Handritamál Norðmanna.

Deila Norðmanna og Kanadamanna um skip Amundsens er dæmi um það hve tregar þjóðir geta verið að láta öðrum þjóðum í té verðmæti sem eru augljóslega miklu meira virði fyrir þjóðirnar sem falast eftir þeim en þjóðirnar sem hafa þessa muni í vörslu sinni.

Þegar Danir afhentu Íslendingum handritin var það á skjön við hegðun annarra þjóða, sem höfðu yfir verðmætum munum að ráða, sem sköpuð höfðu verið í öðrum löndum.

Sýndu Danir með þessu fágætt drenglyndi.

Málverkið af Monu Lisu i Louvre safninu í París er kannski þekktasta dæmið um þetta. Auðvitað hefur þetta málverk margfalt meira gildi fyrir Ítali en Frakka en ekki er til umræðu að láta það í hendur Ítala.

Bretar varðveita ótal dýrgripi fyrrverandi nýlenduþjóða í söfnum sínum og dettur ekki í hug að láta þá af hendi.

Þótt afhending handritanna hafi verið dæmalaus á sínum tíma á hún þó að minnsta kosti eina hliðstæðu.

Í stríðslok 1945 fluttu Frakkar stytturnar stóru, sem stóðu uppi á Brandenborgarhliðinu í Berlín til Frakklands.

Þegar þessar fornu óvinaþjóðir friðmæltust eftir stríð ákváðu Frakkar að skila styttunum til Þjóðverja sem merki um vináttu og friðarvilja.

Norðmenn vilja skip Amundsen heim

Athugasemdir

[Jón Logi (IP-tala skráð) 15.3.2012 kl. 21:29]

Mér þótti reyndar vænt um að fá að berja rósettusteininn fræga augum í London. Ég er ekki viss um að hann væri eins merkilegur í Kairó.

Mæli með British Museum, þótt margt það góss sem þar er sýnt ætti kannski sanngjarnari stað annars staðar.

[Jón Magnússon (IP-tala skráð) 16.3.2012 kl. 11:26]

Takk fyrir ágæta grein, einsog svo oft hjá þér Ómar. Smá ónákvæmni sem skiptir etv ekki öllu mái: Ég held að það sé rangt að Frakkar hafi tekið stytturnar af Brandenborgarhliðinu 1945, enda voru Rússar nær allsráðandi í Berlín þá.  Hins vegar tóku sigursælir herir Napóleons stytturnar ca 1805, síðan var styttunum skilað eftir að Napoleon missti völdin tíu árum síðar. 

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 16.3.2012 kl. 12:03]

Parthenon stendur á hæðinni Akrópólis (háborg), sem gnæfir yfir Aþenu, höfuðborg Grikklands. Hofið var heiðrað gyðjunnu Athena. Það var reist á valdatíma Períkles (um 495-429 f. Kr.), sem stóð mjög fyrir fegrun borgarinnar. Parthenon (meyjarhofið) er undur-fagurt, kannski fegursta bygging veraldar. Ógleymanlegt öllum sem fá það augum litið.

Ekki langt frá Parþenon er Erechtheion hofið. Erechtheion var notað til að dýrka höfuðguðina í Attica,  Athenu og Poseidon-Erechtheus. Hofið er kannski frægast fyrir sínar sex kvenstyttur, Caryatids, sem halda uppi þaki lítils útskots á suðurhlíðinni. Bretinn Lord Elgin stal þessum styttum og flutti til London. Fimm hefur verið skilað og eru í Acrópólissafninu, en ein er eftir í British Museum, sem er annars fullt af þýfi frá Grikklandi.