Enn sami dýrðarljóminn yfir hugtakinu "orkufrekur" iðnaður.

Hin einstæða íslenska náttúra, óspillt og sem ósnortnust, er eitt af helstu undrum veraldar, og býður, ef rétt er á haldið, upp á mikla tekjumöguleika af ferðaþjónustu.

Hingað til hefur framangreint verið kallað í háðungarskyni "eitthvað annað" og gefið lítið fyrir það. 

Nú kveður allt í einu við annan tón þegar veifað er miklum fjármunum framan í okkur fyrir það að selja einum útlendingi stórt landsvæði, margfalt stærra landsvæði en séð verður að þurfi fyrir þær fyrirætlanir sem hann hefur í huga varðandi ferðaþjónustuuppbyggingu. 

Eðlilegt er að sjálfsögðu að viðræður fari fram milli Huang Nubo og heimamanna um það sem hann hyggst gera ef samningar nást um fyrirætlanir hans. 

En svo virðist vera sem aðeins sé horft rétt fram fyrir tærnar á sér varðandi það í hvað geti stefnt í framtíðinni.  Hvað ef sú þróun heldur áfram að æ fleiri og stærri landsvæði á Íslandi lendi í eigu auðjöfra uns þorri landsmanna er orðinn að leiguliðum í eigin landi? 

Hver getur séð fyrir, hvað erfingar Nubos eða annarra erlendra eigenda íslensks lands muni gera við landareignina eða sjá fyrir, hverjum honum eða öðrum hans líkum gæti dottið í hug að selja eign sína? 

Myndi Framsýn verða meðmælt því að útlendingar eignuðust meirihluta í sjávarútvegsfyrirtækjum á Íslandi?  Eins og er má það ekki, og ætti ekki hið sama að gilda um landareignir? 

Í ályktun Framsýnar um viðræður við Huang Nubo er hnýtt klausu um virkjanadýrðina til handa "orkufrekum" iðnaði og hún mærð mjög. 

Hvenær ætlar okkur Íslendingum að skiljast að "orkufrekur" iðnaður er ekki jákvæmtt hugtak á öld vaxandi orkuskorts, heldur neikvætt, þ. e. "orkufrekur" þýðir það að bruðla sem mest með orkuna í stað þess að stefna að betri orkunýtingu og afrakstri af hverri orkueiningu. 

Álframleiðsla er nokkurn veginn sá "orkufrekasti" iðnaður sem til er, - þarf allt að tíu sinnum fleiri orku en samsvarandi stálframleiðsla. 

Leitun er að iðnaði sem skapar jafn fá störf á hverja orkueiningu. 

Lærðu menn ekkert af bruðlfíkn græðgisbólunnar sem olli Hruninu?  

Óska eftir viðræðum við Huang

Eins og hjá alkanum.

Þegar áfengissjúklingurinn eyðileggur allt í kringum sig og stendur eftir í rústunum, er það oft það besta sem gat komið fyrir hann, úr því sem komið var.

Í athyglisverðu viðtali við Einar Dagbjartsson flugstjóra í Kvöldgestum Jónasar Jónassonar í fyrrakvöld sagði hann að orð fengju ekki lýst því böli, sem alvarlegt þunglyndi væri, en af því þjáðist hann orðið alvarlega síðustu árin áður en hann fór í áfengismeðferð. 

En svíðan bætti hann því við að þrátt fyrir hina hræðilegu kvöl þunglyndisins hefði hún verið það skásta sem fyrir hann hefði komið, því að vegna þess hefði hann orðið að fara í meðferðina og átta sig á hinum raunverulega vanda, sem var ekki þunglyndið, heldur áfengissýkin, sem olli þunglyndinu. 

Í þessum orðum fólst sá sannleikur sem margir alkar hafa sagt frá, að megingrundvöllur áfengissýkinnar er afneitunin og lygin að sjálfum sér og öðrumm. 

En hvað kemur þetta orðum Gyrðis Elíassonar við um að Hrunið hafi verið það besta sem gat gerst á Íslandi?  Jú, það rímar við það sem ég benti á í blogginu mínu strax eftir Hrunið, að það góða við þessi ósköp hefði verið að útilokað var að viðhalda þeirri vitleysu sem hafði viðgengist í aðdraganda þess. 

Hrunið var eina vonin til þess að menn köfuðu ofan í ástæðurnar fyrir því og höguðu sér í samræmi við þá lærdóma, sem hægt var að draga af því. 

Skýrsla rannsóknarnefndar Alþingis var dýrmæt afurð Hrunsins, en því miður virðist vera að fenna ansi hratt yfir hana og stefna í sama farið aftur, jafnvel verra, því að nú er hvað sem er afsakað með því að nú sé svo mikil kreppa að allt sé leyfilegt. 

