Einleikur til að hræða Bandaríkjamenn?

Nú er svo að sjá samkvæmt nýbirtum skjölum fyrir tilverknað Wikileaks að Davíð Oddsson, þáverandi Seðlabankastjóri, hafi hugsað sér að taka upp gamalt Kaldastríðsbragð í október 2008 og hræða Bandaríkjamenn til að lána Íslendingum peninga með því að hóta þeim að annars myndu Rússar gera það með þeim afleiðingum að þeir kæmust í svipaða aðstöðu hér og Bandaríkjamenn höfðu haft í Kalda stríðinu. 

Sé það rétt sem þessi nýbirtu skjöl sýna, vakna fjölmargar spurningar: 

Gerði Davíð þetta allt upp á sitt eindæmi eða hafði hann Geir Haarde, Ingibjörgu Sólrúnu, Árna Mathiesen og Björgvin Sigurðsson með í ráðum? 

Mjög ólíklegt verður að telja að Björgvin hafi vitað nokkuð um þetta enda skipulega unnið að því af hálfu Davíðs að halda honum sem mest frá allri vitneskju og ákvörðunum. 

Árni Mathiesen minnist ekki á þetta í bók sinni sem átti þó að upplýsa um allt sem hann vissi. 

Davíð var pólitískt og jafnvel persónulega í nöp við Ingibjörgu Sólrúnu og andvígur stjórnarsamstarfinu sem tókst 2007. 

Og þá er aðeins Geir eftir, en ekkert hefur hann minnst á þetta. 

Davíð lék einleik þegar hann tilkynnti öllum á óvörum um stórt lán sem Rússar hefðu boðist til að reiða fram en flýtirinn hjá honum var full mikill því að daginn eftir var það dregið til baka að málin væru svona vaxin. 

Það skyldi þó ekki vera að Davíð hafi leikið einleik í þessu máli án tillits til eðliegs samráðs, hvað þá gagnsæis gagnvart umbjóðendum stjórnmálamannana, þjóðinni sjálfri? 

íslendingar leituðu á náðir Rússa um vöruskiptaviðskipti 1953 vegna Þorskastríðs við Breta. Íslenskir ráðamenn spiluðu þá ekki neitt áhættuspil gagnvart varnarsamstarfinu við Bandaríkjamenn heldur voru þeir fullvissaðir um það fyrirfram að ekkert yrði að óttast gagnvart áhrifum Rússa hér á landi.

Það virðist vera svo að 2008 hafi Davíð alls ekki haft í frammi neinar slíkar yfirlýsingar, heldur þvert á móti, úr því að fram kemur að Bandaríkjamenn hafi verið hræddir um að Íslendingar myndu gefa Rússum færi á herstöðvarafnot og gaslindum. 

Var þetta eitthvað sem okkur finnst að hafi verið viðeigandi?  Aldrei vorum við spurð. 

Ég læt nægja að ein spurning í viðbót fylgi með: Ef ekki hefði komið til atbeini Wikileaks, er líklegast að þjóðin hefði aldrei fengið að vita um það hvernig einn maður spilaði sinn Kaldastríðsleik í leyni fyrir hennar hönd? 

 

Báðu um milljarð dala í lán

Athugasemdir

[Jón Logi (IP-tala skráð) 15.1.2011 kl. 11:06]

Smá uppstúf á þetta ;)

Í síðasta þorskastríðinu (75-76) var það uppi á borðum að fá rússneskar korvettur leigðar eða keyptar, man ekki hvort. Varðskipin voru jú bara 6, og orðin ærið klesst. 

Var þetta þvinga til að hrekkja NATO inn í dæmið? Alla vega var þetta mjög rökrétt hugsun, og við unnum fyrir rest.

Annað tusk kom svo til mun seinna, er Rússar borguðu ekki fyrir afurðir. Það endaði í þrætu, mig minnir að vörur hafi verið kyrrsettar, og svo leystist þetta einhvern veginn, m.a. með vöruskiptum. Þetta var svona um miðjan níunda áratuginn.

