Askja og tunglið 67-69. Gjástykki og mars næst.

Íslendingum fannst mikið til þess koma þegar Guðmundur Jónasson fór með  Sigurð Þórarinsson jarðfræðing og væntanlega tunglfara inn í Öskju 1967 til æfingaferðar vegna væntanlegrar tunglferðar. 

Við vorum réttilega stoltir af því að á Íslandi væri að finna þann stað sem best hentaði fyrir þessa merkilegu menn sem rituðu nöfn sín síðar gullnu letri í heimssöguna.

Síðan þetta gerðist munu vonandi fáir Íslendingar láta sér detta í hug að reisa ígildi Hellisheiðarvirkjunar í Öskju, staðar sem erlendir ferðamenn koma til í því skyni að upplifa þær aðstæður sem gerðu þennan stað að vettvangi frumherja í geimferðum. 

Þó er aldrei að vita miðað við það hvað er í ráði á öðrum stað sem tekur jafnvel Öskju fram en á nú að gera að virkjanasvæði. 

Myndir af þessu svæði eru hér á síðunni.  

Á eftir æfingaferð tunglfaranna í Öskju fylgdu tunglferðir en eðlilegt næsta skref er reikistjarnan mars, sem bíður þess að verða fyrsta reikistjarnan í sólkerfinu sem maðurinn fer til.

Fyrir áratug voru forsíðumynd og aðalgrein tímaritsins Time helguð ferðum til mars.

Meðal annars var rætt við helsta frumkvöðul alþjóðasamtaka áhugafólks og vísindamanna um marsferðir og hugsanlega búsetu manna þar. 

Þessi maður, Bob Zubrin, kom til Íslands árið 2000 og flaug ég með hann yfir Kverkfjöll, Öskju og norður í Mývatnssveit í leit hans og samtaka hans að æfingasvæði fyrir marsfara framtíðarinnar.

 

Þremur árum síðar kom heil sendinefnd á vegum samtakanna til landsins og valdi sér æfingasvæði í Gjástykki. 

Ég fylgdist með þeim í þessari ferð og tók við þau sjónvarpsviðtal.

Þetta var allt hámenntað fólk sem vissi hvað það var að gera og eftir hverju það sæktist.  

 

Þótt þeir sem koma í Öskju hrífist af því að upplifa hina hráu sköpun sem þar hefur átt sér stað tekur Gjástykki Öskju þó fram.

Það er vegna þess að engar myndir eða samtímavitnisburðir eru um atburðina í Öskju 1875.

En í Gjástykki er hægt að upplifa þessa sköpun á einstæðan hátt, sem enginn annar staður á Íslandi eða í heiminum getur keppt við, ekki einu sinni svonefnd "Brú á milli heimsálfa" sem nú er ferðamannastaður á Reykjanesi.

Undir þeirri brú sjást engin merki um þá sköpun Íslands sem sést í gjám í Gjástykki, sem hægt er að ganga ofan í með Ameríku sem vestari gjábarm og Evrópu sem hinn eystri, og koma þar að þar sem nýtt land sprautaðist upp úr gjánni og ýmist breiddi úr sér eða féll ofan í og kom upp aftur. 

Ljósmyndir og kvikmyndir voru teknar af þessu fyrir aldarfjórðungi og með aðstoð þeirra hægt að upplifa þarna rek meginlandanna hvors frá öðru og sköpun nýs lands.

Þegar þetta tvennt, "sköpun jarðarinnar" og "ferðir til mars" eru lögð saman er ljóst að þetta svæði tekur sjálfri Öskju fram.

En nú fara virkjanamenn þarna fram af alefli og gefa lítið fyrir þau spjöll sem þeir muni valda á þessu landi og heiðri þjóðarinnar, heldur mun fjárhagslegur ávinningur af þessu verða miklu minni en sá ávinningur sem hægt er að fá með því að nýta svæðið ósnortið sem eina af allra merkilegust náttúruperlum landsins.  

Menn fara kannski að verða leiðir á því hve oft ég hef fjallað um þetta hér á blogginu og geta þá bara sleppt því að lesa það.

En samt virðist ríkja óskapleg fáfræði um þetta málefni. Halldór Blöndal orðaði það vel í blaðagrein með þessum orðum: "Og nú vilja menn friða Gjástykki. Hvers vegna skilur enginn."  

NASA viðurkennir ósigur

Athugasemdir

[Gunnar Th. Gunnarsson, 27.1.2010 kl. 03:31]

Tæknimenn þurfa ekki lengur að fara til Íslands til þess að skapa aðstæður fyrir búnað sinn í sambandi við ferðir til Mars. Það er að búið að kortleggja Mars með mjög nákvæmum hætti, bæði með ljósmyndum og hæðarmælingum.

[Hafþór (IP-tala skráð) 27.1.2010 kl. 09:36]

Nei Ómar, það er ekki fjallað of mikið um þessi málefni hvorki hér né annarsstaðar.

Það er dapurt að þjóð sem hefur átt allt sitt undir duttlungum náttúrunnar, beri ekki meiri virðingu fyrir henni en raun ber vitni.  Að leggja undir sig Gjástykki til að framleiða rafmagn handa erlendum auðhringjum er vitnisburður um þjóð sem er farin á taugum og tilbúin að fórna sinni verðmætustu auðlind. Það þarf engin geymvísindi eða kortlagningu af Marz til að sannfærast um raunveruleg verðmæti landsins.

