Ýkt andlátsfregn.

Því fólki fjölgar sem virðist ekki lengur lifa í mannheimum heldur í netheimum. Í þeirri stöðu getur veruleikaskyn þess breyst verulega.

Það er fráleitt að bera stöðu íslenskunnar saman við stöðu nær útdauðra tungumála á Bretlandseyjum, en þegar fólk er nær drukknað í ensku netheima getur því fundist íslenskan vera dauð.

Enskan ógnar að vísu tilveru allra annarra tungumála en staða íslenskunnar er síst verri en þeirra flestra.

Yfirlýsingar um það að enskan sé í þann veginn að drepa önnur tungumál eru stórlega ýktar.

Fleiri aðskotaorð úr ensku hafa komist inn í tungumál nágrannaþjóða okkar, svo sem Norðurlandaþjóðanna og Þjóðverja, en inn í okkar tungumál.

Það er að vísu hörð barátta, sem þarf að heyja fyrir íslenska tungu, vegna ásóknar enskunnar og undanlátssemi margra gagnvart henni.

Þar er fjölmiðlafólk í lykilstöðu, en stundum dapurlegt að verða vitni að slappleika þess, því miður. 

Sumt þeirra myndi segja að íslenskan sé "að renna út á tíma", eh, "running out of time" eins og Kristján heiti ég Ólafsson myndi orða það.

Í tengdri frétt um andlát íslenskunnar segir til dæmis, að hún muni ekki "koma til með að" lifa mikið lengur. Þarna er orðunum "koma til með að" alveg ofaukið.  

En það verður að andæfa þeirri uppgjöf, sem felst í því að segja að íslenskan eigi stutt eftir.

Íslenskan á nóg eftir ef vilji er fyrir hendi.

Íslensk tunga á stutt eftir

Athugasemdir

[Már Elíson, 4.12.2015 kl. 12:39]

Ómar, hvenær á fólk að nota  "koma til með að"  og til hvers er það þá ef ekki til að nota ? - Ég kem til með að nota það í framtíðinni ef þú fræðir mig.

[Guðjón (IP-tala skráð) 4.12.2015 kl. 16:31]

Ég held að íslenskunni stafi mesta hættan af bókstafs málvöndunarsinnum, sem gera hvað þeir geta til að gera hana leiðinlega.

  Leyfum öllu fólki, líka unglimgum, að leika sér með málið, teygja það á alla kanta, þenja út og suður. Þannig verður gaman!

  Hið opinbera ætti að leggja niður allar álögur á íslenskt ritað mál, bókaforlög styðja frjálsa samkeppni, með því að hvetja stórmarkaði til að hafa flestar bækur alltaf á boðstólum.

  Með því að lesa vandað mál, varðveitum við best móðurmálið okkar.

[Þorvaldur S (IP-tala skráð) 4.12.2015 kl. 16:38]

Er ekki erfitt að koam þessu heim og saman. Málvöndun er leiðinleg, amk ef hún er bókstafleg, leyfum öllum að teygja og toga, lesum vandað mál. En er vandað mál ekki leiðinlegt? Er teygt og togað mál vandað? Hvað er vandað mál?

[jon (IP-tala skráð) 4.12.2015 kl. 16:59]

ja málið er að yngra fólkið teygir hvorki né togar. Væri óskandi það íslenskan væri teygð og toguð. En yngra fólkið hnoðar íslenskunni saman frekar en að teygja og toga, notar sífellt færri orð, ofnotar 3-4 orð /bara, eitthvað, ég bara, hann bara og hann eitthvað...geðveikt þetta og geðveikt hitt. Nafnorðastíll allsráðandi..

Þorvaldur spyr hvað er vandað mál? Mörg svör við því, hér er eitt; fjölbreytt, nafnháttarmerki notuð sparlega, sagnir beygðar, hikorðum fækkað. Strax betra.

[Eiríkur Rögnvaldsson (IP-tala skráð) 4.12.2015 kl. 18:05]

Það er alveg rétt að íslenskan á nóg eftir ef vilji er fyrir hendi. En þá verða stjórnvöld og almenningur að sýna þann vilja í verki. Það eru ýmis teikn á lofti um að málið sé í meiri hættu en fyrr, og ábyrgðarlaust að hunsa þær vísbendingar.

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 4.12.2015 kl. 18:24]

Það væri náttúrulega hægt að halda íslenskunni við sem hliðarmáli þó enska yrði almennt samskiptamál að mestu.  Það væri alveg hægt ef vilji væri fyrir hendi.  Spurning hvort það væri hægtn nema að vera í ESB.  ESB styrkir viðhald smárra tungumála.  Því það kostar náttúrulega eins og annað.

[Elín Sigurðardóttir (IP-tala skráð) 4.12.2015 kl. 19:44]

Þarf sem sagt að borga mönnum í háskólum landsins til að taka við umsóknum?  Verður "opið fyrir umsóknir" í skólana þar til landið verður komið í ESB?

[jon (IP-tala skráð) 4.12.2015 kl. 19:51]

Skoðum vandað mál, myndrænt og fallegt í samanburði við óvandað mál. Sumir kalla það leikskólamál. Ekki afleit líking.

"það er búið að vera rosalega mikill vindur í dag," sagði Jón Jónsson á Jónsstöðum um veðrið í dag. "Það var ísnálahríð og þetta er blanda af vindi, skafrenningi og blindu," bætti hann Jón við.

"Harðviðris frost og bálhvasst, fjandinn hafi það," sagði Jens Jónsson á Jensstöðum. "Og ekki bættu élin geð mitt eða minna. Snögg og snörp voru þau - svo sveið undan. (ísnálahríðin). Hér sá ekki út úr augum sökum byls" (blindan). 

