50 ára gamalt gylliboð.

Fyrir 50 árum var því haldið fram að í kringum álverið í Straumsvík myndi spretta upp stórfelldur áliðnaður sem flytti út margþætta álvarning, allt frá álpappír og álþakplötum upp í flugvélar.

Þetta gylliboð reyndist tálsýn.

Ég heyrði skýringuna í hnotskurn þegar ég hitti byggingaverktaka, sem var að leggja þakplötur úr áli á hús í miðju gróðærinu árið 2007.

"Er ekki hægt að framleiða þessar þakplötur hér á landi?" spurði ég, "og setja þær á hús, nánast við verksmiðjuvegg álversins?"

"Nei," svaraði hann.

"Fyrst verður að flytja súrálið hingað yfir þveran hnöttinn frá Ástralíu, síðan að flytja það umbreytt í ál til þakplötuverksmiðju í Þýskalandi, og loks þaðan aftur til Íslands í formi þakplatna.

Á hverjum degi framleiðir þessi verksmiðja þakplötur sem nægja myndu fyrir Íslendinga í tvö ár.

Hagkvæmni stærðarinnar, skilurðu?" 

50 árum eftir gylliboðið auglýsir síðan Norðurál hið umbreytta hráefni, sem upphaflega er flutt hingað yfir hálfan hnöttinn sem ál frá norðurslóðum.  

Vilja álið beint úr álveri

Athugasemdir

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 4.1.2016 kl. 15:17]

Kann ekki alveg við orðið "umbreyting" um það sem kallast víst á íslensku efnahvarf. Á þýsku: Reaktion, á ensku: reaction.

[Sævar Helgason, 4.1.2016 kl. 15:29]

Eina ástæðan fyrir hráálsframleiðslu á Íslandr er raforkuverið ,magn þess og afheldingaröryggi. Verksmiðjurnar eru eingöngu til að breyta þessari raforku í ál - ekker annað og það verður aldrei annað. Við eru óralangt frá mörkuðum og því verður aldrei hagkvæmt að setja upp ferkari framleiðslu hér.  Þetta var reynt í smá tíma með álpönnuverksmiðju á Eyrarbakka í nokkur ár. Ál frá Ísal var keypt en þar sem magnið var svo sáralítið svaraði engangveginn kostnaði að sinna þeim viðskiptum Þessi pönnuverksmiðja keypti því sitt ál frá Danmörku -allt þar til rekstri hennar var hætt og hún seld--til Danmerkur. Framleiðsla verksmiðjanna er gríðarlegt álmagn og fer til stórra úrvinnsluaðila á meginlandinu....Er ekki að sjá að þeir á Skaganum fái enhverja hungurlús af áli frá Norðurál- nema þá sem einhverja sýndarmennsku til auglýsingar- arðsemi Norðurál af svoleiðis er enginn.

[Þorsteinn Briem, 4.1.2016 kl. 15:34]

17.12.2005:

"Alpan hf. hefur ákveðið að flytja álpönnuverksmiðju sína frá Eyrarbakka til bæjarins Targoviste í Rúmeníu."

"Þórður Bachmann framkvæmdastjóri segir að fyrirtækið keppi á alþjóðlegum mörkuðum og þar hafi samkeppnin harðnað á undanförnum árum á sama tíma og rekstrarumhverfi fyrirtækja í útflutningi hafi versnað stórlega, bæði vegna aukins innlends kostnaðar, skorts á vinnuafli og mjög hás gengis krónunnar.

Ekki er við því að búast að starfsumhverfið batni á næstunni að mati Þórðar, því auk álversframkvæmda og virkjana sem þeim fylgja hafi hið opinbera miklar framkvæmdir á prjónunum næstu ár."

Álpönnuverksmiðjan flutt frá Eyrarbakka til Rúmeníu

[Þorsteinn Jónsson (IP-tala skráð) 4.1.2016 kl. 18:55]

Það er líka ein stór ástæða fyrir því að framhaldsvinnsla á áli hefur ekki orðið að veruleika - Við erum ekki í ESB!

Reyndar myndi vera þar væntanlega bara opna smá smugu, en kannski þurfum við bara lítið brot af Evrópumarkaðinum tila að það gæti orðið stóriðnaður á íslandi fyrir framhaldsvinnslu á áli.

[Hábeinn (IP-tala skráð) 4.1.2016 kl. 19:09]

Fyrir 50 árum viðraði einhver þá hugmynd að e.t.v. væri hægt að nota eitthvað af álinu sem framleitt yrði í Straumsvík innanlands. Ekkert var lagt í að koma þeirri hugmynd í framkvæmd og dó hún því eins og svo margar aðrar hugmyndir sem settar eru fram.

50 árum seinna spretta svo upp gamlir svekktir menn sem segja að haldið hafi verið fram að í kringum álverið í Straumsvík myndi spretta upp stórfelldur áliðnaður sem flytti út margþætta álvarning, allt frá álpappír og álþakplötum upp í flugvélar. Kalla það sárir og súrir gylliboð sem reyndist tálsýn. Hjá þeim er hver hugmynd sem sett er fram í hálfkæringi loforð sem þeir bíða ævina á enda eftir efndum á.

[Hilmar (IP-tala skráð) 4.1.2016 kl. 21:00]

Það er aldeilis, lygarar með 50 ára gamlar lygar á bakinu eru gangandi á götum bæjarins. Setjum sérstakan í málið, og finnum þá sem eru enn ofanjarðar.

Annars er ég enn að bíða eftir loforðum vinstrimanna, sem eru ekki jafn gömul, og þau eru að hér verði bara hagkvæmir austur-evrópskir gæða strætisvagnar á götunum, og að stórkostlegar rússneskar blokkir yrðu reistar á mettíma, eða sex mánuðum hver.

