Ekki ný notkun þessa orðs.

Orðin landráð og landráðamaður hafa áður verið notuð í hita leiks í íslenskum þjóðmálum. 

Á fyrsta áratug lýðveldisins notuðu menn þetta orð á báða bóga í heitum deilum um andstæðinga sína.

Heitustu kommarnir sögðu að andstæðingarnir væru Bandaríkjaleppar sem vildu fórna sjálfstæði landsins og selja það í hendur hinu alþjóðlega auðvaldi og væru samkvæmt þessu landráðamenn.

Á móti var sagt um kommana að þeir væru Rússadindlar sem vildu gefa Rússum færi á að hernema landisð og reka með því rýting í bak vestrænna lýðræðisþjóða í varnarmálum. Þar af leiðandi væru þeir landráðamenn.

Doktor Sigurbjörn Einarsson var kallaður "smurður Moskvuagent" og á móti voru notuð mikil stóryrði um Bjarna Benediktsson, sem kallaður var öllum illum nöfnum. Jónas frá Hriflu fékk óblíða meðferð með stóryrðum þegar hann vildi gera samning við Bandaríkjamenn um þrjár herstöðvar gegn fríverslun við Bandaríkin.

Á þessum tíma voru þetta að mínum dómi lágkúruleg stóryrði á báða bóga enda voru það aðeins þjóðarsvik á borð við gerðir Quislings hins norska sem á þeim tíma flokkuðust undir landráð og gátu varðað allt að dauðadómi. 

Þá og alla tíð síðan hef ég talið fráleitt að helstu áhrifamenn þess tíma, Ólafur Thors, Bjarni Benediktsson, Eysteinn Jónsson, Emil Jónsson og Einar Olgeirsson hafi verið landráðamenn. 

Ég tel hollt að íhuga þetta núna og fara varlega í notkun eins ljóts orðs og orðið landráðamaður er.  

 

 

Nota á hugtakið landráð varlega

Athugasemdir

[Haukur Nikulásson, 26.1.2010 kl. 17:22]

Hversu ljótt sem þér eða mér þykir orðið "landráðamaður" þá er það nú bara staðreynd að það eru að verðir þó nokkrir sekir um slíkan verknað og verðskulda hegningu skv. því.

Lestu landráðakaflann í hegningarlögunum (byrjar á 86. grein) og þá sérðu að það er tiltölulega lítið mál að gerast sekur að þessu leyti.

Ef eitthvað er, þá eru lög óvirt með því að hvítflibbaglæpamenn virðast endalaust sleppa og engin hefur verið dreginn til alvöru ábyrgðar vegna hrunsins og svikamyllunnar sem þar gekk. Skv. lagabálkinum væri hægt að lögsækja a.m.k. á þriðja tuga manna vegna þessara laga.

Sé tekið mið af þessu er farið svo varlega að glæpamennirnir eru allir að koma sínu undan og glæpirnir eru auk þess að fyrnast. Okkur þykir mörgum skorta á að hér ríki eitthvert réttlæti Ómar!

[Ómar Ragnarsson, 26.1.2010 kl. 19:56]

Ég hef ekki dregið af mér að benda á það sem aflaga hefur farið hjá okkur, og þarf ekki annað en að lesa nokkra kafla úr Kárahnjúkabókinni til að sjá það.

Kannski hefur það áhrif á málkennd mína að ég er nógu gamall til að muna eftir því hvað orðið landráðamaður þýddi fyrir þá sem fengu þann stimpil á sig í stríðslok þegar þjóðir Evrópu gerðu upp sakirnar við þá sem sviku þjóðir sínar.

Þessir menn fengu flestir afar þunga dóma allt upp í lífstíðarfangelsi og dauðadóma og það mótaði minn skilning á merkingu orðsins

Auðvitað er það persónubundið yfir hvaða hátterni menn nota orðið landráðamaður.

Ég skildi orðið sem efsta stig óþjóðhollrar háttsemi og að nota mætti önnur orð um refsiverða háttsemi af þessu tagi sem ekki væru svo alvarleg að lífstíðardómar eða dauðadómar lægju við.

Ég get alveg tekið undir það með þér að ófært sé að þeir sleppi sem ollu tjóninu á refsiverðan hátt.

[Hrannar Baldursson, 26.1.2010 kl. 20:04]

Það er margt líkt með nasismanum og nýfrjálshyggjunni, þó að þessar hugleysishyggjur sé ekki beinlínis á sama alvarleikastigi, en landráð á við um þá sem hafa skaðað eigin þjóð fyrir aðra hagsmuni en eigin þjóð. Taki manneskja þátt í að leggja framtíð þjóðarinnar í hættu, þá er viðkomandi landráðamanneskja.

Landráðamaður á í mínum huga alls ekki aðeins við þá sem framið hafa stríðsglæpi gegn eigin þjóð. Þetta hugtak nær einnig yfir þá sem fremja efnahagslega glæpi. Sjálfsagt hefur kynslóðarmunur á málkennd eitthvað með málið að gera.

Þar að auki finnst mér landráðshugtakið alls ekki of hvasst eða sterkt orð, en hvassari finnst mér orðin Kvislingur eða Föðurlandssvikari.

[Villi Asgeirsson, 26.1.2010 kl. 21:42]

Sammála Hauki og Hrannari. Skelli maður þvílíkri skuld á þjóðina að hún missi sjálfstæði sitt, er maður landráðamaður. Hvort sem það var ætlunin eða ekki, er maður ekkert skárri en það fólk sem var á mála óvinaþjóða í stríðinu.

Þeir sem ullu hruninu eru föðurlandssvikarar og landráðamenn, því það var ekkert "óvart" við það sem þeir gerðu. Þegar Icesave var sett af stað, vissu menn nákvæmlega hvað þeir voru að gera og hverjar afleiðingarnar gætu orðið. Þegar samþykkt var að ríkið væri ábyrgt, vissu menn hvað þeir voru að gera.

Hefði þetta allt saman verið ein stór mistök, vítavert kæruleysi, væri málið annað. En það sem gerðist voru landráð og ekkert annað.

[j.a (IP-tala skráð) 26.1.2010 kl. 21:56]

Sammála Villa Ásgeirssyni.