Það yrði dapurlegt ef afleiðingar Hrunsins yrðu þær að ýta undir enn meira ábyrgðarleysi og skammsýni en olli Hruninu. 

Hrunið það besta sem gat gerst á Íslandi

Eyddu "stórfé" í glæsiferðir.

Landsbankinn stóð á sínum tíma fyrir glæsiferðum síðsumars á Kárahnjúkasvæðið, - hin síðasta var 2007. Ekkert var til sparað.  Þátttakendum var flogið með flugvélum snemma morguns frá Reykjavík og Akureyri til Egilsstaða.

Ég var beðinn um að vera leiðsögumaður í þessum ferðum. Þegar ég tók það að mér í upphafi var ég enn óhlutdrægur fréttamaður RUV og var ekki viss um hvort ég ætti að taka þetta að mér, því ég vissi að þetta væri ferð til að mæra þátttöku Landsbankans í virkjanaframkvæmdunum. 

Eftir að ég frétti að ákveðinn andstæðingur framkvæmdanna, Hákon Aðalsteinsson, yrði leiðsögumaður líka, ákvað ég að leggja mitt af mörkum til þess að upplýsingagjöf yrði sem best.

Frá Reykjavík var flogið með Boeing 757 en með Fokker F50 frá Akureyri. 

Í Reykjavík var fyrst glæsilegur morgunverður á Hótel Loftleiðum með kynningum í myndum og máli þar sem fulltrúar bankans og Landsvirkjunar mærðu Kárahnjúkavirkjun. 

Síðan var farið með sérstakri undanþágu um hlið út í þotuna og í framhaldi af því í fjölmennasta flugtak í sögu Reykjavíkurflugvallar, 177 manns. 

2007 var mjög gott veður á leiðinni austur og var mér falið að nýta það sem best.

Það gerði ég með því að fara fram í stjórnklefann og var þotunni flogið eftir minni fyrirsögn um Kverkfjöll, þaðan gert aðflug með 177 manns að Sauðárflugvelli og farið lágt fyrir Kárahnjúkastíflu og Dimmugljúfur. 

Frá Egilsstöðum var farið á fimm stórum rútum með sérstakri útvarpsstöð þannig að við Hákon vorum í sambandi við alla gestina, um 300 manns eftir að boðsgestir að austan höfðu bæst við. 

Þegar komið var að virkjunarsvæðinu var okkur Hákoni vikið til hiðar og á ferðinni um stíflustæðið til hádegisverðar að Kárahnjúkum talaði talsmaður Impregilo, snjall verkfræðingur, einn um það sem fyrir augun bar. 

Þegar ekið var út frá virkjunarsvæðinu eftir glæsilegan hádegisverð við Kárahnjúka, fengum við Hákon aftur hljóðnemann og var þá hægt að leiðrétta þá missögn verkfræðingsins að búið væri að skoða allt áhrifasvæði virkjunarinnar. 

Ég sagi frá þeirri staðreynd í einni setningu að á þessari leið, sem allir fóru á þessum tíma til að kynna sér virkjunina, sá enginn dalinn sem sökkt var og náttúrufyrirbærin, sem í honum voru. 

Þegar komið var til Egilsstaða beið galakvöld í Valaskjálf með dýrustu veitingum og skemmtiatriðum.

Þar flutti bankastjórinn ræðu og mærði virkjunina og þátt Landsbankans í henni. 

Að lokum var flogið til Reykjavíkur og Akureyrar með alla hersinguna, sem var með glýju í augum af hrifningu yfir framkvæmdunum og dýrð Landsbankans. 

Sumarið sem ég vissi að tvísýnt yrði um að virkjunin yrði að veruleika vegna mikils misgengis á borunarleið, sem leynt hafði verið með því að sleppa öllum könnunarborunum þar, trúði ég öðrum bankastjóranum fyrir því að svo gæti farið að virkjunin misheppnaðist.

Hann sagðist ekki hafa neinar áhyggjur af því og ástæðuna fékk ég að heyra hjá öðrum starfsmanni bankans í þessum orðum: "Því verr sem virkjunin gengur, því betra fyrir bankann". 

Mér brá í fyrstu og undraðist svarið þangað til ég áttaði mig á því að bankastjórarnir vissu að verkið var ríkistryggt og að þjóðin myndi borga brúsann, hvernig sem færi, en bankinn fengi hins vegar allt sitt og meira að segja með ofurvöxtum ef hann þyrfti að útvega björgunarfjármagn. 

Það fékk ég staðfest síðar þegar ég komst á snoðir um það þegar ríkisábyrgðasjóður sem deild í Lánasýslu ríkisins,  samþykkti ekki lán, sem Landsbankinn ætlaði að veita Landsvirkjun með vöxtum, sem Lánasýslan taldi of háa.

