Þjóðareign Bandaríkjamanna og hin hræðilega skattheimta.

Myndirnar hér á síðunni að eru af einhverjum mesta skelfi, sem lengi hefur verið nefndur hér á landi, svonefndum náttúrupassa.

Þessi á myndinni sá passi sem gestir í þjóðgörðum Bandaríkjanna nota þegar þeir fara inn í garðana þar.

Hann er útfærður eins og kreditkort með tilheyrandi segulrönd, líkt og kreditkort og kort sem notuð eru á bensínstöðvum, og passinn vestra gildir í aðeins eitt ár í senn eins og sést efst aftan á honum, og kostaði sá sem myndin er af, nokkur þúsund krónur þegar við hjónin notuðum hann.

Á passanum er tilgreint hvað þurfi hugsanlega að borga aukalega, þótt menn hafi passann.  

Í þjóðgörðunum, sem passinn gildir í, er að finna helstu ósnortnu og verðmætustu náttúruverðmæti Bandaríkjanna, sem eru í þjóðareign í þessu landi brjóstvarnar fyrir frelsi einstaklingsins og eignarétti og ferðafrelsi hans.

Myndin á passanum er af Delicate Arch eða Tæpa boga í Archers-þjóðgarðinum í Utah, en hann er jafnframt í skjaldarmerki Utah-ríkis. 

Í áratugi hafa ekki verið neinar deilur um hann vestra.

Allir verða að greiða fyrir aðgang að þjóðgörðunum, jafnt "heimamenn" sem fólk frá öðrum þjóðum eða heimsálfum.

Þeir, sem ég ræddi við um þennan passa, voru stoltir af að geta með þessu litla fjárframlagi lagt sitt af mörkum til þess að verja náttúruverðmætin gegn skemmdum af átroðningi og standa straum af þjónustu við ferðafólk.

Með því sé efld virðingu og stolt þjóðarinnar sem ásamt náttúruverðmætunum gefi gríðarlegar tekjur af ferðamönnum. Til þessa vísar áletrunin "Proud Partner" á passanum.  

Passanum er ekki ætlað að ná yfir öll útgjöld ríkisins vegna þjóðgarðanna, heldur er upphæðin höfð sem sanngjörnust og verð passans því víðast niðurgreitt af almannafé.

Árangurinn blasir alls staðar við: Meira að segja við Old Faithful í Yellowstone, þar sem meira en tvær milljónir manna ganga árlega um hverasvæði, sem er jafn viðkvæmt og viðkvæmustu hverasvæði Íslands, sést ekki neins staðar svo mikið sem karamellubréf, sígarettustubbur né fótspor.

Nú heyrist í fréttum að langflestir mótmæli hugmyndinni um íslenskan náttúrupassa hástöfum vegna þeirrar skerðingar sem hann valdi á rétti almennings til frjálsrar farar um landið. Jafnvel byggjast andmæli á því að bannað verði að sigla fram hjá friðuðum fyrirbærum nema að hafa passann. 

Sýnist því líklegt að þetta skelfilega fyrirbæri verði afgreitt út af borðinu á Alþingi og aldrei nefnt aftur.

Nefnt er gistináttagjald í staðinn, en harðar mótbárur eru líka gegn því. Bæði sé það sé óréttlátur landsbyggðarskattur þar sem fólk utan af landi sem eigi erindi til Reykjavíkur verði skattlagt fyrir að gista í Reykjavík, til dæmis þegar það fer til lækninga eða annarra erinda sem koma náttúruvernd ekkert við og auk þess séu tekjurnar litlar.

Deilt er um hvort komugjald til landsins leyfist á EES svæðinu og einnig er þar uppi andstaða við það taka gjald af fólki, eins og til dæmis landsmönnum sjálfum, sem ætli ekkert að skoða íslenska náttúru þótt það skreppi í verslunarferð eða annað til útlanda. Nema að ætlunin sé að taka gjaldið eftir þjóðernum og mismuna á þann hátt. 

Skattur á flug innanlands þykir slæm hugmynd, til dæmis vegna þess að þeir, sem eiga viðskiptaerindi eða önnur erindi á milli þéttbýlisstaða á Íslandi, eigi að borga fyrir þá sem fara að skoða náttúruverðmæti. 

Hver höndin er uppi á móti annarri á Alþingi og ýmist hlaupið í gamalkunnar skotgrafir eða að þingflokkar klofna í málinu. 

Síðan er haldið fram þeirri röksemd að reynslan sýni að framkvæmdavaldið ráðstafi tekjustofninum í allt annað en lög mæla fyrir um, svo sem dæmið um Framkvæmdasjóð aldraðra og Útvarpsgjaldið vitni ljóst um. Með þeirri röksemd má raunar mæla gegn hvaða gjaldi eða skattheimtu, sem er, sem á að fara í eitthvert tiltekið verkefni. Og hegðun fjárveitingavaldsins er gerð að ígildi náttúrulögmáls. 

Það heyrist að Ísland sé svo dreifbýlt land að annað gildi hér en erlendis, svonefndar "séríslenskar aðstæður." Þó er Wyoming-ríki með sína þjóðgarða næstum tvöfalt dreifbýlla en Ísland.  

Niðurstaðan virðist ætla að verða sú að í nafni frelsis eða sanngirni eða vantrúar á því að ríkisvaldið fari eftir fjárlögum fáum við áfram með dyggri aðstoð milljón útlendinga ár hvert að troða íslensk náttúruverðmæti í svaðið í bókstaflegri merkingju hér eftir sem hingað til.

Og að í nafni einkaeignaréttarins háheilaga verði samt sem áður að borga fyrir að skoða Kerið og jafnvel fleiri náttúruverðmæti.

Sem sagt: Versta mögulega niðurstaða, sem hugsanleg er, miðað við það hvernig þessi mál hafa verið leyst í öðrum löndum.  

Sem

Þjóðareign á auðlindum meginstefið

Athugasemdir

[Bjarni Gunnlaugur (IP-tala skráð) 25.2.2015 kl. 15:56]

Ég veit ekki betur en að undanfarin ár hafi verið hægt að kaupa veiðipassa til að veiða í einhverju af mörgum veiðivötnum landsins, að eigin vali.

Hið besta mál. http://www.veidikortid.is/is/kaupa-veidhikortidh

Undarlegt að úlfaþyturinn skildi ekki rjúka upp þar.  

[Már Elíson, 25.2.2015 kl. 15:57]

Ómar - Ég er t.d. ekki algerlega á móti þessum passa EF andvirði skattheimtunnar færi 100% í það sem því er ætlað. - Ég held að það sé einnig stóra málið í hugum fólks. - Fer útvarpsgjaldið 100% í RÚV ? - NEI - Fer það gjald sem eyrnamerkt er í bensínverðinu til vegagerðar og viðhalds til vegagerðar og viðhalds ? - NEI  - Hvað er með viðlagasjóðsgjaldið sem sett var á tímabundið vegna Vestmannaeyjagossins ? - Það er ennþá, og enginn segir eða gerir neitt.- Hvað er með....o.s.frv. - Fólk er orðið þreytt á þessari lymskulegu skattpíningu sínkt og heilagt.

[Bjarni Gunnlaugur (IP-tala skráð) 25.2.2015 kl. 16:04]

Viðbáran um "frjálsa för um landið" er vísan í algjörlega úrelt lög sem lutu að því að í þjóðvegalausu landi þurfti að tryggja að fólk gæti ferðast um það. Þetta hafði ekkert með túrisma að gera eða rétt manna til að trampa í dag eftirlitslaust og óbætt um viðkvæma náttúru.

  Eftir að vegakerfið kom hér þá var sá vandi leystur. Fólk hefur semsagt í dag frjálsa för um vegakerfið.

[Þorsteinn Briem, 25.2.2015 kl. 16:24]

Útgjöld erlendra ferðamanna til íslenskra fyrirtækja voru 238 milljarðar króna árið 2012 og ekki þarf nema örlítið brot af þeirri upphæð til að stækka hér bílastæði, bæta salernisaðstöðu, leggja nýja göngustíga og viðhalda þeim gömlu.

Og íslenska ríkið fær stóran hlut af þeim tekjum sem skatt þessara fyrirtækja.

Þar af leiðandi er engin ástæða til að leggja hér á Íslandi sérstakan skatt á erlenda ferðamenn vegna einhverra göngustíga.

Íslenskir og erlendir ferðamenn geta að sjálfsögðu greitt fyrir afnot af salernum og bæði íslenskir og erlendir ferðamenn nota hér göngustíga.

Og að sjálfsögðu greiða ferðamenn fyrir leiðsögn og gistingu.

[Jón Logi (IP-tala skráð) 25.2.2015 kl. 16:46]

En....
Eru þeir með farþegagjald til málaflokksins eins og við? Hvað með samanburð á VSK? Þungasköttum? Eldsneytisgjöldum?
Ég væri ekki hissa ef við reyndumst nú þegar plokka meira af hverjum farþega en þeir.....

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 25.2.2015 kl. 16:50]

"Delicate Arch"; brothætti eða viðkvæmi boginn.

Ég hef orð á þessu bara til gamans.

[Þorsteinn Briem, 25.2.2015 kl. 16:54]

"Ferðamenn sem eru erlendir ríkisborgarar og búa ekki á Íslandi geta fengið hluta virðisaukaskatts af vörum endurgreiddan."

"Heimilt er að endurgreiða virðisaukaskatt til erlendra ferðamanna af varningi sem þeir hafa fest kaup á hér á landi."

"Heimilt er að endurgreiða virðisaukaskatt af vörum á einum og sama vörureikningi sé kaupverð þeirra samtals fjögur þúsund íslenskar krónur eða meira ásamt virðisaukaskatti, þó einn eða fleiri munir nái ekki tilskilinni lágmarksfjárhæð."

"Það er skilyrði endurgreiðslu að kaupandi vörunnar hafi hana með sér af landi brott innan þrjátíu daga frá því er kaup gerðust."

Endurgreiðsla á virðisaukaskatti erlendra ferðamanna hér á Íslandi gildir því ekki til að mynda um þjónustu, svo og mat og drykki á veitingahúsum, hvað þá salernisferðir.

Reglugerð um endurgreiðslu á virðisaukaskatti nr. 294/1997 með síðari breytingum

[Þorsteinn Briem, 25.2.2015 kl. 17:01]

17.2.2015:

"Íslands­banki spá­ir því að út­flutn­ings­tekj­ur ferðaþjón­ust­unn­ar verði 342 millj­arðar króna í ár, eða ríf­lega ein millj­ón krón­a á hvern Íslend­ing.

Grein­in hef­ur vaxið mun hraðar en hag­kerfið og með sama áfram­haldi verða tekj­urn­ar farn­ar að nálg­ast út­gjöld rík­is­ins inn­an nokk­urra ára en þau eru áætluð um 640 millj­arðar króna í ár."

"Ingólf­ur Bend­er, for­stöðumaður Grein­ing­ar Íslands­banka, seg­ir ferðaþjón­ust­una orðna "lang­um­fangs­mestu at­vinnu­grein þjóðar­inn­ar á mæli­kv­arða gjald­eyrisöfl­un­ar.""

Spá 342 millj­arða króna útflutningstekj­um ferðaþjónustunnar á þessu ári, 2015

[Ásgrímur Hartmannsson, 25.2.2015 kl. 17:28]

Ég myndi segja eitthvað, en Már Elíass er búinn að því...

[Friðrik Dagur Arnarson (IP-tala skráð) 25.2.2015 kl. 18:12]

Ég er algjörlega á móti frumvarpi um náttúrupassa sem felur í sér að allir landeigendur geti farið að rukka inn á hvað sem er á landi sínu. Ef það nær fram að ganga munum við standa frammi fyrir algjörlega nýjum veruleika. Að rölta t.d. um Hornstrandir og borga hverjum og einum landeiganda sína fúlgu og sama annars staðar. Sáum hvað var í gangi í Mývatnssveit áður en það var stoppað. Þetta yrði alsherjar ógæfuspor og myndi skapa nýtt "útgerðarauðvald" sem gerir út á þurrlendið en ekki miðin. Og sporin hræða.

[Ómar Ragnarsson, 25.2.2015 kl. 21:35]

Ég hef áður kallað Delicate Arch Viðkvæma boga, en Tæpi bogi er stysta nafnið sem ég hef fundið og það eina sem er ekki fleiri atkvæði en Delicate Arch. 

Og víst er hann tæpur. Vitað er að hann mun falla fyrir veðrun um síðir rétt eins og Hvítserkur við Vatnsnes mun gera, og nú þegar hefur boginn yfir Ófærufoss hrunið. 

Gljúfrabúinn við Rauðuflúð var viðkvæmur, en ég fékk af því fregnir á sínum tíma að menn hefðu farið þangað sérstaka ferð til að fella hann vegna þess hve hann var mikilvægt tákn fyrir einstæða náttúruna í Hjalladal, sem sökkt var í Hálslón og mun fyllast af auri á næstu öldum. 

[Bjarni Gunnlaugur (IP-tala skráð) 26.2.2015 kl. 08:17]

Ertu kannski algjörlega á móti eignarrétti Friðrik Dagur?

Það er eins og fólk haldi að spurningin um eignarrétt sé eitthvað sem mönnum finnst eða finnst ekki. Grundvallar prinsipp t.d. eins og bundin eru í stjórnarskrá virðast þar skifta heldur litlu máli.

Væri ekki rétt að kjósa bara um það í almennri kosningu hvort fólk eigi nokkuð að þurfa að greiða fyrir matinn sinn?

[Steinar Frímannsson (IP-tala skráð) 26.2.2015 kl. 11:16]

Ein mótbáran við frumvarpinu er,  að það leyfi landeigendum að selja inn á sitt land.   En sannleikurinn er sá að í frumvarpinu er sett það skilyrði fyrir þáttöku í náttúrupassanum,  að ekki megi selja inn á landið ef greitt er úr Framkvæmdasjóði ferðamannastaða.  Ég sé ekki að þessi varnagli leyfi aðra gjaldtöku að því gefnu að engir peningar komi úr sjóðnum.   E.t.v. er þetta viðurkenning á því að það er leyfilegt,  hvað svo sem hver segir.  En frumvarpið er gallað að því leyti að gjald fyrir náttúrupassa á eingöngu að fjármagna framkvæmdir.  Ekki rekstur.   Og það gæti leitt til þess að landeigendur telji sínum hag betur borgið utan við passann.  Og fjármagna það sem þarf með aðgangseyri.