Það má kalla þetta skák, eða kaldastríðs-skák, en hafi Davíð veifað Rússaláni sem pókerspili, þá var það kannski það besta sem hægt var. Og ekki fannst mér á þeim tíma vera nein leynd yfir þessu, - þetta var í fjölmiðlum hægri & vinstri, - Rússar (og Pólverjar, og Færeyingar, og Norðmenn) bjóða lán. Rússar voru bara með stærstu töluna.

[Gunnlaugur Ingvarsson (IP-tala skráð) 15.1.2011 kl. 11:24]

Sæll Ómar.

Ja það var kannski eins gott að við fengum ekkert af þessu risaláni frá USA.

Því stefna foringja þáverandi ríkisstjórnar var að nota þetta lánsfé til að reyna að bjarga vonlausu bankekerfinu. Sem reyndar Davíð vr marg búinn að segja þeim að væri stýrt af glæpamönnum og riðaði til falls. En á hann mátti bara alls ekkert hlusta.

Svo talar þú um að Davíð hafi skipulega haldið upplýsingum frá Björgving G. Sigurðssyni viðskipta- og bankamálæaráðherra. Það getur vel verið en í anda foryngjaræðisins sem jú Davíð hafði innleitt í sinni valdatíð með þeim Jóni Baldvini og Halldóri, þá létu þau bara formann Samfylkingarinnar vita.

En Ingibjörg Sólrún gekkst einmitt upp í þessu foringjaræði, þrátt fyrir allt hennar tal um opið og gegnsætt stjórnkerfi, þá passaði hún líka mjög vandlega að halda öllum upplýsingum algerlega leyndum fyrir samráðherra sínum sjálfum banka- og viðskiptamálaráðherra landsins.

Þó svo að það hefði sjálfsagt ekki miklu breytt, því Björgvin G. var ekki frekar en Ingibjörg Sólrún starfi sínu vaxinn.

[Bjarne Örn Hansen (IP-tala skráð) 15.1.2011 kl. 12:26]

Jón Logi, það kom til mála að fá Bandaríska tundurspilla.  Þetta eru afar hraðskreiðir bátar, og gífurlega liprir í meðförum.  Það voru bandaríkjamenn, sem neituðu Íslendgum um kaupin, en í staðinn þvinguðu breta til að samþykkja lögsöguna, til að hindra að Íslendingar og Bretar færu í stríð.

Og þetta um einleik Ómar, er nú bara aulaháttur.  Veit ekki betur en það var núverandi utanríkisráðherra sem söng hærra en Davíð um Rússana.  Og ahnn söng ekki bara um Rússa, heldur einnig um Olíuna.  Farðu nú ekki að reyna að klína þessu á Davíð.  Svo má segja ykkur það, að ykkur hefðu betur farið að beita þessum brögðum þá hefðu ýmislegt farið betur.  Þið Íslendingar vitið ekki í ykkar hálfan haus, hvernig þið eigið að beita ykkur í pólitík.  Hafið engan skilning á því hver er vinur, eða óvinur.  Í ykkar huga, er littli danin sem drekkur með ykkur af ölkrús, vinur ykkar ... en þið hafið engan skilning á því að þessa sami littli dani gengur heim áleið og gerir ykkur allt í óhag.  Þetta berið þið engan skilning á ... Ísland er ungt lýðræðisríki, með menn sem vilja spila sig stóra, lögreglu sem dreymir um að vera álíka stór og lögreglan í New York, bara svo maður nefni dæmi.  En þora ekki að standa í eigin fætur, og sleikja sér upp við Stórvesíra um allan heim, eftir því hvar við á á hverri stundu. Íslendingar fara á fótboltavöll heimspólitíkurinnar, og "heyja" alltaf fyrir þeim sem virðist vera að vinna þá stundina.

Að beita "rússabragðinu" hefði verið gott bragð, ef Íslendingar hefðu raunverulega verið "bandaríkja"-sinnaðir.  Hættan er sú að Íslendingar hefðu raunverulega farið "rússum" á hönd, þannig að bragðið hefði hlaupið á sig.