[Flosi Kristjánsson, 27.1.2010 kl. 10:27]

"Menn fara kannski að verða leiðir á því hve oft ég hef fjallað um þetta hér á blogginu og geta þá bara sleppt því að lesa það"

Allt eru þetta góðar vísur hjá þér, Ómar. Og þú veist hvað sagt er um þær

[Jón Ingi Kr. (IP-tala skráð) 27.1.2010 kl. 10:50]

Takk fyrir þennan góða pistil Ómar, vonandi sjáum við "Íslenska þjóðin" meira af þessu frá þér.

Ég er reyndar þeirrar skoðunar að við verðum að "virkja" þó með ákveðnum skilyrðum, en það er merkilegt hvað við Íslendingar erum fljótir að gleyma uppruna okkar og sérstöðu hvað varðar okkar frábæra land og náttúru sem allir erlendir ferðamenn dásama eftir að hafa heimsótt okkur og virt fyrir sér land og þjóð, og erlendum ferðamönnum til Íslands fjölgar á hverju ári!!

[Hafþór (IP-tala skráð) 27.1.2010 kl. 11:14]

Flosi og co, þið gætuð gert  sjálfum ykkur greiða og okkur í leiðinni. Sleppa að lesa það sem fer svona ótrúlega í taugarnar á ykkur. Reynið frekar að leggja eitthvað til málanna, annað en skrifa upp eftir öðrum og hæðast að þeim í leiðinni. Ómar er einn af þeim fáu sem hafa þorað að segja sína skoðun umbúðalaust á náttúruvernd og fyrirhuguðum virkjunum með tilheyrandi eyðileggingu á dýrmætustu auðlind þjóðarinnar. Það er skoðanafrelsi í þessu landi, hvort sem ykkur líkar betur eða verr. Ómar þorir að standa með sinni sannfæringu, þrátt fyri skoðanaofbeldi af hálfu "það verður að koma atvinnulífinu að stað aftur með frekari virkjanaframkvæmdum og stóryðju". Satt að segja fynnst mér tími til kominn að Íslendingar komi sér endanlega út úr  torfkofunum og segja skilið við sauðskinnsskóna, og fari að haga sér eins og fullorðin þjóð. 

[Arnór (IP-tala skráð) 27.1.2010 kl. 13:17]

Hafþór minnist á torfkofa og sauðskinnsskó. Enn margir hafa gegn um tíðina sett samasemmerki milli þeirra hluta og þess að virkja ekki allt sem rennur. ( Kaffihús og 101 hafa einnig verið vinsæl því samhengi )

[Ómar Ragnarsson, 27.1.2010 kl. 14:20]

Ég fæ ekki séð hvað kaffihús og 101 koma þessu við málefnalega.

Allt frá 5 ára aldri hef ég átt heima utan við 101 og aldrei fer ég á kaffihús.

En mestu kaffihúsa-101 menn allra tíma á Íslandi voru Fjölnismenn og Jón Sigurðsson, sem sóttu ölknæpur og kaffihús á blankskóm í miðborg Kaupmannahafnar á sama tíma og landar þeirra bjuggu í torfkofum og gengu á sauðskinnsskóm.

Samkvæmt skilningi þeirra sem mest flagga kaffihúsa-101 rökleysunni, voru Fjölnismenn og Jón Sigurðsson að engu hafandi og höfðu ekkert vit á landi sínu og þjóð.

Má ég biðja um aðeins málefnalegri umræðu.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 27.1.2010 kl. 16:08]

"Öhöm... eigum við ekki að lyfta umræðunni á öööö örlítið hærra plan"

[Arnór (IP-tala skráð) 27.1.2010 kl. 18:03]

Athugasemdin nr 5 var fyrst og fremst hugsuð sem háð (fyrst torfkofar komu þarna inní eina athugasemdina) á þann hóp manna sem grípur ævinlega til torfkofa/kaffihúsa/101 tuggunnar um leið og einhver tjáir sig um málefni er varða verndun náttúrugæða. Hún var e.t.v. illa orðuð og úr tengslum við umræðuna og biðst ég velvirðingar á því. Að öðru leyti tek ég undir allt sem kemur fram í pistlinum. Ég hefði haldið að Gjástykki og nærliggjandi svæði ætti að njóta skilyrðislausrar verndar. Þetta svæði er síst ómerkara en mörg náttúruvætti sem engum dytti í hug að hrófla við.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 27.1.2010 kl. 18:22]

Þið misskiljið hugsunina á bak við nafngiftina "101" á tilteknu fólki.

"101" er gælunafn okkar hinna, á sérstakri manngerð....  þetta er fólk sem lætur gjarnan hátt í sér heyra á opinberum vettvangi um náttúruvernd og stundum um dýravernd. Þessi ákveðna manngerð hefur lítið sem ekkert nálægt náttúrunni komið og hefur engan skilning á því að til er fólk sem lifir dags daglega í nánu sambandi og í harðri baráttu við náttúruöflin.

Í skemmtilegri kvikmynd Baltasar, eftir sögu Hallgríms Helgasonar, "101 Reykjavík" er nokkrir góðir frasar, þ.á.m. að "verða óglatt ef farið er austur yfir Elliðaár".

Svona er "101" liðið. Stundum er veruleikafirringin þannig að viltum dýrum og tömdum eru eignaðar mannlegar tilfinningar og gáfur.... hugsið ykkur