Morguninn, sem  lánstilboð Landsbankans rann út klukkan tíu, glóðu símalínur á milli Landsvirkjunar og ríkisábyrgðasjóðs og í lokin einnig milli þeirra og þriðja aðilans að málinu, fjármálaráðuneytisins, og lánin voru raunar tvö, sjö milljarðar og átta milljarðar.

Sem sagt, allt í uppnámi ef ekki væri hægt að koma þessum lánum í gegn og aðeins klukkustundar gálgafestur eftir. 

Fjármálaráðuneytið keyrði málið í gegn og Landsbankinn veitti lánið á þessum óhagstæðu kjörum. 

Þegar ég tók leiðsögumannsverkefnið að mér og vissi hvað lá að baki, gerði ég það að skilyrði, vegna þess að ég væri og ætti að vera óhlutdrægur fréttamaður,  að ég fengi við morgunverðarborðið að sýna 7 mínútna mynd um virkjunina og mismunandi sjónarmið varðandi hana. 

Árið eftir var mér sagt að þessa þyrfti ekki, því að stytta þyrfti morgunverðartímann. En siðan kom í ljós að Landsvirkjun hélt í staðinn einhliða myndafyrirlestur um virkjunina og sá ég þá, að mínútan sem ég hafði sýnt af dalnum, sem sökkt var, hafði verið of mikil "skemmd" á glæsileik ferðarinnar. 

Hvað skyldu þessar glæsiferðir hafa kostað mikla peninga? Hvaða þörf var fyrir þær eða ávinningur? 

Haustið 2007 var ljóst að íslenska bankabólan gat ekki annað en sprungið. Samt var ekki látið nægja að láta ferðirnar þar á undan nægja, ef þær voru þá heldur réttlætanlegar. 

Ýmsir listamenn hafa lýst íburðinum og bruðlinu sem græðgis-gróðærisbólunni fylgdi þegar haldnar voru áður óþekktar bruðl- og íburðarveislur og samkomur bæði hér á landi og erlendis. 

Þær verða frábært efni í kvikmyndir og ritverk framtíðarinnar um gróðabóluhrunið. 

 

P. S.  Kl. 18:15. 

Í athugasemd minni sem ég sló inn fyrr í dag tek ég fram að hinn yfirþyrmandi blær bruðls og flottheita sem ferðirnar hafi haft, hafi ekki átt við alla þátttakendur í þeim, ekki væri hægt að alhæfa og skipta öllu í svart eða hvítt, og að margir bankamannanna hefðu sýnt hógværð, drengskap og viðbrögð af því tagi, að það hefði í sumum tilfellum komið mér á óvart.  Muni verða sagt frá því nánar síðar.  

Einn þessarra manna hringdi í mig áðan og sagði að fyrir Landsbankann og aðra íslenska banka,sem stóðu í ábyrgðum vegna virkjunarinnar, hefði það skipt miklu að verkið gengi vel. 

Orð bankamannsins, sem sagði við mig, að því verr sem verkið gengi, því betra væri það fyrir bankann, hlytu að hafa verið sögð í hálfkæringi en ekki í fullri alvöru. 

Boðsgestir hefðu verið mikilvægir viðskiptavinir bankans sem tengdust verkinu, valdir af útbúum víða um landið. 

Viðmælandi minn sagði, að við Hákon Aðalsteinsson hefðum haft fullt leyfi til að segja allt það sem okkur bjó í brjósti. 

Út af fyrir sig er það rétt, en verklýsing okkar var að segja frá því sem fyrir augu bar, en ferðaleiðin var þannig að ferðafólkið sá ekkert af því landi eða náttúirufyrirbærum, sem fórnað var fyrir virkjunina og því ómögullegt fyrir okkur að lýsa því. 

Eini staðurinn þar sem brot af þessu tortímda landi sást var rétt við stífluna, og þar hafði verkfræðingur Impregilo hljóðnemann en ekki við. 

Með þessari P. S. viðbót ætti öllu að vera til skila komið um þessar þrjár Kárahnjúkaferðir og hver um sig geta lagt á þær sinn dóm. 

 

P. S. kl. 22:40 5. september:  Af því að bornar hafa verið brigður á sannleiksgildi frásagnar minnar af vandræðunum með lánin frá Landsbankanum að morgni dags, hef ég kannað það nánar hjá heimildarmanni mínum og gert frásögnina skýrari en hún var. En meginatriðin eru áfram hin sömu varðandi lánin, sem redda þurfti í snatri á óhagstæðari vöxtum en hefðu þurft að vera og ég tel mig ekki að svo stöddu hafa ástæðu til að véfengja upplýsingar heimildarmanns míns. 

 

 

Eyddu stórfé í hrunveislur