Þjóðin hefur verið rænd loforðinu um Breiðholt á sterum, og Ikarusvagna í bunkum.

Hvað Ísland gæti verið fagurt ef menn yrðu látnir standa við loforðin, þó einungis hugmyndir hafi verið....

Þess má geta í framhjáhlaupi, að Björk og Andri Snær mótmæltu álverinu í Straumsvík á sínum tíma, sem og stór hluti þjóðarinnar. Mig minnir það allavega....

[Ómar Ragnarsson, 5.1.2016 kl. 00:43]

Ég er að ræða um það sem haldið var fram 1965 og ég man vel eftir. 

Björk Guðmundsdóttir er fædd í nóvember 1965 og Andri Snær Magnason 1973.

Ég var fylgjandi álverinu í Staumsvík og draumsýnin um allan úrvinnsluiðnaðinn var vil ég flokka undir barnaskap og vanmat, bæði hjá þeim, sem héldu þessu fram og þeim, sem trúðu þeim, meðal annars ég.  

[Jóhann Kristinsson, 5.1.2016 kl. 00:50]

Svona er nú leskilningur fólks í dag Ómar minn, eða kanski les fólk ekki allan pistilinn.

Ég er sammála þér, það átti að breyta íslandi frá veiðimannaefnahag í verksmiðjuframleiðsluefnahag með því að leifa álverið í Straumsvík, en reindin varð nú önnur.

Kveðja frá Las Vegas

[Helgi Armannsson (IP-tala skráð) 5.1.2016 kl. 01:27]

ég tek undir það sem þeir sega Ómar og Jóhann ég hef oft tekið eftir þessari miklu bjartsýni i sambandi við áliðnað.var því ekki spað að karahnjúka virkjun yrði búinn að borga sig a 10 árum,það getur verið að mig misminni eitthvað en nú þegar 10 ár eru liðin sér maður aldrei minnst a það hvernig gengur að borga lánin af virkjuninni       

[Davíð12 (IP-tala skráð) 5.1.2016 kl. 01:58]

Því var ekki spáð að Kárahnjúkavirkjun yrði skuldlaus á 10 árum. Það sem sagt var, og hefur staðist, er að tekjuaukning þjóðarbúsins vegna Kárahnjúkavirkjunar yrði það mikil að hægt væri að borga öll lán af henni á 10 árum. Að tekjurnar hafi verið settar í annað en að greiða lánin breytir því ekki. Dæmi og hugmyndir um hvað hægt sé að gera eru ekki loforð eða spádómar um hvað verði gert.

[Tryggvi Helgason, 5.1.2016 kl. 03:32]

Strax í upphafi þegar álverið var byggt við Straumsvík, þá komu upp hugmyndir um að nýta álið til fullvinnslu í landinu. (Það er að segja, aðeins örlítið brot af framleiðslunni).

 

Alusviss bauðs til þess að aðstoða við og gefa allar tæknilegar upplýsingar fyrir þá sem kynnu að hafa áhuga á að framleiða vörur úr álinu, en álverksmiðjan sem slík ætlaði ekki að vera hluti af þeirri framleiðslu, (einungis að leggja til og selja álið í framleiðsluna). En íslendskir ráðamenn höfðu ekkert vit á því hvað um var að ræða og höfðu engan áhuga á þessu, og með því tókst þeim að koma í veg fyrir að nokkuð yrði úr þessu.

 

En það eru tugþúsundir mismunandi hluta búnir til úr áli, og til þess þarf mjög mismunandi dýrar vélar. Margt kæmi til greina sem hagkvæmt væri að framleiða á Íslandi, svo sem álfelgjur á bíla, ýmsa hluti í bílvélar, svo sem vatnsdælur, olíupönnur og fleira, svo og hluti í gírkassa. Þá er tiltölulega einfalt að framleiða “dregið” ál, - álvír fyrir rafmagn, stengur, álvinkla og slíkt, - en til þess að framleiða álplötur þarf gríðarlega stórar og dýrar vélar.

 

En að mínu mati þá byggist þetta á því, að þessi “ál-framleiðslu iðnaður”, fái allt rafmagn sem nota þarf á nákvæmlega sama verði og álverin.

[Ómar Ragnarsson, 5.1.2016 kl. 08:25]

Þetta síðasta, verðið til annarra hið sama og til álveranna, fæst aldrei fram, því að verðið til álveranna er í fyrsta lagi alltof lágt, og í öðru lagi taka álverin til sín raforkuna jafnt og þétt allan sólarhringinn allt árið, en framleiðsla á vörum úr áli myndi aldrei gera það.

[Sævar Helgason, 5.1.2016 kl. 11:58]

Aðeins að minna á að grunnurinn að álverinu í Straumsvík var ekki að okkur vantaði svo mikið álver. Okkur sárvantaði rafmagn á arunum eftir 1960 Það var skömmtun á rafmagni og stóð allri tækniframþróun dyrir þrifum. Lang hagkvæmasti virkjunarkostur okkar var í Þjórsá við Búrfell. En við fengum engin erlend lán til svoleiðis framkvæmda nema geta sýnt frm á endurgreiðslu þeirra. Þá er það okkur til happs að svissnenska álfyrirtækið Alusuisse sýnir áhuga á samstarfi við verkefnið og að setja hér upp litla álveksmiðju , 30 þús tonn, og kaupa af okkur 70 % af raforku Búrfells. Við fengjum 30% orkunnar. Þetta varð raunin . Við komumst inn í nútímann í raforkumálum og varð okkur spor til mikilla framfara í landinu öllu. Álverið og sala rafmagns til þess var í raun lítill partur af hag okkar.

[Ómar Ragnarsson, 5.1.2016 kl. 22:51]

Enda var ég fylgjandi álverinu.