Dęmi um fįrįnleika mįlsins: Fjórir ómögulegir möguleikar.

Vitanlega var tķmamótadómur Hęstaréttar ķ gęr grķšarlegur sigur fyrir réttlętiš. Hitt er umhugsunarefni af hverju žessi sigur var svona mikill. 

Žaš var žvi mišur vegna žess hve ranglętiš var mikiš og langvarandi. 

Jį, žaš var vegna žess aš hiš óskaplega ranglęti hafši višgengist ķ nęstum 43 įr, allt frį žvi aš rannsókn hófst į Geirfinnsmįlinu meš svo mörgum lögbrotum af hįlfu hins ķslenska "réttarrķkis", aš śr varš bżsna löng upptalning į lagabrotunum hjį Ragnari Ašalsteinssyni ķ sjónvarpi ķ gęrkvöldi. 

Žessi 43 įr hjį žjóš okkar verša einn svartasti bletturinn ķ Ķslandssögu sķšustu aldar, skapašur af smęš žjóšar nįvķgis, kunningsskapar og vensla. 

Persónulegt dęmi um fįrįnleika mįlsins er eftirfarandi śr ranni fjölmišlunar, sem var fķfluš žessi įr. 

 

1976 var ég nżrįšinn fastur fréttamašur og kominn ķ žularhlutverk. 

Žetta var į įrum Walters Cronkite, sem sagši gjarnan: "That“s the way it is."

Sem žżddi, aš viškomandi fréttamašur žurfti aš vera handviss um aš segja satt og rétt frį,  beint ķ augun į žjóšinni, meš svip og augnarįši ķtrasta trśveršugleika. 

Žetta žżddi aš ég og ašrir fréttažulir vorum ķtrekaš ķ žessari stöšu ķ ašal ęsifréttum žessara tķma. 

Eftir heilmikinn blašamannafund um įrangur rannsóknarinnar var sest ķ fréttasettiš, horft beint ķ augu žjóšarinnar og lesin meš ķtrasta trśveršugleika ķ augnarįši og svip nįkvęm lżsing į moršinu į Geirfinni ķ Drįttarbrautinni ķ Keflavķk og horft beint ķ augu žjóšarinnar į mešan. 

Eftir nokkrar vikur žurfti sķšan aš setjast aftur ķ fréttasettiš til aš endurtaka leikinn og "halda andlitinu" meš Walter Cronkite ķ huga. 

En žį brį svo viš aš hin "endanlega" lżsing į atburšunum ķ Drįttarbrautinni var allt önnur og algerlega nż svo aš varla stóš steinn yfir steini ķ fyrri lżsingunni. Og žetta varš aš lesa įn žess aš depla auga, horfa beint ķ augu allrar žjóšarinnar meš ķtrasta trśveršugleika ķ augnarįši og svip. Halda andlitinu.  

Svipašur leikur var aš vķsu leikinn mörgum sinnum ķ umfjöllun um Gušmundar- og Geirfinnsmįliš, en žessi tvö nefndu atvik eru eftirminnilegust, žvķ aš žegar kafaš var ofan ķ "trśveršugleikann" komu upp fjórir möguleikar: 

1. Fyrri atburšarįsin var lygi en sķšari atburšarįsin sannleikur. 

2. Sķšari atburšarįsin var lygi en fyrri atburšarįsin sannleikur. 

3. Bįšar atburšarįsirnar voru blanda af lygi og sannleika. 

4. Žetta var allt saman tóm steypa og bull. 

Fjórir ómögulegir möguleikar?  Nei, sį sķšasti var kannski sį eini sem gekk upp, - strax fyrir 40 įrum. Hvers vegna tók 40 įr aš višurkenna žaš? 

