Einstæður viðburður í þjóðarsögunni.

Slysið mikla við Mýrar fyrir réttum 80 árum, þegar franska rannsóknarskipið Pourquois pas? fórst, var einstæður viðburður í þjóðarsögunni á flesta lund.

Það var ekki aðeins að margir færust, heldur var leiðangursstjórinn heimsþekktur og skipið fullkomnasta rannsóknarskip þess tíma.

Þegar óhemju viðhafnarmikil og stór minningarathöfn fór fram í Reykjavík, var það í fyrsta skipti sem útvarpað var frá Íslandi til annarra landa frá nokkrum viðburði hér, svo djúpstæð áhrif hafði þetta mikla slys á Frakka og aðrar þjóðir.

Ég minnist þess enn úr bernsku, þegar móðir mín, Jónína R. Þorfinnsdóttir, sagði mér frá því hvað þetta mikla slys hafði djúp áhrif á hana, ekki hvað síst vegna þess að þetta gerðist á 15 ára afmælisdegi hennar. 

 

Fjörutíu rósum varpað í sjóinn

Brosleg ákvæði um fæðingarstað.

Allt frá því að Barack Obama varð heimsþekktur í kosningabaráttunni fyrir forsetakosningarnar 2008 hefur staðið yfir brosleg umræða um fæðingarvottorð hans og fæðingarstað. 

Hafa menn sem bera óvild til hans lagt sig í framkróka við að véfengja rétt hans til forsetaembættisins með því að halda því fram að hann sé ekki fæddur í Bandaríkjunum.

Það sýnir hvað athæfi hælbíta getur oft verið lágkúrulegt.  

Ákvæði í bandarískum lögum og jafnvel lögum fleiri landa um að fæðingarstaður sé skilyrði fyrir stöðu eða réttindum eru fáránleg á okkar tímum. 

Það þýðir að til þess að nýfædd börn njóti fullra réttinda frá fæðingu þurfi móðirin að ferðast jafnvel um langan veg til að eignast barn, sem muni njóta réttar um kjörgengi og fleiri hluta.

En fyrirbrigðið er svo sem ekki nýtt, eins og sést á jólaguðspjallinu. 

Obama og fæðingarstaðurinn

Líknardauði, - óhjákvæmilegur fylgifiskur tækninnar.

Læknisfræðileg tækni hefur fært okkur ný siðfræðileg viðfangsefni, sem geta verið erfið og verða æ algengari. 

Eitt þeirra er svonefndur líknardauði eða líknardráp, sem getur birst í ýmsu formi, svo sem því hvernig fólk þarf að taka ákvörðun um meðferð vegna banvænna eða afar illvígra sjúkdóma. 

Þá getur valið staðið á milli þess að fara í ítrustu læknismeðferð með þeim langdregnu þjáningum, sem henni fylgja, eða að fara vægari leið, sem leiðir oft til fljótari dauða. 

Þessi ákvörðun, út af fyrir sig, er hliðstæð líknardauða að því leyti, að um er að ræða val á mismunandi gangi veikinda og dauða. 

Í banalegu á okkar tímum er það líklega mun algengara en fólk heldur að hún endi með líknardauða af því tagi, að ákveðin lífgjöf í formi tæknilegrar aðstöðu eða meðferðar sé "tekin úr sambandi". 

Þetta viðfangsefni, að þekkja sinn vitjunarrtíma, er að vísu ekki með öllu óþekkt meðal þjóða, þar sem nútíma tækni á sviði læknisfræði er ekki orðin yfirþyrmandi. 

Þannig er þekkt það fyrirbæri meðal frumstæðs fólks í Austurlöndum, að þegar menn gerðust mjög ellihrumir og aldraðir og fannst þeir verða orðnir saddir lífdaga og byrði á fátækri fjölskyldu sinni, fóru þeir einir afsíðis út í skóg til þess að enda lífdaga sína. 

Þetta gerðu þeir af því æðruleysi sem er grunnmúruð í austrænni menningu, en hefur líka brugðið víðar fyrir, eins og sést á vísu Þóris Jökuls rétt fyrir aftöku hans í Örlygsstaðabardaga:

"Upp skaltu´á kjöl klífa, /  

köld er sjávardrífa. / 

Kostaðu huginn að herða, /

hér muntu lífið verða. /

Skafl beygjattu, skalli, / 

þótt skúr á þig falli. / 

Ást hafðir þú meyja, / 

eitt sinn skal hver deyja. 

79% Dana fylgjandi líknardrápi