Man einhver eftir þessum bílum ?

Í tengslum við "Naumhyggjubílasafn Íslands" sem er áhugamál mitt leitar hugur minn oft til bíla, sem ekki voru örbílar en hins vegar langódýrustu bílarnir eða þeir minnstu eða ódýrastir af sínu tagi.

Ég hef nú umráð yfir rúmlega tug örbíla sem kandídata fyrir safnið en auk þess yfir nokkrum fleiri bílum, sem ekki eru örbílar en eru annað hvort nú eða voru á einhverjum tíma minnstir af sínu tagi eða "ódýrastir".

Dæmi um þá er "ódýrasti húsbíll landsins", UAZ 52, frambyggður Rússi 1972, -   "minnsti jöklajeppi landsins", Suzuki Fox 1986,  -   "minnsti Toyota jöklajeppi landsins, 2ja manna Hilux árgerð 1989  - minnsti bíll landins 1956-1959, Fiat 600/Zastava 750, - og minnsti 5 manna bíllinn á markaðnum 1984-1988, Daihatsu Charade ´86.

Í Útvarpshúsinu hefur verið til mynd af fyrrum Útvarpshúsi við Skúlagötu og ég hef gamnað mér við að aldursgreina myndina með því að nota mér það, að stór austur-þýskur sendibíll af gerðinni Garant 32 stóð fyrir utan húsið.

Þetta voru á árunum 1957-59 ásamt IFA P-70, lélegustu bílar, sem fluttir voru til landsins og entust nánast ekki neitt.

Af þeim sökum var ljóst að myndin af útvarpshúsinu gat ekki verið eldri en frá 1957 og ekki yngri en frá 1960 !

Ég man vel eftir því þegar IFA P-70 var fyrst sýndur, annað hvort í þáverandi húsi Sveins Egilssonar eða húsi áföstu því.

Hann var með þversum tvígengisvél frammi í og framhjóladrif.

Hægt var að fá hann bæði sem venjulegan stallbak og líka sem skutbíl, eins og sést á meðfylgjandi myndum.  

Sölumaðurinn fullyrti að vegna þess að bílinn væri úr pappaplasti væri hann undraléttur og benti á tölu í bæklingi, 560 kíló!

Þetta þótti hér merkilegt og næsta ótrúlegt, því að bíllinn var 3,73 m á lengd og um 1,50 á breidd og því langtum léttari en nokkur annar bíll af þeirri stærð ef þetta var rétt.

Þegar ég fór að skoða tölurnar nánar kom í ljós að þetta var aðeins þyngdin á öðrum ás bílsins fullhlöðnum ! Fullhlaðinn vó bíllinn tæplega 1200 kíló.

Síðar komst ég að því að bílinn var milli 800 og 900 kíló að þyngd tómur og að með aðeins rúmlega 600 rúmsentimetrá 22ja hestafla tvígengisvél var hann algerlega kraftlaus og komst varla yfir 80 kílómetra hraða !

Sem dæmi um hrákasmíð á bílnum má nefna, að botninn á farangursgeymslunni var úr lélegum krossviði sem var ekki einu sinni almennilega fastur heldur gat losnað við minnsta áreiti !

En þetta var langódýrasti nýi bíllinn á markaðnum árið 1957.

Á þessum árum voru einnig fluttir inn nokkrir Wartburg-bílar frá Austur-Þýskalandi, sem voru mun skárri, úr stáli og með 900 cc vél sem skilaði þeim miklu betur áfram.

Trabant tók við af P-70 1959 og var 250 kílóum léttari og mun betur hannaður bíll. Trabant verður auðvitað að vera á naumhyggjubílasafni ef af verður enda skásti austur-þýski bíllinn.

En nú er það spurning mín, og kannski er hún of seint fram komin: Eru einhverjir sem kynntust P-70 og Garant 32 eða vita eitthvað um þessa bíla og gætu þeir upplýsingum um það til mín? Eiga kannski myndir af þessum bílum?  

Garant var dísilknúinn og með alveg sérstaklega grófu og háværu vélarhljóði, aðeins framleiddur á árunum 1957-61 og var notaður á sendibílastöðvum og víðar.

Myndin, sem fylgir hér af honum, er sú eina sem ég gat fundið á netinu, og er af pallbílsgerð hans.

Þessir bílar eru ekki einasta vitnisburður um naumhyggju í bílaeign, sem gat höfðað til  nokkra Íslendinga á þessum árum, heldur fela þeir líka í sér pólitískar minjar um gjaldeyris- og haftastefnu vinstri stjórnarinnar 1956-1958 sem og afleiðingar af þorskastríði Íslendinga og Breta, sem leiddi af sér innflutningsbann á íslenkum fiski til Bretlands og vöruskiptasamninga við kommúnistalönd Austur-Evrópu.    

Athugasemdir

[Magnús Ólafsson (IP-tala skráð) 10.1.2014 kl. 13:42]

Góðan dag. Garant 32 http://de.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%A4nomen_Granit_30K

ræddi einu sinni við innflytjandann sem var kenndur við Pólar rafgeymar en man ekki nafnið. Hann sagði að vitleysa í viðhaldi hafi verið orsök bilana. T.d. hafi þessi loftkælda díeselvél verið þannig að menn hafi ekki gert sér grein fyrir því að sílendrar þöndust við hitann og ekki mætti því herða boltana sem héldu þeim við blokkina með kalda vélina Það átti að vera slaki á boltunum til þess að mæta þaninu. Hann tíndi til fleiri atriði sem ég man ekki glöggt. Man sjálfur eftir nokkrum nýjum sem stóðu lengi við Kársnesveg rétt hjá Þórði í Sæbóli og báru beinin þar. Ég hef síðustu tæp 8 árin búið með annan fótinn í Þýzkalandi (34289 Zierenberg) og hef séð svona bíla á dellukallamótum í frábæru nothæfu standi og eigendurna með krónískt bros á andliti. Kær kveðja Magnús

[Eiður (IP-tala skráð) 10.1.2014 kl. 14:55]

Mig minnir að Guðmundur Brynjar  bróðir minn hafi um tíma átt Garant. Hljóðið î vélinni var eins og verið væri að rústberja stálskip! Þetta voru stórir sendibîlar, þeir entust svona 1-2 ár. Hann keyrði líka um tíma IFA vörubíl sem var sömu ættar og álíka endingargóður!

[grúskari (IP-tala skráð) 10.1.2014 kl. 18:30]

Flestir trillukarlar kannast við DNG færavinduna, sem hefur verið framleidd á Akureyri í 20 ár.

Einstakur mótor vindunnar á uppruna sinn í startara úr P-70 bíl. Flestir startarar nota einhvers konar gírun til að snúa mótorum, en P-70 startarinn sneri sveifarásnum beint. Hugvitsmennirnir Nils og Davíð Gíslasynir þróuðu síðan vinduna ásamt tilheyrandi rafeindabúnaði.

Kann ekki að skýra þetta nánar, en skemmtileg tenging austur þýsks iðnaðar og íslenskrar hátæknivöru. Vindurnar eru þekktar fyrir góða endingu, öfugt við bílana.

[Þór Gunnlaugsson (IP-tala skráð) 11.1.2014 kl. 13:59]

Sæll Ómar og gleðilegt ár.

Því miður þekki ég hvorugan bílinn en Wartburg fékk ég nýjan á meðan ég bjó fyrir norðan og fór bara vel um okkur hjónin og 2 börn og mjúkur var hann.

Við vorum eitt sinn fyrir jólin á leið heim og í Norðurárdal voru flutningabílar og var verið að keðja þá og kom einn bílsjórinn til min og sagði varla hægt að fara á svona plastkassa yfir Holtavörðuheiði vegna ófærðar og frosts.

Bað um að hann kikti eftir mér í speglum en ég ætlaði yfir og það varð úr en ég hélt um tíma að ég væri á jeppa því hryggir eftir flutningabílana voru misháir og að renna í gegn var ekkert mál og yfir komumst við og heim á Skagaströnd.

Bíllinn reyndist okkur vel þann tíma sem við áttum hann en veturnir voru kaldir því hitinn kom af pústinu og því þurfti að þenja vélina til að fá blástur upp á rúður og á gólfið og svo þurfti náttúrulega að hafa með kertalykil ef sót fór á milli á kertum og ekkert mál að stoppa og blása úr millibilinu.

Eitt sinn var bakkað á framhurðina min megin svo að hún dældaðist og varð bílstjórinn kona alveg miður sin en ég setti bara hnéð í spjaldið or wola dældin hvarf og svipurinn á blessaðri konunni.