Nefna mį mörg fleiri atriši, žar sem fréttamenn uršu aš taka į öllu sķnu til aš halda andlitinu viš frįsagnir, eins og žegar Toyota fólksbķll var viš hśs viš Hamarsbraut meš vélina aš framan og farangursgeymslu aš aftan og bķlstjóra sitjandi ķ framsęti į mešan borinn var poki meš lķki Gušmundar Einarssonar aš afturenda bķlsins til aš setja žaš žar ofanķ, nęstum įn žess aš bķlstjórinn yrši žess var, - žessi bķll varš allt ķ einu eins gerbreyttur og hugsast gat,  varš allt einu oršinn aš Volkswagen Bjöllu meš vélina afturķ og enga farangursgeymslu žar, og ekki heldur brśklega farangursgeymslu frammi ķ, og žess vegna uršu lķkburšarmennirnir aš leggja framsętisbakiš fram og trošast framhjį bķlstjóranum til aš drösla lķkinu ķ aftursęti Bjöllunar. 

Hvort tveggja, Toyotan og Bjallan, tališ heilagur sannleikur žegar frį žvķ var sagt. 

Bęši Magnśs Leopoldsson og Einar Bollason, saklausir menn, sögšu eftir į, aš eftir 100 daga gęsluvaršhald hefšu žeir veriš komnir į fremsta hlunn meš aš jįta, af žvķ aš žaš var bśiš aš brjóta žį svo mikiš nišur, aš allt var tilvinnandi til aš komast śt śr vķti fangelsisins og nį vopnum sķnum. Žį hlytu allir aš sjį aš žęr gętu ekki annaš en veriš saklausir. 

Bįšum flaug lķka ķ hug aš žaš gęti ekki veriš mögulegt aš žeir hefšu veriš fangelsašir nema žeir hefšu gert eitthvaš, sem žeir myndu ekki eftir. 

Og reyndu aš finna śt hvaš žaš hefši getaš veriš. 

Žeir voru svo bjargarlausir, aš žaš kom til greina aš jįta til žess aš komast śt og fį žar tękifęri til aš sżna fram į aš žeir gętu ekki veriš sekir. 

Lżsing Gušjóns Skarphéšinssonar į svipušu fyrirbęri hjį honum er slįandi. 

Tķu fangelsašir einstaklingar, sem mannréttindi voru brotin į, nįšu sér aldrei eftir žessar hremmingar. 

Og enn stendur śtaf rįn į veski og penna Geirfinns og rangar sakargiftir žriggja einstaklinga, sem voru augljóslega af nįkvęmlega sama toga og annaš ķ žvķ, sem haft var eftir žeim eftir haršręšis yfirheyrslur. 


mbl.is Óžarfi aš bśa til tap śr sigrinum
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Žegar óttinn nęr aš magnast eša er beislašur.

Ótti er tilfinning sem aušveldlega getur leitt fólk mjög langt, jafnvel svo langt aš žaš sé kveikjan aš žjóšarmorši eins og žaš, sem hefur veriš ķ gangi gegn Rohingjum ķ Mianmar. 

Meš umfangsmikilli notkun facebook var žvķ sįš, aš Rohingjar vęri skipulagšur hópur mśslima, aš stórum hlutum komnir frį Bangladesh, sem ętlaši aš taka völdin ķ landinu og žaš leiddi sķšan til žess aš hafin var ofsóknarherferš gegn žeim af her, lögreglu og fleirum, sem hefur leitt til stórfelldra morša og ofbeldis gegn žeim. 

Speglar į bķl, sem rekast utan ķ tvö börn ķ Svķžjóš veršur aš stórfelldu hryšjuverki, žar sem bķl er vķsvitandi ekiš af mśslima inn ķ hóp hundraš barna.

Ķ framhaldinu er blįsin upp žögn og žöggun fjölmišla og meint yfirhylming žeirra yfir hinni svķviršilegu įrįs hmśslimska hryšjuverkamanns. 

Ótti, sem greip um sig ķ žjóšfélögum vesturlanda į įttunda įratugnum var ein af undirrótum Gušmundar- og Geirfinnsmįlsins, sem veriš var aš afgreiša seint og um sķšir ķ gęr. 

Fréttir af hryšjuverkum og starfsemi hryšjuverkahópa į borš viš Bader-Meinhoff ķ Vestur-Žżskalandi gerši unga hippa og jafnvel smįkrimma aš stórhęttulegu glępahyski, sem ógnaši samfélaginu. 

