"Ferðamannagos" eða ekki ?

Þegar jarðskjálftahrina byrjaði við fjallið Upptyppinga sumarið 2007 og færðist síðan í norðurátt inn í Krepputungu og Álftadalsdyngju næsta árið, var velt vöngum yfir helstu möguleikum á gosi hér á bloggsíðunni.

Þá, eins og nú, voru þeir all margir, en sá skásti gat verið gos íÁlftadalsdyngju, því að gos í dyngjum eru oft frekar hægt og róleg og geta jafnvel enst í nokkur ár. 

Slíkt gos myndi valda lítilli röskun en verða afar "ferðamannavænt" ef svo mætti að orði komast.

Hið litla og hæga gos í Holuhrauni virðist hingað til svipa til goss af þessu tagi, hvað sem síðar verður. 

Það virðist lýsa sér svipað því þegar hiti í potti á eldavél fullri af vatni er orðinn það mikill að lokið á pottinum lyftist og bullar út með því.  

Gosið í Skjólkvíum við Heklu sumarið 1970 var af þessu tagi. Ferðafólk gat gengið stutta gönguleið að hraunstraumnum frá Landmannaleið við Sölvahraun og komist í návígi við hann.  

Minnisvert er þegar Lúðvík Karlsson heitinn stjáklaði berfættur á inniskóm, einungis klæddur í neðri hluta bikini, á storknandi hraunstraumnum, viðstöddum til mikillar skelfingar sem von var.

Á þeim árum voru engin boð eða bönn í gildi við tugi eldgosa á landi, svosem vegna níu eldgosa við Kröflu, en nú er öldin önnur.

Aðalástæða bannsvæða á landi er sú, að ekki er hægt að útiloka gos undir Dyngjujökli eða í Bárðarbungu sjálfri sem valdið getur flóðum, einkum vegna þess hve öflug og áköf skjálftahrinan þarna er enn. 

Hraunið, sem vellur upp í Holuhrauni er svo litið að magni til, að það nægir hvergi nærri til að létta að neinu marki á þrýstingnum sem kvikuflæðið inn á Bárðarbungusvæðið veldur.  

Erfiðara var að sjá ástæðu fyrir flugbanni eins og í fyrradag yfir stað, þar sem einu minnsta og stysta gosi okkar tíma var lokið.

Gosin nú í Holuhrauni ríma vel við það hvernig gígaröðin, sem þar var fyrir, hefur myndast árið 1797, og virðist vera svipaðs eðlis, rólegt og lítið flæðigos án öskufalls. 

Þó ber þess að geta að syðst í Holuhraun, alveg upp við jaðar Dyngjujökuls, er stærri gígur úr rauðamöl með myndarlegri hraun og því ekki hægt að útiloka að svipaður gígur geti myndast.

Vísa í mynd á facebook síðu minni og myndband á vefnum ruv.is

P. S. Þess má geta að fréttaflutningur í hádegisfréttum Bylgjunnar af því að öskufall frá gígunum hafi borist norður í Mývatnssveit, er hæpinn, því að vindátt yfir landinu stendur úr suðaustri og með því að skoða kortin á vedur.is sést að hugsanlega aska myndi berast niður i byggð í Skagafirði og syðst í Eyjafjarðardölum en ekki 100 kílómetra vegalengd beint norður í Mývatnssveit. Á vedur.is má sjá, að sérstaklega mikið moldrok úr austri er á Grímsstöðum á Fjðllum og leggur það til vesturs í átt að Mývatnssveit. Vitni að gosinu segja einnig að ekkert öskufall sé frá því. 

 

Gýs á ný í Holuhrauni - myndskeið

Athugasemdir

[Guðmundur Jónsson, 31.8.2014 kl. 11:17]

""Aðalástæða bannsvæða á landi er sú, að ekki er hægt að útiloka gos undir Dyngjujökli eða í Bárðarbungu sjálfri sem valdið getur flóðum, einkum vegna þess hve öflug og áköf skjálftahrinan þarna er enn. ""

Þetta er eiginleg eins vitlaust og vitlaust getur orðið Ómar. Það hefur ekkert gerst enn sem réttlætir það menn sem augljóslega botan ekkert í því sem er að gerast séu að hafa vit fyrir öðrum. Líkur á stórgosi nú hættulegu flugi eru eitthavð meiri nú en áður en landskiðið hófst þann 16 águst en að breyta um hættustig þegar þeir sjá kvikuna koma upp er bara barnskapur því það hefur engin bein áhrif á hættuna á stórgosi í öskjunni. Þett er bar enn eitt dæmið um ónothæft liða í vinnu hjá ríkinu að þvælast fyrir.

[Hörður Þórðarson, 31.8.2014 kl. 11:23]

Þú ættir kannski að fá þér vinnu hjá ríkinu, Guðmundur, og hjálpa þessu liði.

[Ómar Ragnarsson, 31.8.2014 kl. 12:37]

Þegar ég er að fjalla um hættu á flóðum og ráðstafanir vegna þess, á við þauð svæði sem næst er jöklinum hvað flóð áhrærir, en finnst það hins vegar vafasamt að banna umferð að Dettifossi að vestanverðu eða að Goðafossi, því að vitað er að flóð myndu aldrei komast þangað niður eftir fyrr en mörgumm klukkustundum eftir að þau brytust undan jöklinum.

Ef menn telja erfitt að "smala" ferðamönnum úr Jökulsárgljúfrum má geta þess að þá ætti að loka veginum í norður frá Dettisfossi en leyfa umferð að fossinum.

[Guðlaugur Ævar Hilmarsson (IP-tala skráð) 31.8.2014 kl. 13:21]

Ef þessi eldvirkni heldur áfram næstu 10 -12 árin eins og var við Kröflu, hvað þá ? Verður hálendinu norðan Vatnajökuls lokað öll þau ár ? Og aðeins opin fyrir útvöldum hópi vísindamanna ?

[Guðmundur Jónsson, 31.8.2014 kl. 13:33]

Að loka í byggð fyrir norðan jökulinn nú þegar ekkert í gögnunum bendir sérstaklega til þess að hamfarflóð fari norður frekar suður er bara heimska. Minni flóð eru kannski líklegri til norðurs, en hamfarflóð þar sem "gagn" væri af lokunum vegna umbrota í öskjunn gætu allt eins farið í til suðurs.

Myndirnar sem þú tókst af sprungum sunnarlega í öskjunn gætu verið upphafið á að þak eða hlið ösjunanr bresti þar.

Það er hættuástand allstaðar á vatnasvæði Bárðarbungu ekki bara sumstaðar og lokanir á minni sævæðum gera það eitt að færa fókusinn frá því sem skiptir máli.

[Bjarni Jónsson, 31.8.2014 kl. 14:41]

Ég tek undir, að hættumatið er skrýtið og viðbrögð ekki í samræmi við tilefni.  Svo er fréttamönnum heimilað að fara á sprungubarminn og kíkja ofan í.  Ég mundi halda, að gastegundir, sem þarna streyma væntanlega upp skömmu eftir gos, séu ekki heilnæmar til innöndunar.