Við búum í allsnægtarsamfélagi, notum nú allan frítímann okkar til að auðga málið, spjalla saman, koma með ábendingar um hvað mætti betur fara, hvað hljómar betur, skerpum sýn okkar og skynjun á fegurð tungunnunar.

Í stað þess að eyða öllum þessum tíma í að glápa á símaskjái að skoða feisbúkk og svoleiðis, þegjandaleg og vonsvikin.

[Jósef Smári Ásmundsson, 4.12.2015 kl. 20:37]

Mismunandi tungumál urðu til vegna samgönguleysis. Þegar samgöngur milli þjóða verða auðveldari verður samruni tungumála. Þetta er óumflýjanlegt og engin ástæða til að óttast þessar breytingar frekar en aðrar.

[Ómar Ragnarsson, 4.12.2015 kl. 21:09]

Fjölbreytni, rökvísi, frjór stíll og orðfæri í auðskilinni orðræðu er "vandað mál" og jafnframt skemmtilegt.

Kansellístíllinn með málalengingum sínum og órökréttu orðagjálfri er leiðinlegt og tyrfið mál.

Nú er til dæmis verið í rólegheitum að útrýma orðunum "svona", "hvernig" og "þannig".

Í staðinn er tönnlast á þrefalt lengra orðfæri; "með þessum eða hinum hættinum".

Í stað sagnanna að "fjölga" eða "fækka" er komnar málalengingar, spunnar upp úr nafnorðinu "aukning".

Dæmi: "Það hefur orðið aukning í því að fólki fækki.."

      Í stað þess að segja einfaldlega:

      "Fólki fækkar." 

Vestfjarðarþingmaður einn sagði:

"Það hefur orðið neikvæð fólksfjöldaþróun á Vestfjörðum."

      Í stað þess að segja:

"Vestfirðingjum fækkar."

Unglingar hafa skapað mörg af skemmtilegustu nýyrðum og orðatiltækjum samtímans.

Meðan svo er þarf ekki að óttast að íslenskan sé í dauðateygjunum.  

[Björn Matthíasson (IP-tala skráð) 4.12.2015 kl. 21:50]

Íslensk tunga á ekki stutt eftir ólifað. Ef nokkuð, þá á hún skammt eftir ólifað. 

Annars hef ég enga trú á lífslokum íslenskrar tungu. Hún er seig. 

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 4.12.2015 kl. 22:03]

 Það er samt spurning hvort óhætt er að vera værukær.  Þ.e. yfir hugsanlegum endalokum íslensku.

Vegna þess að við höfum fordæmi úr sögunni sem mætti kannski líta til.

Vesturheimsfararnir svokallaðir.  Fólk sem flutti frá Íslandi til Ameríku, að þeir ætluðu alltaf að tala íslensku.  Þeir ætluðu að vera bara alveg eins og þeir væru á Íslandi. (Gróft sagt) 

Við vitum hvernig það fór.  Enskan gleypti þá á ótrúlega stuttum tíma.  (Jú jú, hægt að finna einstaka mann á stöku stað sem kann ennþá nokkur orð.)

[Kjartan Sigurgeirsson, 5.12.2015 kl. 00:42]

Danska er viðurkennt tungumál, það tala það margfalt fleiri en Íslensku, en Dönsku virðist samt stafa talsvert meiri ógn af nýyrðun vegna tækniþróunar í heiminum, þau rata öll beint inn í dönskuna nánast óbreytt. Það er öllu alvarlegra hversu lítið virðist lagt í að leiðrétta "hálfvitavillur" í málfari eins og "spáðu í því" sem fullorðið fólk er farið að nota, jafnvel fólk sem hefur áratugum saman spáð í það.  Ég tel að ef kennarar og aðrir uppalendur leggja áherslu á að kenna vandað mál og að nota íslenska málfræði, skipti ekki svo miklu máli þó eitthvað slæðist inn í málið af orðum af erlendum uppruna.  Gildir eflaust sama lögmál og með mannfólkið blöndun er til bóta.

[Jósef Smári Ásmundsson, 5.12.2015 kl. 10:33]

Ég er nú á þeirri skoðun Eiríkur Rögnvaldsson að ef við förum að eyða meiri peningum í þennan málaflokk þá muni árangurinn verða minni en enginn. Fyrir nokkrum árum var ráðist í það verk að Íslenska stýriforrit ( Windows). Það leið ekki langur tími þar til kom að uppfærslu á forritinu og öll vinnan var fyrir bí og fjármunirnir sem eytt var í framtakið til einskis. Þar fyrir utan felst mikill tímasparnaður fyrir nemendur að tileinka sér enskuna í náminu. Kennslubækur á því máli eru nær ótæmandi og engin leið er að íslenska allar kennslubækur svo vel sé- megin þorri námsefnisins verður alltaf útundan. Svo verð ég bara að minnast á orðabók yfir tölvur sem gefin var út fyrir margt mörgu. Mörg orðanna á ensku voru alls ekki til á íslensku svo búin voru til fjöldi nýyrða. Síðan var viðauki aftast í bókinni þar sem voru útskýringar á hvað öll þessi nýju orð þýddu.

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir, 5.12.2015 kl. 19:49]

Ómar. Verst ef fólk á svona litlu Íslands-skeri hættir að skilja tungumál nágranna sinna.

Og svo eru það andans viskuleiðbeinendurnir, sem verða óskiljanlegir í "Háskólaða" barnaskóla-heilþvottinum stjórnlausa og kerfisspillta.

Og eftir situr einræðisháskólastýrða af-skynjun bankarándýranna?

Eða hvað?

M.b.kv.