Daginn, sem fréttist um hryšjuverkaįrįs Anders Behring Breivik ķ Osló, skrifaši einn bloggskrifari ķtrekaš fram į kvöld um žaš, hvers kyns hętta stafaši af žeim stórvirka mśslimska moršingja, sem vęri žar aš verki, og aš žetta sżndi, hver ógn vęri nś almennt ķ uppsiglingu af völdum mśslima. 

Enn ķ dag segir sami skrifari, aš alls stašar ķ öllum löndum, žar sem mśslimar séu, séu žeir uppspretta hryšjuverka. 

Žaš er lķka žekkt fyrirbęri aš til žess aš nį undir sig miklum völdum, leita "sterkir" valdamenn aš sameiginlegum óvini žjóšar sinnar sem ógnun, sem verši aš standa gegn undir sterkri forystu. 

Óttinn viš utanaškomandi ógn hefur oft veriš nżttur til žess aš nį fram atrišum eins og hervęšingu. 

Slķkur gagnkvęmur ótti fer nś vaxandi ķ sambśš Rśssa viš Vesturlönd.  


mbl.is Óhapp breytist ķ hryšjuverkaįrįs
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Stefnir Elon Musk inn ķ svipaš og Preston Tucker?

Elon Musk og Preston Tucker eiga žaš sameiginlegt aš hafa įtt žį hugsjón aš koma tķmamótabķl į markašinn. 

Elon į undanförnum įrum, en Tucker į įrinu 1948. Tucker “48 į skį aftan frį

Stóru bķlaframleišendurnir bandarķsku höfšu grķšarleg ķtök hjį žingi og stjórn og efndu til herferšar gegn Tucker į mörgum vķgstöšvum l948.  

Įstęšan var einföld, žegar litiš er į bķlinn, sem bar nafn Tuckers.

Tucker fékk snilldarhönnuš, Tremulis aš nafni til aš hanna bķl, sem var hlašinn nżjungum, sem langflestar voru langt į undan samtķšinni.Tucker 48 į hliš

Mį žar nefna svo sem undralįga loftmótstöšu, öryggisbśnaš, sjįlfstęša fjöšrun į öllum hjólum, mikiš rżmi og hįmarkshraša og einstaklega góšir aksturseiginleikar sakir lįgs žyngdarpunkts, sem geršu ašra bķla nęstum hlęgilega. 

Bķllinn var aš vķsu meš vélina afturķ sem ekki reyndist verša aš framtķšarmśsķk, en žetta var flöt "boxer"vél meš loftkęlinu.

En 51 eintak, sem tókst aš framleiša, var hvert um sig gullmoli. Tucker 48 (2)

Meš žvķ aš kęra Tucker fyrir svik, sem kostaši hann nokkurra įra mįlaferli og stöšvaši framleišslu bķla hans, tókst stóru bķlaframleišendunum aš kęfa framleišsluna į Tucker ķ fęšingu. 

Tucker vann aš lokum sigur ķ mįlaferlunum og var sżknašur, en skašinn var skešur fyrir hann. 

Hann sagši viš lok réttarhaldanna, aš ef Bandarķkjamenn ętlušu aš halda įfram į braut svona afturhalds og spillingar myndu hinar sigrušu žjóšir ķ strķšinu, Žjóšverjar og Japanir, bruna fram śr žeim į sviši bķlaframleišslu. 

Žegar žessi orš voru sögš, höfšu Bandarķkjamenn yfirburšastöšu ķ bķlaframleišslu heimsins meš meira en tiu sinnum stęrri bķlaflota en nokkur önnur žjóš og framleiddu einir fleiri bķla en allar ašrar žjóšir heims samanlagt. 

Tucker uppskar dśndurhlįtur ķ réttarsalnum fyrir spįdóminn um vęntanlega sigurgöngu Žjóšverja, Japana og annarra "aumra" žjóša",  žvķlķk fjarstęša žótti žetta tal hans. 

Žaš fór hins vegar svo aš Žjóšverjar og Japanir fór fram śr Bandarķkjamönnum į žessu sviši og į sķšustuu įrum framleiša Kķnverjar meira en tvöfalt fleiri bķla en Kanarnir.  


mbl.is Musk kęršur fyrir svik
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Bloggfęrslur 28. september 2018

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband