Spaugstofan, - eitt þriggja megintímabila síðustu 100 árin.

Fyrir um öld eða tæpri öld hófst tímabil í í skemmtanamenningu þjóðarinnar sem stundum hefur verið kennt við revíurnar, sem voru fluttar allt fram undir 1960. 

Fyrirmyndin var dönsk og lögin að mestu komin hingað beint frá Danmörku eða í gegnum Kaupmannahöfn. 

Haraldur Á. Sigurðsson leikari var eitt af helstu nöfnum revíutímabilsins, bæði sem höfundur ásamt mönnum eins og Bjarna Guðmundssyni, Tómasi Guðmundssyni, Emil Thoroddsenn og Indriða Waage, og sem flytjandi ásamt Alfreð Andréssyni, Brynjólfi Jóhannessyni, Árna Tryggvasyni og Nínu Sveinsdóttur frá miðju tímabilsins til enda og Árna Tryggvasyni, Soffíu Karlsdóttur og Baldri og Konna á síðasta áratug revíutímabilsins, auk Karls Guðmundssonar eftirhermu og Gests Þorgrímssonar og Hjálmars Gíslasonar gamanvísnasöngvara. 

Inn í þetta tímabil stigu tvö stór nöfn í skemmtanalífinu á miðjum fjórða áratugnum, Bjarni Björnsson með gamanvísur og eftirhermur, sem kom frá Ameríku, og MA-kvartettinn, sem hafði erlenda kvartetta á borð við Comedian Harmonitz sem fyrirmynd. 

Veturinn 1958 til 1959 urðu snögg umskipti þegar skemmtiatriði spaugs undir alþjóðlegum og þó aðallega bandarískum áhrifum í gegnum rokkbyltinguna ruddu sér braut inn í tómarúmið sem hvarf revíanna skildi eftir. Þetta nýja tímabil stóð í megindráttum til ársins 1986.  

Þennan vetur komu þeir Gunnar Eyjólfsson og Bessi Bjarnason fram með alveg nýja tegund tveggja manna spjallþáttaspaugs sem Gunnar hafði kynnst sem flugþjónn vestanhafs. Rokkbyltingin skolaði mér inn í þetta með spaugi undir alveg nýjum lögum af erlendum vinsældalistum, djörfum háðsádeilum, uppistandi og eftirhermum.

Til urðu tvíeyki eins og Árni (Tryggvason) og Klemenz (Jónsson) og Róbert (Arnfinnsson) og Rúrik (Halldórsson). 

Á næstu árum komu síðan fram söngtríó undir áhrifum bandarískrar þjóðlagatónlistar á borð við Savanna-tríóið og Ríó tríóið, íslensku bítlahljómsveitinni Hljómum og nokkrum nýjum eftirhermum á borð við Karl Einarsson og Jón B. Gunnlaugsson. Fleiri sönghópa má nefna eins og Þrjú á palli, og 1975 stukku Halli og Laddi inn í myndina af miklum krafti með sínu mikla spaugi, sem Laddi hefur haldið áfram fram á þennan dag.  

Í bland við þessi umskipti þróuðust héraðsmót stjórnmálaflokkanna hratt á sjötta áratugnum og fengu framlengingu í Sumargleðinni 1972-86.

1986 urðu enn tímamót þegar stórbætt vegakerfi og tilkoma sólarlandaferða og myndbandaleiga breyttu skemmtanamynstrinu á sumrin og við tók tímabil sem má kenna við Spaugstofuna sem helsta merkisbera grínþáttagerðar á landinu.

Spaugstofan byrjaði að vísu 1985 en eftir gerð tveggja stórkostlegra Áramótaskaupa 1985 og 86 var brautin bein, - og 30 ára ferill, sem í hönd fór, varð einstakur í menningarsögu landsins.

Ásamt Spaugstofunni komu margir góðir skemmtikraftar svo sem Fóstbræður og Radíusbræður og síðustu árin hafa uppistandarar á borð við Jón Gnarr og Ara Eldjárn auk rappara farið mikinn, að ekki sé nú minnst á Baggalút og Hund í óskilum.

Spaugstofan hefur það einkenni margs hins besta, að að þegar lagðir eru saman fimm menn í fremstu röð, - þessu tilfelli fimm af bestu gamanleikurum og þáttagerðamönnum þjóðarinnar, - verður útkoman enn stærri en summan af einstaklingunum.

Árum saman var skrifstofa mín í Útvarpshúsinu í næsta herbergi við herbergi Spaugstofunnar, og ég held ég geti fullyrt eftir að hafa fylgst með þeim í nábýli þessi ár, að þeir unnu kraftaverk vikulega þegar þættir þeirra voru á dagskrá.

Tel að þeir hafi lagt mun meiri og merkilegri skerf til menningarsögu þjóðarinnar en menn gera sér enn grein fyrir.    

30 ára grínafmæli: Spaugstofan krufin

Athugasemdir

[Þorsteinn Briem, 29.8.2015 kl. 14:40]

Geir og Grani - Lögregluofbeldi - Myndband

[Þorsteinn Briem, 29.8.2015 kl. 14:42]

Þegiðu Magnús! - Spriklur - Myndband

[Þorsteinn Briem, 29.8.2015 kl. 14:55]

Bandaríska Spaugstofan:

On Point' with Gov. Sarah Palin & Donald Trump - Myndband

[Pétur D. (IP-tala skráð) 29.8.2015 kl. 16:29]

Það er sorglegt, Ómar að þú minnist hvergi á Baggalút, sem hafa verið fyndnustu skemmtikraftar á Íslandi sl. 15 ár. 

[Pétur D. (IP-tala skráð) 29.8.2015 kl. 16:33]

... ásamt Spaugstofunni að sjálfsögðu. 

[Arnfinnur Gudmundsson (IP-tala skráð) 29.8.2015 kl. 17:03]

Já Ómar,Minnisem var í gær tegar upptøkurnar á smurstødinni á Laugavegi 180 tar sem Siggi fór á kostum, ad ég tali ekki um upphituna fyrir tættina, erfitt fyrir mig ad einbeita mér ad vinnu eftir teirra uppákomu, svo mikid hló ég.

Margan bílinn hef ég tjónustad fyrir tig gegnum árinn Ómar en nú er sonurinn Tórdur tekin vid keflinu og árin ordin 16 sídan ég sídast skifti olíu á tínum bíl.

kvedja til tín og tinna

Arnfinnur

[Gunnar Th. Gunnarsson, 29.8.2015 kl. 22:20]

Spaugstofan hafði skelfilegan vinstri halla og halda mátti að hún hefði verið gerð út af Samfylkingunni. 

Synd og skömm hvað þetta var orðið skelfilega þreytt undir lokin því þeir áttu ágæta spretti með sitt þjóðfélagsádeilugrín og það vantar þannig grín í dag.

En svoleiðis grín á ekki að vera flokkspótitískt í felubúningi í skjóli ríkisútvarps og kostað af skattgreiðendum.

[Ómar Ragnarsson, 29.8.2015 kl. 22:57]

Þetta með Baggalút var svakaleg skyssa hjá mér, - takk fyrir ábendinguna, - set þá strax inn í hópinn.