[Jón Logi (IP-tala skráð) 15.1.2011 kl. 12:57]

Ég hef aldrei heyrt um að við gætum fengið Bandaríska tundurspilla. Þú ert kannski ekki Íslenskur Bjarne, en það gefur þér ekki sjálfkrafa sérfræðigráðu í tundurspillum og freigátum, hvað þá beitiskipum eða korvettum.  Og varðandi þetta:

"Þið Íslendingar vitið ekki í ykkar hálfan haus, hvernig þið eigið að beita ykkur í pólitík.  Hafið engan skilning á því hver er vinur, eða óvinur. " 

Þá ættirðu virkilega að loka bjórinntakinu og lesa þér til. Íslendingar hafa gert bommertur, en líka spilað mjög fagmannlega. Bara verst að það hefur ekki verið síðustu árin, - flottast var kannski 1940 og svo 1976.

Og svo stend ég á hinu. Það stóð til boða að kaupa/leigja rúsnesska(r) korvettu(r) 1975/1976. Stjórnmálasambandi við Breta var slitið og sendiherra kallaður heim. NATO hafði áhyggjur af málinu og var þáverandi yfirmaður, Joseph Luns kallaður til. Íslendingar héldu áfram að klippa aftanúr fram í rauðan dauðann, og unnu svo loksins þetta þorskastríð, - 50 mílur urðu 200 sem var einsdæmi í heimi hér. Málið vannst endanlega á vettvangi sameinuðu Þjóðanna.

p.s. Tundurspillar eru nokkuð stærri en varðskipin, og hraðinn um 36 hnútar að hámarki. Það sem færri vita er að skip eins og t.d. Ægir eða Týr, eru snarari í snúningum (ekki bara ein skrúfa sem var normið á bresku freigátunum skilst mér)  og þykkar klæddir. Svo eru 36 hnútar ekki endilega alltaf mögulegir í vondum sjó. Venjulegt stím á togara er t.d. ca 12 hnútar og það næst ekkert endilega alltaf.

[Ómar Ragnarsson, 15.1.2011 kl. 14:23]

200 mílna lögsaga minnir mig nú reyndar að hafi komið til hjá einhverjum ríkjum Suður-Ameríku áður en við færðum okkar út.

Það er ekkert við það að athuga að Davíð, eins og allir aðrir hina örlagaríku daga haustið 2008, hafi í hræðilegu tímahraki leitað að öllum mögulegum leiðum til að bjarga málum og þá var kannski ekkert verra ef viðkomandi gat þakkað sér það eftir á.

Ég er hins vegar að benda á að það er aðeins vegna "leka" sem þetta er upplýst nú og að í framhaldinu geti verið ágætt að vita hverjir vissu hvað þessa daga. 

Það gafst ágætlega í þorskastríðunum 1972-1976 að láta NATÓ-þjóðir óttast að við myndum ganga úr bandalaginu. 

En eftir að Kalda stríðinu lauk gerðu íslenskir ráðamenn þau mistök að misreikna stefnu Bandaríkjamanna og ganga út frá því gefnu að í raun vildu þeir halda í varnarliðið á Miðnesheiði. 

Mörgum árum áður en herinn fór lá ljóst fyrir að staðan í þessum málum væri breytt og að Bandaríkjamenn myndu fara með  hann í burtu. 

Það var rangt mat að með því til dæmis að styðja innrásina í Írak myndu Bandaríkjamenn launa okkur með því að lofa hernum að vera. 

Allt of lengi var haldið í úrelta stöðumynd Kalda stríðsins. 

Það gat heldur ekki verið bitastæð hótun að láta í veðri vaka að Rússar fengju aðstöðu á Keflavíkurflugvelli á sama tíma og við værum í NATÓ. Hótunin varð því aðeins virk að jafnframt væri því hótað að ganga úr NATÓ, en slík hótun hefði verið byggð á miklu veikari grunni byggð en hótunin 1972-76 þegar það var bandalagsþjóð í NATÓ, sem beitti okkur hervaldi. 

Davíð varð svo kátur þegar hann í fljótræði hélt að Rússaboðið væri komið, að hann rauk til og kunngerði það án þess að hafa í raun nokkuð í höndunum. 

Þetta sprakk því framan í hann og alla aðila og varð broslegt. 

[Jón Logi (IP-tala skráð) 15.1.2011 kl. 16:10]

Ég verð nú að játa ákveðna fáfræði varðandi Rússaboð Davíðs, - maður bara las og heyrði þetta í fjölmiðlum. En hvaðan kom þetta? Hver blés í flautuna?