

Samúðarkveðja til norsku þjóðarinnar